Του Αργύρη Δεμερτζή/
Οι λύσεις στο αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί στην εκτός σχεδίου δόμηση παρουσιάστηκαν από πολεοδόμους μηχανικούς και νομικούς πρώτης γραμμής στην επιστημονική ημερίδα, που διοργάνωσε η Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), με θέμα «το νομοθετικό διάταγμα της 17.7.1923 · 100 χρόνια μετά».
Ο Σωτήριος Ρίζος πρώην πρόεδρος του ΣτΕ με παρέμβαση του και οι: Σταυρούλα Αγρίου Πολιτικός Μηχανικός, Πολεοδόμος, διευθύντρια Πολεοδομίας Δήμου Καλαμάτας, Δημήτρης Μέλισσας Δικηγόρος, καθηγητής ΕΜΠ, Σοφία Αυγερινού – Κολώνια Αρχιτέκτων Μηχανικός, Χωροτάκτης, Πολεοδόμος, ομ. καθηγήτρια ΕΜΠ, Πρόεδρος ΣΕΠΟΧ, Αθηνά Γιαννακού, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Χωροτάκτης, Πολεοδόμος, ομότιμη καθηγήτρια ΑΠΘ, ως ομιλητές σε συζήτηση «στρογγυλής τραπέζης» έδωσαν συγκεκριμένες απαντήσεις στα ερωτήματα: τι πρέπει να γίνει και πώς να αντιμετωπιστεί στο παρόν και το μέλλον, το θέμα της εκτός σχεδίου δόμησης.
Η επιστημονική ημερίδα ήταν αφιερωμένη στη μνήμη του διακεκριμένου καθηγητή ΕΜΠ πολεοδόμου Αθανασίου Μαρίνου Αραβαντινού και διοργανώθηκε με πρωτοβουλία των Ειρήνης Κλαμπατσέα, καθηγήτρια ΕΜΠ, Κοσμήτορα Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ, διευθύντρια Εργαστηρίου Χωροταξίας και Οικιστικής Ανάπτυξης και Κωνσταντίνου Σερράου, καθηγητή ΕΜΠ, διευθυντή Σπουδαστηρίου Πολεοδομικών Ερευνών.
Στην διάρκεια της εκδήλωσης έγινε αναλυτική παρουσίαση στο έργο του καθηγητή Αθανασίου Μαρίνου Αραβαντινού ως «μια καθοριστική προσωπικότητα στη διαμόρφωση της πολεοδομικής παιδείας των Ελλήνων Αρχιτεκτόνων Μηχανικών» και αναπτύχθηκαν επιστημονικές ομιλίες και εισηγήσεις.
Τι πρέπει να γίνει στην εκτός σχεδίου δόμηση
Η εκδήλωση κορυφώθηκε με διαλογική συζήτηση, στη διάρκεια της οποίας κυριάρχησε το θέμα της εκτός σχεδίου δόμησης, όταν οι βασικοί ομιλητές κλήθηκαν από το κοινό, αποτελούμενο από αρχιτέκτονες, μηχανικούς και νομικούς, να απαντήσουν συγκεκριμένα και συμπερασματικά σε ερωτήσεις: τι πρέπει να γίνει για να αρθεί το αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί μετά τις ακυρωτικές αποφάσεις του ΣτΕ και ενόψει των νομοθετικών πρωτοβουλιών που έχει ανακοινώσει ότι θα αναλάβει το υπουργείο Περιβάλλοντος για την εκτός σχεδίου δόμηση.
Όπως χαρακτηριστικά τόνισε η Ελένη Καραστεφάνου αρχιτέκτονας, σε ερώτηση της: «προκειμένου η χώρα να αντιμετωπίσει τις διαχρονικές εκκρεμότητες άνω του ενός αιώνα, να αποκτήσει αξιοπρεπή χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό και ασφάλεια δικαίου».
Σωτήριος Ρίζος: «η εκτός σχεδίου δόμηση είναι αναγκαία»
-«Η εκτός σχεδίου δόμηση είναι αναγκαία» τόνισε σε παρέμβαση του ο Σωτήριος Ρίζος πρώην πρόεδρος του ΣτΕ, θέτοντας όρους και προϋποθέσεις, στηλιτεύοντας παράλληλα την «ανυπαρξία διοίκησης».
