Πολύς λόγος γίνεται τελευταία περί της δωρεάν οδοντιατρικής παροχής σε 780.000 παιδιά, για πρώτη φορά στα ιδιωτικά οδοντιατρεία, με χρηματοδότηση από τον ΕΟΠΥΥ. Το Υπουργείο Υγείας εξαγγέλλει, οι εφημερίδες γράφουν, ο κόσμος περιμένει, οι οδοντίατροι αναρωτιούνται! Το ζήτημα έχει όμως κάποιες παραμέτρους που δεν είναι ευρύτερα γνωστές.
Η συζήτηση για παροχή ενός προληπτικού πακέτου για τα παιδιά, με χρήματα που θα έμπαιναν στον προϋπολογισμό του ΕΟΠΥΥ, έχει αρχίσει ουσιαστικά από πέρυσι το φθινόπωρο. Σε συνάντηση του προεδρείου της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας (ΕΟΟ)με τον Υπουργό Υγείας κ. Ανδρέα Ξανθό και τον αναπληρωτή γενικό γραμματέα κ. Σταμάτη Βαρδαρό, τέθηκε μεταξύ άλλων από την πλευρά του Υπουργείου το θέμα της χρηματοδότησης κάποιων οδοντιατρικών υπηρεσιών συνολικού ύψους 40.000.000 €. Ακολούθησαν επαφές και συζητήσεις σε τεχνικό επίπεδο μεταξύ του δευτεροβάθμιου συνδικαλιστικού μας οργάνου (ΕΟΟ) με υπηρεσιακούς παράγοντες του Υπουργείου και του ΕΟΠΥΥ. Θεωρήθηκε σωστότερο, το ποσό αυτό να διατεθεί στοχευμένα σε προληπτικό πρόγραμμα για παιδιά ηλικίας 6-12 ετών, σύμφωνα με τον ΑΜΚΑ τους και ανεξάρτητα αν αυτά είναι ασφαλισμένα ή όχι. Ο συνολικός αριθμός των παιδιών της ηλικίας αυτής ανέρχεται περίπου στις 780.000 άτομα. Καθώς η οδοντιατρική περίθαλψη στον ιδιωτικό τομέα τα τελευταία χρόνια δεν καλύπτεται συστηματικά από τον ΕΟΠΥΥ, προτάθηκε η παροχή να υλοποιηθεί για μία και μόνη φορά φέτος, με δυνατότητα επανάληψης από τον επόμενο χρόνο κατόπιν νέας συμφωνίας, η δε χρηματοδότηση να γίνει με την παροχή ενός voucher αξίας 50€, ενός κουπονιού δηλαδή, που θα το εκτυπώνει το κάθε παιδί από μια ειδική ιστοσελίδα, ώστε να μπορέσει με αυτό να επισκεφθεί ένα οδοντιατρείο και να κάνει καθαρισμό δοντιών, φθορίωση και προληπτική κάλυψη οπών και σχισμών (προτάθηκε και η εκδοχή διαφορετικού voucher ανά ηλικιακή ομάδα, ένα των 40 και ένα των 60 €, γιατί είναι και διαφορετικές οι ανάγκες των παιδιών ανάλογα με την ηλικία τους). Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η Ελλάδα βρίσκεται πίσω σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη σε ζητήματα οδοντικής τερηδόνας στο σύνολο του πληθυσμού της και βέβαια στα παιδιά.
Ψηφίστηκε και ο νόμος 4603/2019 όπου στο άρθρο 68, παράγραφος 4, νομοθετείται η προληπτική ή και θεραπευτική φροντίδα για τα παιδιά 6-12 ετών ανά ΑΜΚΑ. Στις συζητήσεις της ΕΟΟ με τους υπηρεσιακούς παράγοντες θα διευκρινίζονταν σημαντικοί όροι και λεπτομέρειες πριν την υιοθέτηση της εφαρμογής από τους οδοντιάτρους. Ωστόσο οι απόψεις διίσταντο αναφορικά με το ακριβές φάσμα των ανά ηλικία παρεχόμενων υπηρεσιών και τον τρόπο καταβολής της αμοιβής στους οδοντιάτρους. Μεσολάβησε έκτακτη Γενική Συνέλευση της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας στην οποία συζητήθηκε το θέμα της προληπτικής αυτής δράσης. Η έκτακτη αυτή Γενική Συνέλευση δεν κατέληξε σε συγκεκριμένη απόφαση, και επί των τελικών προτάσεων του Υπουργείου τοποθετήθηκε η Γενική Συνέλευση της 6ης Απριλίου 2019, η οποία, για την αποδοχή της δράσης, έθεσε όρους που δεν εμπίπτουν στις προτάσεις του Υπουργείου.
