Της Γραμμάτης Μπακλατσή, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού
Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για την τακτοποίηση των εξ΄ολοκλήρου αυθαιρέτων, καθώς και αυτών με μεγάλες πολεοδομικές παραβάσεις, που βρίσκονται σε περιοχές που κηρύχθηκαν εντός του έτους 2020 σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Η καταλυτική ημερομηνία υπαγωγής τους στο νόμο αυθαιρέτων για τις συγκεκριμένες περιοχές λήγει στις 9 Δεκεμβρίου 2021.
Η ρύθμιση αφορά σε ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές, οι οποίες κηρύχθηκαν εντός του έτους 2020 σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας, καθώς και το σύνολο των περιοχών που βρισκόταν σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης κατά το έτος 2020, και όχι μόνο αυτές των οποίων η πράξη κήρυξης πραγματοποιήθηκε εντός του έτους 2020.
Υπενθυμίζεται ότι, η προθεσμία για την τακτοποίηση των «μεγάλων» αυθαιρέτων (κατηγορία 5) έληξε στις 30/09/2020 και δόθηκε η δυνατότητα να συνεχιστεί η διαδικασία δηλώσεων για αυτήν την κατηγορία ΜΟΝΟ κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις, σύμφωνα με το άρθρο 128 του ν. 4759/2020, όπως: ακίνητα που αποκτήθηκαν από πλειστηριασμό, από κληρονομιά, που εκμισθώνονται με σύμβαση leasing, που βρίσκονται σε περιοχές που κηρύχθηκαν εντός του έτους 2020 σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κ. άλ.
Για αυτό το λόγο οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων θα πρέπει άμεσα να απευθυνθούν σε μηχανικό, προκειμένου να πληροφορηθούν αν το ακίνητο τους βρίσκεται σε περιοχή που επλήγει και να ενταχθούν στις ευνοϊκές ρυθμίσεις του ισχύοντος νόμου, που δίνει τη δυνατότητα να νομιμοποιήσουν τις αυθαιρεσίες και να αποπληρωθούν τα πρόστιμα με πολλές δόσεις.
- Ποια θεωρούνται «μεγάλα» αυθαίρετα ;
Α) Τα εξ ολοκλήρου αυθαίρετα
Β) Αυθαίρετες κατασκευές που παραβιάζουν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 40% τα πολεοδομικά μεγέθη κάλυψης, δόμησης και μεγαλύτερο του 20% το πολεοδομικό μέγεθος του ύψους που προβλέπονται από τους όρους δόμησης της περιοχής ή αυτούς που ίσχυαν κατά τον χρόνο έκδοσης της οικοδομικής άδειας και υπερβαίνουν τα 250 τ.μ. για χρήση κατοικίας ανά ιδιοκτησία και τα 1.000 τ.μ. κτιρίου συνολικά και τα 1.000 τ.μ. για τις λοιπές χρήσεις.
Οι κατασκευές αυτές μπορεί να εξαιρεθούν οριστικά της κατεδάφισης με την αγορά Συντελεστή Δόμησης όταν δημοσιευθεί η σχετική Υπουργική Απόφαση.
- Ποια η διαφορά των «μεγάλων» αυθαιρέτων από τα υπόλοιπα;
Τα αυθαίρετα που κτίστηκαν χωρίς οικοδομική άδεια ή έχουν πολύ μεγάλες πολεοδομικές παραβάσεις τακτοποιούνται για 30 έτη με την καταβολή αντίστοιχου παραβόλου , όπως και τα υπόλοιπα αυθαίρετα που κτίστηκαν μέχρι τις 27 Ιουλίου 2011, όμως επιπρόσθετα τα «μεγάλα» αυθαίρετα για να εξαιρεθούν οριστικά της κατεδάφισης θα πρέπει να πληρώσουν ακόμα ένα τέλος με την αγορά Συντελεστή Δόμησης για να τα νομιμοποιήσουν – εφόσον στην περιοχή που έχουν ανεγερθεί έχει ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός.
- Ποια επιπλέον αυθαίρετα έπαψαν να θεωρούνται «μεγάλα», άλλαξαν κατηγορία και εξαιρούνται πλέον της κατεδάφισης ;
Δεν θεωρούνται πλέον «μεγάλες» αυθαιρεσίες της κατηγορίας 5 και εντάσσονται στην κατηγορία 4 με δυνατότητα οριστικής εξαίρεσης από την κατεδάφιση οι εξής περιπτώσεις:
-αυθαίρετοι ανοικτοί εξώστες ή τμήματά τους που υπέρκεινται του κοινόχρηστου χώρου της πόλης (ρυμοτομική γραμμή), υπό την προϋπόθεση ότι η προβολή τους δεν ξεπερνά το κρασπεδόρειθρο.
