Η Κεφαλονιά του Cycling for Wine (pics)

του Θέμου Νικολετόπουλου

Τρέλα, αγύριστο κεφάλι κι η γη να τρέμει που και που, ρομπόλα δεν θα πιείς; Και ξηρή Μαυροδάφνη στο τζάκι με κρεατόπιτα για να σκεφτείς ωραίες κεφαλλονίτικες βρισιές για το κράτος που σου απαγορεύει να την πεις με τ’ όνομά της; Η Κεφαλονιά είναι μια ιδέα, όπως η Ελλάδα και την κουβαλάς μέσα σου και δεν το πολυσυζητάς και ναι, έχω και ’γώ μια ριζούλα κι από κει.

Κεφαλονιά ή Κεφαλληνία;

Η αρχαία αθηναϊκή αποικιοκρατία ευθύνεται για το μύθο του Κέφαλου που υποτίθεται πως έδωσε το όνομά του στο νησί. Ο Όμηρος, όμως, αναφέρει τους ορεσίβιους Κεφαλλήνες ως το λαό του οποίου ηγείτο ο Οδυσσέας. Η δε μυθική Ιθάκη προτείνεται ως η χερσόνησος της Παλικής με το Ληξούρι να εικάζεται πως την εποχή του χαλκού ήταν νησί. Ο κορυφαίος ποιητής αναφέρει δε και το όνομα Σάμη (μια από τις μεγαλύτερες πόλεις του νησιού). Άρα η ονομασία Κεφαλληνία δεν είναι καθαρευουσιάνικο χούι αλλά ομηρική καταβολή και μάλλον το σωστό ως ονομασία αυτού του νησιού. Άλλωστε, με αυτό το όνομα αναφερόταν και ως τμήμα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Μετά το Βυζάντιο πέρασε στα χέρια Σικελών, αλλά είναι η Γαληνοτάτη (το ανεξάρτητο κράτος του ύστερου Μεσαίωνα και της Αναγέννησης με πρωτεύουσα τη Βενετία) που άφησε τη σφραγίδα της στο νησί, όπως και οι Άγγλοι, παρ’ όλο που αυτοί έμειναν εκεί μόνο 50 χρόνια.

OldManVine_Cefalonia.jpg

Σίγουρα είναι οινικό νησί· μιλούν οι ποικιλίες και η παράδοση

Από κάθε πλευρά, το νησί αυτό είναι ένας ακόμα τόπος που χαρακτηρίζεται και από το κρασί του, όπως η Νεμέα, η Νάουσα, η Σαντορίνη, η Αττική. Η ρομπόλα είναι μία από τις ευγενείς λευκές ελληνικές ποικιλίες αμπέλου και δίνει κρασιά με δυνατότητες παλαίωσης. Στο νησί είναι φυτεμένη στις λιγότερο ή περισσότερο απόκρημνες πλευρές του όρους Αίνος. Δηλαδή σε πετρώδη και φτωχά εδάφη, εξ ου και το όνομα vino di sasso («κρασί της πέτρας») για τα κρασιά της, το οποίο είχαν δώσει οι Βενετσιάνοι. Έχει δε τη δική της προστατευόμενη ονομασία προέλευσης και μάλιστα με το όνομα της ίδιας της ποικιλίας: ΠΟΠ Ρομπόλα.

Εδώ, όμως, υπάρχει και μια ακόμα ποικιλία, η αιχμάλωτη της ελληνικής πολιτείας μαυροδάφνη, η οποία καλλιεργείται σχεδόν αποκλειστικά στη χερσόνησο της Παλικής. Τη γνωρίζουμε όλοι παιδιόθεν, από τη γλυκιά εκδοχή της, αλλά εδώ, που είναι και ο τόπος καταγωγής της (ο Gustav Clauss από εδώ τη μετέφερε στην Πάτρα το 19ο αιώνα), τη βρίσκουμε κυρίως για παραγωγή ξηρών οίνων. Αυτοί, όμως, δεν μπορούν να φέρουν το όνομα της ποικιλίας, επειδή το κράτος εξακολουθεί να το κρατά δέσμιο της γλυκιάς ΠΟΠ Μαυροδάφνη. Εξ ου και το «κίνημα» Free Mavrodaphne των οινοποιών της Κεφαλονιάς και όχι μόνο.

