Μπορεί ένας κάτοικος της πόλης, είτε πρόκειται για την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα, είτε για μικρότερες περιοχές όπως η Καλαμπάκα, το Ξυλόκαστρο ή ο Πολύγυρος, να φανταστεί τη ζωή του χωρίς περίπτερα; Η απάντηση είναι σχεδόν πάντα αρνητική. Αυτή η μοναδική ελληνική πατέντα, που αποτέλεσε σημείο αναφοράς της μικροεπιχειρηματικότητας, έχει βαθιές ρίζες στην καθημερινότητα των Ελλήνων. Ωστόσο, τα περίπτερα αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις, με αποτέλεσμα τη ραγδαία συρρίκνωσή τους.
Η εικόνα είναι αποκαρδιωτική. Από τα 9.904 περίπτερα που λειτουργούσαν πανελλαδικά το 2010, το 2023 είχαν απομείνει μόλις 4.358, σημειώνοντας πτώση 56%, σύμφωνα με την ετήσια έρευνα Census της NielsenIQ. Η καθοδική πορεία συνεχίζεται, με τα λουκέτα να αποτελούν καθημερινό φαινόμενο. Πολλά περίπτερα είτε ξηλώνονται είτε εγκαταλείπονται, αφήνοντας πίσω τους κουφάρια που θυμίζουν μια άλλη εποχή, σύμφωνα με tovima.
Οι Λόγοι της κατάρρευσης
Το περίπτερο, ως ένας χώρος οικειότητας και καθημερινής συναναστροφής, έχει χάσει τη δυναμική του. Η εποχή που τα περίπτερα ήταν απαραίτητα για την αγορά εφημερίδων, τσιγάρων ή μικρών σνακ έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Οι νέες τεχνολογίες και τα apps για παραγγελίες φαγητού και προϊόντων έχουν αλλάξει ριζικά το τοπίο.
Παράλληλα, η μικρή λιανική γενικότερα έχει πληγεί. Τα ψιλικατζίδικα, που παλιότερα αποτελούσαν σημαντικό κομμάτι της γειτονιάς, έχουν μειωθεί κατά 25,7% από το 2011 έως το 2023. Αντίθετα, τα μεγάλα σουπερμάρκετ και οι αλυσίδες convenience stores έχουν αυξήσει την παρουσία τους, διεκδικώντας μεγάλο μερίδιο της αγοράς.
Η νέα εποχή
Τα εναπομείναντα περίπτερα εξελίσσονται. Πολλά από αυτά μοιάζουν περισσότερο με μικρά πολυκαταστήματα, προσφέροντας από είδη δώρων και ομορφιάς μέχρι έτοιμο φαγητό και αλκοολούχα ποτά. Καταλαμβάνουν πλέον μεγαλύτερους χώρους, μερικές φορές πάνω από 6 τ.μ., κάτι που διαφέρει ριζικά από τα λιτά κιόσκια του παρελθόντος.
Η αλλαγή στη νομοθεσία από το 2012, που έδωσε στους δήμους την ευθύνη για τη διαχείριση των αδειών, έχει δημιουργήσει ποικιλομορφία. Ορισμένοι δήμοι παρέχουν μεγαλύτερους κοινόχρηστους χώρους, ενώ άλλοι περιορίζουν τη δραστηριότητα των περιπτέρων.
Οι ιστορικές ρίζες των περιπτέρων
Τα περίπτερα ξεκίνησαν ως μέτρο κοινωνικής πρόνοιας για τους τραυματίες πολέμου και τους αναπήρους. Το ελληνικό κράτος τους παραχώρησε άδειες, προσφέροντας μια λύση οικονομικής αποκατάστασης. Παράλληλα, αποτέλεσαν εργαλείο ελέγχου του καπνικού εμπορίου και βασική πηγή πληροφόρησης για τους πολίτες, με τις εφημερίδες κρεμασμένες στα μανταλάκια να λειτουργούν ως το πρώτο “news feed”.
Το περίπτερο υπήρξε σημείο εκκίνησης για επιτυχημένες επιχειρηματικές ιστορίες, όπως αυτή του “Μινιόν”. Από ένα μικρό περίπτερο στα Χαυτεία, ο Γιάννης Γεωργακάς δημιούργησε το πρώτο μεγάλο πολυκατάστημα της Ελλάδας, ανοίγοντας νέους δρόμους στο εμπόριο.
Το μέλλον των περιπτέρων
Παρότι η παραδοσιακή μορφή τους φθίνει, τα περίπτερα δεν πρόκειται να εξαφανιστούν. Υπολογίζεται ότι θα παραμείνουν περίπου 2.200-2.500, κυρίως σε τουριστικές περιοχές και πολυσύχναστα σημεία. Παράγοντες της αγοράς και εταιρείες όπως οι Smile Kiosk και Kiosky’s συμβάλλουν στη διατήρησή τους, επενδύοντας στη μετατροπή τους σε σύγχρονα mini markets.
Μάθετε τα πάντα για ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ – ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ – ΔΥΠΑ – ΟΠΕΚΑ – ΟΑΕΔ – ΕΦΚΑ εδώ
