Λειτουργία παρατάξεων και ανεξάρτητοι δημοτικοί σύμβουλοι

Το Υπουργείο Εσωτερικών εξέδωσε εγκύκλιο με Αριθμό 91 ΑΠ: 59851/21-8-2019 και ΑΔΑ 69ΒΖ465ΧΘ7-Λ65 για την λειτουργία των δημοτικών παρατάξεων που αφορά άμεσα τις Συμπράξεις, την ανεξαρτητοποίηση των δημοτικών συμβούλων και τις θέσεις που μπορούν αυτοί να καταλάβουν.
Το άρθρο αυτό έχει άμεση σχέση και με προηγούμενο άρθρο του myota.gr σχετικά με τον ορισμό και τις αρμοδιότητες των αντιδημάρχων.

Τα βασικά στοιχεία της εκγυκλίου 91 είναι τα εξής:
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 66 παρ. 3 του ν. 3852/20104, επικεφαλής της παράταξης είναι ο σύμβουλος που ήταν υποψήφιος δήμαρχος, ενώ στην περίπτωση θανάτου, παραίτησης, ανεξαρτητοποίησης, διαγραφής ή εν γένει αδυναμίας του, ο σύμβουλος που εκλέγεται ως επικεφαλής από την απλή πλειοψηφία των δημοτικών συμβούλων που αποτελούν την παράταξη.

Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 66 παρ. 4 του ν. 3852/201010, οι δημοτικοί σύμβουλοι δύνανται να ανεξαρτητοποιηθούν με δική τους πρωτοβουλία από τη δημοτική παράταξη στην οποία ανήκουν, μέσω υποβολής γραπτής δήλωσής τους προς το προεδρείο του οικείου δημοτικού συμβουλίου.

Ομοίως, σύμφωνα με το άρθρο 66 παρ. 5 του ν. 3852/201012, οι δημοτικοί σύμβουλοι μπορούν να διαγραφούν από τη δημοτική παράταξη στην οποία ανήκουν. Για να λάβει χώρα το ανωτέρω, εάν η δημοτική παράταξη έχει τουλάχιστον τρία μέλη, απαιτείται απόφαση της πλειοψηφίας των δύο τρίτων αυτών. Η απόφαση πρέπει να είναι ειδικά αιτιολογημένη, ενώ το πρακτικό λήψης της απόφασης, το οποίο φέρει τις απαιτούμενες υπογραφές, κοινοποιείται υποχρεωτικά στον πρόεδρο του οικείου δημοτικού συμβουλίου, δίχως όμως να ελέγχεται από αυτόν, καθώς και στον διαγραφέντα σύμβουλο.

Σημειώνεται ότι η εκούσια ανεξαρτητοποίηση ή η διαγραφή δημοτικού συμβούλου από τη δημοτική του παράταξη επιφέρει, κατά κανόνα, την απώλεια τυχόν αξιωμάτων που κατέχει. Ειδικότερα, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 66 παρ. 6, 66 παρ. 8 και 74 παρ. 12 του ν. 3852/201015, τα μέλη του προεδρείου του δημοτικού συμβουλίου και τα μέλη της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής που ανεξαρτητοποιούνται ή διαγράφονται από την παράταξή τους, απολύουν αυτοδικαίως και τα αντίστοιχα αξιώματά τους, παραμένοντας, ωστόσο, απλοί – ανεξάρτητοι δημοτικοί σύμβουλοι. Εξαίρεση στον ανωτέρω κανόνα αποτελούν οι αντιδήμαρχοι, μιας και το εδ. τελ. της παρ. 6 του άρθρου 66 του ν. 3852/201016 ορίζει ότι «ανεξάρτητος δημοτικός σύμβουλος μπορεί να ορισθεί ή να παραμείνει αντιδήμαρχος».

Ο ν. 3852/2010 δεν παρέχει τη δυνατότητα δημιουργίας δημοτικής παράταξης από συμβούλους που ανεξαρτητοποιήθηκαν ή διαγράφηκαν από τις δημοτικές παρατάξεις με τις οποίες έχουν εκλεγεί. Ομοίως, αποκλείεται η δυνατότητα προσχώρησης διαγραφέντα ή ανεξαρτητοποιηθέντα δημοτικού συμβούλου σε άλλη παράταξη από αυτήν με την οποία έχει εκλεγεί. Εντούτοις, από το νομοθέτη παρέχεται η δυνατότητα επανένταξης ανεξάρτητου δημοτικού συμβούλου στην παράταξη από την οποία ανεξαρτητοποιήθηκε ή διαγράφηκε, εφόσον τούτο γίνει δεκτό από τα δύο τρίτα (2/3) των μελών, προκειμένου για παρατάξεις που έχουν τουλάχιστον τρία (3) μέλη και από όλα τα μέλη, στην περίπτωση ανεξαρτητοποίησης δημοτικού συμβούλου, προκειμένου για παρατάξεις με λιγότερα από τρία (3) μέλη.

