Στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας ενσωματώθηκε και η διάταξη που αφορά στο ποσοστό αύξησης των συντάξεων από 1/1/2023
Τη χορήγηση επιδόματος ύψους 250 ευρώ στις ευάλωτες ομάδες στις 20 Δεκεμβρίου, την επιδότηση εισφορών για πλήρη απασχόληση, την επέκταση της άδειας μητρότητας, την κατάργηση του 1% για τους δημοσίους υπαλλήλους και την αναγνώριση της μάχιμης 5ετία των ένστολων περιλαμβάνει το μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο που κατατέθηκε χθες στη Βουλή.
Στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας «Εξορθολογισμός ασφαλιστικής και συνταξιοδοτικής νομοθεσίας, ενίσχυση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και άλλες διατάξεις», που περιλαμβάνει περίπου 70 διατάξεις, ενσωματώθηκε και η διάταξη που ορίζει ότι το ποσοστό αύξησης των συντάξεων από 1/1/2023 θα διαμορφωθεί αρχικά με βάση τα οικονομικά μεγέθη (πληθωρισμός και ΑΕΠ) που αναφέρονται στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού και στην συνέχεια θα καταβληθεί η διαφορά της έκθεσης του προϋπολογισμού και των αντίστοιχων στοιχείων που δημοσιεύει η ΕΛΣΤΑΤ, τον Οκτώβριο.
Αυξήσεις 8%
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που έχουν γνωστοποιηθεί, η εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών (9,8% πληθωρισμός, 6% ΑΕΠ για το τρέχον έτος) δείχνει ότι η αύξηση θα ανέλθει στο 8%, καθώς οι αυξήσεις υπολογίζονται με βάση το άθροισμα του 50% της μεταβολής του ΑΕΠ και του 50% της μεταβολής του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (τιμάριθμος).
Επομένως η μέση σύνταξη του ΕΦΚΑ που ανέρχεται σε 750 ευρώ, από την 1/1/2023 θα διαμορφωθεί στα 810 ευρώ (+ 60 ευρώ).
Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης, κοντά στο 7,8% θα καταβληθεί στο τέλος Ιανουαρίου με τις συντάξεις του Φεβρουαρίου, ενώ η όποια απόκλιση, τύπου 0,5%, θα οριστικοποιηθεί το φθινόπωρο, όταν η ΕΛΣΤΑΤ δημοσιοποιήσει τα επίσημα στοιχεία για τον πληθωρισμό και το ΑΕΠ και θα καταβληθεί στο τέλος Ιανουαρίου 2024.
Στο νομοσχέδιο αποσαφηνίζεται ότι το ποσό της βασικής σύνταξης του τ. ΟΓΑ ορίζεται σε 360 ευρώ και από 1.1.2023 αυξάνεται με τον τρόπο που προαναφέρθηκε.
Οι βασικότερες ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου
- Παροχές: Στο νομοσχέδιο προβλέπονται οι όροι για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση προς ευάλωτους συνταξιούχους και ανασφάλιστους υπερήλικες, καθώς και τους δικαιούχους αναπηρικού επιδόματος, Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Επιδόματος Παιδιού που θα καταβληθεί στις 20 Δεκεμβρίου. Ειδικά για τον επόμενο μήνα, η τακτική καταβολή των προνοιακών επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ, καθώς και η καταβολή του επιδόματος γέννησης, του επιδόματος αναδοχής και του επιδόματος ομογενών θα πραγματοποιηθεί έως τις 20 Δεκεμβρίου (και όχι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα, όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία).
- Από τώρα (π.χ. 12/9/2022) και έως τα τέλη του 2023 οι επιχειρήσεις με ποσοστό εργαζομένων άνω του 50% με μερική απασχόληση κερδίζουν έκπτωση 40% για 1 έτος από το πακέτο των ασφαλιστικών εισφορών για τον εν λόγω εργαζόμενο, αν μετατρέψουν τη σύμβασή του από μερικής σε πλήρους απασχόλησης. Σύμφωνα με το υπουργείο οικονομικών το εν λόγω κίνητρο μπορεί να χρησιμοποιηθεί δυνητικά από περίπου 290.000 επιχειρήσεις, που απασχολούν 2,2 εκατ. εργαζόμενους.
Από το μέτρο εξαιρούνται οι εργαζόμενοι με συμβάσεις μερικής απασχόλησης που έχουν συναφθεί πριν τις 10 Σεπτεμβρίου (την ημέρα της εξαγγελίας, ώστε να αποτραπεί το ενδεχόμενο εργοδότες να μετατρέψουν θέσεις πλήρους απασχόλησης σήμερα σε μερικής και στη συνέχεια να τους μετατρέψουν ξανά σε πλήρους απασχόλησης για να καρπωθούν την επιδότηση). - Στις ένοπλες δυνάμεις προβλέπεται η μισθολογική εξέλιξη των Εθελοντών Μακράς Διάρκειας και των Οπλιτών Βραχείας Ανακατάταξης. Επίσης, επεκτείνεται η μάχιμη 5ετία και η νυχτερινή αποζημίωση, ενώ θεσπίζεται πρόσθετη αμοιβή στα πληρώματα των πολεμικών πλοίων που βρίσκονται σε αποστολή.
