Ο βήχας είναι ένα φυσικό αντανακλαστικό, που βοηθά στον καθαρισμό των αεραγωγών από ερεθιστικούς παράγοντες, αλλά όταν δεν υποχωρεί, μπορεί να είναι σημάδι ενός υποκείμενου προβλήματος υγείας.
Η κατανόηση του γιατί βήχουμε, τι προκαλεί τον χρόνιο βήχα και πότε είναι ώρα να ζητήσουμε ιατρική συμβουλή είναι απαραίτητη για τη διαχείριση αυτού του κοινού συμπτώματος.
Σε αυτό το άρθρο, θα διερευνήσουμε τους λόγους πίσω από τον βήχα, τις πιθανές αιτίες ενός επίμονου βήχα και τα σημάδια που υποδεικνύουν ότι ήρθε η ώρα να συμβουλευτείτε έναν γιατρό.
Γιατί βήχουμε
Ο βήχας είναι ο φυσικός αμυντικός μηχανισμός του σώματος για τον καθαρισμό του λαιμού και των αεραγωγών από ερεθιστικούς παράγοντες όπως η βλέννα, η σκόνη και ο καπνός.
Η διαδικασία ξεκινά όταν οι αισθητήρες στους αεραγωγούς ανιχνεύουν ένα ερεθιστικό και στέλνουν ένα σήμα στον εγκέφαλο. Στη συνέχεια, ο εγκέφαλος ενεργοποιεί ένα αντανακλαστικό, που αναγκάζει τον αέρα να βγει από τους πνεύμονες με μεγάλη ταχύτητα, για να αποβάλει το ερεθιστικό.
Η μηχανική του βήχα περιλαμβάνει:
- Εισπνοή: Λαμβάνεται μια βαθιά αναπνοή, για να γεμίσουν οι πνεύμονες με αέρα.
- Συμπίεση: Η γλωττίδα (μέρος του λάρυγγα) κλείνει και η πίεση αυξάνεται στο στήθος καθώς οι μύες σφίγγονται.
- Αποβολή: Η γλωττίδα ανοίγει και ο πεπιεσμένος αέρας απελευθερώνεται με δύναμη, μεταφέροντας το ερεθιστικό έξω από το σώμα.
Ο περιστασιακός βήχας είναι φυσιολογικός και υγιής, αλλά ένας χρόνιος βήχας (δηλαδή βήχας που διαρκεί περισσότερο από 2 μήνες) μπορεί να υποδηλώνει ένα υποκείμενο πρόβλημα υγείας.
Αιτίες για τον βήχα που δεν θα υποχωρεί
Ένας επίμονος βήχας μπορεί να έχει πολλές αιτίες, μερικές από τις οποίες μπορεί να είναι ασήμαντες, ενώ άλλες μπορεί να υποδηλώνουν μια πιο σοβαρή κατάσταση. Ακολουθούν οι συνήθεις λόγοι για τους οποίους ο βήχας δεν υποχωρεί:
- Οπισθορινική ενστάλαξη: Συχνά προκαλείται από αλλεργίες ή λοιμώξεις των ιγμορείων και εμφανίζεται όταν η περίσσεια βλέννας στάζει στο πίσω μέρος του λαιμού, προκαλώντας βήχα.
- Άσθμα: Ο βήχας που σχετίζεται με το άσθμα μπορεί να προκληθεί από αλλεργιογόνα, κρύο αέρα ή σωματική δραστηριότητα. Αυτός ο βήχας συχνά συνοδεύεται από συριγμό και δύσπνοια.
- Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Η παλινδρόμηση οξέος μπορεί να ερεθίσει τον οισοφάγο και τον λαιμό, οδηγώντας σε χρόνιο βήχα, ειδικά μετά το φαγητό.
- Χρόνια βρογχίτιδα: Συχνά παρατηρείται σε καπνιστές ή άτομα που εκτίθενται σε ερεθιστικά και προκαλεί φλεγμονή των βρογχικών σωλήνων, οδηγώντας σε επίμονο, φλεγματικό βήχα.
- Λοιμώξεις του αναπνευστικού: Καταστάσεις όπως η πνευμονία, η φυματίωση ή το παρατεταμένο κρυολόγημα μπορεί να οδηγήσουν σε συνεχή βήχα, ιδιαίτερα εάν η λοίμωξη επιμένει για καιρό.
- Φάρμακα: Ορισμένα φάρμακα, όπως οι αναστολείς ΜΕΑ (που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της υπέρτασης), μπορεί να προκαλέσουν επίμονο ξηρό βήχα, ως παρενέργεια.
