Ημετάλλαξη Όμικρον δε χρειάστηκε παρά μερικά 24ωρα για να τραβήξει την προσοχή της παγκόσμιας κοινότητας και αυτό είναι ένα θετικό δείγμα, ο κόσμος δηλαδή έχει πάρει μαθήματα από το παρελθόν της πανδημίας.
Είναι ξεκάθαρο πως καμία χώρα στη δύση δε μπορεί να αντέξει μια μετάλλαξη που μπορεί να την πάει πολύ πίσω στο κομμάτι της πρόληψης μέσω του εμβολιασμού ή μέσω της ανοσίας της αγέλης. Εξίσου ξεκάθαρο είναι για όλο τον πλανήτη, όμως φαίνεται πως το αυτάκι της δύσης δεν θα ιδρώσει ιδιαίτερα για άλλους.
Ήδη το τελευταίο 24ωρο έχουν ξεκινήσει τα μπαν προς Αφρική μεριά με 8 χώρες να έχουν μπει σε κόκκινη λίστα και να πληγώνονται έτι περισσότερο από την περαιτέρω μείωση της τουριστικής-επαγγελματικής κίνησης.
Και θα συνεχιστεί στις επόμενες μεταλλάξεις που θα εμφανιστούν ως το καλοκαίρι. Αυτό είναι μαθηματικά ακριβές, γιατί στην Αφρική είναι τρομακτικά χαμηλή η εμβολιαστική κάλυψη. Το CBS News κάνει λόγο για το 10% του πληθυσμού, το BBC ανέφερε ένα 24%.
Και τα δύο είναι πολύ χαμηλά, αν σκεφτούμε πως έχουν γίνει σε παγκόσμια κλίμακα 7.5 δισ. δόσεις εμβολίου κι έχουν εμβολιαστεί πλήρως πάνω από 3.7 δισ. άνθρωποι, με την Αμερική να είναι στο 64% της κάλυψης και την Ευρώπη στο 62%.
Την ίδια στιγμή, στον τομέα των υγειονομικών, συνολικά 1 στους 4 είναι εμβολιασμένος, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Νιγηρία που έχει 300.000 εμβολιασμένους σε σύνολο 1.8 εκατομμυρίων εργαζομένων στην υγεία.
Τι συμβαίνει όμως με τα εμβόλια και την αποτελεσματικότητά τους στο νέο στέλεχος; Ακόμα είναι πολύ νωρίς να πούμε κάτι με σιγουριά, όμως τα νέα που έρχονται από τη Γερμανία κάνουν την επιστημονική κοινότητα να αισιοδοξεί. Το κορυφαίο ινστιτούτο, Robert Koch, ανακοίνωσε ότι όσοι είμαστε εμβολιασμένοι έχουμε την βασική άμυνα αντισωμάτων και γι αυτή την παραλλαγή του ιού. Που σημαίνει ότι στο κακό σενάριο θα μιλάμε για ένα στέλεχος πολύ πιο μεταδοτικό που θα σπάει την άμυνα των εμβολίων στο θέμα της νόσησης, όμως όσοι πλήρως εμβολιασμένοι νοσούν θα το περνούν ελαφριά, όπως συμβαίνει και στην πλειονότητα των περιπτώσεων των μολύνσεων της μετάλλαξης Δέλτα.
Στο Ισραήλ είχαν βρει τη μετάλλαξη Όμικρον από τον Αύγουστο
Τον περασμένο Αύγουστο ο Γκίντιον Σράιμπερ και η ομάδα επιδημιολόγων του στο Weizmann Institute of Science στο Ισραήλ, ξεκίνησαν να πειραματίζονται με την πρωτεϊνική ακίδα του κορωνοϊού και να την αλλάζουν ώστε να προβλέψουν πιθανές μεταλλάξεις της που θα μπορούσαν να αποβούν επικίνδυνες.
Μία απ΄αυτές τις μεταλλάξεις, είχε περιγραφεί ως τρομακτικά μεταδοτική και με ικανότητα να διεισδύει στα πιο μικρά κενά σημεία του ανοσοποιητικού, καταργώντας και την επίδραση των εμβολίων. Αυτή, καλά το μαντέψατε, ήταν η μετάλλαξη Όμικρον. Τότε βέβαια ήταν ακόμα αβάφτιστη.
«Οι νέες μεταλλάξεις είναι το σύνηθες. Αυτή η περίπτωση όμως είναι μοναδική, γιατί η παραλλαγή έχει πολύ περισσότερες μεταλλάξεις απ΄το αναμενόμενο. Αυτές οι μεταλλάξεις μπορούν να αυξήσουν την εισβολή στο ανοσοποιητικό, κάνοντας το ακόμα πιο προβληματικό. Ακόμα δε γνωρίζουμε αν αυτή η μετάλλαξη έχει πιο βαριά νόσηση» αναφέρει ο Σράιμπερ.
Ένας αγώνας δρόμου έχει ξεκινήσει από την Τετάρτη, ώστε οι επιδημιολόγοι σε όλο τον πλανήτη να ερευνήσουν ασθενείς με τη μετάλλαξη Όμικρον και να δουν κάθε στοιχείο της δράσης της, τη γενετική της αλληλουχία, και να προσπαθήσουν να προβλέψουν το μετά.
