Μια νέα εποχή ξεκινά για το κληρονομικό δίκαιο στην Ελλάδα, με την εισαγωγή των κληρονομικών συμβάσεων να φέρνει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ρύθμισης των περιουσιακών σχέσεων μετά τον θάνατο. Ο θεσμός αυτός, που υιοθετείται για πρώτη φορά στην ελληνική έννομη τάξη, αποτελεί μέρος της συνολικής αναμόρφωσης του νομοθετικού πλαισίου, μια πρωτοβουλία που υλοποιείται μετά από σχεδόν οκτώ δεκαετίες στασιμότητας, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
Η πρόσφατη συνεδρίαση της επιτροπής που ασχολείται με την αναμόρφωση του κληρονομικού δικαίου έθεσε στο επίκεντρο την ενσωμάτωση των κληρονομικών συμβάσεων, ακολουθώντας τα επιτυχημένα παραδείγματα χωρών όπως η Γερμανία, η Αυστρία και η Ελβετία. Η επιτροπή εργάζεται εντατικά για να επιταχύνει τις διαδικασίες, καθώς αναγνωρίζεται η επιτακτική ανάγκη εκσυγχρονισμού σε ένα νομοθετικό πεδίο με βαθιές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.
Γιατί οι κληρονομικές συμβάσεις είναι σημαντικές
Η εφαρμογή των κληρονομικών συμβάσεων εκτιμάται ότι θα συμβάλει καθοριστικά στην αποφυγή πολυετών δικαστικών διαμαχών και στη μείωση φαινομένων πλαστών ή μεταχρονολογημένων διαθηκών. Οι κληρονόμοι θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να ρυθμίζουν τις περιουσιακές σχέσεις με μεγαλύτερη ασφάλεια, ενώ οι πιστωτές θα προστατεύονται από νομικά κενά που θα μπορούσαν να προκαλέσουν απρόβλεπτες οικονομικές συνέπειες.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση πολίτη που ζει μόνιμα στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο οποίος ταξίδεψε στην Ελλάδα για να ρυθμίσει άμεσα τα κληρονομικά του ζητήματα, παρότι οι αλλαγές βρίσκονται ακόμα σε στάδιο σχεδιασμού. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει το αυξημένο ενδιαφέρον των πολιτών για τη μεταρρύθμιση, καθώς και την ανάγκη για σαφή και αποτελεσματική νομοθεσία.
Τρεις προτάσεις για τις κληρονομικές συμβάσεις
Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, εξετάστηκαν τρεις βασικές μορφές κληρονομικών συμβάσεων:
- Θεωρητική πρόταση: Οι κληρονόμοι θα ρυθμίζουν την περιουσία χωρίς τη συμμετοχή του κληρονομουμένου. Η πρόταση αυτή απορρίφθηκε λόγω κοινωνικής μη αποδοχής.
- Αρνητική σύμβαση: Οι κληρονόμοι παραιτούνται από τα δικαιώματά τους με αντάλλαγμα χρηματικό ποσό.
- Θετική σύμβαση: Ο κληρονομούμενος και οι κληρονόμοι συμφωνούν για τη διανομή της περιουσίας, υπό όρους όπως η φροντίδα του κληρονομουμένου.
Οι συμβάσεις αυτές θα καταρτίζονται με συμβολαιογραφικό έγγραφο, διασφαλίζοντας τη νομιμότητα και την ασφάλεια των συμφωνιών. Παράλληλα, θα είναι ανακλητές σε περιπτώσεις αχαριστίας ή απειλής κατά της ζωής, παρόμοια με τις διαθήκες και τις δωρεές.
Ο στόχος της μεταρρύθμισης
Η πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών, Ελένη Κοντογιώργου, τόνισε τη σημασία της εναρμόνισης του νέου θεσμού με την ελληνική πραγματικότητα, ώστε να γίνει αποδεκτός από την κοινωνία. Η θεσμοθέτηση των κληρονομικών συμβάσεων αναμένεται να αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα προς τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα, επιτρέποντας στους πολίτες να διαχειρίζονται τα κληρονομικά τους ζητήματα με ασφάλεια και χωρίς περιττές συγκρούσεις.
Μάθετε τα πάντα για ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ – ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ – ΔΥΠΑ – ΟΠΕΚΑ – ΟΑΕΔ – ΕΦΚΑ εδώ
