Τρόφιμα: Ανατιμήσεις και ελλείψεις σε βασικά προϊόντα. Προβληματισμός ακόμα και στις μεγάλες αλυσίδες. Πώς θα αντιμετωπιστεί το φαινόμενο και ενώ ο πόλεμος δεν λέει να τελειώσει.
Προ των πυλών βρίσκονται ανατιμήσεις σε αρκετά βασικά προϊόντα. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει εκτινάξει τις τιμές των σιτηρών και άλλων πρώτων υλών, οι οποίες σε συνδυασμό με το υψηλό ενεργειακό κόστος έχουν δημιουργήσει ένα εκρηκτικό κοκτέιλ για τους προϋπολογισμούς των επιχειρήσεων, για τις οποίες ο μονόδρομος όπως φαίνεται έως τώρα είναι οι ανατιμήσεις.
Οι αρτοποιοί λαμβάνουν ήδη αλεύρι με την τιμή του να είναι αυξημένη κατά 80% και όσοι είχαν συγκρατήσει τις τιμές τους έως τώρα, ετοιμάζονται για αυξήσεις ακόμη και κατά 20%.
Και ενώ η τιμή των σιτηρών αυξάνεται, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι δεν θα υπάρξουν ελλείψεις το επόμενο διάστημα, μετά την απαγόρευση εξαγωγών σιτηρών και ζάχαρης από τη Ρωσία, όπως και του ηλιέλαιου που εισάγεται από την Ουκρανία.
Πόσο θα μπορέσουν να καλυφθούν οι ανάγκες σε σιτηρά ανά το κόσμο όταν η Ουκρανία και η Ρωσία καλύπτουν το 30% της παραγωγής;
Σε έρευνα της η Τράπεζα Πειραιώς εκτιμά ότι θα υπάρξει ενίσχυση των ανοδικών πιέσεων, καθώς ανησυχεί για την έκταση της διαταραχής στην Ουκρανία και την ανοιξιάτικη φύτευση καλλιεργειών στην περιοχή.
Για τη ζάχαρη, η αγορά εκτιμά πιθανό έλλειμμα ζάχαρης το 2022/23, ευνοώντας την τιμή της, ενώ το υψηλό κόστος ζωοτροφών πιθανά να περιορίσει την προσφορά βόειου κρέατος, με ενίσχυση της τιμής του.
Επιπλέον το ρύζι, μπορεί να λειτουργήσει ως υποκατάστατο του σιταριού στο πλαίσιο της παγκόσμιας επισιτιστικής ασφάλειας.
Τρόφιμα: Τα μέτρα 1,1 δισ. ευρώ
Σήμερα στη Βουλή συζητούνται τα μέτρα κατά της ακρίβειας που και η ίδια η κυβέρνηση έχει παραδεχθεί πως σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να σβήσουν το αυξημένο κόστος για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
Ο υπουργός Ανάπτυξης μέσα στην εβδομάδα άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρξουν και παρεμβάσεις στο ΦΠΑ στα άλευρα και το ηλιέλαιο που είναι και προϊόντα που επηρεάζονται από τον πόλεμο.
Τρόφιμα: Στη βουλή η τροπολογία για τα αποθέματα
Σύμφωνα με την ρύθμιση, οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αλυσίδα παραγωγής, εισαγωγής, εμπορίας, πώλησης, μεσιτείας, διακίνησης, διανομής και αποθήκευσης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων στην Ελληνική Επικράτεια, υποβάλλουν εντός προθεσμίας δύο ημερών τα στοιχεία αποθεμάτων σε:
– πρώτες ύλες για την παραγωγή λιπασμάτων,
– λιπάσματα,
– ζωοτροφές,
– ωμά δημητριακά παντός είδους και ιδίως σιτάρι ή σμιγάδι, σίκαλη, κριθάρι, βρώμη, καλαμπόκι, εδώδιμο φαγόπυρο,
– άλευρα και ιδίως αλεύρια σιταριού ή σμιγαδιού και αλεύρια δημητριακών,
– ηλίανθο, και
– φυτικά έλαια, εκτός από το ελαιόλαδο, και ιδίως ηλιέλαιο (έλαιο ηλιοτροπίου), φοινικέλαιο και αραβοσιτέλαιο.
Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να υποβάλλουν κατ` ελάχιστο τα εξής στοιχεία:
α) την ποσότητα των αποθεμάτων, σε κιλά για τα στερεά, σε λίτρα για τα υγρά και σε τεμάχια όπου ενδείκνυται,
β) τη χώρα προέλευσης των προϊόντων,
γ) την τοποθεσία αποθήκευσης των αποθεμάτων και, ιδίως, τη διεύθυνση και τον ταχυδρομικό κώδικα,
δ) τα στοιχεία επικοινωνίας της επιχείρησης και, ιδίως, την επωνυμία και τον διακριτικό τίτλο, την έδρα, τον αριθμό τηλεφώνου, τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, καθώς και τα ειδικότερα στοιχεία επικοινωνίας του νόμιμου εκπροσώπου της.