Κατά τα άλλα, το γνωστό μας μοσχάτο λευκό έχει και εδώ καταβολές και δικό του οίνο ΠΟΠ Μοσχάτος Κεφαλονιάς. Το βρίσκουμε σε ξηρές, τραγανές εκδοχές, αλλά και στη γνωστή, υπεράνω κριτικής, γλυκιά. Επίσης, πλήθος άλλων ποικιλιών έχουν μάλλον καταγωγή από εδώ. Σήμερα, στο νησί υπάρχουν αρκετά οινοποιεία με υπέροχες ρομπόλες και εξαιρετικές μαυροδάφνες, όπως και κρασιά από τις άλλες ποικιλίες, που συνήθως βρίσκουμε σε χαρμάνια. Αν και τα τελευταία χρόνια ανακαλύπτουμε σταδιακά και τον ποικιλιακό χαρακτήρα τους. Τα δε σταφύλια παραγωγής των εν λόγω οίνων προέρχονται από ιδιόκτητα ή και σταθερά συνεργαζόμενους αμπελώνες σεβαστής συνήθως ηλικίας.

CafalonianVineyard.jpg

Οινοτουρισμός και οινοποιεία

Για το νησί αυτό, με τα 7 επισκέψιμα οινοποιεία και τα πραγματικά μπόλικα και βέβαια ενδιαφέροντα κρασιά τους (εδώ), χρειάζονται το λιγότερο 3 μέρες και μάλιστα αφιερωμένες. Χωρίς να υπολογίσουμε παιχνίδια στον αφρό και άλλα τέτοια.

Μια ημέρα στη χερσόνησο της Παλικής (Οίνοι Σκλάβος, Κτήμα Χαριτάτου και Κτήμα Φοίβος) και φυσικά στο Ληξούρι. Τα υπόλοιπα 4 οινοποιεία είναι Ν.Δ. του Αίνου: GentilliniΟινοποιείο Σαρρής κοντά στο Αργοστόλι και από κοντά ανατολικά η Ορεάλιος Γη (συνεταιρισμός), από την οποία μπορείτε να περάσετε απέναντι στη Σάμη και να επισκεφθείτε το λιμνοσπήλαιο της Μελισσάνης, να συνεχίσετε βόρεια στη διαδρομή Αγία Ευφημία, Φισκάρδο, Άσσο, παραλία Μύρτου και πίσω στο Αργοστόλι για νυχτερινές βόλτες και αστική κομψότητα.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, μένει μόνο το Οινοποιείο Πετρακόπουλος, που είναι σχεδόν στο δρόμο της επιστροφής για Σκάλα.

Σύμφωνα με τα αξιοθέατα ανά διαδρομή, ο καθείς σχεδιάζει το δικό του πρόγραμμα, ανάλογα με το γούστο του. Σε ό,τι αφορά το ποδήλατο, οι διαδρομές πλην της Σκάλας-Αργοστολίου απαιτούν αθλητικούς αναβάτες, οι οποίοι θα κουμαντάρουν άνετα πάνω από 1.000 υψομετρικά στην καθισιά τους. Οι υπόλοιποι, που αγνοούν ίσως τα υψομετρικά, θα περάσουν υπέροχα πηγαίνοντας παντού με ηλεκτρικά ποδήλατα και θα τους μένει και ενέργεια για άλλες δραστηριότητες.

 

