Γενικές πληροφορίες
Ο λύκος (Canis Lupus) είναι το θηλαστικό με τη μεγαλύτερη κατανομή στον κόσμο μετά τον άνθρωπο. Στην Ευρώπη κυνηγήθηκε επίμονα για διάφορους λόγους με αποτέλεσμα να εξαφανιστεί σε πολλές περιοχές. Αποτελεί πλέον αυστηρά προστατευόμενο είδος βάσει του Ευρωπαϊκού Δικαίου και σε συνδυασμό με την διατήρηση δραστηριοτήτων (π.χ. κτηνοτροφία), την αύξηση των φυτοφάγων θηλαστικών και την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των πολιτών, τα τελευταία 20 χρόνια επανακάμπτει σε όλη την Ευρωπαϊκή Ήπειρο.
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να δείτε στο http://www.callisto.gr/lykos.php
Στην Ελλάδα (και ειδικά τα τελευταία χρόνια στη νότια χώρα) επίσης παρατηρείται μια τάση επανάκαμψης του πληθυσμού του λύκου, η οποία είναι συνέπεια της βελτίωσης των βιοτόπων του είδους και του ευνοϊκότερου νομικού καθεστώς προστασίας. Επομένως, η επανεμφάνιση του στην Πάρνηθα αλλά και στους γειτονικούς ορεινούς όγκους (Ελικώνας, Κιθαιρώνας) είναι μια φυσική εξέλιξη της αύξησης του πληθυσμού, της διασποράς του και της αναζήτησης-εύρεσης τροφής όπως τα κόκκινα ελάφια και οι αγριόχοιροι.
Η επανεμφάνιση του είδους στην Πάρνηθα είναι από μόνο του ένα σημαντικό γεγονός, ικανό να φέρει νέες ισορροπίες στην πανίδα και τη χλωρίδα του βουνού και να διαμορφώσει την οικολογική κατάσταση προς το καλύτερο.
Αρμονική συνύπαρξη λύκου και ανθρώπου
Όπως είναι φυσιολογικό, λόγω της πολύχρονης απουσίας του λύκου από την Πάρνηθα (πάνω από 50 χρόνια), δεν υπάρχει εξοικείωση με το είδος και αυτό οδηγεί σε μια αρχική αίσθηση φόβου, ανασφάλειας και ερωτημάτων. Σκοπός μας είναι η αρμονική συνύπαρξη με όλα τα είδη πανίδας και η τήρηση απλών κανόνων ώστε να μπορούμε όλοι-ζώα και άνθρωποι-να απολαύσουμε το βουνό και να ασκήσουμε τις δραστηριότητες μας.
Πέρα από τη φημολογία και τον τρόπο που περιγράφεται το θέμα στα ελληνικά ΜΜΕ και το διαδίκτυο, πανευρωπαϊκά καταγράφονται ελάχιστα περιστατικά επιθέσεων. Από το 1959 ως το 2000 έχουν καταγραφεί επίσημα μόνο 59 περιστατικά. Στα 38 η αιτία ήταν λύσσα και στα υπόλοιπα 21 εμπλέκονταν ζώα που είχαν συνηθίσει το άνθρωπο (μέρη όπου τους τάιζαν ή «οικόσιτοι» που το έσκασαν). Επομένως όλες οι καταγεγραμμένες επιθέσεις σχετίζονται κυρίως με μη υγιή ζώα (π.χ. λύσσα) ή λανθασμένες ανθρώπινες ενέργειες. Επιθέσεις υγιών ατόμων λύκου σε ανθρώπους έχουν καταγραφεί σε χώρες τις Ασίας (Ινδία, Ιράν) και της Β. Αμερικής (σπάνια) και συνδέονται με ιδιαίτερες συνθήκες που δεν απαντώνται στην ελληνική ύπαιθρο. Ο λύκος είναι έτσι και αλλιώς ένα πολύ ντροπαλό ζώο που από ένστικτο αποφεύγει τη χωρίς λόγο αλληλεπίδραση με τον άνθρωπο για προφανείς λόγους ! Η επίθεση μιας αγέλης αδέσποτων αγριόσκυλων σε ανθρώπους είναι πολύ πιο πιθανή και έχει συμβεί στο παρελθόν στην Πάρνηθα.
Παρότι λοιπόν είναι απίθανο να προκύψει αντικειμενικός κίνδυνος από την παρουσία του λύκου στην Πάρνηθα, είναι καλό να λαμβάνουμε κάποια καθαρά προληπτικά μέτρα που έχουν να κάνουν κυρίως με τη δική μας συμπεριφορά. Κάποια από αυτά περιγράφονται ήδη στον Κανονισμό Λειτουργίας του Εθνικού Δρυμού τον οποίο οφείλουμε να εφαρμόζουμε, κάποια άλλα εφαρμόζουμε ήδη ως ΕΔΑΣΑ εδώ και χρόνια και άλλα είναι κανόνες που έτσι και αλλιώς πρέπει να ακολουθούμε όταν πηγαίνουμε σε κάθε βουνό, είτε για εθελοντική εργασία είτε για ψυχαγωγία. Όπως θα διαπιστώσετε πολλά από τα παρακάτω δεν τα επισημαίνουμε για πρώτη φορά ως ΕΔΑΣΑ.
