Η αγγειακή νέκρωση (AVN), επίσης γνωστή ως οστεονέκρωση, είναι μια σοβαρή ιατρική κατάσταση κατά την οποία η ροή του αίματος στο οστό μειώνεται ή διακόπτεται.
Χωρίς επαρκή παροχή αίματος, ο οστικός ιστός αρχίζει να πεθαίνει, οδηγώντας σε πόνο στις αρθρώσεις και κατάρρευση των οστών εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία.
Αυτό το άρθρο εστιάζει στα αίτια, τα συμπτώματα, τους παράγοντες κινδύνου και τις επιλογές θεραπείας για την αγγειακή νέκρωση, καθώς και πότε πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια.
Τι είναι η αγγειακή νέκρωση
Η αγγειακή νέκρωση, που ονομάζεται επίσης οστεονέκρωση, είναι ο θάνατος του οστικού ιστού λόγω έλλειψης παροχής αίματος.
Με την πάροδο του χρόνου, το οστό μπορεί να καταρρεύσει, οδηγώντας σε πόνο στις αρθρώσεις και μειωμένη κινητικότητα. Αν και η οστεονέκρωση μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε οστό, συνήθως επηρεάζει τα άκρα των μακριών οστών, όπως το μηριαίο οστό (μηριαίο οστό), ειδικά γύρω από την άρθρωση του ισχίου.
Η νόσος εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου, με τα αρχικά στάδια να είναι συχνά ασυμπτωματικά και στα πιο προχωρημένα στάδια να εκδηλώνονται σημαντικές βλάβες στα οστά και τις αρθρώσεις.
Ποια είναι τα συμπτώματα της αγγειακής νέκρωσης
Η οστεονέκρωση μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορα συμπτώματα, ανάλογα με το στάδιο της νόσου:
- Πρώιμο στάδιο: Πολλά άτομα δεν εμφανίζουν αρχικά συμπτώματα.
- Πόνος: Η σταδιακή έναρξη του πόνου είναι το πιο κοινό σύμπτωμα, που συχνά εντοπίζεται στην άρθρωση ή το οστό που επηρεάζεται. Για παράδειγμα, στην οστεονέκρωση του ισχίου, ο πόνος μπορεί να “ακτινοβολεί” στη βουβωνική χώρα, στον μηρό ή στους γλουτούς.
- Δυσκαμψία της άρθρωσης: Καθώς η κατάσταση εξελίσσεται, μπορεί να αναπτυχθεί ακαμψία και δυσκολία στην κίνηση της άρθρωσης.
- Περιορισμένο εύρος κίνησης: Καθώς το οστό και η άρθρωση επιδεινώνονται, η κινητικότητα γίνεται πιο περιορισμένη.
- Κατάρρευση άρθρωσης: Σε προχωρημένες περιπτώσεις, το οστό μπορεί να καταρρεύσει, οδηγώντας σε έντονο πόνο και παραμόρφωση της άρθρωσης.
Αιτίες και παράγοντες κινδύνου για αγγειακή νέκρωση
Η οστεονέκρωση εμφανίζεται όταν η ροή του αίματος στο οστό διακόπτεται ή μειώνεται, αλλά οι ακριβείς αιτίες μπορεί να ποικίλλουν. Ορισμένες κοινές αιτίες και παράγοντες κινδύνου είναι:
- Τραύμα: Ένα κάταγμα ή εξάρθρωση μπορεί να βλάψει τα αιμοφόρα αγγεία, διακόπτοντας τη ροή του αίματος στα οστά.
- Μακροχρόνια χρήση στεροειδών: Η παρατεταμένη χρήση κορτικοστεροειδών σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο AVN, αν και ο ακριβής μηχανισμός είναι ασαφής.
- Κατανάλωση αλκοόλ: Η υπερβολική πρόσληψη αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε εναποθέσεις λίπους στα αιμοφόρα αγγεία, που με την σειρά του περιορίζει τη ροή του αίματος στα οστά.
- Ιατρικές καταστάσεις: Καταστάσεις όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία, ο λύκος και η παγκρεατίτιδα μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο AVN.
- Ακτινοθεραπεία: Η ακτινοθεραπεία για τον καρκίνο μπορεί να αποδυναμώσει τα οστά και να επηρεάσει την παροχή αίματος, οδηγώντας ενδεχομένως σε οστεονέκρωση.
Ποια είναι η θεραπεία για την αγγειακή νέκρωση
Η θεραπεία της AVN ποικίλλει ανάλογα με το στάδιο της νόσου και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Ο πρωταρχικός στόχος είναι η βελτίωση της ροής του αίματος στα οστά, η μείωση του πόνου και η πρόληψη περαιτέρω βλάβης. Οι επιλογές θεραπείας είναι:
- Φάρμακα: Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση του πόνου, ενώ τα φάρμακα για την οστεοπόρωση μπορεί να επιβραδύνουν την εξέλιξη της AVN.
- Φυσικοθεραπεία: Η ήπια άσκηση και η φυσικοθεραπεία μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση της κινητικότητας των αρθρώσεων.
- Χειρουργική αποσυμπίεση οστικού πυρήνα: Μια διαδικασία για την ανακούφιση της πίεσης στο εσωτερικό του οστού και τη δημιουργία νέων αιμοφόρων αγγείων.
- Μεταμόσχευση οστών: Μεταμοσχεύεται υγιής οστικός ιστός, για να αντικαταστήσει το κατεστραμμένο οστό και να βελτιώσει την λειτουργία της άρθρωσης.
- Αντικατάσταση άρθρωσης: Σε προχωρημένες περιπτώσεις, όπου το οστό έχει καταρρεύσει, μπορεί να χρειαστεί αντικατάσταση άρθρωσης (π.χ. αντικατάσταση ισχίου).
Πότε πρέπει να πάτε σε γιατρό
Είναι σημαντικό να αναζητήσετε ιατρική συμβουλή, εάν αντιμετωπίζετε επίμονο πόνο στις αρθρώσεις, ειδικά εάν έχετε παράγοντες κινδύνου για οστεονέκρωση, όπως ιστορικό χρήσης στεροειδών, υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ή προηγούμενο τραυματισμό των οστών. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη της AVN και να βελτιώσει τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.
Τα σημάδια που απαιτούν άμεση ιατρική φροντίδα είναι:
- Επίμονος ή επιδεινούμενος πόνος σε μια άρθρωση
- Μειωμένο εύρος κίνησης
- Δυσκολία διαχείρισης βάρους στην πάσχουσα άρθρωση
Σύνοψη
Η αγγειακή νέκρωση είναι μια σοβαρή κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει σε κατάρρευση της άρθρωσης εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία. Τα πρώιμα συμπτώματα μπορεί να είναι διακριτικά, αλλά καθώς η νόσος εξελίσσεται, ο πόνος και οι περιορισμοί κινητικότητας μπορεί να γίνουν εξουθενωτικά.
Πάντα να αναζητάτε ιατρική συμβουλή εάν αντιμετωπίζετε ανεξήγητο πόνο στις αρθρώσεις, ειδικά εάν διατρέχετε υψηλότερο κίνδυνο για οστεονέκρωση.
Πηγές: hopkinsmedicine.org, mayoclinic.org, clevelandclinic.org, webmd.com, pennmedicine.org
