Η κατακόρυφη αύξηση των αιτήσεων για συνταξιοδότηση και οι επιπτώσεις που επιφέρει το δημογραφικό πρόβλημα στη χώρα δημιουργούν ένα νέο σκηνικό στο ασφαλιστικό σύστημα. Με τα δεδομένα να δείχνουν ότι η αναλογία μεταξύ ασφαλισμένων και συνταξιούχων μειώνεται δραματικά, οι επερχόμενες αλλαγές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2026 φαίνονται αναπόφευκτες.
Το πρόβλημα της αναλογίας ασφαλισμένων – συνταξιούχων
Ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους που αντιμετωπίζει το ασφαλιστικό σύστημα είναι η συρρίκνωση του αριθμού των εργαζομένων που συνεισφέρουν στο ταμείο, σε σχέση με τον αριθμό των συνταξιούχων. Σήμερα, για κάθε 100 συνταξιούχους αντιστοιχούν περίπου 166 ασφαλισμένοι, ενώ μέχρι το 2040 αυτή η αναλογία αναμένεται να μειωθεί σε 125 ασφαλισμένους ανά 100 συνταξιούχους. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί πιέσεις στην οικονομική βιωσιμότητα του συστήματος, καθώς όλο και λιγότεροι εργαζόμενοι θα είναι υπεύθυνοι για τη χρηματοδότηση των συντάξεων.
Οι προειδοποιήσεις διεθνών οργανισμών
Μελέτες που έχουν δημοσιευθεί από διεθνείς φορείς όπως η Eurostat, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ΟΟΣΑ, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι η γήρανση του πληθυσμού θα επιφέρει σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Συγκεκριμένα, από το 2027, η ηλικία συνταξιοδότησης αναμένεται να συνδεθεί με το προσδόκιμο ζωής και να αυξάνεται ανά τριετία, εφόσον το προσδόκιμο ζωής μετά τα 65 έτη συνεχίσει την ανοδική του πορεία.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το προσδόκιμο ζωής των 65χρονων ανδρών αναμένεται να αυξηθεί από τα 18,7 έτη το 2022 στα 23,9 έτη το 2070, ενώ για τις γυναίκες η αντίστοιχη αύξηση θα είναι από τα 21,7 στα 26,7 έτη. Αυτές οι προβλέψεις ενισχύουν τη βεβαιότητα ότι τα όρια ηλικίας θα πρέπει να προσαρμοστούν, ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.
Μαζικές αιτήσεις συνταξιοδότησης πριν τις αλλαγές
Η αβεβαιότητα γύρω από τις επερχόμενες αλλαγές έχει ήδη οδηγήσει σε ένα κύμα φυγής προς τη σύνταξη, καθώς πολλοί εργαζόμενοι επιδιώκουν να αποχωρήσουν πριν την εφαρμογή νέων αυξημένων ορίων ηλικίας. Οι απονομές νέων συντάξεων καταγράφουν σημαντική αύξηση, όπως αποδεικνύουν τα στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος «Άτλας». Συγκεκριμένα, το πρώτο δεκάμηνο του 2024 διεκπεραιώθηκαν 190.235 αιτήσεις συνταξιοδότησης, από τις οποίες εγκρίθηκαν οι 158.584, ενώ 12.980 απορρίφθηκαν και 18.671 καταχωρήθηκαν χωρίς απόφαση.
Αυτόματες αυξήσεις στα όρια ηλικίας από το 2027
Η νομοθεσία που θεσπίστηκε το 2010 μέσω του ασφαλιστικού νόμου 3863 προβλέπει ότι η ηλικία συνταξιοδότησης θα αναπροσαρμόζεται αυτόματα, ανάλογα με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής. Μέχρι στιγμής, αυτή η προσαρμογή δεν έχει εφαρμοστεί, καθώς τα ηλικιακά όρια είχαν ήδη αυξηθεί στα 62 και 67 έτη (από τα 60 και 65 αντίστοιχα), ενώ η πανδημία ανέκοψε την ανοδική τάση του προσδόκιμου ζωής. Ωστόσο, οι νέες εκτιμήσεις δείχνουν ότι το 2027-2030 το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης με 40 έτη ασφάλισης θα αυξηθεί στα 63 έτη και 5 μήνες, ενώ το γενικό όριο θα ανέβει από τα 67 στα 68,5 έτη.
Τι αναμένεται το 2026
Ο Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Πάνος Τσακλόγλου, έχει δηλώσει ότι τα όρια συνταξιοδότησης θα επανεξεταστούν στα τέλη του 2026, με βάση την εξέλιξη του δημογραφικού ζητήματος και την πορεία του προσδόκιμου ζωής. Μέχρι τότε, οι ασφαλισμένοι εξακολουθούν να έχουν τη δυνατότητα συνταξιοδότησης στα 62 με 40 έτη ασφάλισης ή στα 67 με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης. Ωστόσο, μετά το 2027, τίποτα δεν είναι βέβαιο, καθώς αν το προσδόκιμο ζωής αυξηθεί, οι ηλικιακοί περιορισμοί ενδέχεται να γίνουν αυστηρότεροι.
Μάθετε τα πάντα για ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ – ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ – ΔΥΠΑ – ΟΠΕΚΑ – ΟΑΕΔ – ΕΦΚΑ εδώ