- Μονιμοποιείται από 1/1/2023 η μείωση των 3 μονάδων των ασφαλιστικών εισφορών. Το μέτρο αυξάνει το διαθέσιμο εισόδημα 2.200.000 εργαζομένων, μειώνοντας ταυτόχρονα και το μισθολογικό βάρος για τις επιχειρήσεις. Οπως επισημαίνεται, η κατάσταση της οικονομίας επιτρέπει την παγίωση της σημαντικής αυτής μείωσης που προστίθεται στη μείωση κατά 0,5 ποσοστιαίες μονάδες των επικουρικών συντάξεων (από 1η Ιουνίου 2022) και κατά 0,9 ποσοστιαίες μονάδες το 2020. Κάτι που σημαίνει ότι η συνολική μείωση του βάρους για ασφαλισμένους και εργοδότες κατά τη διάρκεια της τελευταίας τριετίας ανέρχεται στις 4,4 ποσοστιαίες μονάδες.
- Εξισώνονται οι όροι για την συνταξιοδότηση των ασφαλισμένων ως συνάρτηση του ποσοστού αναπηρίας. Δηλαδή, οι παλαιοί ασφαλισμένοι του πρώην ΟΑΕΕ θα μπορούν να συνταξιοδοτούνται με ποσοστό αναπηρίας 50%, όπως και οι παλαιοί ασφαλισμένοι του πρώην ΙΚΑ. Επίσης, θεσπίζεται ενιαία ημερομηνία καταβολής σύνταξης αναπηρίας
- Επεκτείνεται κατά τρεις μήνες, από 6 σε 9, η άδεια μητρότητας (με επίδομα επίδομα που καταβάλλεται από το ΔΥΠΑ) και για τις εργαζόμενες του ιδιωτικού τομέα.
- Καταργείται η κράτηση 1% από τους μισθούς του δημοσίου, που πηγαίνει στο Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων με αποτέλεσμα να αυξηθεί κατά τι το καθαρό εισόδημα των υπαλλήλων.
- Προβλέπονται ενιαίοι όροι για την αίτηση διαδοχικής σύνταξης μεταξύ του ΕΦΚΑ και των φορέων εκτός αυτού, όπως είναι η ΤτΕΕΛΛ, ο ΕΔΟΕΑΠ, τα 4 ταμεία υποχρεωτικής επαγγελματικής ασφάλισης και τα ταμεία αλληλοβοήθειας. Δηλαδή, θα ορίζεται ότι για την υποβολή της αίτησης, θα πρέπει να υπάρχουν 1.000 ένσημα στον τελευταίο φορέα, εκ των οποίων τα 500 στα 2 τελευταία χρόνια αντί 1.500 και 600 αντίστοιχα.
- Επίσης, θα προβλέπεται η υποχρέωση υποβολής ηλεκτρονικής Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (ΑΠΔ) από τους ξεναγούς, οι οποίοι έως σήμερα, ως ελεύθεροι επαγγελματίες – αυτοαπασχολούμενοι δεν υπάγονταν σε αυτή τη διαδικασία.
- Oρια ηλικίας στο δημόσιο: Αν και εφόσον η διάταξη ενταχθεί στο μίνι-ασφαλιστικό, θα προβλέπει τη συνταξιοδότηση σε δύο ταχύτητες των υποψηφίων συνταξιούχων του δημοσίου των οποίων η σύνταξη έχει «παγώσει» στο ΓΛΚ μετά τη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ), σύμφωνα με την οποία οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν μπορούν να βγουν με μειωμένη σύνταξη πριν από την ηλικία των 62 ετών.
Ειδικότερα οι υπάλληλοι που θεμελίωσαν φέτος δικαίωμα συνταξιοδότησης μπορούν να αποχωρήσουν έως το τέλος του χρόνου πριν από το 62ο έτος ηλικίας, με μειωμένη σύνταξη. Από το 2023 και εφεξής καταργείται αυτό το δικαίωμα. - Ακόμη περιλαμβάνεται διάταξη με την οποία θα θεσπίζεται πλαφόν και στις επικουρικές συντάξεις. Να σημειωθεί ότι έχει ήδη θεσπιστεί (με το Ν. 4623/2019) ανώτατο όριο του συνολικού ακαθάριστου ποσού της μηνιαίας κύριας σύνταξης. Με τη νέα ρύθμιση, θεσπίζεται αντίστοιχο όριο και για το συνολικό ακαθάριστο ποσό της μηνιαίας επικουρικής σύνταξης, που ανέρχεται στα 6/20 του πλαφόν της κύριας σύνταξης, ήτοι, στα 1.382,40 ευρώ το μήνα.
