ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Απεβίωσε σε ηλικία 92 ετών ο Ευγένιος Ρωσσίδης, πρώην εκδότης του «Εθνικού Κήρυκα», δικηγόρος, ένθερμος υποστηρικτής των δικαίων της Κύπρου και των θεμάτων της Ελλάδος, ιδρυτής του Αμερικανο-Ελληνικού Ινστιτούτου (AHI – American Hellenic Institute).
Ο αείμνηστος ήταν ο πρώτος Ελληνοαμερικανός του οποίου ο διορισμός σε κυβερνητικό τομέα επικυρώθηκε από τη Γερουσία των Ηνωμένων Πολιτειών. Υπηρέτησε ως Βοηθός Υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση του αείμνηστου Ρίτσαρντ Νίξον.
(Διαβάστε το αφιέρωμα του “Περιοδικού” του «Ε.Κ.» για τον Ευγένιο Ρωσσίδη τον Αύγουστο του 2010)
Ο Σύμβουλος Εκδοσης του «Ε.Κ.», Αντώνης Η. Διαματάρης, προχώρησε στην ακόλουθη δήλωση, με αφορμή την εκδημία του Ευγενίου Ρωσσίδη:
«Με βαθιά θλίψη και συγκίνηση πληροφορήθηκα τον θάνατο του Ευγένιου Ρωσσίδη, ενός εκ των ιστορικών μορφών της Oμογένειας. Θα του είμαι για πάντα ευγνώμων γιατί ο Ευγένιος υπήρξε εκδότης του ‘Εθνικού Κήρυκα’ για σχεδόν δύο χρόνια. Οταν δε αποφάσισε να απομακρυνθεί από την εφημερίδα πούλησε τις μετοχές του σε μένα, που ήμουν οικονομικός διευθυντής, και στον Γιώργο Λεονάρδο που ήταν Διευθυντής της εφημερίδας».
Ο Ευγένιος Ρωσσίδης με τον πρώην πρόεδρο Τζορτζ Μπους τον πρεσβύτερο και τη γυναίκα του Μπάρμπαρα.
Ο πρόεδρος του AHI Νίκος Λαριγκάκης δήλωσε: «Πάντα προσπαθούσα να καθοδηγώ αυτόν τον οργανισμό με τρόπο που να τιμά το όνομά του και το πάθος με το οποίο υπερασπίστηκε τους σκοπούς για τους οποίους νοιάστηκε βαθιά. Δεν είχα ποτέ καμία ψευδαίσθηση ότι τον αντικαθιστώ επειδή δεν μπορεί να αντικατασταθεί ένας θρύλος. Θα προσπαθήσω, όμως, να κάνω το καλύτερο δυνατό για να συνεχίσω το έργο και την κληρονομιά του».
Ο ύπατος πρόεδρος της AHEPA, Γιώργος Χωριάτης, εξέφρασε τα συλλυπητήριά του, λέγοντας ότι ο Ευγένιος Ρωσσίδης θα λείψει από τις ζωές των ανθρώπων που άγγιξε και ενέπνευσε μέσω της αφοσίωσης που επέδειξε στην επιδίωξη της αριστείας και της δικαιοσύνης. Ο Ευγένιος Ρωσσίδης ήταν μέλος της AHEPA από το 1954.
Ο αείμνηστος τιμήθηκε με πολλά βραβεία και υψηλές διακρίσεις για τη μακρόχρονη και πολύτιμη προσφορά του στην Ορθόδοξη Εκκλησία, στην Ελληνική του Κληρονομιά, στην Ομογένεια, την Κύπρο, την Ελλάδα, το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Ευγένιος Ρωσσίδης, Μπάμπης Μαρκέτος, Ζήνων Ρωσσίδης
Ιστορική έχει απομείνει η ενδελεχής συνέντευξη που παραχώρησε στον Αντώνη Διαματάρη, τότε Εκδότη Διευθυντή του «Εθνικού Κήρυκα», και η οποία δημοσιεύθηκε στην αγγλική έκδοση του «Εθνικού Κήρυκα» και στο «Περιοδικό», το Σαββατοκύριακο 7 και 8 Αυγούστου του 2010, με τίτλο «Ευγένιος Ρωσσίδης: Ο υπερασπιστής της Κύπρου και του Ελληνισμού».
