Στον 57ο τόμο του «Αρχείου Πόντου» της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών φιλοξενείται η μελέτη-ανακοίνωσή μου για τους Πόντιους -και τους λοιπούς Μικρασιάτες- στην Κεφαλλονιά μετα την Γενοκτονία.
Οπωσδήποτε η έρευνα δεν καλύπτει όλο το ευρύ φάσμα. Περιέχει πληροφορίες από αρχεία τα οποία αναφέρω αναλυτικά, αλλά και από ορισμένες οικογένειές με μέλη των οποίων ήλθα σε επαφή. Αποτελεί όμως μια βάση στην οποία ο αυριανός ερευνητής μπορεί να «πατήσει» και να προσθέσει πληροφορίες. Επειδή οφείλω την δημοσίευση σε όσους βοήθησαν στην έρευνά μου, κρίνω πως πρέπει να τους ευχαριστήσω για άλλη μια φορά θερμά. Ανάμεσά τους ο κ. Σάββας Σαββαόγλου, η κ. Έμελυ Χατζηχρήστου, η κ. Γεωργία Αναστασιάδου-Αλεξανδρή, η κ. Νίκη Τσουρούφλη-Καππάτου, ο κ. Γεώργιος Αρβανιτίδης, η κ. Πολύμνια Σταθάτου.
Ακολουθεί μέρος από την Εισαγωγή. Το όλο μελέτημα εκτείνεται σε 90 σελίδες.
Ο ΕΝ ΑΡΧΗ ΛΟΓΟΣ
Ταπεινή συνεισφορά
στη συγκλονιστική ιστορία του ποντιακού ελληνισμού
στην διαιώνια ελληνική ποντιακή γη και στις ψυχές των άταφων νεκρών που περιπλανώνται στο διηνεκές επουράνια, καρτερώντας δικαίωση.
Η πρώτη γνώση για τις οργανωμένες, απάνθρωπες δολοφονίες, για τα πολύμορφα μαρτύρια και τον θρήνο των ξεριζωμένων της Μικρασίας και του Πόντου ήλθε στα παιδικά μου χρόνια, από την γιαγιά μου, εκπαιδευτικό Ευρυδίκη Δρόσου Μοντεσάντου (1901-1986) όταν από το παράθυρο του σπιτιού μας στο Αργοστόλι μού έδειχνε ακριβώς τον απέναντι χώρο και μου αφηγείτο πως, προσεισμικά (προ Αυγούστου 1953), έστεκε εκεί η μια άκρη των παραπηγμάτων του Προσφυγικού Συνοικισμού.
Συμμαθητές στο Γ΄ Δημοτικό Σχολείο Αργοστολίου είχα εγγόνια προσφύγων.
Και το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’80 γνώρισα τα καλοκαίρια, στο Ξενοδοχείο Μεντιτερανέ όπου εργαζόμουν, τον καθηγητή αείμνηστο Πολυχρόνη Ενεπεκίδη. Ερχόταν κάθε καλοκαίρι και διέμενε για αρκετό διάστημα. Μου μιλούσε για τις «χαμένες πατρίδες» και για τα αποτελέσματα της έρευνας που έκανε στα γερμανόγλωσσα αρχεία.
Μεγαλώνοντας μελέτησα ιστορία. Και ενεπλάκην με τον Πόντο μέσω:
-της ανεύρεσης του τέμπλου της Υ.Θ. Ρακαντζή, κτητορικού ναού της κεφαλλονίτικης οικογένειας Χωραφά Ρακαντζή. Η εικόνα του θρόνου είναι φερμένη από την Ρακάν του Πόντου κατά τον 18ο αι. (για το θέμα έχω κάνει δημοσιεύματα αρκετά, αλλά εξέδοσα και μελέτημα χωριστό. Επίσης θα επακολουθήσει ανακοίνωσή μου που θα δημοσιευθεί στο Αρχείο Πόντου)
-και της συγγραφής μελέτης για τον ιστορικό αθλητικό σύλλογο «Παγκεφαλληνιακός Α.Σ.» που ιδρύθηκε το 1923-1924 από Πόντιους και Μικρασιάτες πρωτοπόρους του ποδοσφαίρου.
Πρόταση του Πολιτιστικού Συλλόγου Πατρίδας «Ευστάθιος Χωραφάς» για συμμετοχή μου στις εκδηλώσεις για την Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού (29.5.2016) με οδήγησε στη συγγραφή του παρόντος ιστορικού μελετήματος το οποίο καταθέτω με ιδιαίτερη συγκίνηση και εθνική υποχρέωση μετά από επισταμένη έρευνα αρχειακών αποθεμάτων και μισοσβησμένων μνημών 3ης και 4ης πλέον γενιάς Ποντίων και γενικά Μικρασιατών που απέμειναν στο νησί.
Ευρυδίκη Λειβαδά