Επισημαίνεται ότι πάγια διοικητική θέση του Υπουργείου Εσωτερικών αποτελεί ότι οι τυχόν αλλαγές στον αριθμό των μελών των παρατάξεων, λόγω ανεξαρτητοποιήσεων ή διαγραφών, δεν οδηγούν σε επανακαθορισμό της θέσεως των παρατάξεων εντός του δημοτικού συμβουλίου.

Ανεξαρτητοποιηθείς ή διαγραφείς σύμβουλος συμμετέχει στην εκλογή μελών του προεδρείου του δημοτικού συμβουλίου μόνο κατά τη β’ φάση της εκλογής και όχι κατά την α’ φάση, καθόσον στη φάση αυτή συμμετέχουν μόνο μέλη των δημοτικών παρατάξεων.

Από την άλλη πλευρά, ο ανεξαρτητοποιηθείς ή διαγραφείς δημοτικός σύμβουλος έχει τα κατωτέρω, ενδεικτικά, δικαιώματα:
α. Παρευρίσκεται και ψηφίζει στις συζητήσεις της ολομέλειας του δημοτικού συμβουλίου, καθώς δεν απολύει τη θέση του εντός αυτής.
β. Δύναται να αιτείται μαζί με άλλους δημοτικούς συμβούλους τη σύγκληση δημοτικού συμβουλίου, βάσει της διάταξης του άρθρου 67 παρ. 2 εδ. α’ του ν. 3852/201022. H εν λόγω διάταξη θεσπίζει ρητά την υποχρέωση του πρόεδρου του δημοτικού συμβουλίου να καλεί τα μέλη του σε συνεδρίαση με γραπτή πρόσκληση, όποτε το ζητήσει το ένα τρίτο (1/3) τουλάχιστον του συνολικού αριθμού των μελών του συμβουλίου.
γ. Δύναται να ζητά από τον δήμαρχο, την οικονομική επιτροπή και την επιτροπή ποιότητας ζωής πληροφορίες και συγκεκριμένα στοιχεία, που είναι χρήσιμα για την άσκηση των καθηκόντων του, βάσει του άρθρου 69 παρ. 3 του ν. 3852/2010.
δ. Δικαιούται να εγγραφεί ως ομιλητής και να τοποθετηθεί επί συγκεκριμένου θέματος της ημερήσιας διάταξης, εντός των συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου23.
ε. Δύναται να ορισθεί αντιδήμαρχος ή να παραμείνει στη θέση αυτή, μετά την ανεξαρτητοποίηση ή διαγραφή του, καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας του, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπει το άρθρο 59 του ν. 3852/2010.

Η κατάρτιση Σύμπραξης των παρατάξεων δύναται να επανακαθορίσει τη θέση μίας ή περισσότερων παρατάξεων εντός του δημοτικού συμβουλίου. Για παράδειγμα, σε περίπτωση που επικυρωθεί σύμπραξη μεταξύ της παράταξης του δημάρχου και της τρίτης σε εκλογική δύναμη παράταξης, πριν από την εκλογή των μελών του προεδρείου του δημοτικού συμβουλίου31, για την εφαρμογή της διαδικασίας του άρθρου 64 παρ. 2 περ. γ’ του ν. 3852/201032, ως τρίτη σε εκλογική δύναμη παράταξη νοείται η παράταξη που αναγράφεται ως τέταρτη στη σχετική απόφαση επικύρωσης της εκλογής που εκδίδει το Πρωτοδικείο.
Περαιτέρω, όπως επιτάσσει η σχετική διάταξη νόμου34, σε περίπτωση αναπλήρωσης δημοτικού συμβούλου που ανήκει σε παράταξη που συνέπραξε, τη θέση του καταλαμβάνει, κατά τη διαδικασία του άρθρου 55 του ν. 3852/2010, ο επόμενος κατά σειρά αναπληρωματικός δημοτικός σύμβουλος του ιδίου συνδυασμού της ίδιας εκλογικής περιφέρειας,

Για τυχόν διευκρινίσεις αναφορικά με τα διαλαμβανόμενα στην παρούσα εγκύκλιο, μπορείτε να απευθύνεστε στην ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected], καθώς και στους κάτωθι υπαλλήλους της Διεύθυνσης Οργάνωσης και Λειτουργίας Τοπικής Αυτοδιοίκησης:

Αντωνίου Δημήτρης 213 136 4332
Γαλάνης Κώστας 213 136 4348
Γεωργακοπούλου Παρασκευή 213 136 4337
Διαμάντη Μαρία 213 136 4390
Ζαγορίτης Λάζαρος 213 136 4954
Μπουδούρης Γιώργος 213 136 4362
Νάσαινα Δέσποινα 213 136 4378
Ντάβα Ρένια 213 136 4027
Οικονομίδης Δημήτρης 213 136 4313
Τζουμαϊλής Αλέξανδρος 213 136 4346

Εδώ μπορείτε να κατεβάσετε όλη την εγκύκλιο 91 του Υπουργείου

Πηγή: aftodioikisi.gr