Ο κίνδυνος ενός πυρηνικού πολέμου δεν είναι απλά υπαρκτός, αλλά θα μπορούσε να απέχει, όσο το… πάτημα ενός κουμπιού από τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Οι New York Times αναλύουν τα σενάρια, αλλά και τις επιπτώσεις μιας τέτοιας πιθανής κίνησης
Εδώ και περίπου ένα μήνα όπου η Ρωσία επιτίθεται σε ουκρανικές πόλεις φτάνοντας ακόμη και να βομβαρδίσει το Κίεβο, ο πλανήτης παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα έναν πόλεμο που σε μια σύγχρονη κοινωνία κανείς δεν μπορούσε να διανοηθεί. Οταν η Ουκρανία ζήτησε τη βοήθεια του ΝΑΤΟ και οι σύμμαχοι άρχισαν να στέλνουν στρατιωτικό υλικό αμυντικής βοήθειας, σιγά – σιγά το «παιχνίδι» άνοιξε με τις ΗΠΑ και την Κίνα να παίζουν τον δικό τους ρόλο. Υπό αυτές τις συνθήκες και με τα πυρηνικά όπλα της Ρωσίας σε ετοιμότητα, οι New York Times σε άρθρο τους ανέλυσαν τους κινδύνους που περικλείει ένα σενάριο πυρηνικού ολέθρου που θα μπορούσε να έχει 90 εκατομμύρια θύματα σε όλο τον κόσμο.
Η παγκόσμιας φήμης εφημερίδα, σημειώνει ότι σήμερα τα μεγαθήρια του «Ψυχρού Πολέμου», έχουν ξεπεράσει κατά πολύ την αμερικανική πυρηνική βόμβα στη Χιροσίμα. Για παράδειγμα πυρηνική δοκιμή των Αμερικανών ξεπέρασε την ισχύ της έκρηξης εκείνης της βόμβας κατά 1.000 φορές, ενώ αντίστοιχη δοκιμή των Ρώσων κατά 3.000 φορές. Τόσο στην Ουάσινγκτον, όσο και στη Μόσχα, η κεντρική ιδέα ήταν να αποτρέψουν επιθέσεις με απειλές για τεράστια αντίποινα – με αμοιβαία εξασφαλισμένη καταστροφή ή MAD (Μutual Αssured Destruction). Αν και η εφημερίδα σημειώνει ότι σήμερα τα πυρηνικά όπλα της Ρωσίας και των ΗΠΑ βρίσκονται σε ετοιμότητα, μετά και την απόφαση του Βλαντίμιρ Πούτιν για εισβολή στην Ουκρανία.
Η «σκακιέρα» του Πούτιν και οι φόβοι για… πυρηνικό ΜΑΤ
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ο Ρώσος πρόεδρος φέρεται να βρίσκεται υπό πίεση, μετά τις πρώτες 10-12 ημέρες, όταν και ξεκίνησε η διαφαινόμενη επιβράδυνση της επέλασης των στρατιωτικών στρατευμάτων, αλλά και οι παγκόσμιες οικονομικές κυρώσεις εναντίον του. Ο φόβος πλέον γύρω από τον Ρώσο πρόεδρο είναι εάν θα αισθανθεί τόσο στριμωγμένος, ώστε να να πυροδοτήσει ένα από τα μικρότερα πυρηνικά του όπλα – σπάζοντας το «ταμπού» που δημιουργήθηκε πριν από 76 χρόνια μετά τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι.
Οπως σημειώνουν διεθνείς αναλυτές, τα ρωσικά στρατεύματα έχουν από καιρό εξασκηθεί στη μετάβαση από τον συμβατικό στον πυρηνικό πόλεμο, ιδίως ως τρόπο για να κερδίσουν το πάνω χέρι μετά από απώλειες στο πεδίο της μάχης. Και σε αυτό ακριβώς το σημείο φαίνεται πως βρίσκεται τη δεδομένη χρονική στιγμή το Κρεμλίνο. «Οι πιθανότητες είναι λίγες αλλά αυξάνονται», δήλωσε ο Ούλριχ Κουν, ειδικός σε θέματα πυρηνικής ενέργειας στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου και στο Carnegie Endowment for International Peace. «Ο πόλεμος δεν πηγαίνει καλά για τους Ρώσους», παρατήρησε, «και η πίεση από τη Δύση αυξάνεται».
