Οι αζήτητες περιουσίες, αξίας πολλών εκατομμυρίων ευρώ, βρίσκονται στο μικροσκόπιο του ελληνικού Δημοσίου, το οποίο αξιοποιεί πλέον και την τεχνητή νοημοσύνη για να εντοπίσει πιθανούς κληρονόμους. Πρόκειται για κληρονομιές που έχουν μείνει χωρίς νόμιμο δικαιούχο, αγγίζοντας τις 7.000 περιπτώσεις. Το μεγαλύτερο μέρος αφορά ακίνητα, αλλά δεν λείπουν και κινητά περιουσιακά στοιχεία, όπως αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, πολύτιμα αντικείμενα και έργα τέχνης.
Σε πολλές περιπτώσεις, οι πραγματικοί κληρονόμοι είναι άγνωστοι. Κάποιοι ιδιοκτήτες πεθαίνουν δίχως να αφήσουν διαθήκη ή χωρίς να ορίσουν συγκεκριμένους διαδόχους. Άλλες φορές, μια διαθήκη όριζε ως κληρονόμο το Δημόσιο ή κάποιο φιλανθρωπικό ίδρυμα, όμως λόγω γραφειοκρατικών καθυστερήσεων ή κακοδιαχείρισης, η περιουσία παραμένει αδρανής. Σε άλλες περιπτώσεις, επιτήδειοι εκμεταλλεύονται τις καθυστερήσεις, αποφεύγοντας να παραδώσουν την περιουσία στους νόμιμους δικαιούχους. Αυτός ο «ξεχασμένος θησαυρός» θα μπορούσε να αξιοποιηθεί υπέρ του κοινωνικού συνόλου και να συμβάλει στην ενίσχυση των κρατικών εσόδων.
Νέο νομοσχέδιο για τη διαχείριση των αζήτητων περιουσιών
Το ζήτημα αναμένεται να συζητηθεί στο σημερινό υπουργικό συμβούλιο, όπου ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, θα παρουσιάσει νέο νομοσχέδιο. Το σχέδιο αυτό αφορά τα κοινωφελή ιδρύματα, τις σχολάζουσες κληρονομιές, καθώς και τις δωρεές προς το Δημόσιο, με στόχο την αποτελεσματικότερη διαχείρισή τους. Υπολογίζεται ότι οι κοινωφελείς περιουσίες ανέρχονται συνολικά σε 1,12 δισ. ευρώ και με τη νέα νομοθεσία επιχειρείται ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου διαχείρισής τους.
Μια από τις καινοτομίες του σχεδίου νόμου είναι η αυτοματοποιημένη διαδικασία ελέγχου και εκκαθάρισης των περιουσιών αυτών. Μέσω διασταύρωσης στοιχείων από τα δημοτολόγια και τα ληξιαρχεία, το Δημόσιο θα μπορεί να εντοπίζει άμεσα τις περιπτώσεις όπου κάποιος αποβιώνει χωρίς εμφανείς κληρονόμους ή όταν η περιουσία του έχει προβλεφθεί να δοθεί σε κοινωφελείς σκοπούς. Παράλληλα, τα μητρώα των Κοινωφελών Περιουσιών και των Σχολαζουσών Κληρονομιών θα ενημερώνονται αυτόματα, επιτρέποντας στις αρμόδιες υπηρεσίες να κινούνται ταχύτερα και πιο αποτελεσματικά.
Αμοιβή για την υπόδειξη εγκαταλελειμμένων περιουσιών
Πέρα από την ενεργοποίηση των κρατικών μηχανισμών, το υπουργείο Οικονομικών έχει δώσει κίνητρα και στους ιδιώτες ώστε να εντοπίσουν και να αναφέρουν εγκαταλελειμμένες περιουσίες. Συγκεκριμένα, από το 2020 προβλέπεται αμοιβή ύψους έως και 10% της αξίας της περιουσίας για όποιον υποδείξει τέτοιες περιπτώσεις. Η αμοιβή αυτή καταβάλλεται είτε από τα ρευστά διαθέσιμα της περιουσίας είτε μετά τη ρευστοποίησή της, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να καλυφθεί και από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, οποιοσδήποτε έχει γνώση περιουσιακών στοιχείων που ανήκουν στις σχολάζουσες κληρονομιές ή στις κοινωφελείς περιουσίες οφείλει να ενημερώσει τη Διεύθυνση Κοινωφελών Περιουσιών του υπουργείου Οικονομικών. Σε περίπτωση που δεν εμφανιστούν κληρονόμοι, το Δημόσιο αποκτά την περιουσία ως «εξ αδιαθέτου» κληρονόμος.
Με αυτά τα μέτρα, η Πολιτεία επιχειρεί να περιορίσει την αδρανοποίηση τεράστιων κεφαλαίων και περιουσιών που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Το αν η νέα αυτή προσέγγιση θα αποδώσει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, μένει να φανεί στην πράξη.
Μάθετε τα πάντα για ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ – ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ – ΔΥΠΑ – ΟΠΕΚΑ – ΟΑΕΔ – ΕΦΚΑ εδώ