Στην εισαγωγή της συνέντευξης, ο Αντώνης Διαματάρης σημείωνε πως «ο Ευγένιος Ρωσσίδης είναι ζωντανός θρύλος για την ελληνική κοινότητα. Μέσα από την αποφασιστικότητα και την ολοκληρωτική αφοσίωσή του στους σκοπούς του Ελληνισμού τις περασμένες δεκαετίες, η ζωή του έχει γίνει πρότυπο, το οποίο θα καταβάλουν κάθε προσπάθεια να μιμηθούν οι επόμενες γενιές των Ελληνοαμερικανών».
Και συνέχιζε ο κ. Διαματάρης ως εξής: «Οταν πήρα το τρένο τον περασμένο Μάρτιο για να πάω στην Ουάσιγκτον, προκειμένου να περάσω την ημέρα μου, παίρνοντάς του συνέντευξη στα γραφεία του Ελληνοαμερικανικού Ινστιτούτου, που είναι δημιούργημά του, ήξερα ότι το έκανα εν μέρει και λόγω ευγνωμοσύνης. Αισθάνθηκα ότι κανένας δεν είχε γνωρίσει εις βάθος τη ζωή του Ρωσσίδη, μία ιστορία που αποτελεί μέρος της ιστορίας της Κοινότητάς μας και το θεώρησα καθήκον μου να το πράξω εγώ ο ίδιος».
Ο Ευγένιος Ρωσσίδης με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηναγόρα το 1948.
Στη συνέχεια, αναδημοσιεύουμε μέρος εκείνης της συνέντευξης ως τιμή στη μνήμη του και τη μεγάλη του προσφορά στον Ελληνισμό:
«Eθνικός Κήρυξ»: Πώς μεγαλώσατε με την οικογένειά σας στο Μπρούκλιν;
Ευγένιος Ρωσσίδης: Δεν γνώρισα τον πατέρα μου αφού πέθανε ένα μήνα αφότου γεννήθηκα, το 1927. Παρ’ όλα αυτά, το όνομά μου έχει ταυτιστεί με την Κύπρο, γιατί ο πατέρας μου γεννήθηκε εκεί. Με μεγάλωσε η Μανιάτισσα μητέρα μου μαζί με τον αδελφό μου και μολονότι θα μπορούσε να έχει πιο εύκολη ζωή, αφού ο πατέρας μου ήταν ο πρώτος Ελληνοαμερικανός γιατρός στο Μπρούκλιν, εκείνη έπρεπε να πάει να δουλέψει στο εστιατόριο του παππού μου. Κάποια στιγμή ο πατέρας μου πήρε μία υποτροφία από το Ιδρυμα Ροκφέλερ για να διδάξει στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού και πήγε εκεί μαζί με τη γυναίκα του και τον ενός έτους αδελφό μου Ντάνιελ. Ομως, αργότερα είπε στη μητέρα μου: «Πηγαίνουμε πίσω, δεν πρόκειται να τελειώσουμε τη διετή συμφωνία». Ετσι ήλθαν και οι τρεις πίσω στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο του 1927. Γεννήθηκα τον Οκτώβριο και ο πατέρας μου πέθανε από λευχαιμία τον Οκτώβριο. Η μητέρα μου εργάστηκε στο εστιατόριο από το 1927 έως το 1933 όταν χάσαμε το εστιατόριο στη Μεγάλη Υφεση. Μετά δούλεψε ως σερβιτόρα μέχρι που άνοιξε το δικό της εστιατόριο στη Λεωφόρο Σνάιντερ, κοντά στη γωνία του Γυμνασίου Erasmus Hall, όπου φοίτησα κι εγώ.
«Ε.Κ.»: Μιλούσατε Ελληνικά στο σπίτι σας;
Ο Ευγένιος και η Αφροδίτη Ρωσσίδη.
Eυγένιος Ρωσσίδης: Ναι. Και αυτό μου θύμισε μία ενδιαφέρουσα ιστορία. Ο αδελφός μου ήταν δύο χρόνια μεγαλύτερος. Σε ηλικία έξι ετών δεν ήξερε Αγγλικά, όμως παρακολουθούσε την πρώτη τάξη. Ερχόταν σπίτι και εγώ μάθαινα μερικά πράγματα. Πολύ λίγα. Στην πραγματικότητα όταν εγώ πήγα στην πρώτη τάξη -δεν υπήρχε τότε Νηπιαγωγείο- δεν ήξερα Αγγλικά και έπρεπε να τα μάθω πολύ γρήγορα γιατί δεν είχα άλλη επιλογή. Ο παππούς μου που ζούσε στο σπίτι δεν ήξερε Αγγλικά, ενώ η μητέρα μου που ήξερε, δούλευε και έτσι δεν υπήρχε κάποιος κατά τη διάρκεια της ημέρας για να μας μάθει τις ελληνικές και τις αγγλικές λέξεις. Δεν ξέρω το λεξιλόγιο, όμως μπόρεσα να μάθω τη Γραμματική μέχρι κάποιο σημείο. Ενα πρόσωπο το οποίο μπορούσα να καταλάβω όταν μιλούσε ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος. Τα Ελληνικά που μιλούσε στους λόγους του ήταν αυτά που καταλάβαινα καλύτερα. Οχι τα πάντα… γιατί είναι και το θέμα του λεξιλογίου. Οταν κάποιοι μιλούν ελληνικά με δύσκολες λέξεις, τους χάνω.
