Σοκ με συντάξεις για 1 εκατ. πολίτες – Πώς εγκλωβιστήκαν

Μια σοβαρή παγίδα χαμηλών συντάξεων απειλεί περισσότερους από ένα εκατομμύριο ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες, καθώς η επιλογή της χαμηλότερης ασφαλιστικής κατηγορίας του ΕΦΚΑ για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στο ύψος των μελλοντικών συντάξεων.

Από το 2016 έως το 2020, όταν οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονταν βάσει εισοδήματος, η πλειοψηφία των επαγγελματιών και των αγροτών κατέβαλλε εισφορές με βάση τον κατώτατο μισθό. Αυτή η πρακτική, σε συνδυασμό με τη συνεχή επιλογή της χαμηλότερης κατηγορίας, οδηγεί σε μειωμένες συντάξεις, με αποτέλεσμα η οικονομική δυσχέρεια κατά τη συνταξιοδότηση να είναι αναπόφευκτη.

Η πρώτη ασφαλιστική κατηγορία, αν και αποτελεί την οικονομικότερη επιλογή κατά τη διάρκεια του εργασιακού βίου, οδηγεί σε συντάξεις χαμηλού επιπέδου, που δύσκολα μπορούν να στηρίξουν ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο. Για παράδειγμα, με 40 χρόνια ασφάλισης, η σύνταξη στην πρώτη κατηγορία ανέρχεται στα 887,85 ευρώ, ενώ στην έκτη κατηγορία φτάνει τα 1.893 ευρώ. Αντίστοιχα, για 30 χρόνια ασφάλισης, η σύνταξη στην πρώτη κατηγορία είναι μόλις 674 ευρώ, ενώ στην έκτη κατηγορία αγγίζει τα 1.204 ευρώ.

Για να διασφαλιστεί μια αξιοπρεπής σύνταξη, οι ειδικοί προτείνουν στους ασφαλισμένους να επιλέγουν τουλάχιστον τη μεσαία ασφαλιστική κλίμακα, καθώς με 40 χρόνια ασφάλισης στην τέταρτη κατηγορία, η σύνταξη διαμορφώνεται στα 1.301 ευρώ, ενώ με 30 χρόνια ασφάλισης φτάνει τα 893 ευρώ.

Ωστόσο, η πραγματικότητα δείχνει ότι η πλειοψηφία των ασφαλισμένων παραμένει στην πρώτη κατηγορία. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το 2025, περισσότεροι από 1.021.000 επαγγελματίες και αγρότες επέλεξαν την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία, ενώ μόλις 26.300 ασφαλισμένοι προτίμησαν υψηλότερες κατηγορίες. Οι πιο υψηλές κατηγορίες, όπως η πέμπτη και η έκτη, προτιμήθηκαν από μόλις 23.000 επαγγελματίες.

Ένας επιπλέον λόγος που πολλοί επιλέγουν τη χαμηλότερη κατηγορία είναι οι οικονομικές δυσκολίες και η επιβάρυνση από οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Με τον νόμο 4611/2019, που προέβλεπε διαγραφή οφειλών μέσω επανυπολογισμού των εισφορών, περίπου 600.000 επαγγελματίες εντάχθηκαν σε ρύθμιση, με αποτέλεσμα να μειωθεί περαιτέρω το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα.

Επιπλέον, η ετήσια αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών κάνει τις υψηλότερες κατηγορίες λιγότερο ελκυστικές. Το 2025, η αύξηση των εισφορών ανέρχεται στο 2,7%, διαμορφώνοντας την πρώτη κατηγορία στα 254,65 ευρώ, ενώ η έκτη αγγίζει τα 669,39 ευρώ.

Παρόμοιο μοτίβο επιλογών παρατηρείται και στους επιστήμονες, όπου η πλειοψηφία των γιατρών, δικηγόρων και μηχανικών επιλέγουν την πιο οικονομική εισφορά για επικουρική ασφάλιση και εφάπαξ παροχή. Στην επικουρική ασφάλιση, 107.515 αυτοαπασχολούμενοι επέλεξαν την πρώτη κατηγορία, ενώ μόλις 6.628 προτίμησαν την τρίτη. Αντίστοιχα, στον κλάδο εφάπαξ, 125.206 επαγγελματίες επέλεξαν την πρώτη κατηγορία, έναντι μόλις 9.807 που προτίμησαν την υψηλότερη.

Η επιλογή ασφαλιστικής κατηγορίας γίνεται κάθε χρόνο μέχρι τις 31 Ιανουαρίου, αλλά όσοι δεν υποβάλουν αίτηση, εντάσσονται αυτόματα στην πρώτη κατηγορία. Με βάση τα σημερινά δεδομένα, το ασφαλιστικό μέλλον των ελεύθερων επαγγελματιών και αγροτών προμηνύεται δυσοίωνο, καθώς οι επιλογές τους θα οδηγήσουν σε συντάξεις που δύσκολα θα καλύψουν βασικές ανάγκες.

Σε ποιες κατηγορίες ασφαλίζονται ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες

Τι σύνταξη βγάζουν οι νέες εισφορές για τους ελ. επαγγελματίες

Ποσά συντάξεων μικτά.

Eιδική κατηγορία νέων επαγγελματιών (για 5 έτη)

Σύνολο μηνιαίων εισφορών κύριας ασφάλισης επαγγελματιών και αγροτών

Μάθετε τα πάντα για ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ – ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ – ΔΥΠΑ – ΟΠΕΚΑ – ΟΑΕΔ – ΕΦΚΑ εδώ