(λόγω πλήθους, τα ναυάγια της περιόδου του Β’Π.Π. ακολουθούν στο δεύτερο μέρος)
Επιμέλεια: Τηλέμαχος Μπεριάτος, Δεκέμβριος 2020
Ο βυθός των θαλασσών, το μεγάλο μουσείο του Ωκεανού, είναι απέραντο και παραμένει εν πολλοίς άγνωστο. Αναφερόμενοι εδώ στα νερά των νησιών μας, υπάρχουν πολύ περισσότερα ναυάγια, για τα οποία είτε δεν έχουν υπάρξει επίσημες αναφορές (κυρίως αρχαία ναυάγια και νεότερα μικρά ιδιωτικά σκάφη σε εποχές που δεν υπήρχε σύστημα καταγραφής), είτε δεν έχουν βρεθεί ακόμη στοιχεία για τον εντοπισμό τους, είτε δεν έχουν ταυτοποιηθεί ακόμη. Τα βαθιά νερά του Ιονίου και η κατασκευή και διαμόρφωση των πλοίων κάνουν την έρευνα βυθού δύσκολη, για παράδειγμα τα αρχαία πλοία αποτελούνταν από οργανικά υλικά που βιοαποικοδομούνται από θαλάσσιους οργανισμούς επομένως παραμένει μόνο ένας μικρός στόχος για εντοπισμό (συνήθως εντοπίζεται το φορτίο τους). Με την εξέλιξη της τεχνολογίας αλλά και το αυξανόμενο ενδιαφέρον για την πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας, η ταυτοποίηση ήδη εντοπισμένων αλλά άγνωστων ή νέες ανακαλύψεις ναυαγίων, πληθαίνουν συνεχώς.
Ο κατάλογος αυτός είναι ενδεικτικός και ενημερώνεται διαρκώς. Δεν περιλαμβάνονται σύγχρονα ναυάγια μικρών σκαφών αναψυχής καθώς και ναυάγια αεροσκαφών τα οποία έχουν εξετασθεί σε διαφορετικό κατάλογο και καταμετρούνται σε περίπου 20 μόνο κατά την διάρκεια του Β’Π.Π. Σκοπός του είναι η κατανόηση του μεγέθους και η διάδοση της γνώσης για τον πλούτο της τοπικής θαλάσσιας πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά και την σημασία της ναυτικής δραστηριότητας για τον άνθρωπο, την οικονομική διέξοδο αλλά και τον κόπο και την απώλεια που την συνοδεύουν διαχρονικά.
Ενάλια Πολιτιστική κληρονομιά
Πρέπει να θυμόμαστε ότι τα ναυάγια που επισκεπτόμαστε σε καταδύσεις «αναψυχής» αποτελούν τεχνητούς υφάλους που υποστηρίζουν την ζωή στον βυθό (εφόσον δεν αποτελούν πηγή ρύπανσης). Ειδικά αυτά που προέρχονται από εχθροπραξίες σε καιρό πολέμου αλλά και δυστυχήματα, αποτελούν σημεία ανθρώπινης δυστυχίας και πόνου και άρα ιστορικά μνημεία, επομένως πρέπει να αποδίδουμε τον σεβασμό που αναλογεί. Ο σεβασμός προς το περιβάλλον και τους επόμενους από εμάς επισκέπτες, επεκτείνεται εκτός από τα θύματα και στους συγγενείς και συμπατριώτες τους στην ξηρά. Τα ναυάγια αποτελούν λοιπόν πρώτα καταφύγιο των απειλούμενων από τον άνθρωπο θαλάσσιων ειδών και έπειτα ίδιο καταφύγιο της μνήμης μας.
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι οποιαδήποτε αλλοίωση σε αρχαία ναυάγια πλήττει ανεπανόρθωτα την ιστορική πληροφορία που αυτά φέρουν, επομένως απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή και ενημέρωση των αρχών σε περίπτωση εντοπισμού τους. Τα αρχαία και γενικά τα ιστορικά ναυάγια προστατεύονται από την Εθνική νομοθεσία αλλά και από τις Διεθνείς αρχές προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Οι πληροφορίες προέρχονται από αναφορές και δημοσιεύσεις που είναι αποτέλεσμα ενασχόλησης πολλών ιστοριοδιφών, ερευνητών και αυτοδυτών, που έχουν δημοσιοποιηθεί στο διαδίκτυο.