CefaloniaTourism.jpg

Τουρισμός στην Κεφαλληνία

Φυσικό κέντρο του νησιού είναι το Αργοστόλι. Μια πόλη που αξίζει πολύ περίπατο. Το πρωί μπορεί να συναντήσετε τις χελώνες caretta-caretta να λιάζονται δίπλα στις ψαρόβαρκες στην προκυμαία ή να βρείτε γάμπαρη από τους ψαράδες και να τηλεφωνήσετε στον Πέτρο Μαρκαντωνάτο (Gentilini) να σας οργανώσει τα περαιτέρω… Η βόλτα συνεχίζεται ωραία και το βράδυ: περνάτε από το παλιό λιμάνι, όπου μπορείτε να φάτε στην Κυανή Ακτή ή στις Vinaries λίγο πιο κάτω και φτάνετε στις Καταβόθρες και στο Φανάρι του Αγίου Θεόδωρου. Θα περπατήσετε όμως και στην πέτρινη γέφυρα Ντε Μποσέ, ως τον οβελίσκο, ένα μνημείο πεσόντων. Στο γυρισμό μπορείτε να φάτε ακριβώς στη ρίζα της γέφυρας, στην εξαιρετική ψαρο-οστρακο-ταβέρνα Αριστοφάνης. Το εσωτερικό της πόλης επίσης προσφέρεται για βόλτες. Υπάρχει αυτή η ανάλαφρη αρχιτεκτονική που είναι ξεκούραστη στο μάτι, ενώ για σούσι η Sepia είναι μονόδρομος και το Οίνωψ το μοναδικό wine-restaurant.

Φεύγοντας το πρωί, αν πάτε προς Φισκάρδο περνάτε και κατεβαίνετε στην παραλία του Μύρτου. Ακόμα κι αν δεν βουτήξετε, είναι σημείο αναφοράς διεθνώς. Αν περάσετε πεινασμένοι, στο γυρισμό τρώτε μόλις ανεβείτε στον καταπληκτικό Αλέξανδρο. Συνεχίζοντας βόρεια συναντάτε την Άσσο, ένα υπέροχο γραφικό χωριό, σίγουρα από τα ομορφότερα της Ελλάδας. Μετά την πρόσφατη κακοκαιρία που την έπληξε (Ιανός), η κατάστασή της αγνοείται. Το κάστρο, όμως, που έχτισε ο Μarino Gentilini στη μικρή χερσόνησο θα είναι σίγουρα στη θέση του και αξίζει, επίσης, μια επίσκεψη. Για το Φισκάρδο, που για κάποιους είναι must, πλην της γνωστής και προσιτής παραλίας Έμπλυση θα αναφέρω και τις Δαφνούδι και Κιμηλιά. Αξίζουν, αλλά για να τις προσεγγίσετε θα πρέπει να πάρετε το μονοπάτι και να διασχίσετε ένα υπέροχο πουρναρόδασος. Από ταβέρνες αναφέρονται οι πολύ καλές Τασία και Βάσω για κεφαλονίτικη κουζίνα και το Lord Falcon (από τον λόρδο Γεράκη, αντιβασιλέα του Σιάμ) για προσιτή ταϋλανδέζικη. Μπορείτε, εναλλακτικά, να γυρίσετε από Αγία Ευφημία και Σάμη, για να πάτε στον οινοπαραγωγικό συνεταιρισμό Ορεάλειος Γή και το μοναστήρι του Αγίου Γερασίμου πριν από το Αργοστόλι.

Αν αποφασίσετε να πάτε απέναντι στην Παλική, περάστε με το φέριμποτ στο Ληξούρι, επιλογή απλούστερη και ξεκούραστη. Να έχετε οργανωθεί με τηλεφωνήματα στα οινοποιεία ―απαραίτητο στο νησί αυτό και όχι μόνο. Βολτάροντας στον πεζόδρομο της πόλης για να τη γνωρίσετε, τσιμπάτε στη Μιμόζα ή στο Τσιμπίμπο, ενώ αν πάτε προς το θαλασσινό μέτωπο Ληξουρίου τρώτε στο Mezzo και πίνετε ένα ποτό στο μπαλκόνι του Loft στο λιμάνι. Μπορείτε επίσης να πάτε και στο Inside για πολύ καλή μουσική και εξαιρετικά ποτά.

 

