Αντίστροφα μετράει πλέον ο χρόνος για να μάθουμε την απόφαση του δικαστηρίου για τη δράση της Χρυσής Αυγής. Η δίκη αποκάλυψε το πραγματικό πρόσωπο του ναζιστικού μορφώματος, έπειτα από τη δολοφονία του αντιφασίστα μουσικού Παύλου Φύσσα. Η ακροαματική διαδικασία άρχισε το 2015 ενώ πραγματοποιήθηκαν 453 δικάσιμοι και κατέθεσαν περίπου 150 μάρτυρες κατηγορίας και 70 μάρτυρες υπεράσπισης.
Το δικαστήριο θα ανακοινώσει το πρωί της Τετάρτης την ετυμηγορία του και πλέον απομένει να δούμε εάν θα συνταχθεί ή όχι με την εισαγγελική πρόταση της Αδαμαντίας Οικονόμου, σύμφωνα με την οποία ζητείται η απαλλαγή της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής από τις κατηγορίες της ένταξης και διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της εισαγγελικής πρότασης κανένα αδίκημα από όσα περιλαμβάνονται στη δικογραφία –που αφορά τη δράση της Χρυσής Αυγής από το 2008 μέχρι τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα – δεν έγινε με κεντρικό σχεδιασμό κι έπειτα από εντολή της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής. Μάλιστα η εισαγγελική πρόταση εκτιμά πως πρόκειται για «μεμονωμένα περιστατικά» μελών και μη του κόμματος, για διάφορους λόγους. Μεταξύ άλλων δέχθηκε ότι ο ναζιστικός χαιρετισμός είναι απομίμηση του αρχαιοελληνικού, ισχυρισμός που έχει επανειλημμένως κατατεθεί από πλήθος κατηγορουμένων.
Με αφορμή λοιπόν τη δίκη της Χρυσής Αυγής το ethnos.gr καταγράφει τις σημαντικότερες δίκες που συγκλόνισαν την Ελλάδα από τη δεκαετία του ’50 μέχρι και σήμερα.
Νίκος Μπελογιάννης: Ο άνθρωπος με το γαρυφάλλο
Ο Νίκος Μπελογιάννης, που έμεινε στην Ιστορία και ως «ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο», υπήρξε ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ και μέλος του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος. Μετά την ήττα του ΔΣΕ στον Εμφύλιο Πόλεμο εγκατέλειψε την Ελλάδα και εγκαταστάθηκε ως πολιτικός πρόσφυγας στην Πολωνία. Το 1950 επέστρεψε στην Ελλάδα με το ψευδώνυμο Ερρίκος Πανόζ. Σκοπός του ήταν η ανασυγκρότηση του τότε παράνομου ΚΚΕ. Όμως λίγες μέρες πριν από τα Χριστούγεννα του 1950 συνελήφθη με βάση τον Αναγκαστικό Νόμο 509/1947, σύμφωνα με τον οποίο το ΚΚΕ είχε κηρυχθεί παράνομο καθώς θεωρούνταν εγκληματική οργάνωση. Κατηγορήθηκε, επίσης, σαν κατάσκοπος της Σοβιετικής Ένωσης. O Μπελογιάννης κάθισε στο εδώλιο του κατηγορουμένου τρεις φορές και εν τέλει οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα το 1952.
Η πρώτη δίκη
Η πρώτη δίκη του άρχισε στην Αθήνα στις 19 Οκτωβρίου 1951. Ο Μπελογιάννης και άλλοι 51 κάθισαν στο εδώλιο του Έκτακτου Στρατοδικείου Αθηνών στο Αρσάκειο Δικαστικό Μέγαρο. Ένα από τα μέλη του δικαστηρίου ήταν ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, ο μετέπειτα δικτάτορας της 21ης Απριλίου 1967, ως έκτακτος στρατοδίκης. Η δίκη ολοκληρώθηκε στις 16 Νοεμβρίου με δώδεκα θανατικές καταδίκες. Μετά την διεθνή κατακραυγή που ακολούθησε, ο τότε πρωθυπουργός Νικόλαος Πλαστήρας δήλωσε ότι η απόφαση δεν θα εκτελεστεί. Όμως αποφασίστηκε τόσο ο Μπελογιάννης όσο κάποιοι άλλοι κατηγορούμενοι να παραπεμφθούν σε νέα δίκη με τη βαρύτερη κατηγορία της κατασκοπείας.
Η δεύτερη δίκη
Ένα μήνα μετά και συγκεκριμένα στις 16 Νοεμβρίου 1951 η Χωροφυλακή εντόπισε σε Καλλιθέα και Γλυφάδα παράνομους ασύρματους. Έτσι οι στρατοδίκες επιστράτευσαν το νόμο περί κατασκοπείας. Ο Μπελογιάννης και οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι κάθονται εκ νέου στο εδώλιο. Η δίκη άρχισε στις 15 Φεβρουαρίου του 1952 με βάση τον μεταξικό νόμο 375/1936 περί κατασκοπείας, ενώπιον του Διαρκούς Στρατοδικείου Αθηνών.
Ο Μπελογιάννης αρνήθηκε όλες τις κατηγορίες και πρόβαλε τις πατριωτικές ενέργειες του ίδιου και του ΚΚΕ κατά τη διάρκεια της κατοχής. Η δίκη του πήρε μεγάλη δημοσιότητα όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλο τον κόσμο. Σε πολλές πόλεις της Ευρώπης έγιναν εκδηλώσεις συμπαράστασης. Ο Νίκος Μπελογιάννης έμεινε γνωστός ως «ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο», από ένα κόκκινο γαρύφαλλο που κρατούσε καθημερινά κατά τη διάρκεια της δίκης. Μάλιστα ο σπουδαίος ζωγράφος Πάμπλο Πικάσο εμπνεύστηκε ένα σκίτσο από την εικόνα του Μπελογιάννη με το γαρύφαλλο, που έγινε διάσημο.