Η δήλωση θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά στον ιστότοπο του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Η πρόσβαση θα γίνεται μέσω των κωδικών πρόσβασης του Γενικού Εμπορικού Μητρώου των υπόχρεων επιχειρήσεων ή, εφόσον αυτοί δεν υπάρχουν, μέσω των κωδικών πρόσβασης στο «TAXIS».
Τρόφιμα: Όριο στα προϊόντα βάζουν τα ελληνικά σούπερ μάρκετ
Αυτό που όλοι φοβόντουσαν είναι πλέον γεγονός καθώς τα ελληνικά σούπερ μάρκετ προχώρησαν σε πλαφόν στην κατανάλωση προϊόντων.
Το ήδη αυξημένο προ του πολέμου κόστος παραγωγής, εξαιτίας της μεγάλης αύξησης του ενεργειακού και μεταφορικού κόστους, έχει οδηγήσει στην κατακόρυφη αύξηση των τιμών, καθώς και της διαθεσιμότητας στα προϊόντα.
Αυξήσεις τιμών άνω του 15%
Τα σιτηρά όπως αλεύρια, μακαρόνια, δημητριακά, ψωμί, τα προϊόντα μακράς διαρκείας (κονσέρβες), τα έλαια και τα λίπη, το τρίτο μήνα του 2022 οι αυξήσεις των τιμών τους ξεπερνούν το 15%.
Σε αυτά έρχεται να προστεθεί και η επιδείνωση του καιρού η οποία επέφερε αυξήσεις στα οπωροκηπευτικα προϊόντα, αφού η κακοκαιρία κατέστρεψε μεγάλη μερίδα καλλιεργειών.
Πλαφόν στο ηλιέλαιο
Κατ επέκταση μεγάλο πρόβλημα παρατηρείται και στους επαγγελματίες της εστίασης οι οποίοι αδυνατούν να προμηθευτούν ηλιέλαιο λόγω της τεράστιας έλλειψης. Ήδη σε μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ έχει τοποθετηθεί πλαφόν κατανάλωσης, καθώς το τελευταίο διάστημα παρατηρήθηκε αυξημένη ζήτηση μέσω της πλατφόρμας του. Έτσι, η εταιρεία προκειμένου να προμηθευτούν όσο το δυνατόν περισσότεροι καταναλωτές ηλιέλαιο και άλλα προϊόντα που διαπιστώνεται πρόβλημα στη τροφοδοσία της αγοράς, προχώρησε σε αυτή την κίνηση.
Η ακρίβεια εκτίναξε τις δαπάνες των νοικοκυριών
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ το 2021 δαπάνες τους για τα ίδια βασικά αγαθά αυξήθηκαν κατά 12%, ένα ποσοστό που όπως όλα δείχνουν θα ξεπεραστεί και το 2022.
Συγκεκριμένα το 65,1% των νοικοκυριών αύξησε τις δαπάνες του για λογαριασμούς σπιτιού (20% το αντίστοιχο ποσοστό το 2020), το 52,8% για είδη διατροφής (26,2% το 2020), το 51,9% για θέρμανση (12,9% το 2020) και το 34,7% για υγεία και φάρμακα (26% το 2020). Οι αυξήσεις των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας αποτελούν για 1 στα 2 νοικοκυριά την κατηγορία που έχει τη μεγαλύτερη αρνητική επίδραση στο εισόδημά του. Ενώ περισσότερα από 5 στα 10 νοικοκυριά (50,9%) περιόρισαν το 2021 τις δαπάνες τους για εξόδους (εστιατόρια, καφέ, σινεμά κ.λπ.). Το 45,1% των νοικοκυριών ξόδεψε λιγότερα για ταξίδια, ενώ το 43,3% περιόρισε τις δαπάνες για ένδυση-υπόδηση.
Τρόφιμα: Οργή με τις νέες τιμές
Παράλληλα, τα τρόφιμα που εκτοξεύτηκαν το πρώτο 10ήμερο του Μαρτίου. Ακόμα και η τιμή στα μακαρόνια εκτοξεύτηκε. Απλησίαστα τα λάδια, τα λαχανικά και τα ψάρια.
Την ώρα που για δύο στα πέντε νοικοκυριά το μηνιαίο εισόδημα τελειώνει αρκετές ημέρες πριν τελειώσει ο μήνας, ο κλοιός ακρίβειας στενεύει επικίνδυνα με τις τιμές των βασικών ειδών διατροφής να ανεβαίνουν ολοένα και υψηλότερα εβδομάδα με την εβδομάδα.