«Απαγόρευση της εκτός σχεδίου πόλεως δομήσεως δεν είναι εφικτή διότι είναι αναγκαία» είπε ο κος Ρίζος και εξήγησε ότι: «εάν δει κανείς τα project τα οποία προβλέπει ο γερμανικός πολεοδομικός κώδικας θα διαπιστώσει ότι η εκτός σχεδίου δόμηση είναι αναγκαία υπό το πρίσμα ότι δεν μπορούν να στεγαστούν πολλές χρήσεις εντός της πόλεως». Έφερε παραδείγματα για εγκαταστάσεις διαχείρισης των απορριμμάτων, βιολογικούς καθαρισμούς και αλλά λέγοντας ότι «όλα αυτά δεν γίνονται μέσα στην πόλη». Παράλληλα υπογράμμισε ο ίδιος ότι:
«H εκτός σχεδίου είναι αναγκαία, ωστόσο η δόμηση εκτός σχεδίου πρέπει να απαριθμήσει τις χρήσεις τις οποίες θα περιλαμβάνει και κυρίως πρέπει να υπάρχει διοίκηση».
-«Υπάρχει πρόβλημα διοικήσεως. Εκ προθέσεως δεν δημιουργείται διοίκηση ούτε ως προς την ποσότητα ούτε ως προς την ποιότητα» τόνισε ο κος Ρίζος, αναφέροντας ότι με βάση τους νόμους που έχουν ψηφιστεί
-«Όλα τα κόμματα τα οποία πέρασαν μετά το 1975 αντιμετώπισαν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο το θέμα, παραβλέποντας ότι κατά 90% η εκτός σχεδίου δόμηση αφορά σε κατοικία». Και «δεν είναι κατοικία φτωχών είναι κατοικίες πλουσίων», τόνισε ο πρώην πρόεδρος του ΣτΕ.
Ανέφερε ως σχετικό παράδειγμα ότι «στην Πάρο και την Αντίπαρο, όπου προ 20 ετών υπήρχε φυσιολογική δόμηση, αυτή τη στιγμή έχουν δομηθεί όλες οι ακτές των νησιών από πλούσιους ανθρώπους με τεράστιες ιδιοκτησίες» και επισημαίνοντας την ανυπαρξία διοίκησης σημείωσε ότι στα συγκεκριμένα νησιά «δεν υπάρχει πολεοδομικό γραφείο, δεν υπάρχει καμία επίβλεψη της δόμησης και ο παραμικρός όρος δεν τηρείται».
Στο αντίποδα ο κος Ρίζος ανέφερε ότι για παράδειγμα σε μία γερμανική πόλη των 150.000 κατοίκων θα δούμε ένα κτίριο σαν το Hilton, στο οποίο στεγάζονται υπηρεσίες που ασχολούνται με περιβάλλον και την πολεοδομία στην πόλη, σημειώνοντας ότι «αυτό το παράδειγμα που πρέπει να το δούμε ως πρότυπο». Και συνέχισε λέγοντας, ότι ρωτώντας εκεί τον διευθυντή Πολεοδομίας πώς ελέγχεται και η παραμικρή στέγη στην πόλη, έλαβε την απάντηση ότι: «έχουμε τρεις ομάδες από πέντε άτομα που γυρίζουν κάθε μέρα την πόλη και ελέγχουν». Για να τονίσει καταλήγοντας ο κος Ρίζος ότι: «αυτή είναι η διοίκηση κύριοι».
Δημήτρης Μέλισσας: «Δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η εκκρεμότητα στη χώρα»
Να γίνει άμεσα και σύντομα ένα χωροταξικό σχέδιο με πολύ συγκεκριμένα και αποδεκτά κριτήρια αναγνώρισης των Δρόμων, πρόκρινε ως λύση για την εκτός σχεδίου δόμηση ο Δημήτρης Μέλισσας Δικηγόρος, καθηγητής ΕΜΠ, τονίζοντας ότι:
-«Έχουμε ένα πραγματικό αδιέξοδο αυτή τη στιγμή και περιουσίες, οι οποίες είναι σε εκκρεμότητα. Έχουμε μία Πολιτεία η οποία είναι άπρακτη. Στην Ελλάδα χαρακτηρίζει την πολιτεία η αρχή της απραξίας».
