Κομιτάτα: « ΠΑΝΟΥΚΛΑ 1816 » του Κυριάκου Τσιμά

« ΠΑΝΟΥΚΛΑ 1816 »
του Κυριάκου Τσιμά
Σε ένα από τα αγκωνάρια του ατσουπιού του προσεισμικού πατρικού μου σπιτιού, υπήρχε βαθιά λαξεμένη στην σκληρή πέτρα με σκαρπέλο άξιου τεχνίτη ή απλή όσο και λιτή επιγραφή.
« ΠΑΝΟΥΚΛΑ 1816 »
Από πιτσιρικάς είχα διαπιστώσει την ύπαρξή της. Λόγω του νεαρού της ηλικίας μου, δεν της είχα δώσει ποτέ την πρέπουσα σημασία και ποτέ δεν επέδειξα το οφειλόμενο ενδιαφέρον στο να αποκρυπτογραφήσω το αληθινό της νόημα.
Ανατολικά του χωριού των Κομητάτων, του χωριού στο οποίο γεννήθηκα και μεγάλωσα και εκεί που τελειώνει η συνοικία των Χρυσαφαίων, υπήρχαν τα ερείπια ενός παμπάλαιου, οικογενειακού κτητορικού μας ναού της Μισοσπορίτισσας ή Μπουρμπουρέλους όπως την αποκαλούσαμε. Το προαύλιο του Ναού σύμφωνα με της επικρατούσες τότε συνήθειες, χρησιμοποιείτο για τον ενταφιασμό των νεκρών της οικογενείας μας. Κάποτε ο αείμνηστος πατέρας μου, (ιερέας του χωριού) πήρε την μεγάλη απόφαση να μεταφέρει τα οστά των προγόνων μας και να τα επανενταφιάσει στο πρόσφατα κατασκευασμένο κοινοτικό Νεκροταφείο, που βρίσκεται δίπλα στον δημόσιο δρόμο που οδηγεί στο χωριό και αρκετά έξω απ’ αυτό στην θέση που λέγεται Βαρδοΐνάς.
Πριν αρχίσει η διαδικασία της ανακομιδής τέλεσε μέσα σε ατμόσφαιρας βαθιάς κατάνυξης Μνημόσυνο στην μνήμη των νεκρών μας στην κατάμεστη από συγγενείς και φίλους παλιά εκκλησία του Αγίου Ελευθερίου. Στην συνέχεια σύσσωμο το εκκλησίασμα μετέβει στο προαναφερόμενο παλιό Νεκροταφείο του ερειπωμένου πια Ναού της Μισοσπορίτισσας όπου έγινε και το τρισάγιο. Η επιμνημόσυνη αυτή δέηση, σηματοδότησε την ολοκλήρωση των προβλεπομένων για την περίσταση θρησκευτικών τελετών προς απόδοση των ενδεδειγμένων τιμών στους νεκρούς μας προγόνους. Στην συνέχεια καθένας από τους παρευρισκομένους συνέβαλλε με τον προσωπικό δικό του τρόπο στην απόδοση φόρου τιμής στους προσφιλείς του, κυρίως μέσα από κάποιο σύντομο νοσταλγικό ταξίδι στον χώρο και τον χρόνο, ευλαβικό προσκύνημα σε πρόσωπα που πεισματικά παρέμεναν ακόμα ζωντανά τόσο στη μνήμη τους όσο και στους συλλογισμούς τους.
Τότε ήταν που είδα τον πατέρα να υποδεικνύει σε παρέα συγγενών τρία συγκεκριμένα μνήματα τα οποία σύμφωνα με όσα από παράδοση γνώριζε, περιείχαν σορούς συγγενών μας που είχαν πέσει θύματα, μιας φοβερής και τρομερής επιδημίας πανούκλας που εδώ και πάρα πολλά χρόνια είχε πλήξει το δύσμοιρο χωριό. Είχα εντυπωσιαστεί ακούγοντας τον να επεξηγεί ότι οι νεκροί είχαν καλυφθεί από παχύ στρώμα ασβέστη σαν επιβαλλόμενος τρόπος ταφής για την αποφυγή μιας περαιτέρω μετάδοσης της αποτρόπαιας αυτής νόσου.
Ήταν η πρώτη φορά που μάθαινα για την τρομερή αυτή επιδημία που τόσο ξαφνικά έπληξε και λίγο έλειψε ν’ αποβεί μοιραία για το σύνολο των ταλαίπωρων φτωχών κατοίκων του χωριού. Το άνοιγμα των τάφων είχε σαν επακόλουθο την πέρα για πέρα επιβεβαίωση και επαλήθευση των όσων ο αείμνηστος πατέρας μου είχε λεπτομερώς εξιστορήσει.
Μια ξεχασμένη λιτή σπαρτιατική επιγραφή και τρεις θαμμένοι στον ασβέστη σκελετοί, έγιναν αιτία ενός έμμονου προβληματισμού που τελικά με οδήγησε στην επιτακτική ανάγκη να επαναφέρω στο φως μια ξεχασμένη, θλιβερή γεμάτη δάκρυ και πόνο ιστορία. Είναι η τραγική ιστορία μιας θανατηφόρου επιδημίας που πριν από δύο σχεδόν αιώνες έπεφτε σαν κεραυνός εν αιθρία για να κτυπήσει χωρίς οίκτο και έλεος το πολύπαθο χωριό μας.
Το τραγικό αυτό γεγονός σκεπασμένο από την αχλή του αδυσώπητου παμφάγου χρόνου, έχει πλέον ξεχασθεί από το πλατύ κοινό του Νησιού μας και ειδικά από μας τους Κόμητες παρ’ όλο που είμαστε οι άμεσα ενδιαφερόμενοι μιας και το δραματικό αυτό γεγονός συνέβη στο τόπο μας και αφορούσε αποκλειστικά και μόνο την περιοχή μας. Έχει πάντως καταγραφεί στις σελίδες του βιβλίου της τοπικής ιστορίας του χωριού μας σαν μια ακόμα ζοφερή τραγωδία ανάμεσα σε τόσες άλλες που κατά καιρούς έχουν διαδραματισθεί στον πολύπαθο τόπο μας……
Από το fb  ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΟΜΙΤΑΤΩΝ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