Για πολλά από τα ναυάγια οι πληροφορίες είναι ανακριβείς και συγκεχυμένες, εδώ παρουσιάζονται οι διαθέσιμες και επικρατέστερες κατά το δυνατόν εκδοχές. Περιλαμβάνονται ναυάγια στην ανοικτή θάλασσα αλλά με εγγύτερη ακτή σε ένα από τα νησιά, προσαράξεις καθώς και ανελκυσθέντα σκάφη (κάποια από τα ναυάγια είτε αποκολλήθηκαν είτε ανελκύστηκαν κατά την μεταπολεμική κυρίως περίοδο και επισκευάστηκαν), επίσης ναυάγια σε περιοχές στα θαλάσσια στενά μεταξύ των νησιών Κεφαλονιά-Ιθάκη και Λευκάδας και Ζακύνθου με άγνωστη ακριβή θέση, επομένως κάποια από αυτά μπορεί να αποδειχθεί ότι βρίσκονται πλησιέστερα σε ακτή άλλου νησιού (κάποια από τα αναφερόμενα πιθανά βρίσκονται εγγύτερα στην Λευκάδα).
[Α]. Αρχαία ναυάγια στην Κεφαλονιά-Ιθάκη, που έχουν ερευνηθεί και δημοσιοποιηθεί
- Αρχαίο ναυάγιο στην περιοχή του όρμου Γαγιάνα Κεφαλληνίας, Πρωτοελλαδικής περιόδου (2.750 – 2.000 π.Χ.). Ερευνήθηκε το 2000, πραγματοποιήθηκε δειγματοληπτική ανέλκυση (3 σχεδόν ακέραιες υδρίες), και θεωρείται πολύ σημαντικό εξαιτίας της πρώιμης χρονολόγησης του. (πληροφορίες: Υπ.Πολιτισμού, δημοσιεύσεις)
Για να καταλάβουμε την ιστορική αξία του, το συγκεκριμένο ναυάγιο ακόμη και την εποχή του Οδυσσέα θα μπορούσε να θεωρηθεί αρχαίο αφού θα ήταν περίπου χιλίων χρόνων!
- Αρχαίο ναυάγιο στην περιοχή του Πίσω Αετού Ιθάκης, φορτίου καλυπτήρων κεράμων, Μακεδονικής περιόδου (4ος – 3ος αι. π.Χ.). (πληροφορίες: Υπ.Πολιτισμού, δημοσιεύσεις)
- Αρχαίο ναυάγιο αγαλμάτων στην περιοχή του Ακρωτηρίου Ξι Κεφαλληνίας, Ελληνιστικών χρόνων (3-2ος αι. π.Χ.). Ερευνήθηκε το 1980, ενώ τα συνολικά ευρήματα αφορούν 3 μαρμάρινες βάσεις κιόνων, 2 μαρμάρινα κιονόκρανα και 6 μαρμάρινα αγάλματα. (πληροφορίες: Υπ.Πολιτισμού)
- Αρχαίο ναυάγιο ανοιχτά του Φισκάρδου Κεφαλληνίας, Ρωμαϊκής περιόδου (1ος αι. π.Χ. – 1ος αι. μ.Χ.). (πληροφορίες: Υπ.Πολιτισμού, δημοσιεύσεις)
- Αρχαίο ναυάγιο ανοιχτά της νησίδας Δασκαλιό Κεφαλληνίας, Ρωμαϊκής περιόδου (1ος αι. π.Χ. – 2ος αι. μ.Χ.). (πληροφορίες: Υπ.Πολιτισμού, δημοσιεύσεις)
- Αρχαίο ναυάγιο στην περιοχή του όρμου Αντίσαμος Κεφαλληνίας, Ρωμαϊκής περιόδου (1ος αι. π.Χ. – 2ος αι. μ.Χ.). (πληροφορίες: Υπ.Πολιτισμού, δημοσιεύσεις)
- Αρχαίο ναυάγιο στην περιοχή του όρμου Πόλις Ιθάκης, Ρωμαϊκής περιόδου. (πληροφορίες: Υπ.Πολιτισμού, δημοσιεύσεις)
Η μεγαλύτερη συγκέντρωση των αρχαίων ναυαγίων παρατηρείται εντός του διαύλου μεταξύ Κεφαλονιάς και Ιθάκης, γεγονός που καταδεικνύει την συχνή χρήση του και επομένως την σημασία του για το αρχαίο εμπόριο μεταξύ της ανατολικής και της δυτικής Μεσογείου, από τα προμηκυναϊκά ακόμη χρόνια έως και την βυζαντινή περίοδο.