-«Δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η εκκρεμότητα στη χώρα, να προσπαθούμε να βρούμε μία λύση με μία πάγια νομολογία αντίθετη, ο υπουργός να προσπαθεί να καταθέσει εδώ και ένα χρόνο διάφορα νομοσχέδια και στην πραγματικότητα να χτίζεται όλη η Ελλάδα και να μη γίνεται τίποτα» είπε ο κος Μέλισσας και σημείωσε ότι: «σήμερα που μιλάμε χτίζονται μόνο αυθαίρετα στην εκτός σχεδίου δόμηση»
Ο ίδιος είπε ότι δεν είναι υπέρ της ρύθμισης που εμφανίστηκε σε νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για επίλυση του θέματος με βάση την ηλικία του γηπέδου, ούτε είναι υπέρ της εκτός σχεδίου δόμησης, προσθέτοντας ότι κατά βάση είναι υπέρ της λύσης κατάργησης, που προτείνουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι: «το έχω πει, το έχω γράψει και είμαι από αυτούς που εισέφερα όσο μπορούσα περισσότερο προς την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ επί Κωστή Χατζηδάκη και Δημήτρη Οικονόμου πριν τρία χρόνια στο νόμο 4759 για τον σταδιακό περιορισμό και έως την απαγόρευση της εκτός σχεδίου δόμησης». Ωστόσο ο κος Μέλισσας τόνισε ότι:
-«Πρέπει να λυθεί αυτό το αδιέξοδο και να έχουμε οργανωμένη εκτός σχεδίου δόμηση» και πρότεινε:
«Πρέπει να εφαρμοστεί ένα χωροταξικό σχέδιο με κριτήρια αναγνώρισης των Δρόμων. Πολύ συγκεκριμένα κριτήρια, όχι βέβαια όπως αυτά που ακούγονται δηλαδή με δουλειά οδού με το άρθρο 9 του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού. Αλλά να υπάρχουν κάποια κριτήρια δρόμου. Για παράδειγμα δεν μπορεί ένας περιφερειακός δρόμος σε ένα νησί να μην είναι αναγνωρισμένος δρόμος. Στη συνέχεια να πούμε αυτή είναι η νομοθεσία που απαιτεί πρόσωπο και αυτός είναι ο αναγνωρισμένος δρόμος. Δηλαδή να μην μπορώ εγώ να κάνω κανέναν δρόμο με ιδιωτική βούληση»..
Σταυρούλα Αγρίου: λύση για την εκτός σχεδίου δόμηση μέσα από το σχεδιασμό
Οι λύσεις για την εκτός σχεδίου δόμηση μπορούν να προέλθουν από το νέα προγράμματα πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού των ΤΠΣ, ΕΠΣ και αναγνώρισης οδών σημείωσε η Σταυρούλα Αγρίου Πολιτικός Μηχανικός, Πολεοδόμος, διευθύντρια Πολεοδομίας Δήμου Καλαμάτας, τονίζοντας ότι:
-«Η προσέγγιση του χώρου, με την εντός και εκτός σχεδίου δόμηση πρέπει να αντικατασταθεί με τον εντός και εκτός σχεδιασμού χώρο».
-«Είναι λογικό ότι δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ο εξωαστικός χώρος όπως ο αστικός» είπε η ίδια και εξήγησε ότι:
«O εξωαστικός χώρος θα πρέπει να μελετείται και ανάλογα με τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά, κοινωνικά, οικονομικά και άλλα συγκεκριμένα κριτήρια, από το σχεδιασμό να προκύπτει με ποιες προϋποθέσεις, με ποιους όρος και για ποιους λόγους μπορούν να δομηθούν αυτές οι λεγόμενες εκτός σχεδίου περιοχές. Και αυτό να γίνεται με οργανωμένους υποδοχείς, όχι μόνο για τις τουριστικές αναπτύξεις αλλά και για εξοχική κατοικία και για μία σειρά από άλλες χρήσεις».