Κινητοποίηση από τη διεθνή κοινή γνώμη
Μέσα σε μία εβδομάδα η κυβέρνηση Πλαστήρα έλαβε 250.000 τηλεγραφήματα από όλο τον κόσμο. Διάσημοι ζητούσαν να μην προχωρήσει η εκτέλεση Μπελογιάννη. Μεταξύ αυτών ο Σαρλ Ντε Γκωλ, 159 βουλευτές των Εργατικών και των Συντηρητικών της Μεγάλης Βρετανίας, ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ, ο Πάμπλο Πικάσο και ο Τσάρλι Τσάπλιν. Μάλιστα παρέμβαση έκανε ακόμα και ο τότε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Σπυρίδων: «Έχω συγκλονιστεί από το ηθικό μεγαλείο του Μπελογιάννη. Το θεωρώ ανώτερο και από των πρώτων χριστιανών, γιατί ο Μπελογιάννης δεν πιστεύει ότι υπάρχει μέλλουσα ζωή», είχε πει.
Η καταδίκη και η εκτέλεση
Η παγκόσμια κινητοποίηση δεν στάθηκε ικανή για να αλλάξει την απόφαση του δικαστηρίου. Η καταδίκη του Μπελογιάννη και των συντρόφων του σε θάνατο ήταν ομόφωνη. Στη συνέχεια ακολούθησαν μία σειρά από γεγονότα τα οποία έχουν ως εξής: Αμέσως μετά την έκδοση της απόφασης δημοσιοποιείται το γράμμα του ηγετικού στελέχους του ΚΚΕ Νίκου Πλουμπίδη, μέσα από το οποίο ο τελευταίος αναλάμβανε την ευθύνη για την καθοδήγηση του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ. Μάλιστα είχε υποσχεθεί να παρουσιαστεί στις αρχές υπό τον όρο να μην προχωρήσει η εκτέλεση Μπελογιάννη. Ακολούθως ήρθε η διάψευση από τον Νίκο Ζαχαριάδη, μέσω του ραδιοφωνικού σταθμού «Ελεύθερη Ελλάδα» του Βουκουρεστίου. Στο ίδιο μήκος κύματος και το Πολιτικό Γραφείο της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ. Ζαχαριάδης και Πολιτικό Γραφείο χαρακτήρισαν την επιστολή «μύθευμα της Ασφάλειας», ενώ αντίθετα το Υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε πως ο γραφικός χαρακτήρας της επιστολής και η υπογραφή είναι γνήσια. Μάλιστα η κυβέρνηση τότε δήλωσε ότι δεν πρόκειται να συνδιαλλαγεί με τον Πλουμπίδη. Ο βασιλιάς Παύλος δεν απένειμε χάρη στους καταδικασθέντες και η απόφαση δεν άλλαξε ποτέ.
Αξημέρωτα στις 30ης Μαρτίου 1952, στις 04:10, οι τέσσερις μελλοθάνατοι κομμουνιστές, Νίκος Μπελογιάννης, Νίκος Καλούμενος, Δημήτης Μπάτσης και Ηλίας Αργυριάδης μεταφέρθηκαν από τις φυλακές της Καλλιθέας στο στρατόπεδο του Γουδή όπου και εκτελέστηκαν δια τυφεκισμού υπό το φως των προβολέων των φορτηγών που τους μετέφεραν.
Η Έλλη Παππά δεν εκτελέστηκε λόγω του παιδιού του Μπελογιάννη που είχε πρόσφατα γεννήσει μέσα στη φυλακή και ο Τάκης Λαζαρίδης λόγω του νεαρού της ηλικίας του. Επίσης δόθηκε χάρη στους Χαράλαμπο Τουλιάτο και Μιλτιάδη Μπισμπάνο. Η ώρα και η ημέρα της εκτέλεσης ήταν εξαιρετικά ασυνήθιστη (οι εκτελέσεις γινόταν πάντα με το πρώτο φως του ήλιου (για να βλέπει ο μελλοθάνατος τελευταία φορά το φως) και ποτέ Κυριακή, ακόμα και από τους Γερμανούς κατακτητές) και φέρεται να έγινε για να προλάβουν οι υπέρμαχοι της εκτέλεσης τυχόν απονομή χάριτος.
Οι πρωταίτιοι της χούντας στο εδώλιο
Ένα χρόνο μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, τον Ιούλιο του 1975, άρχισε στις φυλακές Κορυδαλλού η δίκη των πρωταιτίων της χούντας, κάτω από δρακόντεια μέτρα ασφαλείας. Στο εδώλιο κάθισαν οι πραξικοπηματίες της «21ης Απριλίου». Ανάμεσά τους ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, ο Στυλιανός Παττακός και ο Νικόλαος Μακαρέζος, καθώς και ο Δημήτριος Ιωαννίδης.
Οι πρωταίτιοι του πραξικοπήματος βρέθηκαν στη θέση του κατηγορουμένου έπειτα από μήνυση που κατέθεσαν σε βάρος τους πέντε δικηγόροι. Επρόκειτο για τον Ευάγγελο Γιαννόπουλο, τον Γρηγόρη Κασιμάτη, τον Φοίβο Κούτσικα, τον Κωνσταντίνο Αναγνωστάκη και τον Αλέξανδρο Λυκουρέζο. Μάλιστα για αρκετούς μήνες οι πραξικοπηματίες ήταν ελεύθεροι ή σε κατ΄οίκον περιορισμόν όπως ο Γεώργιος Παπαδόπουλος.
Στο βούλευμα που εκδόθηκε συμπεριλαμβάνονταν 24 ονόματα, όμως τέσσερις εξ αυτών δεν δικάστηκαν. Ο λόγος για τους Ασλανίδη – ήταν φυλακισμένος στη Γένοβα -, Κωτσέλη και Παλαιολόγο που φυγοδικούσαν καθώς και ο Θεοφιλογιαννάκος ο οποίος δικάστηκε από στρατοδικείο στη δίκη των βασανιστών.