Χρήση πυρηνικών σε ακατοίκητη περιοχή: Μπορεί να συμβεί;
Σε μια μελέτη του 2018, ο Δρ Κουν περιέγραψε ένα σενάριο κρίσης στο οποίο η Μόσχα πυροδότησε μια βόμβα πάνω από ένα απομακρυσμένο τμήμα της Βόρειας Θάλασσας ως ένα τρόπο να σηματοδοτήσει πιο θανατηφόρα πλήγματα που θα ακολουθούσαν. Ο Πούτιν θα μπορούσε να ρίξει πυρηνικά σε μια ακατοίκητη περιοχή αντί για στρατεύματα, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Είναι φρικτό να μιλάμε για αυτά τα πράγματα, Αλλά πρέπει να σκεφτούμε ότι αυτό γίνεται πιθανό».
Μόλις την περασμένη Πέμπτη, ο υποστράτηγος Σκοτ Ντ. Μπέριερ και διευθυντής της Υπηρεσίας Πληροφοριών Άμυνας των ΗΠΑ, μιλώντας στην Επιτροπή Ενόπλων Δυνάμεων της Βουλής των Αντιπροσώπων, τόνισε σχετικά: «Η Μόσχα είναι πιθανό να βασίζεται όλο και περισσότερο στο πυρηνικό αποτρεπτικό της μέσο για να δώσει σήμα στη Δύση και να προβάλλει δύναμη, καθώς ο πόλεμος και οι συνέπειές του αποδυναμώνουν τη Ρωσία». Ετσι, η Ουάσινγκτον αναμένει περισσότερες κινήσεις σε επίπεδο πυρηνικών από τον Πούτιν μέσα στις επόμενες ημέρες, κάτι το οποίο έχει επισημάνει και ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, ο οποίος ταξιδεύει στις Βρυξέλλες για να παραστεί στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, όπου θα συζητηθεί και η πιθανότητα η Ρωσία να χρησιμοποιήσει χημικά, βιολογικά ή πυρηνικά όπλα.
«Σήμερα η Ρωσία θεωρεί τα πυρηνικά όπλα ως χρηστικά και όχι ως μια αδιανόητη επιλογή. Η Μόσχα είχε χαμηλώσει τον πήχη για τη χρήση πυρηνικής ενέργειας μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, όταν ο ρωσικός στρατός αποδυναμώθηκε», δήλωσε στην εφημερίδα ο Τζέιμς Ρ. Κλάπερ Jr., στρατηγός εν αποστρατεία της Πολεμικής Αεροπορίας, ο οποίος διετέλεσε διευθυντής των εθνικών μυστικών υπηρεσιών του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα.
«Δεν τους ένοιαζε», δήλωσε ο Κλάπερ για τον κίνδυνο που υπήρξε τα ρωσικά στρατεύματα να απελευθερώσουν ραδιενέργεια νωρίτερα αυτόν τον μήνα, όταν επιτέθηκαν στον πυρηνικό αντιδραστήρα της Ζαπορίζια – τον μεγαλύτερο όχι μόνο στην Ουκρανία αλλά και στην Ευρώπη. «Προχώρησαν και έριξαν εναντίον του. Αυτό είναι ενδεικτικό της ρωσικής laissez-faire στάσης. Δεν κάνουν τις διακρίσεις που κάνουμε εμείς για τα πυρηνικά όπλα», τόνισε.
Το σενάριο της προσομοίωσης και τα 90 εκατ. νεκροί σε λίγες ώρες
Μία άλλη προέκταση του θέματος είναι πως ο παγκόσμιος ανταγωνισμός για τα μικρότερα πυρηνικά όπλα εντείνεται. Αν και τα όπλα αυτά είναι λιγότερο καταστροφικά με βάση τα πρότυπα του Ψυχρού Πολέμου, οι σύγχρονες εκτιμήσεις δείχνουν ότι το ισοδύναμο της μισής βόμβας της Χιροσίμα, αν πυροδοτηθεί στο κέντρο του Μανχάταν, μπορεί να σκοτώσει ή να τραυματίσει ακόμα και 500.000 πολίτες.
Μια προσομοίωση που επινοήθηκε από ειδικούς στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον ξεκινά με τη Μόσχα να ρίχνει μια πυρηνική προειδοποιητική βολή, το ΝΑΤΟ απαντά με ένα μικρό πλήγμα και ο πόλεμος που ακολουθεί αποφέρει περισσότερες από 90 εκατομμύρια απώλειες τις πρώτες ώρες! Το επιχείρημα κατά των όπλων αυτών είναι ότι υπονομεύουν το πυρηνικό «ταμπού» και καθιστούν τις καταστάσεις κρίσης ακόμη πιο επικίνδυνες. Η λιγότερο καταστροφική φύση τους, λένε οι επικριτές, μπορεί να τροφοδοτήσει την ψευδαίσθηση του ατομικού ελέγχου, ενώ στην πραγματικότητα η χρήση τους μπορεί ξαφνικά να εξελιχθεί σε έναν ολοκληρωμένο πυρηνικό πόλεμο.