Μπορεί να ξεκίνησε από ασθενή AIDS/HIV η παραλλαγή
Ο Τούλιο ντε Ολιβέιρα, επικεφαλής σε δύο οργανισμούς γενετικής αλληλουχίας σε δύο πανεπιστήμια της Νοτίου Αφρικής, καθηγητής βιομηχανικής, εξηγεί, όπως το ανέφερε και ο Ηλίας Μόσιαλος, πως η μετάλλαξη Όμικρον έχει πάνω από 30 μεταλλάξεις στην ακίδα (32 για την ακρίβεια) και 50 συνολικά, περισσότερες από την αυθεντική μορφή του Covid-19.
Η απόδειξη της υπερμετάδοσης της Όμικρον αποτυπώνεται στο ότι το 75% των γονιδίων Sars-CoV-2 που εξετάζονται στα εργαστήρια της Νοτίου Αφρικής την αφορούν. «Μέσα σε δύο εβδομάδες ξεπέρασε την κυρίαρχη μετάλλαξη της Νοτίου Αφρικής, την Δέλτα» περιγράφει η επιστήμονας γενετικής Γιατίς Τουράκια, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο.
Ο λόγος που έχει συμβεί αυτό – κάντε άλλη μια καλή μαντεψιά – είναι γιατί στην Αφρική συναντά κανείς τους περισσότερους ανοσοκατεσταλμένους και τους περισσότερους με αδύναμο ανοσοποιητικό. Η Βήτα, η Γάμμα, η Δέλτα, η Όμικρον, είναι όλες μεταλλάξεις που εμφανίστηκαν-γεννήθηκαν σε πάμφτωχες χώρες, με κακή ποιότητα νερού, με υπερπληθυσμό και υπερσυγκέντρωση σε πολλούς τομείς της καθημερινής ζωής, με μεγάλη πίεση.
Στην Αφρική συνολικά συναντά κανείς 23-24 εκατομμύρια ανθρώπους που νοσούν με AIDS/HIV και πολλοί ανάμεσα τους είναι δίχως πρόσβαση σε θεραπεία. Οι μεταλλάξεις θριαμβεύουν σε τέτοιες συνθήκες.
Αυτό που σόκαρε όμως τους επιστήμονες, είναι πως η μετάλλαξη Όμικρον δεν έχει καμία σχέση με την Δέλτα. Έχει στη δομή της μερικές από τις πιο προβληματικές μεταλλάξεις των Άλφα, Βήτα και Γάμμα και φέρνει και μερικές δικές της.
«Δεν είναι μια μετατροπή της Δέλτα, όπως περίμεναν οι άνθρωποι, αλλά κάτι εντελώς καινούργιο, βασισμένο σε μεταλλάξεις που έχουμε δει πριν, ενωμένες σε έναν νέο ιό. Αυτό με ανησυχεί. Είχε πολύ χρόνο να προσαρμοστεί και έκανε πολύ καλή δουλειά, δεδομένης της ραγδαίας εξάπλωσης στη Νότιο Αφρική» λέει ο Ράβι Γκούπτα, καθηγητής κλινικής μικροβιολογίας στο Κέιμπριτζ.
Αν υπάρξει εμβόλιο προσαρμοσμένο στην Όμικρον, πρέπει να μοιραστεί πρώτα στην Αφρική
Σε ένα σημείο που όλες οι χώρες πίστευαν πως ο εμβολιασμός είναι αρκετός, τώρα θα πρέπει να βρουν νέα πρωτόκολλα και πιο άμεσες αντιδράσεις κάτω από την ίδια παγκόσμια νομική ομπρέλα, ώστε να εντοπίζουν ταχύτερα μια μετάλλαξη που εξαπλώνεται.
Τα εμβόλια ακόμα δεν έχει φανεί σε τι ποοστό μπορούν να σταματήσουν τη μετάλλαξη Όμικρον, στο Ισραήλ τα 4 κρούσματα ήταν πλήρως εμβολιασμένα και μένει να δούμε αν τουλάχιστον δεν προσβάλλει βαριά. Αυτό είναι και το σημαντικότερο σύμφωνα με τον επιδημιολόγο στο Harvard TH Chan School of Public Health, Γουίλιαμ Χάναγκι.
«Κι η Δέλτα βρίσκεται σε εμβολιασμένους, αυτό δεν είναι κάτι μοναδικό. Ο θόρυβος γύρω από την εισβολή στο ανοσοποιητικό βασίζεται σε αυτό που νομίζουμε ότι ξέρουμε από τις μεταλλάξεις στην πρωτεϊνική ακίδα. Θα είναι σημαντικό να μάθουμε τι είδους νόσηση προκαλείται από τις μολύνσεις και τις επαναμολύνσεις. Για τα μέρη όμως του κόσμου που ο εμβολιασμός σε υψηλά επίπεδα είναι όνειρο θερινής νυκτός, τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά».
Η BioNTech συλλέγει δεδομένα και σε δύο εβδομάδες θα έχει απαντήσεις για το αν θα χρειαστεί να προβεί σε αλλαγές του εμβολίου της. Αν απαιτηθεί κάτι τέτοιο, μπορεί να προσαρμοστεί μέσα σε 6 εβδομάδες και να σταλεί σε χώρες μέσα σε 100 ημέρες. Πολύ μεγάλο διάστημα. Ιδίως απ΄τη στιγμή που η άμεσα πληττόμενη, η αφρικανική ήπειρος, θα δει τα μεγάλα αρπακτικά της δύσης να τα παίρνουν για την πάρτη τους.
Πηγή: Guardian
* Φωτογραφία: Edward Jenner/Pexels