«Ε.Κ.»: Τελειώσατε λοιπόν το σχολείο στο Μπρούκλιν και πήγατε στο Κολούμπια.
Eυγένιος Ρωσσίδης: Κανονικά δεν θα πήγαινα στο Kολούμπια. Επαιζα όμως αμερικανικό φουτμπόλ στο Γυμνάσιο και στην τελευταία χρονιά μου εκεί πήραμε το πρωτάθλημα της Νέας Υόρκης. Είχα πολλές προσφορές για υποτροφίες από πολλές σχολές και δεν ήξερα τι να κάνω.
Μετά επισκέφτηκα το Κολούμπια, καθώς με ήθελαν και εκείνοι. Ωστόσο, ο Σιντ Λάκμαν μου είπε: «Θα παίξεις υπό τις εντολές του Λου Λιτλ» -ο οποίος ήταν ο θρυλικός προπονητής του Κολούμπια- και έτσι έγινε. Ηταν σαν να μου μιλούσε ο Θεός. Μάλιστα δεν πήρα πλήρη υποτροφία…
«Ε.Κ.»: Αρα λοιπόν θέλατε να γίνετε ένας διάσημος αμυντικός;
Ο Ευγένιος Ρωσσίδης είχε τεράστιες διακρίσεις και δημοσιότητα ως παίχτης του αμερικανικού ποδοσφαίρου .
Ευγένιος Ρωσσίδης: Nαι, βέβαια. Σκεφτόμουν μόνο το ποδόσφαιρο. Δεν σκεφτόμουν τις σπουδές μου. Ευτυχώς είχα καλούς βαθμούς, ειδικά στα Μαθηματικά, και έτσι μπόρεσα να γίνω δεκτός στο Κολούμπια, γεγονός που είναι ό,τι καλύτερο έχω πετύχει ποτέ. Ημουν τυχερός. Είχαμε τεράστια δημοσιότητα στο Κολούμπια. Στην πραγματικότητα, οπουδήποτε πήγαινα σε αυτή τη χώρα, υπήρχε κάποιος που έλεγε: «Eσύ είσαι εκείνος ο ποδοσφαιριστής;». Aκόμη και στην ελληνοαμερικανική κοινότητα, όταν με βλέπουν, δεν με αναγνωρίζουν ως υφυπουργό Οικονομικών. «Εσύ δεν είσαι ο ποδοσφαιριστής; Εχεις σχέση με τον Ευγένιο Ρωσσίδη;». Τώρα βέβαια με βλέπουν με γυαλιά και χωρίς μαλλιά…
«Ε.Κ.»: Πότε ξεκινήσατε να αναμειγνύεστε με την πολιτική;
Ευγένιος Ρωσσίδης: Στο τέταρτο έτος πήρα το μάθημα της Αμερικανικής Πολιτικής με τον καθηγητή Τσάμπερλεν και αυτό με έκανε να αποσαφηνίσω τη θέλησή μου να ασχοληθώ με την πολιτική. Αφότου άρχισα τη δική μου δικηγορική εταιρεία το 1954, αποφάσισα να γίνω μέλος ενός εκ των δύο κομμάτων. Το Δημοκρατικό είχε λιγότερη σπίθα, ενώ το Ρεπουμπλικανικό ήταν αουτσάιντερ και ήταν περισσότερο συνδεδεμένο με τη φιλοσοφία της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας, γι’ αυτό και αποφάσισα να γίνω μέλος του. Ετσι ξεκίνησα.
«Ε.Κ.»: Πώς ενδιαφερθήκατε για το Κυπριακό;
Ευγένιος Ρωσσίδης: Το 1954, πριν αρχίσω την πρακτική μου στη δικηγορική, έκανα ένα ταξίδι στην Ευρώπη. Πέρασα και δύο εβδομάδες στην Κύπρο και εκεί έμαθα για το πρόβλημα της Κύπρου και την τυπική τακτική των Αγγλων με τη μέθοδο του διαίρει και βασίλευε, η οποία κατέληξε τον Σεπτέμβριο του 1955 στο βίαιο πογκρόμ εναντίον των 100.000 Ελλήνων Ορθόδοξων χριστιανών στην Κωνσταντινούπολη. Ετσι ενεργοποιήθηκα για πρώτη φορά και δημιουργήσαμε την Επιτροπή για το Κυπριακό το 1955.
