Στο νησί μου, την Κεφαλονιά, στις 31 Δεκεμβρίου δεν ευχόμαστε «Καλή χρονιά», αλλά «Καλή Αποκοπή». Άλλη μια επτανησιακή ιδιορρυθμία, θα μου πείτε. Τι σόι ευχή να είναι αυτή; Το σκέφτηκα από δω, το σκέφτηκα από κει… Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου. Ή μήπως όχι;
Η ευχή «καλή αποκοπή» της τελευταίας μέρας του χρόνου υποδηλώνει την επιθυμία του «αποχωρισμού» από τα ποικίλης υφής βάρη που έχει συσσωρεύσει η προηγούμενη χρονιά. Το τέλος μιας διαδρομής, η κλεψύδρα που ξαναγυρνά, η ελπίδα ότι ξεκινάμε από το μηδέν, ξαναγινόμαστε tabula rasa, αναβαπτιζόμαστε, και «καθαροί» από τις αμαρτίες και τα πάθη μας ξεκινάμε από την αρχή τη νέα εποχή. Ευσεβής πόθος, καθώς τα βάρη περνούν τον Ρουβίκωνα του νέου χρόνου μαζί μας, μολονότι θα θέλαμε πολύ να πνιγούν στα νερά του και να μην αφήσουν κανένα ίχνος. (Ο Ρουβίκωνας είναι πολύ ρηχότερος και πολύ μικρότερος απ’ ό,τι νομίζουμε, άλλωστε. Και ο Ιούλιος Καίσαρας τον διάβηκε για να κηρύξει έναν καινούριο πόλεμο.)
Αποκοπή σημαίνει απαλλαγή από τη μνήμη, από τον πόνο, από την κούραση της παλιάς χρονιάς. Απαλλαγή από το παρελθόν, απ’ ό,τι μας έχει φέρει μέχρι εδώ. Σαν τον Σίσυφο ανεβαίνουμε το βουνό του χρόνου φορτωμένοι μ’ ένα βράχο που γίνεται όλο και πιο βαρύς, και μόλις φτάσουμε στην αντίστοιχη «αποκοπή», στην κορυφή του βουνού, ο βράχος κυλάει από την άλλη πλευρά… και το σκαρφάλωμα ξεκινάει πάλι από την αρχή. Κουβαλάμε το βάρος ως την κορυφή προσέχοντας να μην γυρίσει πίσω, στην πραγματικότητα όμως εκείνο επιστρέφει από την άλλη πλευρά του βουνού, ως λογιστικό χρέος μεταφέρεται στην επόμενη σελίδα του βιβλίου της ζωής, στην επόμενη χρήση.
Μπορείς να αποκοπείς από όλο σου το παρελθόν; Απ’ ό,τι έχεις ζήσει; Είναι φορές που όλοι μας το έχουμε επιθυμήσει αυτό – και δεν είναι τυχαίο ότι το τέλος του χρόνου είναι στιγμή απολογισμού, στιγμή κατά την οποία συγκρίνουμε τις προσδοκίες και τα επιτεύγματά μας, με το ισοζύγιο να είναι συνήθως συντριπτικό εις βάρος των τελευταίων. Αυτή η αποκοπή ωστόσο, αν είναι ολοκληρωτική, θα μπορούσε να φαντάζει έως και τρομακτική: Αν το παρόν μας είναι μόνο η τρέχουσα στιγμή, αυτό που διαμορφώνει την ταυτότητά μας, το είναι μας (παρότι το απαρέμφατο είναι ενεστωτικό) είναι ο παρελθών χρόνος. Το μέλλον είναι «ο νέος χρόνος που έρχεται με τα δώρα, με τραγούδια με χαρά». Έρχεται, δεν είναι εδώ. Το παρόν είναι «η στιγμή που περνά και χάνεται», το παρελθόν είναι ένα τυλιγμένο κουβάρι από τις μυριάδες στιγμές που πέρασαν και χάθηκαν. Άρα, ό,τι έχουμε.
Αν δεν μπορούμε να αποκοπούμε απ’ όλα; Μπορούμε να διαγράψουμε επιλεκτικά ό,τι μας πονά; Ανθρώπους, στιγμές, τραύματα;
Η αποκοπή μας λοιπόν απ’ αυτό μοιάζει με την οριστική διαγραφή του χρέους. Ή με τη συγνώμη που ζητάμε. Όσον αφορά το χρέος, πιστεύουμε ότι όταν φύγει το «επαχθές και επονείδιστο» θα ανασάνουμε, ξεκινώντας μια καινούρια ζωή, όπου όλα θα λειτουργούν ρολόι. Όσον αφορά τη συγνώμη, όταν είναι ειλικρινής, έχει κι αυτή μέσα της την ελπίδα ότι όχι, δεν θα ξανακάνουμε τα ίδια λάθη.
Αν δεν μπορούμε να αποκοπούμε απ’ όλα; Μπορούμε να διαγράψουμε επιλεκτικά ό,τι μας πονά; Ανθρώπους, στιγμές, τραύματα; Δεν ξέρω, ειλικρινά. Όσες φορές προσπάθησα, δεν μπόρεσα να το κάνω, κι ίσως αυτό να είναι εργοστασιακό ελάττωμα. Ένεκα του ελαττώματος, αποφάσισα να μη θέλω να διαγράψω τίποτα πια. Και τα καλά, και τα άσχημα, είναι όλα δικά μου. Είναι ο δικός μου κήπος, με τα λουλούδια και τα αγκάθια του. Τα αγκάθια τα ξεριζώνεις, και ξαναβγαίνουν και μεγαλώνουν πολύ γρήγορα. Τα λουλούδια πρέπει να τα ποτίζεις, να τα φροντίζεις για να μπορέσουν να ζήσουν. Ας αφοσιωθούμε στα λουλούδια, αυτά αξίζουν τη φροντίδα μας.
Η αποκοπή λοιπόν είναι η ελπίδα για μια ακόμα ευκαιρία. Που πάντα πιστεύουμε πως αξίζουμε. Για λιγότερα βάσανα. Για λιγότερα λάθη. Για επανεκκίνηση. Είναι απολύτως ανθρώπινο να ελπίζει κανείς ότι μια ακόμα ευκαιρία θα του δώσει την δυνατότητα όχι απλά να επανορθώσει, αλλά να αναπληρώσει και τον χαμένο χρόνο. Αυτός ο «υπόλοιπος χρόνος» της αναπλήρωσης των διαψευσμένων προσδοκιών είναι κάθε χρόνο μικρότερος. Επομένως, προοδευτικά μεγαλώνουν οι απαιτήσεις μας για τη δυναμική αυτής της «αποκοπής».
Αν δεν μπορούμε να απαλλαγούμε από όλο το έρμα που φέρουμε στα αμπάρια μας (πράγμα που θα μας καθιστούσε ιδιαίτερα ευάλωτους σε περίπτωση τρικυμίας) ας προσπαθήσουμε τουλάχιστον για κάποιες μερικότερες αποκοπές… Ξεκινώντας απ’ αυτά που έχουμε τη δύναμη να αλλάξουμε πιο εύκολα. Εξάλλου η αρχή (και του χρόνου) είναι το ήμισυ του παντός.
Πριν ευχηθούμε λοιπόν στους άλλους «Καλή Αποκοπή» ας κοιταχτούμε στον καθρέφτη κι ας το ευχηθούμε στον εαυτό μας…
Καλή Αποκοπή λοιπόν! 🙂
Πηγή: https://mikropragmata.lifo.gr/