Είναι σε όλους γνωστό ότι η οδοντιατρική περίθαλψη έχει σημαντικά υψηλό κόστος που ποτέ δεν χορηγήθηκε στο σύνολό του από το δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα. Πάντα η χρηματοδότηση ήταν ελλιπέστατη και τουλάχιστον τα τελευταία 30 χρόνια είχαν καταγγελθεί και δεν υπήρχαν πλέον συμβάσεις των οδοντιάτρων με τα δημόσια ταμεία. Μέχρι την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης, τα ταμεία αποζημίωναν με βάση το τιμολόγιο του Δημοσίου, ΠΔ 98/1993, την οδοντιατρική περίθαλψη, οι τιμές όμως ήταν πολύ χαμηλές και δεν είχαν σχέση με την πραγματικότητα. Ενδεικτικά μόνο αναφέρω την έμφραξη (σφράγισμα) στα 6,40 €, και την εξαγωγή στα 6,34 €. Ο ασθενής πλήρωνε τον οδοντίατρο και ο οδοντίατρος έγραφε την οδοντοθεραπεία στο βιβλιάριο ασθενείας του, έκοβε και απόδειξη παροχής υπηρεσιών, τα οποία ο ασθενής υπέβαλλε στο ταμείο του και εισέπραττε το προβλεπόμενο ποσό. Η παροχή του ταμείου ήταν χαμηλή, ωστόσο ήταν μια παροχή για τον ασθενή υπολογίσιμη. Μετά την οικονομική κρίση και τους νέους σχεδιασμούς για την υγειονομική κάλυψη του πληθυσμού από τον ΕΟΠΥΥ, όλα αυτά καταργήθηκαν και η χρηματοδότηση της οδοντοθεραπείας στον ιδιωτικό τομέα σταμάτησε παντελώς. Αυτή η εξαίρεση της οδοντιατρικής από την δημόσια ασφάλιση είχε αρνητικό αποτέλεσμα τόσο στους ασθενείς, που ως επί το πλείστον αντιμετωπίζουν μόνο τις επείγουσες καταστάσεις της στοματικής τους υγείας πληρώνοντας από την τσέπη τους, αλλά και στους οδοντιάτρους, που είδαν την κίνηση των οδοντιατρείων να μειώνεται και την πίτα της δημόσιας δαπάνης για την υγεία να διανέμεται σε όλους τους άλλους ιατρικούς τομείς εκτός από την στοματική υγεία. Θα πρέπει όμως να επισημάνουμε ότι οι οδοντίατροι είναι εξαιρετικά επιφυλακτικοί στο ενδεχόμενο υπογραφής συμβάσεων με τον ΕΟΠΥΥ, επειδή δεν έχουν εμπιστοσύνη στις προθέσεις και στις διαδικασίες της πολιτείας.
Σε αυτό το κενό λοιπόν, από την έλλειψη οδοντιατρικής περίθαλψης, έρχεται να καθίσει το προληπτικό πακέτο για παιδιά. Η Κυβέρνηση το διαφημίζει ποικιλοτρόπως αλλά οι οδοντίατροι δυσκολεύονται να το δεχθούν. Φοβούνται ότι με τον τρόπο αυτό μπορεί να διολισθήσουν και να παγιδευτούν στην αποδοχή εξωπραγματικά χαμηλών αμοιβών για τις υπηρεσίες τους, που θα αποτελούσαν κακό προηγούμενο, στην περίπτωση που θα ετίθετο ζήτημα υπογραφής συμβάσεων. Ήδη, ενώ ακόμη βρίσκεται σε εξέλιξη η συζήτηση με την ΕΟΟ, το Υπουργείο διαφημίζει την παροχή και μάλιστα με λεπτομέρειες που δεν έχουν συμφωνηθεί, γεγονός που από τους οδοντιάτρους εκλαμβάνεται ως μονομερής ενέργεια που δείχνει έλλειψη σεβασμού προς τον εξελισσόμενο διάλογο. Παράλληλα το Υπουργείο νομοθετεί, καθώς είπαμε παραπάνω, την δράση χωρίς να αναφέρει ως αναγκαία, αλλά μόνο ως πιθανή, την συμφωνία με την ΕΟΟ για την υλοποίησή της.
Η προληπτική δράση λοιπόν για τα παιδιά βρίσκεται στον αέρα και αιωρείται ανάμεσα στην βέβαιη θέληση του Υπουργείου να την υλοποιήσει και μάλιστα πριν τι εκλογές, στην πιθανή επιθυμία της αντιπολίτευσης να μην περάσει η δράση πριν τις εκλογές και στην αβέβαιη άποψη των οδοντογιατρών, που από την μια θέλουν να την αποδεχθούν, συνεισφέροντας σε μια προληπτική προσφορά προς τα παιδάκια, και από την άλλη φοβούνται ότι θα παγιδευτούν στις ευκαιριακές σκοπιμότητες του Υπουργείου και ότι θα μπουν με τον τρόπο αυτό σε περιπέτειες.
