Ενέργεια: Τα κρύα έπιασαν, ο χειμώνας έχει μπει για τα καλά και από ότι φαίνεται έχουμε μπροστά μας μια πολύ δύσκολη και σκληρή περίοδο προσαρμογής σε μια συγκυρία που αναμένεται να δοκιμάσει τα οικονομικά όρια πολλών νοικοκυριών.
Την ίδια στιγμή είναι γνωστό πως η κυβέρνηση έχει θέσει σαν τοπ στόχο της την μείωση της κατανάλωσης ενέργειας. Συγκεκριμένα, όπως έχουμε γράψει πολλές φορές στο παρελθόν, ο στόχος του υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι να επιτευχθεί ποσοστό της τάξης του 5% στην εξοικονόμηση της ενέργειας που καταναλώνεται στις περίφημες ώρες αιχμής.
Φυσικά, ο στόχος αυτός για να μπορεί να θεωρηθεί ρεαλιστικός ως προς την υλοποίηση του, δίνει το βάρος κυρίως στη βιομηχανία, δηλαδή σε καταναλωτικές πηγές μέσης και υψηλής τάσης.
Επίσης αξίζει να σημειωθεί πως δεν αποτελεί μια αυθαίρετη πρωτοβουλία της κυβέρνησης και του υπουργείου Ενέργειας. Αντίθετα πρόκειται για ένα μέτρο που εφαρμόζεται με σκοπό την προσαρμογή σε Ευρωπαϊκό Κανονισμό που θεσμοθετήθηκε φυσικά εκτάκτως λαμβάνοντας υπόψιν τις πρωτόγνωρες συνθήκες που επικρατούν στην αγορά ενέργειας.
Η ισχύς της προσπάθειας για την επίτευξη αυτού του στόχου ξεκινά σε λίγες μόνο μέρες. Συγκεκριμένα αναμένεται να μπει σε ρότα εφαρμογής από την 1η Δεκεμβρίου του 2022 και να φτάσει στο τέλος στις 31 Μαρτίου του 2023.
Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα θα κριθεί η επιτυχία ή όχι της προσπάθειας αναφορικά με την εξοικονόμηση που θα επιτευχθεί σύμφωνα και με τα μέτρα τα οποία έχει λάβει η κυβέρνηση, αλλά και τα μέτρα τα οποία η κυβέρνηση «προτείνει» στους καταναλωτές να λάβουν για να συμβάλλουν σε αυτή την προσπάθεια.
Ας δούμε αναλυτικά τα σχέδια και τις παροτρύνσεις κυβέρνησης και ειδικών στις βιομηχανίες, αλλά και στα απλά νοικοκυριά έτσι ώστε σε βάθος χρόνου – μέχρι τις 31 Μαρτίου να έχει επιτευχθεί ο στόχος!
Έτσι θα εξοικονομήσουν ενέργεια οι βιομηχανίες
Για τις βιομηχανίες ο στόχος της εξοικονόμησης ενέργειας είναι υποχρεωτικός έναντι αποζημίωσης, ενώ για τους καταναλωτές της χαμηλής τάσης (οικιακός τομέας, μικρές επιχειρήσεις) μπαίνει σε εθελοντική βάση μέσα από τους λογαριασμούς ρεύματος με κίνητρο το μπόνους για τις μειωμένες χρεώσεις. Η εξοικονόμηση ενέργειας στη χαμηλή τάση είναι αδύνατον να προσμετρηθεί στους εθνικούς στόχους, παρά το γεγονός ότι εκπροσωπεί το 65% της κατανάλωσης, αφού δεν είναι δυνατόν να καταμετρηθεί η ενέργεια λόγω της απουσίας έξυπνων μετρητών.
Επομένως, η εθελοντική προσφορά των νοικοκυριών γίνεται προσπάθεια να υποστηριχθεί και να διευρυνθεί με διαφημιστική καμπάνια που θα τρέξει τις επόμενες ημέρες η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), δίνοντας πολύτιμες χρηστικές συμβουλές για την κατανάλωση ενέργειας μέσα από την ορθολογικότερη χρήση των οικιακών ηλεκτρικών συσκευών.