- Δεκαετής παραγραφή οφειλών: Η νέα ρύθμιση θα ορίζει τη 10ετία ως χρονικό όριο παραγραφής των απαιτήσεων του ΕΦΚΑ (από 20 χρόνια που είναι σήμερα στα περισσότερα πρώην ταμεία) κυρίως για την περίοδο 2006-2011 με 2012. Δηλαδή, από τη στιγμή που ένα χρέος παράγεται και έως ότου ο ΕΦΚΑ βγάλει πράξη βεβαίωσης της οφειλής αυτής παρέλθει διάστημα μεγαλύτερο των 10 ετών, ο επιπλέον της 10ετίας χρόνος παραγράφεται.
Το «κλειδί» είναι να έχει παρέλθει 10ετία πριν την βεβαίωση της οφειλής ή στη συνέχεια μέχρι την ενεργοποίηση των αναγκαστικών μέτρων. Η 10ετία παραγραφής ξαναρχίζει και μετρά μετά από κάθε διακοπτική κίνηση της Διοίκησης (βεβαίωση, αναγκαστικά μέτρα κλπ).
Για παράδειγμα, μια οφειλή ύψους 5.000 ευρώ μπορεί να δημιουργήθηκε το 2006 αλλά δεν έχει βεβαιωθεί έως το 2012, οπότε και διαγράφεται.
Η διάταξη έρχεται σε συνέχεια απόφασης του ΣτΕ, που έκρινε πως ο κανόνας της 20ετούς παραγραφής, όπως όριζε ο νόμος Κατρούγκαλου, είναι αντισυνταγματικός. Μάλιστα, από το 2027 και εφεξής, εξετάζεται, η παραγραφή να προκύπτει μετά την 5ετία.
Η διαδικασία αντανακλά τις καθυστερήσεις των περασμένων ετών, καθώς σήμερα ο καταλογισμός των οφειλών στα περισσότερα πρώην Ταμεία που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ γίνεται μέσα σε λίγους μήνες από τη δημιουργία τους και σε καμία περίπτωση δεν ξεπερνά τη 10ετία. - Ρύθμιση οφειλών σε 24 δόσεις: Με στόχο την εναρμόνιση των όσων ισχύουν στο ΚΕΑΟ με αυτά που εφαρμόζονται από την ΑΑΔΕ, στο νομοσχέδιο υπάρχει επίσης διάταξη με την οποία οι 12 δόσεις της πάγιας ρύθμισης οφειλών θα γίνονται 24. Εκτός από τις 24 δόσεις θα προβλέπονται και 48 δόσεις μόνο στην περίπτωση που η οφειλή -πρόστιμο καταλογίστηκε από τη διοίκηση μετά από καταγγελία η επιτόπιο έλεγχο.
Ο διπλασιασμός των δόσεων θα ωφελήσει α) περίπου 95.000 οφειλέτες, οι οποίοι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΑΟ στο α’ τρίμηνο του 2022, ήταν ενταγμένοι στις 12 δόσεις καθώς θα τους μειώσει το ποσό της μηνιαίας δόσης. β) περίπου 90.000 οι οποίοι έχασαν την πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων το α΄ τρίμηνο του 2022.
Για παράδειγμα, ένας ελεύθερος επαγγελματίας που έχει χρέη ύψους 10.000 ευρώ, με την πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων θα πρέπει να πληρώνει μηνιαίως 833 ευρώ, επιβάρυνση που θεωρείται μεγάλη αν αναλογιστεί κανείς ότι για να παραμείνει ενεργή η ρύθμισή του θα πρέπει να καταβάλλει ανελλιπώς και την τρέχουσα μηνιαία εισφορά. - Επίσης αντιμετωπίζονται ζητήματα ίσης μεταχείρισης, όπως σχετικά με τις διακρίσεις σε βάρος οροθετικών στο χώρο εργασίας.
- «Ξεκλειδώνει» η μεταβίβαση ακινήτων με αντιπαροχή με βάση παλιά εργολαβικά προσύμφωνα χωρίς υποχρέωση προσκόμισης ασφαλιστικής ενημερότητας.