Με έμφαση έθεσε η κα Αγρίου το θέμα της δημοσίας διοίκησης και των Πολεοδομιών, αναφέροντας ότι επί 37 έτη που υπηρετεί στη διοίκηση έχει γνωρίσει πολλά στελέχη, κεντρικά σε Υπουργεία, σε Περιφέρειες και Δήμους, τα οποία έχουν γνώσεις, όραμα, έχουν δώσει τη ζωή τους και έχουν προσφέρει τονίζοντας ότι:
-«Το θέμα είναι ότι αυτή τη στιγμή κοντεύει να μην υπάρχει διοίκηση. Είναι τόσο υποστελεχωμένες όλες οι υπηρεσίες δόμησης, που στην πραγματικότητα δεν μπορούν να λειτουργήσουν. Χρειάζεται πραγματικά να υπάρξει διοίκηση»
Η κα Αγρίου τόνισε επίσης τη σημασία αλλαγής κουλτούρας και εκπαίδευσης των πολιτών ώστε να αντιλαμβάνονται τη σημασία του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού και να προστατεύουν το περιβάλλον.
Αθηνά Γιαννακού: «αποκλείεται να υπάρξουν μελετητές που θα καταργήσουν την εκτός σχεδίου δόμηση»
-«Ή εκτός σχεδίου δόμηση μπορεί να τεθεί ως κρίσιμο ζήτημα στα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια αλλά αυτό δεν μπορεί να αφεθεί μόνο στους μελετητές, διότι δεν θα γίνει τίποτα, όπως δεν έγινε τίποτα με τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια» είπε η Αθηνά Γιαννακού, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Χωροτάκτης, Πολεοδόμος, ομότιμη καθηγήτρια ΑΠΘ τονίζοντας ότι:
-«Οτιδήποτε αφορά στη διαχείριση της εκτός σχεδίου δόμησης, οφείλει το Υπουργείο και η κεντρική διοίκηση να ορίσει συγκεκριμένη πολιτική, που να λέει τι ακριβώς θέλει να γίνει».
-«Αποκλείεται να υπάρξουν μελετητές, και έχει αποδειχτεί αυτό από την εμπειρία, οι οποίοι θα βγουν και θα πουν ότι εμείς καταργούμε την εκτός σχεδίου δόμηση» σημείωσε η ίδια συμπληρώνοντας ότι
«Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να συμβεί αυτό, άρα να είμαστε ρεαλιστές. Και θεωρώ ότι οι πολιτικές από τις κυβερνήσεις εκφράζονται δεν εκφράζονται από τους μελετητές».
Η ίδια σημείωσε επίσης ότι: «κάποτε πρέπει να κάνουμε τη διάκριση τι πρέπει να κάνει ο νομικός και τι κάνει ο μηχανικός. Είμαστε διαφορετικές ειδικότητες».
Σοφία Αυγερινού – Κολώνια: «χρειαζόμαστε ολοκληρωμένο χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό»
«Αυτό που χρειαζόμαστε είναι η στρατηγική για τον Εθνικό χώρο. Είναι κάτι που δεν το έχουμε. Χρειαζόμαστε κάποιες κατευθύνσεις. Και φυσικά χρειαζόμαστε και σχέδια, τα οποία θα μπορούν να καθορίζουν χρήσεις και επομένως μέσω αυτής της διαδρομής να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της εκτός σχεδίου δόμησης» τόνισε Σοφία Αυγερινού – Κολώνια Αρχιτέκτων Μηχανικός, Χωροτάκτης, Πολεοδόμος, ομ. καθηγήτρια ΕΜΠ, Πρόεδρος ΣΕΠΟΧ.
-«Αυτό που είναι γεγονός, είναι ότι τελικά δεν υπάρχει ασφάλεια δικαίου. Ο ιδιοκτήτης διαφόρων αγροτεμαχίων ή γηπέδων που δεν βρίσκονται εντός σχεδίου πόλης φυσικά μπορεί να είναι σε πολύ δύσκολη θέση από την άποψη την οικονομική» είπε η πρόεδρος του ΣΕΠΟΧ τονίζοντας τη σημασία του ολοκληρωμένου πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού.