Ήδη οι ανατιμήσεις που έχουν περάσει από την αρχή του μήνα σε συσκευασμένα τρόφιμα, λαχανικά, φρούτα, κρέατα, ψάρια και είδη νοικοκυριού υπολογίζονται κατά μέσο όρο στο 8%.
Το νέο ράλι ανατιμήσεων έρχεται να προστεθεί στις ήδη αυξημένες τιμές των ειδών πρώτης ανάγκης, γεγονός που πρόκειται να ασκήσει πλέον πολύ σημαντικές πιέσεις όχι μόνο στα ευάλωτα νοικοκυριά, αλλά και στα μεσαία εισοδήματα, ενώ προμηνύει νέα εκτίναξη του τιμάριθμου και τον Μάρτιο, μετά το 7,2% του Φεβρουαρίου και το 6,2% του Ιανουαρίου.
Τρόφιμα: Ανατιμήσεις έως 17% σε 10 μέρες
Η μέση τιμή για ένα κιλό επώνυμο αλεύρι για όλες τις χρήσεις στα ράφια των σούπερ μάρκετ ήταν την 1η Μαρτίου στο 1,28 ευρώ.
Στο 10ημερο που μεσολάβησε έως την 11η Μαρτίου με βάση τα στοιχεία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-Καταναλωτής του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, η μέση τιμή ανέβηκε κατά 7,8%, στο 1,38 ευρώ.
Στο επώνυμο αραβοσιτέλαιο (μπουκάλι του ενός λίτρου) η αύξηση της τιμής καταναλωτή ήταν 3 λεπτά του ευρώ το ίδιο διάστημα (+ 0,7%), στο αναψυκτικό cola η κλασική φιάλη του 1,5 λίτρου «τσίμπησε» 1 λεπτό του ευρώ, στο 1,48 ευρώ από 1,47, ενώ στο ψωμί του τοστ (συσκευασία των 500g) η άνοδος στη μέση τιμή μεταξύ 1η και 11η Μαρτίου ήταν 3,2%, στο 1,91 ευρώ από 1,85 ευρώ.
Σε ποσοστό 3,4% μέσα σε 10 ημέρες αυξήθηκε η μέση τιμή στις πατάτες. Συγκεκριμένα, ένα κιλό πατάτες Κύπρου την 1η Μαρτίου πωλούνταν στους πάγκους μαναβικής των αλυσίδων σούπερ μάρκετ προς 1,15 ευρώ (μέση τιμή), ενώ στις 11 Μαρτίου η τιμή είχε ανέβει στο 1,19 ευρώ. Κατά 6 λεπτά του ευρώ ακριβότερα πωλούνταν το ίδιο διάστημα και οι φακές (συσκευασία 500g), από 1,88 ευρώ στα 1,94 ευρώ.
Πολύ μεγαλύτερη ήταν η ποσοστιαία αύξηση που «είδαν» τα μήλα στάρκιν (χύμα). Από τα στοιχεία που συγκεντρώνει το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων και εμφανίζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα e-Καταναλωτής, η μέση τιμή την 11η Μαρτίου ήταν 1,51 ευρώ το κιλό, όταν την 1η Μαρτίου 1,31 ευρώ το κιλό (+16,7%).
Στα επώνυμα απορρυπαντικά για τα πιάτα η αύξηση το πρώτο 10ημερο του Μαρτίου ήταν της τάξης του 2,3%, από 1,73 ευρώ στο 1,77 ευρώ (μπουκάλι των 400 ml), ενώ η μέση τιμή της φέτας (συσκευασία των 400g) μεταξύ της 1ης Μαρτίου και της 11ης Μαρτίου αυξήθηκε κατά 10 λεπτά του ευρώ (από 4,84 ευρώ στα 4,94 ευρώ).
Τρόφιμα: Εγκλωβισμένοι στο ενεργειακό κόστος
Την ίδια ώρα, βιομηχανία αλλά και το λιανεμπόριο να έχουν εγκλωβιστεί, αφού δεν υπάρχει ούτε περιθώριο απορρόφησης ανατιμήσεων ούτε όμως και εύκολης μετακύλησής τους στο ράφι δεδομένων των συνθηκών.
Οι διοικήσεις των επιχειρήσεων στο οργανωμένο λιανεμπόριο από τη μια πλευρά και οι βιομήχανοι και βιοτέχνες από την άλλη, προσπαθούν να λύσουν τη δύσκολη εξίσωση της εκτίναξης των λειτουργικών δαπανών εξαιτίας του νέου γύρου αυξήσεων ενεργειακού κόστους και των τιμών πρώτων υλών.