Αναλυτικά:
Όπως πάντα, αποφεύγουμε να ταΐζουμε ελάφια, αλεπούδες ή άλλα ζώα. Υπάρχει πληθώρα τροφής στο δάσος για όλους. Το τάισμα, εκτός από τις πιθανές βλαβερές συνέπειες μιας ακατάλληλης τροφής, προκαλεί εξοικείωση των άγριων ζώων με το ανθρώπινο είδος. Επίσης διάφορα είδη σαρκοφάγων θηλαστικών έχουν την τάση να ακολουθούν τις διαδρομές των άλλων ως “ασφαλείς”. Αν ταΐσουμε ένα, ίσως ακολουθήσουν κι άλλα. Απλά δεν ταΐζουμε κανένα άγριο ζώο !
Υποθέτουμε ότι κανένα μέλος του ΕΔΑΣΑ δεν πετά σκουπίδια στο δάσος και κυρίως υπολείμματα τροφής!! Τα υπολείμματα τροφής θα πρέπει να συσκευάζονται και να μπαίνουν σε κάδους ή να επιστρέφουν στο compost της αυλής μας !
Συλλέγουμε τα χαρτιά τουαλέτας και αποφεύγουμε να αφήνουμε κόπρανα.
Δεν πλησιάζουμε φαγωμένα ή πληγωμένα θηράματα, όπως ελάφια, αιγοπρόβατα, αγριόχοιρους κτλ.
Δεν πλησιάζουμε πιθανές φωλιές λύκων (π.χ. κοιλώματα βράχων ή στο έδαφος στην βάση δέντρων).
Συνεχίστε να κουβεντιάζετε κατά τη διάρκεια της μετάβασης στα πυροφυλάκια. Κάνει καλό στις κοινωνικές μας σχέσεις και δηλώνει έντονα την παρουσία μας. Τα άγρια ζώα έχουν πιο έντονη ακοή από εμάς και φροντίζουν να απομακρυνθούν πρώτα !
Καλό είναι να αποφεύγουμε τις βόλτες μόνοι μας. Αυτό έτσι και αλλιώς παραβιάζει βασικούς κανόνες ασφαλείας που ισχύουν στην πεζοπορία. Για τον ΕΔΑΣΑ ο ελάχιστος αριθμός ατόμων για τις πυροφυλάξεις είναι 3 άτομα και η μετάβαση των εθελοντών επιβάλλεται να γίνεται ομαδικά.
Η παρουσία σκύλων είναι πολύ πιθανό να προσελκύσει τους λύκους. Η παρουσία σκυλιών απαγορεύονται έτσι και αλλιώς από τον Κανονισμό εδώ και χρόνια. Ένας παραπάνω λόγος να τα αφήσουμε σπίτι.
Ο Κανονισμός του Δρυμού απαγορεύει τη διανυκτέρευση στον Εθνικό Δρυμό χωρίς συγκεκριμένο λόγο και εκτός των καταφυγίων.
Στην σπάνια περίπτωση που αντιληφθούμε παρουσία λύκου κοντά μας και είμαστε σε ανοικτό πεδίο, αποχωρούμε από την περιοχή αργά (όχι τρέξιμο!!), με τα μάτια μας προς το ζώο, κάνοντας φασαρία ή τραγουδώντας, συγκεντρώνουμε την ομάδα μας και αν παραστεί ανάγκη «αυξάνουμε» τον όγκο και το ύψος μας με τα χέρια ή το σακίδιο μας, απειλητικά προς το ζώο.
Αναφέρουμε την παρουσία του λύκου στις αρμόδιες αρχές και στις σχετικές περιβαλλοντικές οργανώσεις, ειδικά όταν η συμπεριφορά του μας φανεί περίεργη (π.χ. βρίσκεται κοντά σε κατοικημένη περιοχή, τρώει από σκουπίδια). Έτσι βοηθούμε την έρευνα του είδους.
Πάνω από όλα με την σωστή συμπεριφορά μας δείχνουμε τον σεβασμό μας στα είδη άγριας πανίδας για να μας ανταποδώσουν με την σειρά τους τον αντίστοιχο σεβασμό. Είμαστε φιλοξενούμενοι στο σπίτι τους, καλό είναι να έχουμε αντίστοιχη συμπεριφορά.
Σας ευχαριστούμε προκαταβολικά για την προσοχή σας και την τήρηση των οδηγιών !
Βιβλιογραφία:
http://www.callisto.gr/lykos.php
http://www.iucnredlist.org/details/3746/0
http://www.env.gov.bc.ca/bcparks/explore/misc/wolves/wolfsaf.html
http://westernwildlife.org/gray-wolf-outreach-project/
Swedish Wildlife Damage Centre, http://www.slu.se/viltskadecenter
Πηγή: https://www.edasa.gr/