[Β]. Ναυάγια του 18ου & 19ου αιώνα
Δυστυχώς δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για τους επόμενους αιώνες και την πρώιμη περίοδο της Ενετοκρατίας (16ος-17ος αιώνας) οπότε στα Ιόνια (κυρίως Κεφαλονιά και Ζάκυνθο) άνθισε η καλλιέργεια και το θαλάσσιο εμπόριο αγροτικών προϊόντων και ιδιαίτερα της κορινθιακής σταφίδας, αλλά ευτυχώς διατηρούνται στοιχεία στα σχολαστικά βρετανικά αρχεία για την ύστερη περίοδο (τέλη 18ου και αρχές 19ου αιώνα οπότε ξεκινά η περίοδος της Αγγλοκρατίας).
- “Champion” (+1771)
Το έτος 1771 (ημερομηνία άγνωστη), το πλοίο “Champion” (Μεγάλη Βρετανία) χάθηκε ανοικτά της Κεφαλονιάς (Ενετική κτήση 1500-1797), κατά την διάρκεια πλου από τα «Current Islands» προς το Bristol της Βρετανίας (πιθανό να εννοεί Currant που είναι η κορινθιακή σταφίδα, δηλαδή «νησιά της σταφίδας» καθώς εκείνη την εποχή τα Ιόνια θεωρούνταν παραγωγοί εκλεκτής σταφίδας, ενώ στα αρχεία λιμένα του Bristol -Port Books 1600/1- αναφέρονται πολλές αφίξεις πλοίων με μεγάλες ποσότητες σταφίδας 50 και 76 τόνων, που προέρχονταν από την Κεφαλονιά). (πληροφορίες: βιβλιογραφικές αναφορές)
- “Jane” (+1816)
Το έτος 1816 (ημερομηνία άγνωστη), το πλοίο “Jane” (Ηνωμένο Βασίλειο) το πλοίο ναυάγησε σε ύφαλο ανοικτά της Κεφαλονιάς (Ηνωμένον Κράτος των Ιονίων Νήσων 1815-1864). (πληροφορίες: βιβλιογραφικές αναφορές)
- “Flora” (+1816)
Στις 5 Δεκεμβρίου 1816 το δικάταρτο ιστιοφόρο “Flora” (Ηνωμένο Βασίλειο) ναυπηγημένο στην Πρωσσία το 1802, προσέκρουσε σε βράχο και βυθίστηκε στην Κεφαλονιά, έχοντας αναχωρήσει από την Messina, (Βασίλειο Σικελίας και Νάπολης, “Kingdom of the Two Sicilies”). (πληροφορίες: βιβλιογραφικές αναφορές)
- “Tamige” (+1834)
Τον Οκτώβριο 1834 (ημερομηνία άγνωστη) το πλοίο “Tamige” (Ηνωμένο Βασίλειο) ναυάγησε στην Κεφαλονιά, όλοι οι επιβαίνοντες διασώθηκαν. (πληροφορίες: βιβλιογραφικές αναφορές)
- “HMS Weazel” (προσάραξη +1840)
Στις 14 Δεκεμβρίου 1840 το Βρετανικό “HMS Weazel” προσάραξε στην Κεφαλονιά (τότε Ηνωμένες Πολιτείες των Ιονίων Νήσων), κατά την διάρκεια ταξιδιού από την Αγία Μαύρα (Λευκάδα) στην Κεφαλονιά. Ανελκύστηκε και μεταφέρθηκε στην Κεφαλονιά. Τελικά πωλήθηκε το 1844.