Την δικαστική έδρα αποτελούσαν ο πρόεδρος Ιωάννης Ντεγιάννης, οι εφέτες Π. Λογοθέτης, Π. Κωνσταντινόπουλος, Ιω. Γρίβας και Γ. Πλαγιαννάκος. Αναπληρωματικά μέλη ήταν οι εφέτες Ηλ. Γιαννόπουλος και Δ. ΤΖούμας. Στην εισαγγελική έδρα κάθονταν οι εισαγγελείς εφετών Κ. Σταμάτης και Σπ. Κανίνιας. Οι μάρτυρες της δίκης έφτασαν τους 65. Ανάμεσά τους ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο Γεώργιος Μαύρος, ο Γεώργιος Ράλλης και προσωπικότητες της αριστεράς όπως ο Χαρίλαος Φλωράκης και ο Ηλίας Ηλίου.
Η τετράδα Παπαδόπουλος, Παττακός, Μακαρέζος, Ιωαννίδης κράτησαν την ίδια στάση σε όλη τη διάρκεια της απολογίας τους. Χαρακτηριστικός είναι ο διάλογος ανάμεσα στον πρόεδρο του δικαστηρίου με τον Γεώργιο Παπαδόπουλο στην αρχή της διαδικασίας.
Ι. Ντεγιάννης: Λέγεστε Γεώργιος Παπαδόπουλος, του;
Γ. Παπαδ.: Χρήστου
Ι. Ντεγιάννης: Η μητέρα σας;
Γ. Παπαδ.: Χρυσούλα
Ι. Ντεγιάννης: Γεννηθήκατε που;
Γ. Παπαδ.: Ελαιοχώριο Αχαΐας
Ι. Ντεγιάννης: Και κάθεστε;
Γ.Παπαδ.: Αθήναις.
Ι.Ντεγιάννης: Και τι δουλειά κάνετε;
Γ. Παπαδ.:Εν αποστρατεία ταξίαρχος.
Ι. Ντεγιάννης: Παντρεμένος είστε;
Γ. Παπαδ.:Μάλιστα.
Ι. Ντεγιάννης: Πως τη λένε τη γυναίκα σας;
Γ. Παπαδ.: Εκ δεύτερου γάμου Δεσποίνης Κάσταρη.
Ι. Ντεγιάννης: Παιδιά έχετε;
Γ. Παπαδ.: Τρία. Ένα άρρεν, δύο θήλαι.
Ι. Ντεγιάννης: Πως λέγονται;
Γ. Παπαδ.: Χρήστος, Χρυσούλα και Υπερμαχία.
Ι. Ντεγιάννης: Έχετε κατηγορηθεί άλλη φορά;
Γ. Παπαδ.: Όχι.
Στη συνέχεια και όταν ήρθε η ώρα του Στυλιανού Παττακού να καταθέσει προκλήθηκε στιγμιαία ένταση από την έδρα του δικαστηρίου. Και αυτό διότι ο Παττακός με ειρωνικό τόνο αναφέρθηκε στον τόπο κατοικίας του. Όταν απάντησε ότι διέμενε στον Κορυδαλλό παρενέβη ο Ιωάννης Ντεγιάννης και του είπε πως ζητείται η πολιτική κατοικία, «εκτός κι αν τη δέχεστε ως εθελοντική σας κατοικία αυτή».
Η δίκη διήρκεσε 25 ημέρες, προκαλώντας την δυσφορία της κοινής γνώμης για την περιφρονητική στάση των πραξικοπηματιών προς το δικαστήριο. Παροιμιώδεις έχουν μείνει οι αλλοπρόσαλλες απαντήσεις του Στυλιανού Πατακού: «Είμαι παρών – απών» – «Εγώ είμαι η Επιτροπή πάντων» κ.ά. Όταν ολοκληρώθηκαν οι καταθέσεις απαγγέλθηκαν οι κατηγορίες που αφορούσαν την εσχάτη προδοσία και τη στάση. Κανένας από τους κατηγορουμένους δεν αποδέχθηκε τις κατηγορίες.
Στις 23 Αυγούστου 1975 το δικαστήριο ανακοίνωσε την ετυμηγορία του και τις ποινές στους κατηγορούμενους. Στους Γεώργιο Παπαδόπουλο, Στυλιανό Παττακό και Νικόλαο Μακαρέζο, επιβλήθηκε θανατική ποινή για την κατηγορία περί στάσης στρατιωτικών και ισόβια κάθειρξη για εσχάτη προδοσία. Στους Δημήτριο Ιωαννίδη, Γρηγόριο Σπαντιδάκη, Γεώργιο Ζωιτάκη, Ιωάννη Λαδά, Μιχαήλ Ρουφογάλη, Κωνσταντίνο Παπαδόπουλο, Αντώνιο Λέκκα και Μιχαήλ Μπαλόπουλο, επιβλήθηκαν δέκα χρόνια κάθειρξη για στάση και πέντε χρόνια στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων, ενώ για την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας καταδικάστηκαν σε ισόβια κάθειρξη. Ωστόσο με απόφαση της κυβέρνησης Καραμανλή η θανατική ποινή μετατράπηκε σε ισόβια. Το αποτέλεσμα ήταν να προκληθούν έντονες αντιδράσεις. Ωστόσο ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είπε τη φράση που έμελλε να μείνει στην ιστορία: «Όταν λέμε ισόβια, εννοούμε ισόβια».