-αυθαίρετες κατασκευές σε ακίνητα που διαθέτουν οικοδομική άδεια, ανεξαρτήτως του ποσοστού υπέρβασης της κάλυψης ή της δόμησης, όταν αυτές δεν ξεπερνούν τα 50 τ.μ. σε συνολική δόμηση.
-κατασκευές που έγιναν βάσει νόμιμης οικοδομικής άδειας, όταν έγιναν επί ακινήτου που κατόπιν κατατμήθηκε, και υπερβαίνουν την προβλεπόμενη δόμηση και κάλυψη, όπως αυτή υπολογίζεται επί του ακινήτου που διαμορφώθηκε μετά την κατάτμηση. Δεν συμπεριλαμβάνονται στην παρούσα περίπτωση και δεν εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης αυθαίρετες κατασκευές εφόσον βρίσκονται εντός προκηπίου κατά περισσότερο από 20 εκ.
- Τι πρόστιμο πληρώνω για ένα εξ ολοκλήρου αυθαίρετο και σε πόσες δόσεις μπορώ να εξοφλήσω το πρόστιμο;
Το πρόστιμο υπολογίζεται ανάλογα με το μέγεθος , την τιμή ζώνης της περιοχής , την παλαιότητα και άλλα πολεοδομικά μεγέθη, Μπορεί να εξοφληθεί σε έως και 100 μηνιαίες δόσεις με ελάχιστο ποσό δόσης τα 50 ευρώ, ενώ δίνεται η δυνατότητα έκπτωσης 20% στην εφάπαξ καταβολή ή 10% στην καταβολή του 30% του αναλογούν προστίμου.
- Ποιες ευνοϊκές ρυθμίσεις επιπλέον ισχύουν για τα αυθαίρετα σήμερα;
Δίνονται οι παρακάτω διευκολύνσεις σε όσους δηλώσουν έγκαιρα τα αυθαίρετα τους:
- Παράταση επιπλέον δύο ετών στην τακτοποίηση αυθαίρετων σε όσους αδυνατούν οικονομικά να πληρώσουν τα πρόστιμα.
- Επιπλέον μείωση σε όσους έχουν μία και μοναδική κατοικία.
- Μειώσεις από 15% έως και 30% σε πολλές ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, όπως ΑμεΑ, πολύτεκνοι, τρίτεκνοι , άνεργοι, δικαιούχοι εισοδήματος κοινωνικής αλληλεγγύης, παλιννοστούντες.
- Έκπτωση 30% σε όσους έχουν αυθαίρετο σε οικισμό που έχει χαρακτηριστεί «στάσιμος».
- Εκπτώσεις έως 60% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας.
- Μείωση 30% έως 50% για κτίσματα που ολοκλήρωσαν την ενεργειακή αναβάθμιση.
- Μέχρι πότε τακτοποιούμε τα «μικρότερα» αυθαίρετα ;
Τα μικρότερα αυθαίρετα θα τακτοποιούνται για τα επόμενα πέντε (5) χρόνια αλλά με μεγαλύτερα πρόστιμα και με καταληκτική ημερομηνία τις 31 Μαρτίου 2026 .
- Τι θα γίνει για όσους δεν προλάβουν να δηλώσουν ένα εξ΄ ολοκλήρου αυθαίρετο κτίσμα;
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος επεξεργάζεται νομοθετική λύση για νέες υπαγωγές μέσα στο 2022 και οριστική τακτοποίηση των δηλωμένων αυθαιρέτων της κατηγορίας 5, με τρεις σοβαρές προϋποθέσεις πολεοδομικών εργαλείων και σχεδιασμού όπως είναι :
- Ενεργοποίηση του θεσμού της Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης.
- Ενεργοποίηση της Τράπεζα Γης
- Λειτουργία της ταυτότητας του κτιρίου, η οποία με πρόσφατη απόφαση του ΥΠΕΝ πήρε παράταση μέχρι στις 31 Δεκεμβρίου 2021 και αρχίζει από τη νέα χρονιά.
- Τι είναι το συμπληρωματικό πρόστιμο που πρέπει να πληρώσω μετά την τακτοποίηση του αυθαιρέτου ;
Είναι ένα περιβαλλοντικό τέλος το οποίο καταβάλλεται στην Τράπεζα Δικαιωμάτων Δόμησης και Κοινόχρηστων Χώρων (Τράπεζα Γης) , με την αγορά Συντελεστή Δόμησης για την εκπλήρωση και την ταχεία πρόοδο της διαδικασίας περιβαλλοντικής αποκατάστασης, καθώς και για την ολοκλήρωση του χωρικού σχεδιασμού.
- Τι είναι η Τράπεζα Γης;
Η Ψηφιακή Τράπεζας Γης διαμορφώνει έναν απλό και αποτελεσματικό μηχανισμό, προκειμένου να καταστεί δυνατή η μεταφορά συντελεστή δόμησης από ακίνητα προσφοράς σε ακίνητα υποδοχής συντελεστή δόμησης.