Ήταν ένα μπρίκι-σλέπι (τύπος πλοίου) με 10 κανόνια που ναυπηγήθηκε το 1822. Ανήκε στην κλάση “Cherokee” (σχεδιάστηκε από τον Sir Henry Peake το 1807), την ίδια κλάση στην οποία ανήκε και το “HMS Beagle” που ταξίδεψε τον Κάρολο Δαρβίνο (Charles Darwin) σε όλο τον κόσμο. Συνολικά πάνω από 100 πλοία αυτής της κατηγορίας κατασκευάστηκαν και ταξίδεψαν στους ωκεανούς, αν και υπήρχε κριτική ότι το χαμηλό ύψος εξάλων προκαλούσε πλημμύρα του καταστρώματος σε κακοκαιρία. (πληροφορίες: βιβλιογραφικές αναφορές)
Στα τέλη του 19ου αιώνα και πρακτικά στο γύρισμα του 20ού, έγινε η μετάβαση από την «Εποχή του Ιστίου» (συνήθως θεωρούμενη μεταξύ 1571-1862 μ.Χ.) στην «Εποχή του Ατμού». Ένα γεγονός με ιδιαίτερη εθνική και τοπική σημασία έλαβε χώρα το 1873 όταν οι δραστηριοποιούμενοι στη Ρουμανία επιχειρηματίες αδελφοί Ιωάννης και Αντώνιος Θεοφιλάτοι, με καταγωγή από την Ιθάκη, κατασκεύασαν στα ναυπηγεία R. Thompson, Jr. στο Σάντερλαντ του Ηνωμένου Βασιλείου το πρώτο υπό ελληνική σημαία φορτηγό ατμόπλοιο, το οποίο ονομάστηκε «Ιθάκη» (greekshippingmiracle.org).
[Γ]. Ναυάγια του 20ού αιώνα
Ι. Ναυάγια προγενέστερα του Β’ Π.Π. (1901-1938)
Στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο στο κεντρικό Ιόνιο δεν σημειώθηκαν σημαντικές επιχειρήσεις εκτός μικρών σε έκταση επεισοδίων, ενώ στον Μεσοπόλεμο φυσικά δεν έλειψαν τα ναυτικά ατυχήματα.
- “s/v Tobia” (+1915)
Στις 30 Σεπτεμβρίου 1915 το ιστιοφόρο (Ι/Φ) “s/v Tobia” (ναυπήγηση 1912, χωρητικότητα 185 κόροι) αναχώρησε από την Civitavecchia (κοντά στην Ρώμη) με προορισμό την Πάτρα, με φορτίο ελαιολάδου και ανθρακασβεστίου (καρβίδιο ασβεστίου). Βυθίστηκε από το γερμανικό υποβρύχιο U-33 (κυβερνήτης Konrad Gansser) σε θέση 37°58′N 19°22′E (κατά προσέγγιση). (πληροφορίες: βιβλιογραφικές αναφορές)
- “Châteaurenault ” (+1917)
- “UC-38” (+1917)
Στις 14 Δεκεμβρίου 1917, το γαλλικό καταδρομικό “Châteaurenault” καθώς μετέφερε στρατεύματα στην Θεσσαλονίκη διαπλέοντας το στενό μεταξύ Κεφαλονιάς και Λευκάδας, έγινε στόχος τορπίλης που εκτόξευσε το γερμανικό υποβρύχιο “UC-38”. Τα συνοδά πλοία “Mameluk” και “Lansequent” εκτοξεύοντας βόμβες βυθού αναγκάζουν το υποβρύχιο σε ανάδυση και στην συνέχεια το βυθίζουν με κανονιοβολισμό. (πληροφορίες: δημοσιεύσεις ερευνητών, Γιώργος Καρέλας)
- “General Church” (προσάραξη +1928)
Στις 23 Φεβρουαρίου 1928, το φορτηγό πλοίο “General Church” (Ηνωμένο Βασίλειο) προσάραξε στην Κεφαλονιά ενώ στις 26 Φεβρουαρίου αποκολλήθηκε. (πληροφορίες: βιβλιογραφικές αναφορές)
- “SS Federico Garolla” (+1930)
Στις 19 Απριλίου 1930, το ατμόπλοιο δεξαμενόπλοιο “SS Federico Garolla” (πρώην “SS Rion” 1889-1913, “Italiano” 1924, ναυπήγηση 1889, ολική χωρητικότητα 2.186 κόροι, ολικό μήκος 85μ.) βυθίστηκε μεταξύ Κεφαλονιάς και Ζακύνθου μετά από έκρηξη στους λέβητες, κατά την διάρκεια πλου από το Fiume (στην σημερινή Κροατία) στο Novorossiysk (Μαύρη Θάλασσα), κενό φορτίου. (πληροφορίες: βιβλιογραφικές αναφορές)
- “s/v Alfa” (+1937)
Στις 26 Οκτωβρίου 1937 το βοηθητικό ιστιοφόρο (Ι/Φ) “s/v Alfa” προσέκρουσε σε βράχο και βυθίστηκε ανοικτά από τα αβαθή Κάκαβα στην περιοχή της Σκάλας Κεφαλονιάς. (πληροφορίες: βιβλιογραφικές αναφορές)
ΙΙ. Ναυάγια κατά την διάρκεια του Β’ Π.Π. (1939-1945)
(Λόγω πλήθους, τα ναυάγια της περιόδου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου περιέχονται στο Μέρος Β’).