Η διάταξη αφορά εργολαβικά προσύμφωνα που είχαν συνταχθεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2000 για μεταβίβαση ακινήτων με αντιπαροχή. Δεδομένου ότι η ευνοϊκή διάταξη του Ν. 4808/2021 (άρθρο 152) για οριστικοποίηση προσυμφώνων που συντάχθηκαν μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2000 (μεταξύ οικοπεδούχου και εργολάβου) χωρίς προσκόμιση φορολογικής ενημερότητας των πωλητών καθίσταται στην ουσία ανενεργή όσο παραμένει η υποχρέωση προσκόμισης ασφαλιστικής ενημερότητας του μεταβιβάζοντα το ακίνητο, με την προτεινόμενη διάταξη εισάγεται ρύθμιση που απαλλάσσει αντίστοιχα από την υποχρέωση ασφαλιστικής ενημερότητας των πωλητών, κατά την σύνταξη με αυτοσύμβαση οριστικών συμβολαίων μεταβίβασης ακινήτων με επαχθή αιτία σε εκτέλεση προσυμφώνων που έχουν συνταχθεί έως 31.12.2000. - Θεσπίζεται Πρόγραμμα Πρώιμης Παρέμβασης για παιδιά ηλικίας 0-6 ετών με αναπηρία ή αναπτυξιακή καθυστέρηση ή διαταραχή ή με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισής αυτών, και τις οικογένειές τους, στο πλαίσιο υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής για την Αποϊδρυματοποίηση. Σκοπός είναι η διασφάλιση και ενίσχυση της ανάπτυξης του παιδιού, η προετοιμασία της απρόσκοπτης και ομαλής ένταξής του στην εκπαιδευτική διαδικασία, η προώθηση της κοινωνικής ένταξης της οικογένειας και του παιδιού και η αποφυγή της περιθωριοποίησης τους. Η συμμετοχή στο Πρόγραμμα Πρώιμης Παρέμβασης δεν αποστερεί τον ωφελούμενο από την απόλαυση οποιουδήποτε δικαιώματος ή ωφελήματος που προβλέπεται από το νόμο, όπως τις προνοιακές παροχές του ΟΠΕΚΑ. Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί σε πρώτη φάση πιλοτικά εντός του 2023 σε επιλεγμένες περιοχές, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.
- Περιστασιακή απασχόληση αναζητούντων εργασία. Μέχρι πρότινος οι εγγεγραμμένοι στο μητρώο της ΔΥΠΑ άνεργοι είχαν τη δυνατότητα να βεβαιώνουν με αίτησή τους συνεχή χρόνο ανεργίας, εφόσον εργάζονταν περιστασιακά, δηλαδή είχαν πραγματοποιήσει κατά μέγιστο όριο 70 ημερομίσθια ανά δωδεκάμηνο. Προτείνεται η περιστασιακή εργασία να περιγράφεται ως η πραγματοποίηση 70 ημερών απασχόλησης (και όχι 70 ημερομισθίων), ώστε να διατηρείται η ιδιότητα του ανέργου σε αναζητούντες εργασία που έχουν απασχοληθεί με οποιονδήποτε τρόπο (και όχι μόνο με μισθωτή εργασία) έως 70 ημέρες/δωδεκάμηνο.
- Προστατευτικές διατάξεις για ευάλωτους πολίτες που έλαβαν καλόπιστα προνοιακά επιδόματα του ΟΠΕΚΑ χωρίς να τα δικαιούνται: Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΟΠΕΚΑ στο πλαίσιο ελέγχων εντόπισε πολλές περιπτώσεις πολιτών που λάμβαναν επιδόματα – κυρίως αναπηρικά,– χωρίς να τα δικαιούνται, στη συντριπτική τους πλειοψηφία καλόπιστα και διέκοψε την καταβολή τους, αναζητώντας αναδρομικά τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά, ενισχύεται η προστασία των ιδιαίτερα ευάλωτων αυτών ομάδων με την παύση αναζήτησης εκκρεμών οφειλών από τα ποσά που έλαβαν χωρίς να τα δικαιούνται. Ο καταλογισμός και η αναζήτηση των οφειλών -αν διακόπηκε – μπορεί να γίνει ή να προχωρήσει αν διαπιστωθεί ότι η καταβολή της παροχής οφείλεται σε πράξεις ή παραλείψεις που αποδίδονται σε δόλο του δικαιούχου ή του νομίμου εκπροσώπου του.
- Προβλέπεται τέλος, η διαδικασία καταβολής των εισφορών προς το νέο επικουρικό ΤΕΚΑ. Οι εισφορές που αφορούν στην επικουρική ασφάλιση εισπράττονται για λογαριασμό του Τ.Ε.Κ.Α. από τον e-ΕΦΚΑ, σύμφωνα με τις διαδικασίες που εφαρμόζονται για την είσπραξη των εισφορών του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του φορέα αυτού και στη συνέχεια αποδίδονται κατά προτεραιότητα στο Ταμείο εντός 15 ημερών από την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης από τον e-ΕΦΚΑ και σε κάθε περίπτωση εντός τεσσάρων μηνών από την είσπραξη.
Πηγή: imerisia.gr