Οινοτουρισμός και οινοποιεία αναλυτικά

Αν αρχίσετε την οινική εξερεύνησή σας από το νότο, θα πάτε πρώτα στο Κτήμα Φοίβος στο Βουνί. Πρόκειται για το ιστορικό οινοποιείο Μαντζαβίνο, που αποκτήθηκε μαζί με τον εξαιρετικό, εν πολλοίς προφυλλοξηρικό, αμπελώνα του το 1999 από τον νυν ιδιοκτήτη του Θοδωρή Ορκόπουλο. Με πολύ κέφι τα ανασταίνει, οινοποιώντας όλες τις τοπικές ποικιλίες ξεχωριστά, δημιουργώντας εμπορικά χαρμάνια, συν-οινοποιώντας 41 έως 47 ελληνικές ποικιλίες ενός συγκεκριμένου αμπελώνα (στην ουσία ένα στυλ Verdea με πράσινα και υπερώριμα σταφύλια ταυτόχρονα), βυθίζοντας φιάλες σε δεξαμενές και σε θάλασσα για να διαπιστώσει τη διαφορά στην παλαίωση κ.ά. Στο κλίμα αυτής της υπερδιέγερσης και με πολλή δημιουργικότητα, ο κ. Ορκόπουλος φτάνει τις 44 ετικέτες (αν μέτρησα καλά).

Φεύγοντας από το οινοποιείο, υπάρχει η καταπληκτική παραλία Ξι, με εξαιρετικό φαγητό στο Sparos Bistro στα νότια και στα Ν.Δ., στη Βάτσα, τρώτε στο Vatsa Club. Από εδώ είναι, σίγουρα, η καλύτερη διαδρομή για να επισκεφθείτε το Μοναστήρι της Θεοτόκου Κηπουραίων, με τον ένα και μοναδικό καλόγηρο και την καταπληκτική ατμόσφαιρα και θέα, ενώ υπάρχει και μονοπάτι για τη θάλασσα.

Φυσικά, μπορείτε να επιστρέψετε στο Ληξούρι και να ανεβείτε προς Μονοπολάτα, οπότε θα βρείτε το Κτήμα Χαριτάτου, λίγο πριν φτάσετε στα δεξιά σας. Παλιά οικογένεια του νησιού με παρουσία στο Libro d’Oro. Πριν από 20 χρόνια τα τρία αδέλφια, Ιωάννα, Χαρίτος και Κωνσταντίνος, αποφάσισαν να αναβιώσουν τους οικογενειακούς αμπελώνες. Τα κρασιά τους είναι ένας, μόνο, από τους λόγους να επισκεφθείτε το παραμυθένιο αυτό κτήμα με τα αιωνόβια δέντρα και κτίρια, την ανεπιτήδευτη φύση που αποπνέει άλλο αιώνα (ίσως και αιώνες). Οι υπόλοιποι λόγοι δεν περιγράφονται, βιώνονται.

Φεύγοντας από εκεί, το πλησιέστερο πολύ καλό φαγητό είναι στο παραδιπλανό χωριό Ρίφι, κολλητά στα Δουμουλιανάτα και για να το βρείτε θυμηθείτε το όνομα Ατσούπι. Για μπάνιο θα πάτε στους Πετανούς και αν θα φάτε εκεί επιλέξτε Ερασμία, παρά θιν’ αλός. Από εδώ μπορείτε να πάρετε το βορεινό δρόμο και να επισκεφθείτε το τρίτο οινοποιείο ή να γυρίσετε στο Ληξούρι και να ανεβείτε προς Άγιο Δημήτριο, όπου και ο γνωστός μας Κεφαλλονίτης αιρετικός παλαιόθεν, βιοδυναμικός καλλιεργητής και οινοποιός Ευρυβιάδης Σκλάβος (Οίνοι Σκλάβος).