Καμία συνθήκη ελέγχου των εξοπλισμών δεν ρυθμίζει τον αριθμό για τις μικρότερες πυρηνικές κεφαλές, γνωστές μερικές φορές ως τακτικά ή μη στρατηγικά πυρηνικά όπλα, οπότε οι πυρηνικές υπερδυνάμεις κατασκευάζουν και αναπτύσσουν όσες θέλουν. Η Ρωσία διαθέτει ίσως 2.000, σύμφωνα με τον Χανς Μ. Κρίστενσεν, διευθυντή του Nuclear Information Project στην Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων, μια ιδιωτική ομάδα στην Ουάσινγκτον. Και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν περίπου 100 στην Ευρώπη, αριθμός που περιορίζεται από τις εσωτερικές πολιτικές διαφωνίες και την πολιτική πολυπλοκότητα της εγκατάστασής τους μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ, οι πληθυσμοί των οποίων συχνά αντιστέκονται και διαμαρτύρονται για την παρουσία των συγκεκριμένων όπλων.
Οι πυρηνικές κεφαλές που «κουμπώνουν» σε πυραύλους Iskander ή κρουζ;
Ο Νικολάι Σόκοφ, πρώην Ρώσος διπλωμάτης που διαπραγματεύτηκε συνθήκες ελέγχου των εξοπλισμών κατά τη σοβιετική εποχή, δήλωσε ότι πυρηνικές κεφαλές θα μπορούσαν επίσης να τοποθετηθούν σε πυραύλους κρουζ. Πριν από την εισβολή του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία, δορυφορικές εικόνες έδειξαν ότι η Μόσχα είχε αναπτύξει συστοιχίες πυραύλων Iskander στη Λευκορωσία και στα ανατολικά της στο ρωσικό έδαφος. Δεν υπάρχουν δημόσια στοιχεία για το αν η Ρωσία έχει οπλίσει κάποιους από τους Iskander με πυρηνικές κεφαλές. Από το εσωτερικό της ρωσικής επικράτειας, είπε, «μπορούν να φτάσουν σε όλη την Ευρώπη», συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας.
Ο Δρ. Κουν σημείωσε ότι η Συμμαχία, σε αντίθεση με τη Ρωσία, δεν διεξάγει ασκήσεις πεδίου που εξασκούν τη μετάβαση από τον συμβατικό στον πυρηνικό πόλεμο. Ωστόσο, με την πάροδο των ετών, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους στο ΝΑΤΟ προσπάθησαν να ανταγωνιστούν το ρωσικό οπλοστάσιο των μικρότερων πυρηνικών όπλων. Αυτό ξεκίνησε πριν από δεκαετίες, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες άρχισαν να στέλνουν βόμβες για μαχητικά αεροσκάφη σε στρατιωτικές βάσεις στο Βέλγιο, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Τουρκία και την Ολλανδία.
Και η… απάντηση των ΗΠΑ
Σε ένα τέτοιο πυρηνικό ενδεχόμενο, δεν είναι απόλυτα σαφές πώς θα αντιδρούσε ο Τζο Μπάιντεν, αναφέρουν οι New York Times. Τα σχέδια πυρηνικού πολέμου είναι ένα από τα πιο βαθιά κρυμμένα μυστικά της Ουάσινγκτον. Οι εμπειρογνώμονες λένε ότι τα σχέδια πολεμικής αντιμετώπισης σε γενικές γραμμές πηγαίνουν από προειδοποιητικές βολές σε μεμονωμένα χτυπήματα έως πολλαπλά αντίποινα και ότι το πιο δύσκολο ερώτημα είναι αν υπάρχουν αξιόπιστοι τρόποι για να αποτραπεί η κλιμάκωση μιας σύγκρουσης.
Ακόμη και ο Κλάπερ, ο πρώην διευθυντής των εθνικών μυστικών υπηρεσιών, δήλωσε ότι δεν είναι σίγουρος για το πώς θα συμβούλευε τον κ. Μπάιντεν εάν ο κ. Πούτιν εξαπέλυε τα πυρηνικά του όπλα. «Πότε σταματάς;», αναρωτήθηκε. «Δεν μπορείς να συνεχίζεις να γυρίζεις και το άλλο μάγουλο. Κάποια στιγμή θα πρέπει να κάνουμε κάτι», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, οι Times καταγράφουν και τη δήλωση της Νίνα Τάνεβαλντ, πολιτικού επιστήμονα στο Πανεπιστήμιο Μπράουν, η οποία αναρωτήθηκε αν οι παλιοί τρόποι της πυρηνικής αποτροπής, που τώρα εδράζονται σε κατοχή λιγότερο καταστροφικών όπλων, θα επιτύχει να διατηρήσει την ειρήνη…
Πηγή: reader.gr