ΙΙΙ. Ναυάγια μεταγενέστερα του Β’ Π.Π. (1946-2000)
- “Quirinale” (+ 1948)
Στις 28 Ιανουαρίου 1948, το ιταλικό επιβατηγό πλοίο “Quirinale” (ή “Curinale”) (ναυπήγηση 1907, 3.779 κόρων, ιδιοκτησία Adriatica) βυθίστηκε εντός του όρμου Αργοστολίου μετά από την ανέλκυση από τον δίαυλο Λευκάδας και κατά την ρυμούλκηση του προς Πειραιά. Στις 27 Ιουνίου 1943 είχε βομβαρδιστεί και προσαράξει στην Λευκάδα. Τελικά ανελκύστηκε μεταπολεμικά από τον ΟΑΝ (Οργανισμός Ανελκύσεως Ναυαγίων).
- ”Κύθηρα L 185” (προσάραξη +1956)
Στις 21 Νοεμβρίου 1956, το αποβατικό σκάφος του Πολεμικού Ναυτικού “Κύθηρα L 185” (πρώην “ΗMS LCT 1198”που είχε παραχωρηθεί από το Βρετανικό Ναυτικό το 1946), το οποίο είχε καταπλεύσει στην Κεφαλονιά στα πλαίσια αρωγής στην αποκατάσταση πληγωμένων από τους σεισμούς του 1953 Ιόνια Νησιά, μεταφέροντας οικοδομικά υλικά, προσάραξε σε αβαθή στην περιοχή της παραλίας της Σκάλας Κεφαλληνίας κατόπιν αλλαγής του καιρού με ισχυρές ριπές ανέμου. Προκλήθηκε μεγάλο σε διαστάσεις ρήγμα που είχε ως αποτέλεσμα έντονη εισρροή υδάτων. Μετά από κοπιώδεις προσπάθειες με την συμμετοχή ρυμουλκού το πλοίο ανελκύστηκε και επισκευάστηκε. Τελικά παροπλίσθηκε το 2003.
- “Carinthia V” Superyacht (+ 1971)
Στις 1 Νοεμβρίου 1971, η εμβληματική πολυτελής θαλαμηγός “Carinthia V” (ναυπήγηση Lürssen of Bremen 1971, ολ. μήκος 71 μ.) που αποτέλεσε έμπνευση για όλες τις σύγχρονες που ακολούθησαν, κατά τον πρώτο της πλου προσέκρουσε σε αχαρτογράφητο ύφαλο ανοιχτά της Σκάλας Κεφαλληνίας και αργότερα βυθίστηκε. Το ναυάγιο είναι επισκέψιμο μόνο από δύτες προχωρημένου επιπέδου τεχνικής κατάδυσης καθώς βρίσκεται σε βαθιά νερά στην ανοιχτή θάλασσα, επομένως η κατάδυση σε αυτό είναι απαιτητική για να είναι ασφαλής.
- άγνωστο ξύλινο αλιευτικό σκάφος (τράτα) (πιθανά +1979)
Άγνωστο ξύλινο αλιευτικό σκάφος (τράτα) έχει εντοπιστεί σε μικρή απόσταση από την ακτή σε μικρό βάθος, στην περιοχή της Άκρας Κάπρος στην περιοχή της Σκάλας Κεφαλληνίας. Είναι προσβάσιμο και επισκέψιμο από πιστοποιημένους δύτες όλων των επιπέδων.
