Συνέβησαν τόσα δραματικά γεγονότα το τελευταίο διάστημα που νιώθω ανίκητη ανάγκη να εκφράσω κάποιες ελάχιστες σκέψεις. Δεν επεμβαίνω στον σχεδιασμό κανενός, έτσι κι αλλιώς είναι έξω από το πλαίσιο αρχών μου αυτό. Ούτε καν υπόδειξη κάνω. Ελπίζω πως η σκέψη μου, που εκπορεύεται από την ακατάπαυστη αγάπη και ενδιαφέρον για τον τόπο μου, να μην εκληφθεί έτσι. Μια έμπειρη και καλοπροαίρετη γνώμη όμως, ποτέ δεν είναι περιττή.
Χωρίς την παραμικρή υπερβολή, θεωρώ ότι η παρούσα φάση φέρει τεράστιο ιστορικό φορτίο. Πρόκειται για ιστορική καμπή κατά την οποία οι αναπτυσσόμενες κοινωνικές επιταχύνσεις και επιβραδύνσεις θα αποκτήσουν (έχουν αρχίσει ήδη να αποκτούν) ακραίες τιμές. Το 2030 θα υπάρχει ένας άλλος κόσμος… Σε αυτό νομίζω δεν υπάρχει αντιγνωμία. Η πανδημία επιδρά καταλυτικά στις, ούτως ή άλλως, αναμενόμενες εξελίξεις τις οποίες ταυτοχρόνως διαμορφώνει κατά χαοτικό περίπου τρόπο. Εκ παραλλήλου στην κοντινή μας ανθρωπογεωγραφική κοινότητα, η Ευρωπαϊκή Ένωση συσπειρώνεται γύρω από νέες αντιλήψεις, πρωτοβουλίες, πολιτικές… Είναι δε ηλίου φαεινότερον, ότι η Ένωση και τα θεσμικά της όργανα αντιμετωπίζουν διαφοροτρόπως την παρούσα κρίση (πανδημία) από ότι την παρελθούσα (οικονομική).
Τα προαναφερθέντα ορίζουν ένα περιβάλλον με τρία κύρια χαρακτηριστικά. Άτακτος- αβέβαιος κόσμος, πανδημία-επιπτώσεις, ευρωπαϊκές-εθνικές πολιτικές.
Στην δεκαετία που διανύουμε θα διατεθούν υπερβολικά πολλά κονδύλια από την κοινή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι γνωστό αυτό. Κάποια χρήματα θα φθάσουν και στον τόπο μας. Το ζητούμενο είναι να πιάσουν τόπο. Δεν αμφισβητώ την πρόθεση ή την ικανότητα κανενός∙ Το έμαθα στη ζωή μου αυτό. Έμαθα όμως επίσης, πώς τα πράγματα εξελίσσονται στον μικρό τόπο. Ένταση, σκοπιμότητα, αντιθέσεις, εγγενείς αδυναμίες, μικρότητες, ματαιοδοξίες, διαπροσωπικές σχέσεις που συχνά τορπιλίζουν σωστές προσπάθειες… Όλα αυτά και άλλα πολύ περισσότερα υπάρχουν, αλλά είμαστε αναγκασμένοι με αυτά να περπατήσουμε παραμερίζοντας όσα μπορούμε. Η χώρα και ο τόπος μας έχουν ευκαιρία αλλά και ευθύνη-υποχρέωση, να αρπάξουν την ιστορική στιγμή.
Αγαπητοί τοπικοί άρχοντες (δεν εξαιρώ ουδέναν),
Δείτε, φανταστείτε, ονειρευτείτε τα νησιά μας, το Αργοστόλι το 2030. Μη χάνεστε στη μικρότητα και τα αδιέξοδα της καθημερινότητας. Υπαρκτά και δύσκολα αυτά τα τελευταία∙ κατανοητό, αλλά αν σε πάρουν παραμάζωμα σε εξαφάνισαν. Το πρόβλημα δεν είναι η κάποια πρόταση για κάποια έργα. Αυτό δεν είναι καν το ήττον. Το μείζον είναι μια ολοκληρωμένη εικόνα του τόπου μας το 2030, εικόνα φωτεινή, ευδιάκριτη, δημιουργική μέσα στο εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές γίγνεσθαι.
Εννοώ πολύ απλά ότι ανυπερθέτως η περιφερειακή ενότητα, ο κάθε δήμος πρέπει να διαθέτει ένα αρκούντως επεξεργασμένο συνολικό πρόγραμμα ανάπτυξης. Κάτι σαν το σχέδιο Πισσαρίδη, σε τοπικό πλαίσιο. Μπορεί κανείς να διαφωνεί με επιμέρους τομείς του σχεδίου ή και με το σχέδιο στο σύνολό του (προσωπικά διατηρώ πολλές επιφυλάξεις…). Όμως η ύπαρξη ενός σχεδίου είναι εκ των ων ουκ άνευ. Μην ξεχνάμε ότι οι δημοκρατικές πολιτικές επιλογές έχουν αυτοδίκαια τη δυνατότητα να επιφέρουν αλλαγές κατά το δοκούν.
Το τοπικό σχέδιο χρειάζεται διάλογο, προσέγγιση, συμμετοχή, αξιοποίηση παραγωγικού δυναμικού. Επίσης συνεργασία με γραφεία ανάπτυξης ικανής γνώσης και εμπειρίας. Είμαστε ό,τι βλέπουμε, ό,τι ξέρουμε, όμως και κυρίως, είμαστε αυτό που μπορούμε να μάθουμε. Μαθαίνουμε δε από αυτούς που αξιοπίστως γνωρίζουν πολύ περισσότερα από εμάς, εκτός και αν θεόθεν και εξαιρέτως μας έχει απονεμηθεί η χάρις της παντογνωσίας. Έχουμε ανάγκη να ακούσουμε τους ειδήμονες. Πρέπει με απτό, πραγματοποιήσιμο τρόπο να ξέρουμε τι επιδιώκουμε. Π.χ. τι προσδοκούμε από την διάρθρωση, ικανότητα, απόδοση της πολιτικής στον τομέα υγείας του νομού;Πώς βλέπουμε τη λειτουργία του νοσοκομείου μας; Άλλο παράδειγμα. Τι γνωρίζουμε για το κίνημα των Ψηφιακών Νομάδων (digitalnomads);Πως η πόλη μας και τα χωριά μας μπορούν να υποδεχθούν, να εντάξουν κοινωνικά και να αξιοποιήσουν ποικιλοτρόπως το κίνημα αυτό; Χίλια παραδείγματα…
Προς τούτο χρειάζεται ενόραση, γνώση, ολόπλευρη και πολύμορφη συνεργασία, μελέτη, απόφαση, ικανότητα.
Αγαπητοί τοπικοί άρχοντες! Δεν σας αμφισβητώ ούτε κατά διάνοια. Ελπίζω να κατανοείτε ότι το ίδιο ενδιαφέρον που διέπει εσάς για τον τόπο μας, διέπει και εμένα όπως και τον κάθε συμπολίτη μας. Προφανώς έχετε ιδέες, σχέδια, προτάσεις. Αυτό από μόνο του όμως δεν αρκεί. Χρειάζεται η συγκρότηση συνολικού σχεδίου με αρχή, μέση, τέλος.
Δεν παρεμβαίνω.
Σας παραινώ απλώς!
Ξεπεράστε την ύπουλη καθημερινότητα που ναρκοθετεί το μέλλον.
Ξεπεράστε τον τόπο και υπηρετείστε τον ενορατικά!
Αλέκος Καλαφάτης
Αργοστόλι 15/02/2021