Ο Ευγένιος Ρωσσίδης ως φοιτητής στο Κολούμπια.
«Ε.Κ.»: Πώς πήρατε τη θέση του υφυπουργού Οικονομικών;
Eυγένιος Ρωσσίδης: Ηξερα τον Μπιλ Κέισι που ήταν από τους ανθρώπους – κλειδιά στην εκστρατεία του Νίξον. Με ρώτησαν εάν ήθελα να ξαναβρεθώ στην Ουάσιγκτον και απάντησα: «Eάν υπάρχει κάποια θέση στο υπουργείο Οικονομικών, ναι, θα ενδιαφερόμουν». Δεν πίεσα τις καταστάσεις. Τότε μου είπαν: τι λες για τη θέση του υφυπουργού Οικονομικών που επιβλέπει πολλές υπηρεσίες, όπως τα Τελωνεία και τις Μυστικές Υπηρεσίες; Είπα το ναι και μου κανόνισαν συνέντευξη με τον νέο υπουργό Οικονομικών Ντέιβιντ Κένεντι. Ετσι έγινα ο πρώτος Ελληνοαμερικανός που διορίστηκε από τον πρόεδρο σε αξίωμα που χρειάζεται έγκριση από τη Γερουσία.
«Ε.Κ.»: Μπορείτε να μας δώσετε και λίγες λεπτομέρειες για την περίοδο της χούντας στην Ελλάδα;
Ο Ευγένιος Ρωσσίδης με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο το φθινόπωρο του 1957.
Eυγένιος Ρωσσίδης: Πήρα θέση δημοσίως εναντίον της χούντας και έγραψα και ένα μεμοράντουμ κατά του καθεστώτος. Μάλιστα κατά τη θητεία μου ως υφυπουργός Οικονομικών, βοήθησα δύο γνωστούς αντιχουντικούς Ελληνες – την Ελένη Βλάχου, ιδιοκτήτρια της «Καθημερινής» και τον Αριστοτέλη Σισμανίδη, αξιωματούχο της ελληνικής κυβέρνησης που είχε παραιτηθεί από τα καθήκοντά του. Στις 16 Ιουλίου του 1974 οι «Tάιμς» έγραψαν ότι οι Βρετανοί μετέφεραν τον Μακάριο στη Μάλτα και ότι θα τον πήγαιναν στο Λονδίνο για να συναντήσει τον πρωθυπουργό Χάρολντ Γουίλσον στις 17 του μήνα, ενώ στις 18 θα μετέβαινε στη Νέα Υόρκη για να μιλήσει στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Ταξίδεψα στη Νέα Υόρκη για να τον συναντήσω στο αεροδρόμιο. Δεν ήταν πολλοί άνθρωποι εκεί για να τον υποδεχτούν. Του πρότεινα τον Τζιμ Βλαστό ως υπεύθυνο για τα Μέσα Ενημέρωσης και ο Μακάριος συμφώνησε. Την Πέμπτη το βράδυ ο Μακάριος ετοίμαζε την ομιλία, όμως δεν την διάβασε ποτέ, απλά την αποστήθιζε. Η ομιλία έγινε την Παρασκευή και το Σάββατο το πρωί πραγματοποιήθηκε η τουρκική εισβολή. Στις 22 Ιουλίου συνόδευσα τον Μακάριο στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ όπου συνάντησε τον Χένρι Κίσινγκερ. Κι ενώ ο Μακάριος μιλούσε με τον Κίσινγκερ, εγώ μιλούσα με τον Μακλόσκι, ο οποίος ήταν εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου και αργότερα έγινε πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ελλάδα και την Κύπρο. Του είπα τότε: «Πρέπει να σταματήσουμε τη στρατιωτική βοήθεια, ο νόμος είναι ξεκάθαρος, δεν τίθεται ζήτημα διάκρισης». Και μου είπε: «Θα το κοιτάξουμε». Η φράση αυτή και η άρνηση του Κίσινγκερ να καταδικάσει την τουρκική εισβολή με έκανε να πω μέσα μου πως έπρεπε να κάνουμε κάτι. Τότε οργάνωσα και το Ελληνοαμερικανικό Ινστιτούτο.