- “M/V Roro Dania” (προσάραξη +1986)
Στις 11 (ή 13) Οκτωβρίου 1986, το μηχανοκίνητο οχηματαγωγό πλοίο “M/V RoRo Dania” (πρώην “Nanomark”, ναυπήγηση 1972, 557-770 κόρων, μήκος 105μ.) έχοντας αναχωρήσει από την Ιταλία με προορισμό τον Πειραιά και ανοικτά των νότιων ακτών της Κεφαλονιάς, υπέστει πυρκαγιά στο μηχανοστάσιο. Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα την μερική απώλεια ελέγχου διακυβέρνησης του πλοίου και κατόπιν την πλήρη ακυβερνησία. Το πλοίο παρασύρθηκε προς την ακτή στην Άκρα Μούντα όπου προσάραξε στα βραχώδη αβαθή του ακρωτηρίου και κηρύχθηκε ολική απώλεια. Παρέμεινε εκεί έως τον Ιούλιο 1987 οπότε ανελκύστηκε και ρυμουλκήθηκε στον Πειραιά. Τελικά τον Αύγουστο του ίδιου έτους πωλήθηκε σε μια τουρκική εταιρεία στην Aliaga για παλιοσίδερα οπότε και έπλευσε στην θάλασσα για μια τελευταία φορά.
[Δ]. Ναυάγια του 21ου αιώνα (2001-σήμερα)
- Φορτηγίδα στην περιοχή της Άκρας Βλιώτης (πιθανά +2008)
Το 2008 (σύμφωνα με πληροφορίες), εν μέσω κακοκαιρίας μια φορτηγίδα παρασύρθηκε προς την ακτή στο βορειότερο σημείο της Κεφαλονιάς, κοντά στην Άκρα Βλιώτης (περιοχή Φισκάρδου), όπου προσέκρουσε και βυθίστηκε.
- “M/V Christine” (+2010)
Στις 18 Νοεμβρίου 2010, διαπιστώθηκε ότι το ανοικτού τύπου φορτηγό/οχηματαγωγό πλοίο “M/V Christine” (μήκους 45 μ. περίπου, σημαία Τόνγκο) βρισκόταν βυθισμένο σε βάθος 22 μ. εντός του όρμου της Αγ.Κυριακής. Το πλοίο είχε αναχωρήσει από το Δυρράχιο Αλβανίας με προορισμό το Μπουργκάς της Βουλγαρίας και το εξαμελές πλήρωμα του το εγκατέλειψε στην περιοχή του οικισμού Φισκάρδο Κεφαλονιάς. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες του στο πλοίο παρουσιάστηκε μηχανική βλάβη και εισρροή υδάτων λόγω καιρικών συνθηκών και πλευρικού ρήγματος. Είναι προσβάσιμο και επισκέψιμο από πιστοποιημένους δύτες όλων των επιπέδων.
- Ι/Φ Άγιος Πέτρος “Святой Петр” (+2014)
Στις 26 Οκτωβρίου 2014, το ιστιοφόρο (Ι/Φ) «Άγιος Πέτρος» αναχώρησε από το Αργοστόλι το οποίο είχε επισκεφθεί για εορτασμούς, αλλά ισχυροί άνεμοι το παρέσυραν προς την «Νησίδα Βαρδιάνοι» ανοικτά των νότιων ακτών της Κεφαλονιάς, όπου και προσάραξε. Οι προσπάθειες αποκόλλησης απέβησαν άκαρπες και με το πέρασμα του χρόνου το σκάφος διαλύθηκε με υπολείμματα να παραμένουν μέχρι και σήμερα στην νότια ακτή της νησίδας. Το σκάφος είχε ναυπηγηθεί στην Τουρκία το 2002 ως αντίγραφο εκείνου που πριν από πάνω από 200 χρόνια μετείχε με τον Ρωσοτουρκικό Στόλο στην επανάσταση για την απελευθέρωση των Ιονίων Νήσων με επικεφαλής τον Ναύαρχο Θεόδωρο Ουσακόφ. Το ναυάγιο δεν είναι επισκέψιμο από δύτες καθώς πρόκειται για διαλυμένο πλοίο επί της βραχώδους ακτής.
Επιμέλεια:
Τηλέμαχος Μπεριάτος
Αυτοδύτης 3 Αστέρων CMAS, PSS Technical Diver
Πρώτη έκδοση: Δεκέμβριος 2020
Εικόνα: Χάρτης ναυαγίων όλων των περιόδων, γύρω από την Κεφαλονιά και την Ιθάκη.