- Ποιοι εισφέρουν συντελεστή δόμησης στην ψηφιακή τράπεζα;
- Οι ιδιοκτήτες διατηρητέων με τίτλους συντελεστή (άχρηστους σήμερα, λόγω απόφασης του ΣτΕ). Ο διαθέσιμος συντελεστής υπολογίζεται σε 3.000.000 τετραγωνικά μέτρα.
- Οι ιδιοκτήτες των άλλων διατηρητέων που δεν διαθέτουν τίτλους. Η εκτίμηση που υπάρχει είναι ότι σήμερα μόλις ένας στους δέκα ιδιοκτήτες έχει τίτλο συντελεστή.
- Οι ιδιοκτήτες δεσμευμένων κοινόχρηστων χώρων (βλέπε απαλλοτριώσεις) που πρέπει να αποζημιωθούν αλλά δεν υπάρχουν στον κρατικό μηχανισμό οι απαιτούμενοι πόροι.
- Πρώην στρατόπεδα, παλαιά κτίρια του Δημοσίου που είναι προς απόσυρση, δημόσιες εκτάσεις και παλαιές υποδομές που μένουν αχρησιμοποίητες για λόγους ανάσχεσης της δομής.
- Ακίνητα οικοδομικών συνεταιρισμών σε δασικές εκτάσεις που χρήζουν αποζημίωσης από το κράτος.
- Ποια είναι η διαδικασία που θα ακολουθείται ;
Η διαδικασία είναι η εξής:
Για κάθε δικαιούμενο ακίνητο, εκδίδεται ηλεκτρονικά τίτλος μεταφοράς (υπερβάλλοντος) συντελεστή δόμησης από το αρμόδιο υπουργείο. Ο τίτλος κατοχυρώνεται στην Ψηφιακή Τράπεζα Γης και αποκτά αξία βάσει της τιμής ζώνης που αντιστοιχεί στα τετραγωνικά που έχει. Στη συνέχεια, ο αγοραστής καταχωρεί τον ζητούμενο συντελεστή δόμησης, για ακίνητο που βρίσκεται σε Ζώνη Υποδοχής Συντελεστή και το σύστημα υπολογίζει την αντίστοιχη αξία.
Η αξία που χρηματοδοτεί τη λειτουργία της Ψηφιακής Τράπεζας Γης δημιουργείται από τη διαφορά μεταξύ προσφερόμενης και ζητούμενης ποσότητας αλλά και της διαφοράς μεταξύ αξιών στις τιμές ζώνης. Ο ιδιοκτήτης που διατηρητέου αρχικά θα λαμβάνει το 30% της αποζημίωσης, με τον όρο της αποκατάστασης της πρόσοψης του διατηρητέου που έχει. Και το υπόλοιπο 70% θα το παίρνει με την ολοκλήρωση – και πιστοποίηση – των εργασιών. Οι συναλλαγές με την Ψηφιακή Τράπεζα Γης επιβαρύνονται με ποσοστό 5% επί της αξίας της συναλλαγής. Τα χρήματα αυτά θα καταλήγουν στο Πράσινο Ταμείο για περιβαλλοντικές δράσεις.
- Πως θα αγοράζεται ο Συντελεστής Δόμησης από τους ιδιοκτήτες «μεγάλων» αυθαιρέτων;
Για να καταλάβουμε τη διαδικασία δίνουμε το παρακάτω παράδειγμα . Έχουμε ένα αυθαίρετο χωρίς άδεια που τακτοποιήθηκε και βρίσκεται εντός σχεδίου πόλης στο Βόλο, 100 τετραγωνικών μέτρων με τιμή ζώνης 1.200 ευρώ. Η αγορά συντελεστή δόμησης υπολογίζεται σε 120.000 ευρώ. Από αυτά το 5% θα πάει στο Πράσινο Ταμείο (6.000 ευρώ) για δράσεις αποκατάστασης του περιβάλλοντος. Ακολουθεί ο μειωτικός συντελεστής ή συμψηφισμός με ειδικό πρόστιμο (ΖΥΣ) και ο πολεοδομικός σχεδιασμός. Ύστερα από όλα αυτά, εκδίδεται η οριστική εξαίρεση από κατεδάφιση. Αντίστοιχα από αυτά τα χρήματα, αποζημιώνεται ένας ιδιοκτήτης για παράδειγμα, διατηρητέου για τα 100 τετραγωνικά μέτρα συντελεστή δόμησης που είχε εισφέρει στην Ψηφιακή Τράπεζα Γης, με το ποσό που αντιστοιχεί στη δική του τιμή ζώνης.
Προς ενημέρωση, δίνονται οι πίνακες με το σύνολο των περιοχών που βρισκόταν σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης κατά το έτος 2020 δείτε εδώ
Πηγή: ecopress.gr