Γιά την Ιστορία αναφέρουμε ότι ως φυλακισμένος άφησε την τελευταία του πνοή ο Γεώργιος Παπαδόπουλος στο νοσοκομείο από καρκίνο του προστάτη, αρνούμενος να επικαλεστεί ανήκεστο βλάβη και να επιστρέψει σπίτι του. Επίσης στη φυλακή πέθαναν οι Δημήτριος Ιωαννίδης, Μιχαήλ Ρουφογάλης, Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος (αδελφός του Γ. Παπαδόπουλου), Δημήτρης Μπαλόπουλος, Νικόλαος Ντερτιλής και ο Οδυσσέας Αγγελής που αυτοκτόνησε στο κελί του. Στο σπίτι τους, όπου κατάφεραν να επιστρέψουν κάνοντας χρήση των διατάξεων του Ποινικού Κώδικα περί ανηκέστου βλάβης, πέθαναν οι Ν. Μακαρέζος, Ι. Λαδάς, Γρ. Σπαντιδάκης, Γ. Ζωιτάκης, Α. Λέκκας, Ν. Γκαντώνας, Στ. Καραμπέρης. Στο σπίτι του, στα Πατήσια, πέθανε σε ηλικία 104 χρονών ο Στέλιος Παττακός.
Η «Δίκη του αιώνα» για το σκάνδαλο Κοσκωτά
Στις 18 Ιουλίου 1989, ο επιχειρηματίας Γιώργος Κοσκωτάς παραπέμφθηκε στο Ειδικό Δικαστήριο, με την κατηγορία της υπεξαίρεσης 32 δισεκατομμυρίων δραχμών από την Τράπεζα Κρήτης. Το σκάνδαλο είχε και πολιτικές διαστάσεις που έγιναν η αφορμή η χρονιά εκείνη να περάσει στην ιστορία ως το «βρώμικο ‘89». Μάλιστα η δίκη καταγράφηκε ως η «δίκη του αιώνα». Για την ίδια υπόθεση, απαγγέλθηκαν κατηγορίες και στον τότε απερχόμενο πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου για ηθική αυτουργία και παθητική δωροδοκία. Οι καταγγελίες για πιθανή δωροδοκία του Παπανδρέου, έμειναν γνωστές ως «υπόθεση Πάμπερς», καθώς στηρίχτηκαν στις φήμες ότι ο Κοσκωτάς έστελνε χρήματα μέσα σε κουτιά από πάνες. Ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Μένιος Κουτσόγιωργας και οι Δημήτρης Τσοβόλας, Γιώργος Πέτσος και Παναγιώτης Ρουμελιώτης κατηγορήθηκαν αντιστοίχως για ηθική αυτουργία, δωροδοκία αλλά και τη μη λήψη μέτρων ελέγχου της Τράπεζας Κρήτης.
Η αρχή της δίκης
Στις 11 Μαρτίου 1991 άρχισε η συνεδρίαση του Ειδικού Δικαστηρίου υπό την προεδρία του Προέδρου του Αρείου Πάγου, Βασίλη Κόκκινου και άλλων 12 τακτικών δικαστών (Αρεοπαγιτών και προέδρων Εφετών). Ως εισαγγελείς ορίστηκαν τρεις νομικοί βουλευτές (Νίκος Κατσαρός και Κώστας Κωνσταντινίδης από πλευράς Νέας Δημοκρατίας και Νίκος Κωνσταντόπουλος από πλευράς Συνασπισμού). Διεξήχθησαν 142 συνεδριάσεις και κατέθεσαν συνολικά 109 μάρτυρες.
Επρόκειτο για την πρώτη και μοναδική ως τώρα δίκη στην Ελλάδα η οποία προβλήθηκε σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση και βρέθηκε για μεγάλο διάστημα στο επίκεντρο της πολιτικής επικαιρότητας.
Από τους πέντε παραπεμφθέντες για τη δίκη, ο μόνος που δεν δικάστηκε ήταν ο Παναγιώτης Ρουμελιώτης που είχε εκλεγεί ευρωβουλευτής. Ένα μήνα αργότερα η δίκη σημαδεύτηκε από το εγκεφαλικό επεισόδιο που υπέστη ο Μένιος Κουτσόγιωργας και ενώ μιλούσε προς τους δικαστές. Ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ κατέληξε μία εβδομάδα μετά στο νοσοκομείο.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου αρνήθηκε να παραστεί στις συνεδριάσεις του Ειδικού Δικαστηρίου, ενώ έχουν μείνει στην ιστορία οι διενέξεις και οι αντεγκλήσεις του Δημήτρη Τσοβόλα με τον πρόεδρο Βασίλη Κόκκινο. Κατά τη διάρκεια της δίκης και ειδικά μετά τον θάνατο του Μένιου Κουτσόγιωργα, η κατάθεση του οποίου θα ήταν εξαιρετικά κρίσιμη για την έκβαση της διαδικασίας, τα στοιχεία αποδείχτηκαν σε γενικές γραμμές ανεπαρκή για να στηρίξουν το κατηγορητήριο. Αρκετοί από τους μάρτυρες κρίθηκαν αναξιόπιστοι, ενώ άλλοι περιορίστηκαν στις πολιτικές και όχι ποινικές ευθύνες των κατηγορουμένων.
Η ετυμηγορία
Δέκα μήνες μετά την έναρξη της δίκης, τις πρώτες πρωινές ώρες της 17ης Ιανουαρίου 1992, το Ειδικό Δικαστήριο ύστερα από διάσκεψη περίπου 15 ωρών εξέδωσε την απόφασή του για το σκάνδαλο Κοσκωτά. Η απόφαση για τους τρεις εναπομείναντες κατηγορούμενους:
Ανδρέας Παπανδρέου (πρώην Πρωθυπουργός):
- Για ηθική αυτουργία σε απιστία κατ’ εξακολούθηση σε βαθμό κακουργήματος (για τις καταθέσεις των ΔΕΚΟ στην Τράπεζα Κρήτης και τη ρύθμιση των χρεών του επιχειρηματία Σωκράτη Καλκάνη): Αθώος με ψήφους 7 προς 6.