Ενέργεια – Ο ρόλος των φορέων στο σχέδιο
Το ΥΠΕΝ, σε συνεργασία με τον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) και τη ΡΑΕ, επιταχύνει τις διαδικασίες ώστε μέσα στις επόμενες ημέρες να οριστικοποιηθεί ο οδικός χάρτης και να εκδοθεί η υπουργική απόφαση που θα καθορίζει τα επόμενα βήματα μέσα από τα οποία θα υλοποιηθεί ο στόχος της μειωμένης κατανάλωσης (ο τρόπος συμμετοχής και επιλογής των καταναλωτών, οι κατηγορίες που δικαιούνται να συμμετέχουν και να παρέχουν την υπηρεσία αυτή, οι υποχρεώσεις των διαχειριστών κ.ά.).
Τη λειτουργία του μηχανισμού της διακοψιμότητας ηλεκτρικής ενέργειας για τους μεγάλους καταναλωτές θα αναλάβει η νέα Υπηρεσία Μείωσης Ηλεκτρικής Ενέργειας, στην οποία εντάσσεται η βιομηχανία και οι Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ).
Έτσι θα γίνουν οι περικοπές φορτίων – Όλο το σχέδιο
Ο ΑΔΜΗΕ έχει προσδιορίσει τις ώρες αιχμής για τις περικοπές από τις 18.00 έως τις 21.00, με υποχρεωτική μείωση της κατανάλωσης. Σύμφωνα με το προσχέδιο της υπουργικής απόφασης (ενδέχεται να υπάρξουν διαφοροποιήσεις), οι δημοπρασίες με τις οποίες θα γίνονται οι περικοπές φορτίων θα είναι δύο τύπου:
Στην πρώτη κατηγορία ο ΑΔΜΗΕ θα διεξάγει τρεις δημοπρασίες (μία ανά ώρα αιχμής και ανά ημερολογιακή μέρα το τετράμηνο Δεκέμβριος – Ιανουάριος – Φεβρουάριος – Μάρτιος), όπου η υποχρεωτική μείωση της κατανάλωσης προβλέπεται ίση με 150 μεγαβατώρες, ήτοι 450 μεγαβατώρες ανά τρίωρο την ημέρα.
Στη δεύτερη κατηγορία ο ΑΔΜΗΕ θα διενεργεί επιπλέον 12 δημοπρασίες (μία ανά ώρα αιχμής και ημερολογιακή μέρα για κάθε μήνα του τετραμήνου), ίση με 250 μεγαβατώρες, ήτοι 750 μεγαβατώρες το τρίωρο. Οι δημοπρασίες αυτές προβλέπεται να κατανεμηθούν σε τέσσερις περιόδους, αρχής γενομένης από τον Δεκέμβριο έως και τα τέλη Μαρτίου.
Για κάθε ώρα αιχμής προβλέπεται ότι οι ποσότητες που συμμετέχουν στη δημοπρασία αυτή προσαυξάνονται ισόποσα σε όλες τις μηνιαίες περιόδους με τυχόν ποσότητα που δημοπρατήθηκε, αλλά δεν απονεμήθηκε σε πάροχο κατά την αρχική δημοπρασία για την αντίστοιχη ώρα αιχμής.
Στις δημοπρασίες συμμετέχουν αποκλειστικά οι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Παρόχων Μείωσης Ηλεκτρικής Ενέργειας, υποβάλλοντας οικονομικές προσφορές για κάθε χαρτοφυλάκιο που εκπροσωπούν. Το προσχέδιο προβλέπει ανώτατο όριο της προσφερόμενης τιμής στα 500 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο υπολογισμός της τιμής δεν θα γίνεται με βάση την τιμή DAM (Αγορά Επόμενης Μέρας), αλλά με βάση τις τιμές που διαμορφώνονται στην αγορά εξισορρόπησης.
