Ψυχολόγοι του UCLA ανακάλυψαν ένα κύκλωμα στον εγκέφαλο των ποντικών που τους κάνει να θέλουν απεγνωσμένα να φάνε, ακόμα και όταν δεν πεινάνε
Πιάνετε τον εαυτό σας να ψαχουλεύει στο ψυγείο, ενώ δεν έχετε σηκωθεί καλά-καλά από το τραπέζι; Μην κατηγορείτε το στομάχι σας… Ο υπαίτιος μπορεί να είναι οι υπερδραστήριοι… νευρώνες σας που αναζητούν φαγητό…
Ψυχολόγοι του UCLA ανακάλυψαν ένα κύκλωμα στον εγκέφαλο των ποντικών που τους κάνει να θέλουν απεγνωσμένα να φάνε, ακόμα και όταν δεν πεινάνε. Όταν διεγείρεται, αυτό το σύμπλεγμα κυττάρων κάνει τα ποντίκια να αναζητούν απεγνωσμένα φαγητό και μάλιστα λιπαρές και απολαυστικές τροφές, όπως η σοκολάτα, κι όχι υγιεινές, όπως τα καρότα.
Οι άνθρωποι διαθέτουν τα ίδια είδη κυττάρων και, εάν επιβεβαιωθεί και στους ανθρώπους, το εύρημα αυτό θα μπορούσε να ανοίξει νέους δρόμους για την κατανόηση των διατροφικών διαταραχών.
Η έκθεση, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Communications, είναι η πρώτη που ανακαλύπτει κύτταρα αφιερωμένα στην αναζήτηση τροφής σε ένα κομμάτι του εγκεφαλικού στελέχους των ποντικών που συνήθως σχετίζεται με τον πανικό και όχι με τη σίτιση.
«Η περιοχή που μελετάμε ονομάζεται περιυδραγωγική φαιά ουσία (PAG) και βρίσκεται στο εγκεφαλικό στέλεχος, το οποίο είναι πολύ παλιό στην εξελικτική ιστορία και, εξαιτίας αυτού, είναι λειτουργικά παρόμοιο σε ανθρώπους και ποντίκια», ανέφερε ο Avishek Adhikari, αναπληρωτής καθηγητής ψυχολογίας στο UCLA.
«Αν και τα ευρήματά μας ήταν μια έκπληξη, είναι λογικό η αναζήτηση τροφής να έχει τις ρίζες της σε ένα τόσο αρχαϊκό κομμάτι του εγκεφάλου, αφού η αναζήτηση τροφής είναι κάτι που πρέπει να κάνουν όλα τα ζώα», πρόσθεσε.
Ο Adhikari μελετά πώς ο φόβος και το άγχος βοηθούν τα ζώα να αξιολογούν τους κινδύνους και να ελαχιστοποιούν την έκθεσή τους σε πιθανές απειλές και η ομάδα του έκανε την ανακάλυψη προσπαθώντας να μάθει πώς το συγκεκριμένο αυτό σημείο εμπλέκεται στον φόβο.
«Η ενεργοποίηση ολόκληρης της περιοχής PAG προκαλεί μια δραματική απόκριση πανικού τόσο στα ποντίκια όσο και στους ανθρώπους. Αλλά όταν διεγείραμε επιλεκτικά μόνο αυτό το συγκεκριμένο σύμπλεγμα νευρώνων, τα κύτταρα Vgat PAG, δεν άλλαξαν τον φόβο, αλλά αντ’ αυτού οδήγησαν στην αναζήτηση τροφής και τη σίτιση», ανέφερε ο Adhikari.
Οι ερευνητές έγχυσαν στους εγκεφάλους των ποντικιών έναν ιό γενετικά σχεδιασμένο να κάνει τα εγκεφαλικά κύτταρα να παράγουν μια φωτοευαίσθητη πρωτεΐνη. Όταν ένα λέιζερ φωτίζει τα κύτταρα μέσω ενός εμφυτεύματος οπτικών ινών, η νέα πρωτεΐνη μεταφράζει αυτό το φως σε ηλεκτρική νευρική δραστηριότητα στα κύτταρα. Ένα μικροσκοπικό μικροσκόπιο, που αναπτύχθηκε στο UCLA και προσαρτήθηκε στο κεφάλι των ποντικιών, κατέγραψε τη νευρική δραστηριότητα των κυττάρων.
Όταν διεγείρονταν με φως λέιζερ τα κύτταρα Vgat PAG, τα ποντίκια άρχιζαν να κυνηγούν γρύλους και άλλες τροφές, ακόμη κι αν είχαν φάει πριν λίγο. Άρχιζαν επίσης να ακολουθούν κινούμενα αντικείμενα που δεν ήταν τροφή, όπως μπάλες του πινγκ πονγκ (αν και δεν προσπάθησαν να τις φάνε), αλλά και να εξερευνούν τα πάντα γύρω τους.
Αντίθετα, όταν οι ερευνητές έβαλαν στα ποντίκια έναν ιό που είχε σχεδιαστεί για να παράγει μια πρωτεΐνη που μειώνει τη δραστηριότητα των κυττάρων όταν εκτίθενται στο φως, τα ποντίκια έψαχναν λιγότερο, ακόμα κι αν πεινούσαν πολύ.
«Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η ακόλουθη συμπεριφορά σχετίζεται περισσότερο με την επιθυμία παρά με την πείνα», ανέφερε ο Adhikari. «Η πείνα είναι αποτρεπτική, πράγμα που σημαίνει ότι τα ποντίκια συνήθως αποφεύγουν να αισθάνονται πεινασμένα, αν μπορούν. Αλλά αναζητούν την ενεργοποίηση αυτών των κυττάρων, γεγονός που δείχνει ότι το συγκεκριμένο κύκλωμα δεν προκαλεί πείνα. Αντίθετα, πιστεύουμε ότι προκαλεί την επιθυμία για εξαιρετικά ικανοποιητικές, πολλές θερμίδες. Αυτά τα κύτταρα μπορούν να αναγκάσουν το ποντίκι να τρώει περισσότερες τροφές με πολλές θερμίδες, ακόμα και αν δεν πεινάει».
Όπως τα ποντίκια, οι άνθρωποι διαθέτουν και αυτοί κύτταρα Vgat PAG στο εγκεφαλικό στέλεχος. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι εάν το κύκλωμα αυτό είναι υπερδραστήριο σε ένα άτομο, μπορεί να αισθάνεται μεγαλύτερη ικανοποίηση τρώγοντας ή λαχταρώντας φαγητό όταν δεν πεινάει. Αντίθετα, εάν αυτό το κύκλωμα δεν είναι αρκετά ενεργό, είναι πιθανό να αποκομίζει λιγότερη ευχαρίστηση από το φαγητό, κάτι που θα συνέβαλε ενδεχομένως στην ανορεξία.
Εάν εντοπιστεί και στους ανθρώπους, το συγκεκριμένο κύκλωμα αναζήτησης τροφής θα μπορούσε, πιθανότατα, να αποτελέσει στόχο θεραπείας για ορισμένα είδη διατροφικών διαταραχών, εκτιμούν οι ερευνητές.