- Για παθητική δωροδοκία σε βαθμό κακουργήματος: Αθώος με ψήφους 10 προς 3
- Για αποδοχή προϊόντων εγκλήματος από ιδιοτέλεια σε βαθμό κακουργήματος: Αθώος με ψήφους 8 προς 5
Δημήτρης Τσοβόλας (πρώην Υπουργός Οικονομικών):
- Για απιστία περί την υπηρεσία και για παράβαση του νόμου περί ευθύνης υπουργών (για τη ρύθμιση των χρεών των Γιώργου Κοσκωτά και Σωκράτη Καλκάνη): Ένοχος. Ποινή: Φυλάκιση 2 1/2 ετών (εξαγοράσιμη προς 1.000 δραχμές τη μέρα) και τριετής στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων.
Γιώργος Πέτσος (πρώην Υφυπουργός Βιομηχανίας, Έρευνας και Τεχνολογίας):
- Για παράβαση του νόμου περί ευθύνης υπουργών (για παράνομη έκδοση άδειας για την ανέγερση κτηρίων της «Γραμμής Α.Ε.» του Γιώργου Κοσκωτά στην Παλλήνη): Ένοχος. Ποινή: Φυλάκιση 10 μηνών με διετή αναστολή και διετής στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων.
- Για ηθική αυτουργία σε απιστία κατ’ εξακολούθηση σε βαθμό κακουργήματος (για τις καταθέσεις των ΕΛΤΑ στην Τράπεζα Κρήτης): Αθώος
- Για παθητική δωροδοκία σε βαθμό κακουργήματος: Αθώος λόγω αμφιβολιών
Ο Δημήτρης Τσοβόλας εξαγόρασε την ποινή του (κατέθεσε μέσω του συνηγόρου του το ποσό του 1.524.450 δραχμών), ενώ παράλληλα λόγω της στέρησης των πολιτικών του δικαιωμάτων εξέπεσε του βουλευτικού του αξιώματος. Και οι 19 επιλαχόντες του ψηφοδελτίου αρνήθηκαν να τον αντικαταστήσουν (απόφαση του ΠΑΣΟΚ), με αποτέλεσμα να διεξαχθεί επαναληπτική ψηφοφορία στην εκλογική περιφέρεια της Β’ Αθήνας (5 Απριλίου 1992) και την έδρα κατέλαβε ο Γεώργιος – Αλέξανδρος Μαγκάκης.
Το σκεπτικό της αθώωσης Παπανδρέου
Για την κατηγορία της ηθικής αυτουργίας σε απιστία κατ’ εξακολούθηση σε βαθμό κακουργήματος, ο Ανδρέας Παπανδρέου αθωώθηκε με την οριακή πλειοψηφία των 7–6 ψήφων.
Υπέρ της αθώωσης του Ανδρέα Παπανδρέου ψήφισαν οι:
- Χρήστος Πλουμής, αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου
- Παρμενίων Τζίφρας, αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου (αργότερα εξέδωσε και βιβλίο με τίτλο «Η αθωωτική μου ψήφος για τον Ανδρέα Γ. Παπανδρέου»)
- Πρόδρομος Ασημιάδης, αρεοπαγίτης
- Παναγιώτης Κατραλής, αρεοπαγίτης
- Βασίλειος Λαμπρίδης, αρεοπαγίτης
- Δημήτριος Ζάχος, πρόεδρος Εφετών
- Γεώργιος Μακρής, πρόεδρος Εφετών
Το σκεπτικό τους
(…) Το δικαστήριο δεν πείσθηκε ότι ο κατηγορούμενος αυτός προκάλεσε με οποιονδήποτε τρόπο την απόφαση των διοικητών των ΔΕΚΟ να τελέσουν τις εν λόγω πράξεις οι οποίες τους αποδίδονται, αλλά και ούτε συνήργησε με οποιονδήποτε τρόπο στις πράξεις αυτές. (…) Εξάλλου οι εκδότες που κατέθεσαν αόριστα ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου υπέχει και ποινικές ευθύνες, απάντησαν σε σχετικές ερωτήσεις που τους υποβλήθηκαν ότι δεν έχουν συγκεκριμένα στοιχεία από τα οποία να προκύπτει ότι ο παραπάνω κατηγορούμενος είχε δώσει εντολές σε διοικητές δημοσίων επιχειρήσεων να καταθέσουν τα διαθέσιμα κεφάλαια αυτών στην Τράπεζα Κρήτης. Πέραν όμως αυτών, από κανένα αποδεικτικό στοιχείο δεν προέκυψε ότι ο πρώην πρωθυπουργός είχε γνώση των υπεξαιρέσεων που διέπραττε ο Γεώργιος Κοσκωτάς κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα, από 19 Ιανουαρίου 1988 έως 19 Οκτωβρίου 1988, όταν υπεξαιρούσε τις καταθέσεις στην Τράπεζα Κρήτης (…)
Κατά της αθώωσης του Ανδρέα Παπανδρέου ψήφισαν οι:
- Βασίλειος Κόκκινος, πρόεδρος του Αρείου Πάγου
- Εμμανουήλ Αποστολάκης, αρεοπαγίτης
- Βασίλειος Κούσουλας, αρεοπαγίτης
- Σπυρίδων Σπύρου, αρεοπαγίτης (ήταν και ο ανακριτής της υπόθεσης)
- Νικόλαος Στυλιανάκης, αρεοπαγίτης
- Σωκράτης Σωκρατείδης, αρεοπαγίτης (παλιός «γνώριμος» του Ανδρέα Παπανδρέου, το 1967, αμέσως μετά την επιβολή της χούντας, είχε προτείνει την παραπομπή του για εσχάτη προδοσία για την υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ)
