Μια δικαστική απόφαση που έρχεται να ταράξει τα νερά φέρνει ελπίδα σε χιλιάδες δανειολήπτες που έχασαν την προστασία του Νόμου Κατσέλη λόγω γραφειοκρατικών εμποδίων. Το Μονομελές Πρωτοδικείο Κέρκυρας έκρινε πως η νομοθετική ρύθμιση του 2020, που απαιτούσε την επανεξέταση των αιτήσεων μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, παραβιάζει το Σύνταγμα, αναδεικνύοντας σοβαρό νομικό κενό.
Αντισυνταγματικός ο επαναπροσδιορισμός μέσω πλατφόρμας
Ο Νόμος 4745/2020, που τέθηκε σε ισχύ για να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις τραπεζών και θεσμών, ανάγκαζε τους δανειολήπτες να υποβάλουν εκ νέου τις αιτήσεις τους μέσω μιας αυστηρής ηλεκτρονικής διαδικασίας. Αυτό οδήγησε πολλούς να χάσουν την προστασία της πρώτης κατοικίας τους, όχι επειδή δεν πληρούσαν τα κριτήρια, αλλά επειδή αδυνατούσαν να συμμορφωθούν με τις πολύπλοκες διαδικασίες.
Η πρόσφατη δικαστική απόφαση, που κρίνει αυτή τη διαδικασία αντισυνταγματική, στηρίζεται στο άρθρο 20 του Συντάγματος, το οποίο διασφαλίζει το δικαίωμα των πολιτών στη δικαστική προστασία. Σύμφωνα με το σκεπτικό του δικαστηρίου, η υποχρέωση χρήσης της πλατφόρμας παραβιάζει τη θεμελιώδη αρχή της αναλογικότητας και μεταθέτει άδικα το βάρος της διαδικασίας στους πολίτες.
Η απόφαση που μπορεί να αλλάξει τα πάντα
Η δικηγόρος Κωνσταντίνα Λεκκάκου υπογραμμίζει πως η συγκεκριμένη εξέλιξη ανοίγει τον δρόμο για νέες διεκδικήσεις, καθώς αποδεικνύεται ότι η διαδικασία του 2020 περιόρισε αδικαιολόγητα την πρόσβαση των δανειοληπτών στη δικαιοσύνη. Η απόφαση επικαλείται και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, τονίζοντας πως η υπερβολική γραφειοκρατία συνιστά εμπόδιο στην αποτελεσματική δικαστική προστασία.
Η βασική παγίδα που οδήγησε στην απώλεια προστασίας ήταν η πληθώρα εγγράφων που απαιτούνταν, τα οποία πολλοί δανειολήπτες δεν μπορούσαν να συγκεντρώσουν έγκαιρα. Παράλληλα, οι ασφυκτικές προθεσμίες καθιστούσαν σχεδόν αδύνατη την ορθή υποβολή αιτήσεων, με αποτέλεσμα να απορρίπτονται για τυπικούς λόγους.
Χιλιάδες δανειολήπτες στον «αέρα» – Τι θα γίνει τώρα;
Μετά την απόφαση, εγείρεται το ερώτημα αν η Πολιτεία θα προχωρήσει σε νέα ρύθμιση για να αποκαταστήσει την αδικία. Χιλιάδες δανειολήπτες που αποκλείστηκαν από τον Νόμο Κατσέλη εξαιτίας της γραφειοκρατίας βρίσκονται σε νομικό κενό, καθώς το 41% των αιτήσεων απορρίφθηκε, συχνά χωρίς να εξεταστεί η ουσία της υπόθεσης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μέχρι τον Φεβρουάριο του 2024 είχαν εκδικαστεί σχεδόν όλες οι εκκρεμείς υποθέσεις: το 54,9% ήταν υπέρ των δανειοληπτών, ενώ το 41% κατέληξε σε απόρριψη. Πολλοί αναρωτιούνται αν, μετά από αυτή την απόφαση-ορόσημο, θα υπάρξει νομοθετική ανατροπή που θα δώσει μια δεύτερη ευκαιρία στους πληγέντες.
Το μόνο βέβαιο είναι πως η συγκεκριμένη εξέλιξη ανοίγει νέο κεφάλαιο στη νομική μάχη των δανειοληπτών. Η συνέχεια αναμένεται καυτή!
