“ΣΑΜΗ ΜΙΑ ΠΟΛΗ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ”

«Παγκόσμια ημέρα μνημείων και τοποθεσιών».
Η 18η Απριλίου κάθε χρόνο έχει ορισθεί από την UNESCO και το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών (International Day for Monuments and Sites).
Η επέτειος αυτή αποβλέπει στην ευαισθητοποίηση του κοινού στο σημαντικό θέμα της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς. Για το σκοπό αυτό διοργανώνονται σ’ όλο τον κόσμο κάθε μορφής εκδηλώσεις, με τις οποίες επιδιώκεται όχι μόνο να γίνουν γνωστά στο ευρύτερο κοινό η σημασία των μνημείων κάθε χώρας και τα προβλήματα τους, αλλά και να προωθηθεί η υπόθεση της προστασίας και ένταξη τους στη σύγχρονη κοινωνικοί, πολιτιστικοί και οικονομική ζωή.

“ΣΑΜΗ ΜΙΑ ΠΟΛΗ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ”
Η Σάμη έχει μια μακρόχρονη ιστορία που ξεκινάει από τους αρχαϊκούς χρόνους.
Από την προϊστορική ήδη περίοδο (3000-1100 π.χ.) η Σάμη διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο, με αποκορύφωση την συμμετοχή της στην εκστρατεία κατά της Τροίας. Το τοπωνύμιο Σάμη αναφέρεται έκτοτε το ίδιο ως σήμερα.
Κατά την ιστορική περίοδο, και ειδικότερα από το 1100 π.χ. έως τον 4ο αι. μ.χ., η Σάμη αποκτά έναν πρωτεύοντα ρόλο. Η επικράτεια της περιλαμβάνει ένα μεγάλο τμήμα της σημερινής επαρχίας, τα όρια της οποίας είχαν διαμορφωθεί κατά πάσα πιθανότητα κατά τη μυκηναϊκή περίοδο (1500-1100 π.χ.).
Κατά την Κλασική εποχή (500 π.χ.-189 π.χ.) αναφέρεται από τον Θουκυδίδη ως μία από τις 4 πόλεις (Πάλη, Πρόννοι, Κράνη, Σάμη) της Κεφαλονιάς και ίσως η σημαντικότερη όλων.
Το διοικητικό, στρατιωτικό και αστικό κέντρο υπήρξε η δίλοφη ακρόπολη, που βρίσκεται ανατολικά του σημερινού οικισμού και προστατευόταν με επιβλητικά τείχη (3.400 μ.), τα οποία σώζονται σε όλο το μήκος τους και σε μεγάλο ύψος. Κατά την ίδια περίοδο, τόσο η Σάμη όσο και οι υπόλοιπες πόλεις κόβουν νομίσματα, είναι αυτόνομες και ακολουθούν δίκη τους ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική. Ναοί, ιερά, δημόσια και ιδιωτικά κτήρια επισημάνθηκαν ή ανασκάφηκαν σε όλη την περιοχή της.
Το φυσικό λίμανι της αποτελούσε πάντα, όπως και σήμερα, ένα σημαντικό σταυροδρόμι επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας και Δύσης και παράλληλα κέντρο εμπορικών, πολιτιστικών και καλλιτεχνικών ανταλλαγών.
Η επίκαιρη γεωγραφική θέση του λιμανιού της, πάνω στο δρόμο μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδας, είχε γίνει αντιληπτή και από τους Ρωμαίους, οι οποίοι συμπεριέλαβαν την κατάκτηση της στις άμεσες προτεραιότητες τους.
Η Σάμη ήταν η μόνη πόλη από τις άλλες (Κράνη, Πάλη, Πρόννοι) της Κεφαλονιάς που πρόβαλε αντίσταση κατά των Ρωμαίων και η οποία καταλήφθηκε ύστερα από τετράμηνη πολιορκία το 189/188 π.χ.
Από την περίοδο αυτή (παρά την λεηλασία, την καταστροφή και τον εξανδραποδισμό των κατοίκων της, που επήλθε μετά την κατάληψη) μέχρι την παλαιοχριστιανική (4ος μ.Χ.αι.) αναδεικνύεται σε πρώτη πόλη της Κεφαλονιάς και γίνεται ναύσταθμος των Ρωμαϊκών ναυτικών δυνάμεων.
Επεκτείνεται το λιμάνι της με την κατασκευή εξωτερικού λιμενοβραχίονα, που περιέβαλε το λιμάνι των Κλασικών χρόνων, λείψανα του οποίου διακρίνονται ακόμα και σήμερα στον βυθό, στη θέση Λουτρό. Επιβλητικά κτήρια δημοσίου χαρακτήρα, υδραγωγείο, σύστημα ύδρευσης και αποχέτευσης, πολυτελέστατες κατοικίες και επαύλεις αποτελούν τους αδιάψευστους μάρτυρες της περιόδου αυτής. Εκτός όλων των παραπάνω μνημείων, ήλθαν στο φως και σπάνιοι καλλιτεχνικοί θησαυροί των εικαστικών τεχνών, που αποδεικνύουν το υψηλό αισθητήριο των κατοίκων.
Παράλληλα, η Σάμη ανάδειξε σημαντικές πνευματικές μορφές. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρεται ο Γνωστικός φιλόσοφος Επιφάνης, του οποίου καθιερώθηκε η διδασκαλία και η λατρεία του (2ος μ.Χ.αι.).

Από το fb του Γιώργου Πρίγκηπα Αποστολάκη