(…) Ο πρώτος των κατηγορουμένων ως πρωθυπουργός της Ελλάδας και κατά το από 11 Ιουνίου 1987 έως 19 Οκτωβρίου 1988 κρίσιμο χρονικό διάστημα, είχε την αυτονόητη υποχρέωση και πρώτιστο καθήκον κατά τις διατάξεις του Συντάγματος και του νόμου να κατευθύνει τις ενέργειες της κυβέρνησης, να συντονίζει την κυβερνητική πολιτική σε όλους τους τομείς και να εποπτεύει για την εφαρμογή των νόμων προς το συμφέρον του κράτους και των πολιτών. Είχε ακόμη τη δυνατότητα ως πολιτικός προϊστάμενος της ΕΥΠ να πληροφορηθεί αμέσως το ποιόν και τη δράση του Γεωργίου Κοσκωτά. Γιατί δεν είναι νοητό ένας πρωθυπουργός της ευφυίας του πρώτου να μην θέλησε να πληροφορηθεί ποιος είναι ο Γεώργιος Κοσκωτάς, όταν ο Τύπος και όλοι οι Έλληνες διερωτώντο πώς ένας τόσο νέος είχε τη δυνατότητα να αγοράζει μία Τράπεζα και να δημιουργεί συνεχώς νέες επιχειρήσεις, αλλά και να στέλνεται με κυβερνητική εισήγηση στις ΗΠΑ προκειμένου να συναντηθεί με τον Πρόεδρο και άλλους αξιωματούχους των ΗΠΑ. (…)
Ο Γεώργιος Κοσκωτάς όμως παρ’ όλα αυτά, απολάμβανε της πλήρους υποστήριξης και κάλυψης της πολιτικής εξουσίας. Είχε τη δυνατότητα να προσφωνεί και να προσφωνείται από τον πρωθυπουργό της χώρας του με δηλωτικές οικειότητας φράσεις, είχε τη δυνατότητα να βλέπει τον πρωθυπουργό κατ’ ιδίαν στην οικία του σε μια εποχή που η ελληνική κοινωνία είχε αρχίσει να πείθεται για τη δράση του. Και ακόμα, να έχει την προστασία του, όπως προκύπτει από το γεγονός ότι η πρωθυπουργική γραμματεύς παρενέβη υπέρ αυτού κατ’ εντολή του Ανδρέα Παπανδρέου και υποχρέωσε τον υφυπουργό Γεώργιο Πέτσο να δεχτεί τον Κοσκωτά και να τον εξυπηρετήσει (…)
H δήλωση Παπανδρέου
«Στόχος τους ήταν η δική μου πολιτική και ηθική εξόντωση, η διάλυση του ΠΑΣΟΚ και ο κατακερματισμός της μεγάλης δημοκρατικής παράταξης. Απέτυχαν οικτρά με τη δεκάμηνη δημόσια διαδικασία. Η αλήθεια εκδικήθηκε τους σκευωρούς», είχε δηλώσει μετά την ανακοίνωση της απόφασης ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ Ανδρέας Παπανδρέου.
Η δίκη της 17 Νοέμβρη
Για 27 χρόνια ήταν η τρομοκρατική οργάνωση «φάντασμα». Ο λόγος για τη 17 Νοέμβρη που σε 27χρόνια ένοπλης δράσης προχώρησε σε δολοφονίες, βομβιστικές επιθέσεις, αρπαγές οπλισμού και σημαντικό αριθμό ληστειών για την ενίσχυση του «επαναστατικού ταμείου».
Από το 1975 μέχρι και το 2002 προκάλεσε τον θάνατο 23 Ελλήνων και ξένων πολιτικών, στρατιωτικών, αστυνομικών, διπλωματών, οικονομικών παραγόντων και πολιτών. Ωστόσο η ταυτότητα των προσώπων που την αποτελούσαν αποκαλύφθηκε τον Ιούνιο του 2002 όταν μία βόμβα εξερράγη στα χέρια του Σάββα Ξηρού.
Οι κατηγορούμενοι ως μέλη της 17 Νοέμβρη δικάστηκαν το 2003 σε μια πολύμηνη δίκη που προξένησε το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης. Η δίκη πραγματοποιήθηκε σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα των φυλακών.
Οι συλληφθέντες κατηγορούνταν για τη διάπραξη σωρείας εγκλημάτων, μεταξύ άλλων και σύστασης συμμορίας, κατοχής εκρηκτικών υλών, ανθρωποκτονιών, ληστειών κ.λπ., τα οποία κατά την κρίση του δικαστηρίου δεν συνέτειναν στην ανατροπή του πολιτεύματος. Οι περισσότεροι καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης και βρίσκονται στις φυλακές Κορυδαλλού.
Το Δεκέμβριο του 2005 άρχισε στο Πενταμελές Εφετείο η δίκη σε δεύτερο βαθμό των μελών της οργάνωσης, η οποία ολοκληρώθηκε ενάμισι χρόνο και 250 συνεδριάσεις μετά, στις 14 Μαΐου 2007. Η απόφαση μείωσε ελαφρά -αν και όχι ουσιαστικά- τις πρωτόδικες ποινές των κατηγορουμένων. Δυο από τους κατηγορούμενους, ο Θωμάς Σερίφης και ο Σωτήρης Κονδύλης αποφυλακίστηκαν έχοντας συμπληρώσει τον προβλεπόμενο χρόνο κάθειρξης για την υποβολή αίτησης αποφυλάκισης.
Οι ποινές που αποδόθηκαν είναι οι εξής:
Πρωτόδικη απόφαση: 21 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή (ηθικός αυτουργός) σε 19 δολοφονίες, ληστείες, εκρήξεις, συμμετοχή στη 17Ν.
Εφετειακή απόφαση: 17 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για ηθική αυτουργία σε 17 δολοφονίες, εκρήξεις, ληστείες και συμμετοχή στη 17Ν
Πρωτόδικη απόφαση: 13 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε 11 δολοφονίες, ληστείες, εκρήξεις και συμμετοχή στη 17Ν.
Εφετειακή απόφαση: 11 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε 11 δολοφονίες, εκρήξεις, ληστείες και συμμετοχή στη 17Ν.
Χριστόδουλος Ξηρός:
Πρωτόδικη απόφαση: 10 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε 8 δολοφονίες, ληστείες, εκρήξεις και συμμετοχή στη 17Ν.
Εφετειακή απόφαση: 6 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε 6 δολοφονίες, εκρήξεις, ληστείες και συμμετοχή στην οργάνωση.