Στο μητρώο παρόχων δικαίωμα εγγραφής έχουν καταναλωτές και ΦοΣΕ, οι οποίοι εκπροσωπούν χαρτοφυλάκια με την προϋπόθεση ότι η ετήσια κατανάλωση για το 2021 ήταν τουλάχιστον 13 γιγαβατώρες, όριο το οποίο ισχύει τόσο για την υψηλή όσο και για τη μέση τάση.
Το οικονομικό αντιστάθμισμα για τις περικοπές φορτίων θα χρηματοδοτείται με έσοδα από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ).
Τι ορίζει η ΚΥΑ
Ωστόσο, η Κοινή Υπουργική Απόφαση θα προβλέπει ότι ο Διαχειριστής ΑΠΕ & Εγγυήσεων Προέλευσης του ΤΕΜ (ΔΑΠΕΕΠ) θα υποχρεούται σε καταβολή αποζημίωσης εφόσον υπάρχει επαρκές υπόλοιπο στο Ταμείο. Τυχόν έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού θα επιμερίζεται αναλογικά σε όλους τους παρόχους της Υπηρεσίας Μείωσης Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Η ένταση της ενεργειακής κρίσης, σε συνδυασμό με τις καλές καιρικές συνθήκες, δίνει έως σήμερα ένα θετικό πρόσημο στην εξοικονόμηση ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, καθώς τα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ αποδεικνύουν μείωση της κατανάλωσης 7% σε σχέση με πέρυσι.
Στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι η μείωση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί καθώς έχουν διαφοροποιηθεί λόγω ενεργειακού κόστους τα πρότυπα κατανάλωσης. Επισημαίνουν όμως ότι ως χώρα οφείλουμε να πάρουμε τα μέτρα μας και να τεκμηριώσουμε μέσα από αυτά ότι έχουμε πετύχει τους στόχους που ορίζουν οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί.
Επόμενος μεγάλος στόχος: Μείωση κατανάλωσης στο φυσικό αέριο
Το επόμενο βήμα στο πλαίσιο της μειωμένης κατανάλωσης που απαιτούν οι στόχοι της Κομισιόν είναι η επιλογή των σημαντικών βιομηχανιών, δηλαδή των βιομηχανικών καταναλωτών που ακόμη κι αν υπάρξουν έκτακτα γεγονότα στις εισαγωγές φυσικού αερίου θα συνεχίσουν να τροφοδοτούνται με καύσιμο.
Αίτηση για την υπαγωγή στην κατηγορία αυτή έχουν κάνει 104 εγχώριες βιομηχανίες. Ωστόσο, επειδή είναι αδύνατον να ενταχθούν όλες σε αυτή τη λίστα και επειδή απαιτείται η κατάλληλη τεκμηρίωση για όσες μείνουν εκτός προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν προσφυγές, η ΡΑΕ σκοπεύει άμεσα να βγάλει σε διαβούλευση τα κριτήρια επιλογής τους. Τα κριτήρια που θα προκύψουν από αυτή την διαδικασία θα οριστικοποιήσουν και τον τελικό κατάλογο με τις ελληνικές σημαντικές βιομηχανίες.
Το πνεύμα του σχεδίου
Στο Σχέδιο Προληπτικής Δράσης της ΡΑΕ, τα κριτήρια ένταξης στη λίστα συνδέονται με την κοινωνική συνεισφορά μιας επιχείρησης, τη συμμετοχή της σε διασυνοριακές εφοδιαστικές αλυσίδες, την αδυναμία υποκατάστασης και μείωσης της χρήσης του φυσικού αερίου, όπως και τις ζημιές που θα υποστεί σε περίπτωση διακοπής της τροφοδοσίας της.
Η διαδικασία κατάρτισης της λίστας για τις σημαντικές βιομηχανίες έχει, σύμφωνα με πληροφορίες, καθυστερήσει εξαιτίας των εμποδίων και του αυξημένου κόστους που αντιμετωπίζει η αποθήκευση φυσικού αερίου στην Ιταλία, η οποία συνιστά υποχρέωση των προμηθευτών.