Η απάντηση της ΕΟΟ στο Υπουργείο, απόφαση της Γενικής της συνέλευσης, αναφέρει ότι οι οδοντίατροι δέχονται να συμμετέχουν στο συγκεκριμένο πρόγραμμα πρόληψης αλλά θέτουν τους εξής όρους α) το πρόγραμμα να παρέχει αποκλειστικά προληπτικές πράξεις (το Υπουργείο μιλούσε και για εξαγωγές νεογιλών και για σφραγίσματα), β) Να είναι ελεύθερη η επιλογή οδοντιάτρου (το Υπουργείο ζητούσε πιστοποίηση στο σύστημα, που θεωρήθηκε από πολλούς ως μια μορφή σύμβασης), γ) Σύμβαση αποκλειστικά με την ΕΟΟ και όχι ατομικές συμβάσεις με τους οδοντογιατρούς, δ) Συγκεκριμένο πλαφόν ανά ΑΦΜ οδοντιάτρου (για να μην μαζευτούν όλα τα voucher σε λίγα οδοντιατρεία) και ε) αποζημίωση του ασφαλισμένου και όχι του οδοντίατρου (να πληρώνει δηλαδή ο γονέας τον οδοντίατρο και μετά να παίρνει τα χρήματα, εξαργυρώνοντας ο ίδιος το κουπόνι, και όχι να μαζεύει οδοντογιατρός τα κουπόνια και να τα εξαργυρώνει όλα μαζί). Οι όροι αυτοί εμπεριέχουν και την απόφαση του κλάδου να μην δεχθεί τιμολόγηση οδοντιατρικών πράξεων, αφού μια τέτοια τιμολόγηση θα ήταν παντελώς πρόχειρη και αβάσιμη και θα καταστρατηγούσε την όποια πρόοδο έχει επιτευχθεί στον τομέα αυτό (κοστολόγηση οδοντιατρικών πράξεων εγκεκριμένη από το ΚΕΣΥ και φυλαγμένη στα συρτάρια του Υπουργείου από το έτος 2007 – αριθ. απόφασης 1 της 210ης Ολομέλ. 26/4/07 – ).
Με αυτά τα δεδομένα τρία είναι τα πιθανά ενδεχόμενα αυτήν την στιγμή: α) Το πρόγραμμα να μην εφαρμοσθεί καθόλου (ακόμη κι αν επανέλθει το Υπουργείο με νέα πρόταση, δεν θα έχει την δυνατότητα να την χειρισθεί η ΕΟΟ σε σύντομο χρόνο), β) Να δεχθεί το Υπουργείο τους όρους και να το προχωρήσει η εφαρμογή, γ) Να εφαρμόσει το πρόγραμμα το Υπουργείο παρακάμπτοντας της ΕΟΟ και απευθυνόμενο κατ ευθείαν στα οδοντιατρεία. Για την τρίτη λύση το Υπουργείο έχει εξασφαλίσει κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο, αλλά ουσιαστικά θα πρέπει συνεργασθεί με οδοντιάτρους ή αλυσίδες οδοντιατρείων, που θα έχουν ευκαιριακή αντίληψη για την είσπραξη της προσόδου και δεν θα βλέπουν το θέμα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, που να εξασφαλίζει μακροπρόθεσμα ασφάλεια και βιωσιμότητα για τον οδοντιατρικό κόσμο και για το ευρύ κοινό.
Η αντιπροσωπεία της Κεφαλονιάς στην Γενική Συνέλευση της ΕΟΟ κατέθεσε δική της πρόταση, που προσπάθησε να συνδυάσει την πραγματοποίηση του προληπτικού προγράμματος με την αποφυγή της επίμαχης κατά πράξη κοστολόγησης, αλλά η πρότασή μας αυτή δεν ευδοκίμησε. Είχαμε ήδη απευθύνει έγγραφο στο πνεύμα αυτό προς το ΔΣ της ΕΟΟ, ζητώντας την υλοποίηση του προγράμματος, με όλες τις πιθανές διασφαλίσεις προς τον κλάδο μας, κυρίως σε σχέση με το δυσμενές ενδεχόμενο να διολισθήσει ο κλάδος στην αποδοχή υπερβολικά χαμηλού τιμολογίου οδοντιατρικών πράξεων. Στην πρόταση που καταθέσαμε εμείς στην ΓΣ ζητούσαμε να τεθεί η διευκρίνιση ότι συζητάμε για παροχή προληπτικού πακέτου μιας συνεδρίας για το κάθε παιδάκι. Το κάθε παιδάκι έχει τις δικές του διαφορετικές ανάγκες, που μπορεί να ποικίλουν από έναν δύσκολο καθαρισμό μεγάλης ποσότητας τρυγίας μέχρι ένα απλό καλωσόρισμα και μια κουβέντα, για να αποκτήσει το οικειότητα και άνεση μέσα στο χώρο του οδοντιατρείου. Από εκεί και ύστερα οι οδοντίατροι έχουν συνείδηση και θα έπρατταν τα δέοντα ανά περίπτωση, δεν θα είχαν όμως αποδεχθεί την κατά πράξη αβάσιμη τιμολόγηση.
( Την αντιπροσωπεία της Κεφαλονιάς στην ΓΣ της ΕΟΟ αποτελούν ο πρόεδρος του Οδοντιατρικού Συλλόγου Κεφαλληνίας Διονύσης Γαρμπής και ο αντιπρόεδρος και εκπρόσωπος του Συλλόγου στην ΕΟΟ Γεράσιμος Χιόνης).
Διονύσης Γαρμπής, πρόεδρος Οδοντιατρικού Συλλόγου Κεφαλληνίας