Πρωτόδικη απόφαση: 6 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε 5 δολοφονίες, ληστείες, εκρήξεις και συμμετοχή στη 17Ν.
Εφετειακή απόφαση: 5 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε 5 δολοφονίες, ληστείες, εκρήξεις και συμμετοχή στην οργάνωση.
Βασίλης Τζωρτζάτος:
Πρωτόδικη απόφαση: 3 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε 4 δολοφονίες, εκρήξεις, ληστείες και συμμετοχή στην οργάνωση.
Εφετειακή απόφαση:4 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε 4 δολοφονίες, ληστείες, εκρήξεις και συμμετοχή στην οργάνωση.
Βασίλης Ξηρός:
Πρωτόδικη απόφαση: 25 χρόνια κάθειρξη για συνέργεια σε ανθρωποκτονία, ληστείες, έκρηξη και συμμετοχή στην οργάνωση.
Εφετειακή απόφαση: 25 χρόνια κάθειρξη για απλή συνέργεια σε δολοφονία, συμμετοχή σε ληστείες, έκρηξη και συμμετοχή στην οργάνωση.
Ηρακλής Κωστάρης:
Πρωτόδικη απόφαση: 1 φορά ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή στη δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη, ληστεία και συμμετοχή στην οργάνωση.
Εφετειακή απόφαση: 1 φορά ισόβια και 23 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή στη δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη, ληστεία και συμμετοχή στην οργάνωση.
Θωμάς Σερίφης:
Πρωτόδικη απόφαση: 17 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή στην οργάνωση, σε ληστεία και έκρηξη με ελαφρυντικό της ειλικρινούς μεταμέλειας.
Εφετειακή απόφαση: 8 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε μια ληστεία, αθώος για όλες τις άλλες πράξεις με το ελαφρυντικό της ειλικρινούς μεταμέλειας.
Κώστας Τέλιος:
Πρωτόδικη απόφαση: 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε δολοφονία, ληστεία, και έξρηξη με το ελαφρυντικό της ειλικρινούς μεταμέλειας.
Εφετειακή απόφαση: 22 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε δολοφονία και ληστεία, με το ελαφρυντικό της ειλικρινούς μεταμέλειας.
Κώστας Καρατσώλης:
Πρωτόδικη απόφαση: 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή στην οργάνωση, σε ληστεία και έκρηξη.
Εφετειακή απόφαση: 17 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή στην οργάνωση, σε ληστεία και έκρηξη.
Διονύσης Γεωργιάδης:
Πρωτόδικη απόφαση: 9 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή στην οργάνωση, σε ληστεία και έκρηξη.
Εφετειακή απόφαση: 8 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή στην οργάνωση, σε ληστεία και έκρηξη.
Πάτροκλος Τσελέντης:
Πρωτόδικη απόφαση: 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε υποθέσεις δολοφονίας και ληστεία, με το ελαφρυντικό της ειλικρινούς μεταμέλειας.
Εφετειακή απόφαση: 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε υποθέσεις δολοφονίας και σε ληστεία με το ελαφρυντικό της ειλικρινούς μεταμέλειας.
Σωτήρης Κονδύλης:
Πρωτόδικη απόφαση: 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε ληστεία και έκρηξη με το ελαφρυντικό της ειλικρινούς μεταμέλειας.
Εφετειακή απόφαση: 11 χρόνια και 3 μήνες κάθειρξη για συμμετοχή σε υπόθεση ληστείας και έκρηξη με το ελαφρυντικό της ειλικρινούς μεταμέλειας.
Νίκος Παπαναστασίου:
Πρωτόδικη απόφαση: 8 χρόνια για συμμετοχή στην οργάνωση.
Εφετειακή απόφαση: Παύει η ποινική του δίωξη λόγω παραγραφής.
Γιάννης Σερίφης:
Πρωτόδικη απόφαση: Αθώος, αλλά ασκήθηκε έφεση από τον εισαγγελέα.
Αγγελική Σωτηροπούλου:
Πρωτόδικη απόφαση: Αθώα, ασκήθηκε έφεση από τον εισαγγελέα.
Εφετειακή απόφαση: Κρίνεται αθώα.
Θεολόγος Ψαραδέλλης:
Πρωτόδικη απόφαση: Αθώος.
Ανέστης Παπαναστασίου:
Πρωτόδικη απόφαση: Αθώος.
Τα θύματα της 17 Νοέμβρη
- Ο Ρίτσαρντ Γουέλς, Σταθμάρχης της CIA (23.12.1975)
- Ο Ευάγγελος Μάλλιος, απόκτακτος αστυνομικός και βασανιστής της χούντας (14.12.1976)
- Ο Αστυνόμος Παντελής Πέτρου και ο αστυφύλακας οδηγός του Σωτήρης Σταμούλης (16.01.1980)
- Ο Τζορτζ Τσάντες (αμερικανός στρατιωτικός)
- Ο οδηγός του Νίκος Βελούτσος (15.11.1983)
- Ο αστυφύλακας Χρήστος Μάτης (24.12.1984)
- Ο εκδότης της «Απογευματινής» Νίκος Μομφερράτος και ο οδηγός του Σ. Ρουσέτης (21.2.1985)
- Ο αρχιφύλακας Νίκος Γεωργακόπουλος (26.11.1985)
- Ο βιομήχανος Δημήτρης Αγγελόπουλος (8.4.1986)
- Ο βιομήχανος Αλέξανδρος Αθανασιάδης (1.5.1988)
- Ο ναυτικός ακόλουθος των ΗΠΑ Γουίλιαμ Νορντίν (28.6.1988)
- Ο εισαγγελέας Κώστας Ανδρουλιδάκης (10.1.1989)
- Ο δημοσιογράφος και βουλευτής Παύλος Μπακογιάννης (26.9.1989)
- Ο Αμερικανός λοχίας Ρόναλντ Στιούαρτ (12.5.1991)
- Ο αστυφύλακας Γιάννης Βαρής (02.11.1991)
- Ο Τούρκος διπλωμάτης Γιοργκού Τσετίν (7.10.1992)
- Ο φοιτητής Θάνος Αξαρλιάν (14.7.1992)
- Ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας Μιχάλης Βρανόπουλος(24.1.1994)
- Ο Τούρκος διπλωμάτης Ομέρ Σιπαχίογλου (4.7.1994)
- Ο εφοπλιστής Κώστας Περατικός (28.5.1997)
- Ο Βρετανός στρατιωτικός ακόλουθος Στίβεν Σόντερς (8.6.2000)
«Η ελληνική δίκη της Νυρεμβέργης»
Το πρωί της Τετάρτης πέφτει η αυλαία της δίκης της Χρυσής Αυγής. Οι συνήγοροι της Πολιτικής αγωγής την χαρακτήρισαν ως «Ελληνική δίκη της Νυρεμβέργης». Οι κατηγορούμενοι είναι 68 και ανάμεσά τους βρίσκονται ο γ.γ της νεοναζιστικής οργάνωσης Νίκος Μιχαλολιάκος, καθώς και άλλοι πρώην βουλευτές του μορφώματος. Εκτός από αυτούς στο εδώλιο του κατηγορουμένου κάθισαν και μέλη της Χρυσής Αυγής. Κάποιοι εξ αυτών είναι κατηγορούμενοι για ένταξη σε εγκληματική οργάνωση με βάση το άρθρο 187 του ελληνικού Ποινικού Κώδικα.