Το ράλι στις ενεργειακές τιμές έχει αυξήσει το κόστος στο λιανεμπόριο κατά 1,2% αναφέρουν στελέχη των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, ενώ εξωπραγματικό χαρακτηρίζεται το λειτουργικό κόστος από τους εκπροσώπους των μεσαίων βιομηχανιών.
Με τις προβλέψεις των επιχειρήσεων σε σχέση με τις τιμές ενέργειας το επόμενο εξάμηνο να είναι δυσοίωνες, οι ανησυχίες επικεντρώνονται στις επιπτώσεις στις πωλήσεις, στις εξαγωγές και στα κέρδη, προβλέποντας μειώσεις από 10% έως 20%. Μία στις πέντε επιχειρήσεις αναμένει μείωση πωλήσεων και μία στις τέσσερις, μειώσεις στις εξαγωγές αλλά και στα κέρδη.
Τρόφιμα: Δεν έχουμε ξαναζήσει κάτι τέτοιο
«Βόμβα» παγκοσμίων διαστάσεων στα τρόφιμα. Απειλούνται και τα λάδια μαγειρικής. Μειώνονται τα αποθέματα σε ηλιέλαιο και καλαμποκέλαιο εξαιτίας του πολέμου. Πώς θα διαμορφωθούν οι τιμές.
Σοβαρές ελλείψεις έχουν ήδη αρχίσει να καταγράφονται σε ορισμένα από τα βασικά καταναλωτικά προϊόντα, όπως το μαγειρικό λάδι.
Ένα σημαντικό ποσοστό και συγκεκριμένα, το 60% των εξαγωγών ηλιέλαιου από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας καθυστερεί να φτάσει σε πολλές χώρες της Δύσης, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία.
Στο μεταξύ, αυξάνονται οι ανησυχίες γύρω από το ζήτημα της παραγωγής ηλίανθου και καλαμποκιού. Αισθητά μειωμένη αναμένεται να είναι η παραγωγή σε Ουκρανία και Ρωσία, σύμφωνα με τον Τζέιμς Φράι, βετεράνο αναλυτή και πρόεδρο της συμβουλευτικής εταιρείας LMC International.
Μόλις έναν μήνα πριν, η εταιρεία εκτιμούσε πως οι εξαγωγές ηλιέλαιου από τη Μαύρη Θάλασσα θα αυξηθούν πολύ περισσότερο από 2 εκατομμύρια τόνους, αγγίζοντας έως και τους 13,5 εκατ. τόνους για την περίοδο 2021-22. Σύμφωνα ωστόσο, με τις τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία, πολλοί είναι εκείνοι οι οποίοι δηλώνουν ότι το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής θα χαθεί, εξαιτίας του πολέμου.
«Τα αποθέματα και οι εξαγωγικές προμήθειες λαδιών έχουν μειωθεί», είπε ο Φράι. «Η μόνη μας λύση είναι οι αυξήσεις στις τιμές να οδηγήσουν σε περιορισμό της ζήτησης και έτσι, να επέλθει η εξισορρόπηση της αγοράς» υποστηρίζει.
Σύμφωνα μάλιστα, με τα όσα μεταδίδει το Bloomberg, το ακατέργαστο φοινικέλαιο για τοπική παράδοση στη Μαλαισία πιθανότατα να διαπραγματεύεται από 1.578 δολάρια σε 1934 δολάρια ανά τόνο μέχρι τον Ιούλιο.
Οι συνδυασμένες αποστολές φοινικέλαιου από τη Νοτιοανατολική Ασία δεν θα ξεπεράσουν τους όγκους του 2020 μέχρι το τρίτο τρίμηνο.
Παράλληλα, εκτιμάται πως η παραγωγή σε χώρες όπως η Μαλαισία θα αυξηθεί μόλις κατά 3%-4% φέτος λόγω έλλειψης εργατικού δυναμικού, ενώ η «πραγματική κρίση» στις προμήθειες μαγειρικού λαδιού θα αποτυπωθεί μέσα στους επόμενους έξι μήνες.
Οι παραγγελίες σογιέλαιου πιθανότατα θα μειωθούν και αυτές, κατά τη διάρκεια του έτους, λόγω της υψηλότερης ζήτησης στις χώρες εξαγωγής.
Παρόλα αυτά, οι τιμές του φοινικέλαιου, του βρώσιμου λαδιού με τη μεγαλύτερη κατανάλωση διεθνώς, θα μειωθούν τελικά, καθώς θα αυξάνεται η προσφορά αλλά και η ζήτηση ιδίως, κατά το δεύτερο μισό του έτους.
Αυτό πρακτικά, σημαίνει πως η τιμή του ακατέργαστου φοινικέλαιου για τοπική παράδοση στη Μαλαισία θα μειωθεί και θα κυμανθεί τελικά, από 1.480 δολάρια έως 1.671 δολάρια ανά τόνο.
Πηγή: xristika.gr