- Πνευμονοπάθειες: Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), το εμφύσημα και ο καρκίνος του πνεύμονα μπορούν επίσης να προκαλέσουν βήχα μεγάλης διάρκειας. Αυτά είναι πιο συχνά σε άτομα με ιστορικό καπνίσματος.
- Ερεθιστικά του περιβάλλοντος: Η έκθεση σε ρύπους, χημικές ουσίες ή σε παθητικό κάπνισμα μπορεί να ερεθίσει τους αεραγωγούς και να οδηγήσει σε χρόνιο βήχα.
Ποια σημάδια βήχα υποδεικνύουν ότι πρέπει να επισκεφτείτε γιατρό
Πολλές αιτίες του βήχα είναι ασήμαντες, αλλά ορισμένα συμπτώματα υποδεικνύουν, ότι μπορεί να είναι καιρός να επισκεφτείτε γιατρό. Ζητήστε ιατρική βοήθεια εάν ο βήχας σας συνοδεύεται από τα εξής:
- Βήχας με αίμα: Αυτό θα μπορούσε να είναι σημάδι μιας σοβαρής πάθησης, όπως ο καρκίνος του πνεύμονα ή μια σοβαρή λοίμωξη.
- Δύσπνοια: Εάν αντιμετωπίζετε δυσκολία στην αναπνοή μαζί με επίμονο βήχα, μπορεί να είναι σημάδι άσθματος, ΧΑΠ ή άλλης πνευμονικής πάθησης.
- Πόνος στο στήθος: Ο πόνος στο στήθος κατά τον βήχα μπορεί να υποδηλώνει πνευμονία ή πρόβλημα που σχετίζεται με τους πνεύμονες.
- Απροσδόκητη απώλεια βάρους: Αυτό θα μπορούσε να υποδηλώνει μια υποκείμενη ασθένεια, όπως ο καρκίνος, ή μια χρόνια λοίμωξη, όπως η φυματίωση.
- Επίμονος πυρετός: Ένας υψηλός ή μακροχρόνιος πυρετός με βήχα μπορεί να υποδεικνύει λοίμωξη που απαιτεί θεραπεία.
- Επιδείνωση των συμπτωμάτων: Εάν ο βήχας σας επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου ή δεν βελτιωθεί μετά από μερικές εβδομάδες, είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε γιατρό.
Η έγκαιρη ανίχνευση των υποκείμενων παθήσεων μπορεί να οδηγήσει σε έγκαιρη θεραπεία και καλύτερα αποτελέσματα υγείας.
Συχνές Ερωτήσεις
“Μπορεί το άγχος να προκαλέσει επίμονο βήχα;”
Ναι, το άγχος μπορεί να οδηγήσει σε επίμονο βήχα σε ορισμένες περιπτώσεις.
Τα υψηλά επίπεδα στρες ή άγχους μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τον βήχα, ιδιαίτερα εάν σχετίζεται με άσθμα ή παλινδρόμηση οξέος. Το άγχος μπορεί επίσης να προκαλέσει μυϊκή ένταση στον λαιμό, η οποία μπορεί να συμβάλει στον βήχα.
“Πώς μπορώ να αντιμετωπίσω έναν χρόνιο βήχα στο σπίτι;”
Μπορείτε να δοκιμάσετε σπιτικές θεραπείες, για να καταπραΰνετε έναν επίμονο βήχα, όπως να παραμένετε ενυδατωμένοι, να χρησιμοποιείτε υγραντήρα για να υγράνετε τον αέρα του σπιτιού ή να πιπιλίζετε παστίλιες, για να ανακουφίσετε τον ερεθισμό του λαιμού.
Η αποφυγή γνωστών ερεθιστικών παραγόντων, όπως ο καπνός του τσιγάρου, καθώς και η ανύψωση του κεφαλιού σας κατά τη διάρκεια του ύπνου μπορεί επίσης να βοηθήσουν στην μείωση του νυχτερινού βήχα.
Σύνοψη
Ένας χρόνιος βήχας μπορεί να είναι κάτι περισσότερο από μια ενόχληση: μπορεί να σηματοδοτεί ένα υποκείμενο ζήτημα υγείας που απαιτεί προσοχή. Ο περιστασιακός βήχας είναι φυσικός, αλλά ο επίμονος βήχας, που διαρκεί περισσότερο από 2 μήνες, πρέπει να ΜΗΝ υποτιμάται, ειδικά όταν συνοδεύεται από συμπτώματα όπως πόνος στο στήθος, αίμα στα πτύελα ή δύσπνοια.
Πηγές: clevelandclinic.org, webmd.com, healthline.com, health.harvard.edu, medicalnewstoday.com