Παράλληλα 18 από τους βουλευτές που εκλέχθηκαν τον Ιούνιο του 2012 αντιμετωπίζουν την κατηγορία της διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης. Η διεξαγωγή της δίκης ξεκίνησε στις 20 Απριλίου 2015 στο Α’ Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων στη δικαστική αίθουσα των γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού και συνεχίστηκε σε αίθουσα του Εφετείου Αθηνών.
Η δολοφονία Φύσσα που οδήγησε στο «ξήλωμα» της Χρυσής Αυγής
Η αρχή του τέλους του μορφώματος ξεκίνησε αμέσως μετά τη δολοφονία του αντιφασίστα μουσικού Παύλου Φύσσα (Killah P) στις 18 Σεπτεμβρίου 2013. Φυσικός αυτουργός της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα ήταν ο Γιώργος Ρουπακιάς. Ακολούθησε η σύλληψή του και η έρευνα αποκάλυψε τις στενές του σχέσεις με τη Χρυσή Αυγή.
Ο τότε υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Δένδιας διαβίβασε στην εισαγγελία του Άρειου Πάγου φάκελο με παρόμοιες επιθέσεις κατά αλλοδαπών και ημεδαπών. Αυτός ο φάκελος αποτέλεσε την αρχή της προκαταρκτικής εξέτασης για ρατσιστικές επιθέσεις. Στη συνέχεια ακολούθησαν οι συλλήψεις των βουλευτών του μορφώματος, ενώ κάποιοι εξ αυτών όπως ο αρχηγός Νίκος Μιχαλολιάκος, ο Χρήστος Παππάς, ο Γιάννης Λαγός, ο Γιώργος Γερμενής, ο Παναγιώτης Ηλιόπουλος, ο Νίκος Κούζηλος, ο Ηλίας Κασιδιάρης και ο Αρτέμης Ματθαιόπουλος.
Ποιες άλλες υποθέσεις συνεκδικάζονται
Απόπειρα ανθρωποκτονίας του Αμπουζίντ Εμπάρακ (Πέραμα)
Στις 12 Ιουνίου 2012, τέσσερις Αιγύπτιοι ψαράδες δέχθηκαν επίθεση από κουκουλοφόρους στη μονοκατοικία όπου διέμεναν στο Πέραμα, με αποτέλεσμα ένας από τους τέσσερις να τραυματιστεί σοβαρά. Ένας από τους ενοίκους κατήγγειλε ότι ένας από τους επιτιθέμενους φορούσε μπλούζα της Χρυσής Αυγής. Σε ομιλία του λίγες ώρες πριν την επίθεση, ο τότε υποψήφιος βουλευτής Γιάννης Λαγός είχε δηλώσει ότι οι Αιγύπτιοι ψαράδες «θα δίνουν λογαριασμό στη Χρυσή Αυγή και στους Έλληνες πολίτες».
Απόπειρα ανθρωποκτονίας στελεχών του ΚΚΕ και μελών του ΠΑΜΕ (Πέραμα)
Στις 12 Σεπτεμβρίου 2013, περίπου 50 Χρυσαυγίτες με λοστούς και καδρόνια επιτέθηκαν σε ομάδα περίπου 30 ατόμων του KKE που διενεργούσε αφισοκόλληση στο Πέραμα. Η εφημερίδα Guardian χαρακτήρισε την επίθεση ως τη σοβαρότερη βιαιοπραγία της Χρυσής Αυγής μετά την είσοδό της στο Κοινοβούλιο. Την επίθεση καταδίκασαν όλα τα κόμματα, πλην της Νέας Δημοκρατίας. Αρκετά μέλη του ΣΥΡΙΖΑ παρευρέθηκαν στην συγκέντρωση διαμαρτυρίας που οργάνωσε το ΚΚΕ στο Πέραμα το απόγευμα της Παρασκευής, 13 Σεπτεμβρίου 2013. Η αστυνομία δεν προέβη σε καμία σύλληψη από τα 24 άτομα που προσήγαγε.
Να σημειωθεί ότι ανάμεσα στους κατηγορουμένους βρίσκονται και οι Χρήστος Στεργιόπουλος και Διονύσης Λιακόπουλος που εκτίουν ποινή κάθειρξης 21 ετών και 5 μηνών για τη δολοφονία του 27χρονου Σαχζατ Λουκμάν τον Ιανουάριο του 2013 στα Πετράλωνα.
Πηγή: ethnos.gr