orini-robola-ainos.jpgΑν από δω σκοπεύετε να γυρίσετε στο Αργοστόλι και είστε ακόμα νηστικοί, θα πάρετε, φυσικά, τον ίδιο βορεινό δρόμο και θα φάτε στην Καλύβα του Ψαρά στο Ζολά, στον αγκώνα της χερσονήσου. Αν, όμως, είστε πιο περιπετειώδης τύπος και πάτε σε μία από τις πιο γραφικές παραλίες, στο βορειότερο άκρο της χερσονήσου, στον Αθέρα, τρώτε στο Δρόσο. Ξενυχτήστε, αν θέλετε, αλλά οπωσδήποτε ξεκουραστείτε. Η επόμενη ημέρα έχει πολύ ψωμί. Το καλό πρωινό είναι απαραίτητο, όπως και οι διπλοί καφέδες και λίγο έξω από την πόλη προς αεροδρόμιο θα βρείτε το Οινοποιείο Gentilini. Πλην Συνεταιρισμού, είναι το παλαιότερο εν ενεργεία οινοποιείο του νησιού από παλιά οικογένειά του, επίσης με παρουσία στο Libro d’Oro. Ο Marino Gentilini ήταν μηχανικός της Γαληνοτάτης, σε σχέδια του οποίου χτίστηκε το φρούριο στην Άσσο, κάπου στο 1490. Παντρεύτηκε Ελληνίδα και οι απόγονοί του Γκεντιλίνηδες έφτασαν ως εμάς. Το οινοποιείο ξεκίνησε στα τέλη του προηγούμενου αιώνα με το Gentilini, ένα από τα καλύτερα και ίσως το ακριβότερο ελληνικό λευκό από ξένες ποικιλίες, και το ακόμα ακριβότερο πρωτοποριακό για το 1986 Fumé, για να αφοσιωθεί στην εποχή της ωριμότητας αποκλειστικά στις γηγενείς ποικιλίες. Ακόμα νοσταλγώ το μονοποικιλιακό τσαούσι του, τη Vinaria του 1990. Αρκείτω ιστορία. Σήμερα θα συναντήσουμε αναγωγικές αντί οξειδωτικές οινοποιήσεις, χαμηλά pH και υψηλή οξύτητα, για να διατηρηθούν τα πρωτογενή αρώματα των ποικιλιών. Πειραματισμοί με χαρμάνια που περιέχουν κλάσματα προηγούμενων εσοδειών, στο στυλ της Καμπανίας, στοχεύοντας στην παλαίωση και στην πολυπλοκότητα. Πλέον, ο Πέτρος Μαρκαντωνάτος, που είναι το νέο αίμα και ψυχή του οινοποιείου, γράφει τη δική του ιστορία, με οινολόγο τον Αλέξανδρο Δούκα.

Σχεδόν δίπλα, μετά το αεροδρόμιο και τα Σβορωνάτα, θα βρείτε το Οινοποιείο Σαρρή, στην Άβυθο. Είναι ένα νέο οινοποιείο, μόλις 6 ετών, αλλά έχει προφυλλοξηρικούς ιδιόκτητους αμπελώνες. Εάν θέλετε, στην περιοχή μπορείτε να βουτήξετε σε Μηνιές και Άβυθο, που είναι σούπερ παραλίες. Οι πεινασμένοι τρώνε στο Preview, στην Άβυθο. Αν έως τώρα δεν πήγατε στον Άγιο Γεράσιμο, καιρός είναι, αφού έτσι θα έχετε την ευκαιρία  να γνωρίσετε και τα κρασιά του Συνεταιρισμού. Η Ορεάλειος Γη (Αγροτικός Οινοποιητικός Συνεταιρισμός Παραγωγών Ρομπόλας Κεφαλονιάς) βρίσκεται δίπλα στο εν λόγω μοναστήρι, εξ ου και η ομώνυμη ετικέτα.

Για τους μερακλήδες παλαιάς κοπής, λίγο πιο κάτω στο δρόμο για Βαλσαμάτα υπάρχει η ταβέρνα Μπότσαλος, που μεταξύ άλλων ψήνει και πρόβεια παϊδάκια. Αν, επίσης, δεν πάτε για Σάμη και Φισκάρδο, στο δρόμο του γυρισμού για Σκάλα θα περάσετε από το Κτήμα Πετρακόπουλου, του Νίκου Πετρακόπουλου στο Θηράμονα, συνδεόμενο με τους Μελισσινούς του Βυζαντίου και τους Σολομούς της Βενετίας, που κι αυτοί έχουν παρουσία στο Libro d’Oro. Έχει να παρουσιάσει κυρίως οινοποιήσεις της τελευταίας δεκαετίας, αλλά με έμφαση στην ποιότητα και στην ανάδειξη του χαρακτήρα του τερουάρ, όσο και της ποικιλίας. Πρόκειται για μία μεθοδική προσπάθεια με οινολόγο την Κική Σιαμέλη και αμπελουργό τον Παναγή Βούλτεψη. Από εδώ, πια, η Σκάλα είναι πολύ κοντά, αλλά αν πεινάσατε, βουτάτε στον Κατελειό και τρώτε στο ομώνυμο grill house.

CefaloniaMap.jpg

Πηγή: https://www.savevintage2019.gr/