Τις δεκαετίες του ’90 και του 2000 ξεφύτρωναν σαν τα μανιτάρια στην Ελλάδα οι «εταιρίες» – πυραμίδες, που υπόσχονταν μεγάλα κέρδη με προϋπόθεση τη στρατολόγηση μελών και συνήθως προσέλκυαν τις δαγκάνες των διωκτικών αρχών ως παρασιτικοί μηχανισμοί εξαπάτησης της μάζας από τους επιτήδειους που βρίσκονταν στην κορυφή τους.
Ο πιο διάσημος άνθρωπος παγκοσμίως που πλούτισε πουλώντας αέρα κοπανιστό και τελικά κατέληξε στη φυλακή ήταν ο Μπέρναντ Μάντοφ. Ο Αμερικανός Μεσσίας της «Wall Street» που δήθεν επένδυε τα κεφάλαια των πελατών του, χτίζοντας μια τεράστια χρηματιστηριακή φούσκα.
Στην Ελλάδα για μια ανάλογου τύπου απάτη, ασφαλώς σε μικρογραφία, κατηγορήθηκε και καταδικάστηκε ο πρώην επικεφαλής της «Ασπίς Πρόνοια» και της Commercial Value, Παύλος Ψωμιάδης. Η ιδρυθείσα το 1944 Ασπίς Πρόνοια πέρασε στα χέρια του Ψωμιάδη το 1987, με τη φιλοδοξία να αναδειχθεί στο αντίπαλο δέος την Interamerican στον ασφαλιστικό χώρο.
Ακολούθησε ένα μπαράζ εξαγορών και συγχωνεύσεων περισσότερων από 15 εταιριών και η επέκταση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στον τραπεζικό κλάδο με την ίδρυση της Aspis Bank, που εν συνεχεία αγόρασε το δίκτυο της ΑBN Amro. Εν τέλει, όπως αποδείχτηκε, η χρησιμότητα όλων αυτών των εταιριών αντικατοπτριζόταν στη χρηματοδότηση της μίας από την άλλη και στη δημιουργία ενός πυραμιδικού τύπου οικοδόμημα, που εν τέλει κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος.
Την εποχή δόξας του χρηματιστηρίου η Ασπίς εξέδωσε τα περίφημα ασφαλιστήρια συμβόλαια Aspis Bonds, προσφέροντας στους επενδυτές αποδόσεις που ξεπερνούσαν τις προθεσμιακές καταθέσεις. Τα επενδυτικά ασφαλιστήρια ήταν η αφορμή της πρώτης σύγκρουσης του ομίλου με τις εποπτικές αρχές, καθώς η αγορά βοούσε για προβληματικά στην πλειονότητά τους χαρτοφυλάκια και για την τάση της εταιρίας να… δανείζεται τα λεφτά των ασφαλισμένων για να χρηματοδοτήσει τις εξαγορές από τα ασφάλιστρα.
Παράλληλα, αναλυτές της εποχής έβλεπαν πίσω από τις φιλόδοξες, επεκτατικές κινήσεις του Ψωμιάδη – που έκανε ακόμα και εξαγωγή ασφαλειών στη Σουηδία – μια συστηματική προσπάθεια γιγάντωσης μέσω της διάρθρωσης ενός πολυσχιδούς σχήματος, που θα προκαλούσε δυσκολία στις αρχές να ελέγξει τις ενδοομιλικές σχέσεις του.
Τελικά όμως η σύσταση της Επιτροπής Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης το 2007 σηματοδοτεί την αρχή του τέλους για την πρώτη και τελευταία «βιομηχανία» ασφαλίσεων στην Ελλάδα. Οι έλεγχοι διαπιστώνουν τεράστια ελλείμματα στις εταιρίες του ομίλου, αποκαλύπτοντας μια οικονομική φούσκα, με τρύπα άνω των 400 εκατ. ευρώ.
Το σίριαλ της κατάρρευσης είχε πολλά επεισόδια. Ο κλοιός έσφιξε ασφυκτικά όταν ασφαλισμένοι και επενδυτές άρχισαν να αξιώνουν την καταβολή αποζημιώσεων και υπεραποδόσεων. Το κανόνι «έσκασε» το Σεπτέμβριο του 2009 και αποτέλεσε ισχυρό πλήγμα στην ασφαλιστική αγορά, αλλά και σε 700 εργαζομένους, που βρέθηκαν στο δρόμο. Άφησε πίσω του δεκάδες χιλιάδες ασφαλισμένων που έχασαν τις αποταμιεύσεις τους, αλλά και πλήθος άλλων ιδιωτών που είχαν επενδύσει τα χρήματά τους στις υπεραποδόσεις, τις οποίες υπόσχονταν τα επενδυτικά ασφαλιστήρια που είχε εκδώσει ο όμιλος.
Ο Παύλος Ψωμιάδης συνελήφθη και δικάστηκε με τις κατηγορίες πέντε βαρύτατων αδικημάτων: σύσταση και συμμορία εγκληματικής οργάνωσης, απάτη, απιστία, υπεξαίρεση και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος. Καταδικάστηκε συνολικά σε κάθειρξη 74 ετών και 9 μηνών (εκτιτέα βάσει νόμου τα 25 έτη) και πρόστιμο 1 εκατομμυρίου ευρώ. Κατά το κατηγορητήριο, είχαν εξαπατηθεί 37.000 άνθρωποι, που πλήρωσαν σχεδόν 250 εκατ. ευρώ σε ασφαλιστικά συμβόλαια.
Ο έκπτωτος επιχειρηματίας φυλακίστηκε το Δεκέμβριο του 2010 και πέθανε στο κελί του τον Ιούλιο του 2017 από ανακοπή καρδιάς, στα 74 χρόνια του. Ο νομικός φάκελος της υπόθεσης έκλεισε το Δεκέμβρη του 2018 με την αθώωση των μελών της οικογένειας του Παύλου Ψωμιάδη, αλλά και της συντριπτικής πλειονότητας των κατηγορουμένων. Η σύζυγος και τα δύο παιδιά του είχαν παραμείνει, ως προσωρινά κρατούμενοι, στη φυλακή για περίπου 11 μήνες. Μετά από πολύμηνη ακροαματική διαδικασία, η ετυμηγορία ήταν αθωωτική τόσο για τα μέλη της οικογένειας, όσο και για εννιά από τους συνολικά 14 κατηγορούμενους.
Χρειάστηκαν 21 χρόνια για να ανεγερθεί η μίνι οικονομικά αυτοκρατορία του Παύλου Ψωμιάδη, μόλις δύο όμως για να αποδειχτεί ότι το ψέμα είχε εκτός από κοντά και πήλινα ποδάρια.
Πηγή: menshouse.gr