Η ίδια ανέφερε χαρακτηριστικά:
-«Χρειαζόμαστε αυτά τα πράγματα. Επίσης χρειαζόμαστε μέσω της παιδείας να βοηθήσουμε στη συνειδητοποίηση της περιβαλλοντικής υποχρέωσης, που πρέπει να διαμορφώσουν οι νεότερες γενιές, οι ενήλικες και όλοι οι πολίτες. Και νομίζω ότι σε αυτό το θέμα παίζει πολύ μεγάλο ρόλο η Παιδεία».
Το πρόγραμμα των εργασιών- Δείτε ολόκληρη την ημερίδα στο βίντεο:
Το πρόγραμμα που ακολουθήθηκε στην επιστημονική εκδήλωση και μπορείτε να δείτε στο βίντεο που ακολουθεί έχει ως εξής:
Έναρξη
Ειρήνη Κλαμπατσέα, καθηγήτρια ΕΜΠ / Κοσμήτορας Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ / διευθύντρια Εργαστηρίου Χωροταξίας και Οικιστικής Ανάπτυξης: «Εισαγωγή στο επιστημονικό αντικείμενο της εσπερίδας».
Κωνσταντίνος Σερράος, καθηγητής ΕΜΠ / διευθυντής Σπουδαστηρίου Πολεοδομικών Ερευνών: «Αθανάσιος – Μαρίνος Αραβαντινός: μια καθοριστική προσωπικότητα στη διαμόρφωση της πολεοδομικής παιδείας των Ελλήνων Αρχιτεκτόνων Μηχανικών».
συντονίστρια: Ειρήνη Κλαμπατσέα, καθηγήτρια ΕΜΠ
Θεματικές εισηγήσεις
Λουδοβίκος Βασενχόβεν, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Χωροτάκτης, Πολεοδόμος, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ: «Το ν.δ. 1923: ιστορική συγκυρία, συγκρίσεις, καινοτομίες, βασικές διατάξεις, και το πρόβλημα της Εκτός Σχεδίου Δόμησης».
Γιάννης Μιχαήλ, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Δρ. Πολεοδόμος, Αντιπρόεδρος ΕΛΛΕΤ: «Τα πολλά προτερήματα και το ένα μειονέκτημα του ν.δ. της 17.7.1923 στην άσκηση οικιστικής πολιτικής στο χώρο».
Σωτήριος Ρίζος, πρώην Πρόεδρος του ΣτΕ: «Το ν.δ. της 17.7.1923 ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας».
Αμαλία Κουδούνη, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Πολεοδόμος, τ. διευθύντρια Πολεοδομικού Σχεδιασμού ΥΠΕΚΑ: «Η μετάβαση από το ν.δ. της 17.7.1923 στο σήμερα: μια ουσιαστική πρόκληση πολιτικής».
συντονιστής: Κωνσταντίνος Σερράος, καθηγητής ΕΜΠ
Συζήτηση «στρογγυλής τραπέζης»
α. Ο καινοτόμοςχαρακτήρας του ν.δ. ’23: η εισαγωγή και εγκαθίδρυση της οργανωμένης πολεοδομικής ανάπτυξης. β. Ο αντιφατικός χαρακτήρας του ν.δ. ’23: Σχέδια Πόλης vs Εκτός Σχεδίου Δόμηση. γ. Ο διαχρονικός χαρακτήρας του ν.δ. ’23: αξιολογώντας την εφαρμογή, με το βλέμμα στραμμένο στις νέες προκλήσεις του 21ου αιώνα.
Σταυρούλα Αγρίου, Πολιτικός Μηχανικός, Πολεοδόμος, διευθύντρια Πολεοδομίας Δήμου Καλαμάτας.
-Σοφία Αυγερινού – Κολώνια, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Χωροτάκτης, Πολεοδόμος, ομ. καθηγήτρια ΕΜΠ, Πρόεδρος ΣΕΠΟΧ.
-Αθηνά Γιαννακού, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Χωροτάκτης, Πολεοδόμος, ομότιμη καθηγήτρια ΑΠΘ.
-Δημήτρης Μέλισσας, Δικηγόρος, καθηγητής ΕΜΠ.
Σύντομες παρεμβάσεις συμμετεχόντων
Ειρήνη Κλαμπατσέα / Κωνσταντίνος Σερράος:
ΛΗΞΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΣΠΕΡΙΔΑΣ
πηγή: ecopress.gr
