Ανάρτηση του Σπύρου Σακαλή:
Ανηφορίζοντας στο δρόμο για την Αντίσαμο, οι πινακίδες σε προσκαλούν και σε προκαλούν να στρίψεις δεξιά και να συναντήσεις την …ιστορία! Όχι με τον τρόπο που μηρυκάζουν οι πολιτικοί και οι αδιάφοροι, αλλά με το συναίσθημα της συνέχειας που συνθέτει την ατομική και συλλογική μας ταυτότητα. Ο δρόμος οδηγεί στ’απομεινάρια της ακρόπολης της Αρχαίας Σάμης και στους Αγίους Φανέντες. Τα παλιά τείχη μνημονεύουν την κραταιά πόλη, ενώ στη ρήξη και στην α-συνέχεια των αιώνιων, χτίστηκε εντός τους, τα βυζαντινά χρόνια ο ναός των Αγίων Φανέντων, ώσπου να γκρεμιστεί κι αυτός και να ανανεωθεί η μνήμη και η σύνθεση του πολιτισμού με το νέο εκκλησάκι που αντικρύζουμε
Η Αρχαία Σάμη, κτισμένη στο βάθος του φυσικού κόλπου, ήταν μια από τις τέσσερις πόλεις-κράτη της Κεφαλληνιακής Τετράπολης, που γνώρισαν την μεγάλη ακμή τους, κατά τους Κλασσικούς και Ελληνιστικούς χρόνους (5ος – 2ος αιώνας, π.χ).Σαν ανεξάρτητη και αυτόνομη πόλη, είχε την δική της εξωτερική πολιτική και έκοβε τα δικά της νομίσματα, στα οποία εμφανίζεται τ’όνομά της. Η οικονομία της βασιζόταν στη ναυτιλία και το εμπόριο, ενώ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξή της έπαιξε και η ενασχόληση των κατοίκων της με την γεωργία και την κτηνοτροφία.
Οι δυο Ακροπόλεις της, καταλαμβάνουν τις κορυφές των λόφων «Παλιόκαστρο» και «Αγ. Φανέντες», ενώ η πόλη αναπτύσσεται στις θέσεις «Λουτρό» και «Καμίνια», αντίστοιχα. Η επιβλητική οχύρωσή της περικλείει τους δυο λόφους και προσεγγίζει την ακτή ακολουθώντας παράλληλη πορεία μ’αυτήν. Από τα επιβλητικά σημεία της οχύρωσης, διασώζονται μέχρι σήμερα: α) η ανατολική πύλη στο Παλιόκαστρο, όπου η πρόσβαση γίνεται από μερικά σκαλοπάτια, ενώ ένας μακρύς διάδρομος (14 μέτρα μήκος και 1,30 πλάτους, οδηγεί στο εσωτερικό της Ακρόπολης, αν και μερικά αρχιτεκτονικά σημεία, δείχνουν μάλλον ότι είναι μεταγενέστερες παρεμβάσεις. β) το τείχος που κατεβαίνει τη δυτική πλευρά του ίδιου λόφου και θεμελιώνεται στον φυσικό βράχο, ενώ είναι χτισμένο κατά το τραπεζιόσχημο σύστημα δόμησης και γ) ο τετράγωνος πύργος (10χ10μ) που ορθώνεται στο λόφο των Αγίων Φανέντων και είναι, επίσης, χτισμένος κατά το τραπεζιόσχημο σύστημα, ενώ οι λίθοι του συνδέονται μεταξύ τους με μολύβδινους συνδέσμους. S1320100Η αυτονομία και η ελευθερία της Πόλης, καταλύονται το 188 π.χ, μετά από τετράμηνη πολιορκία των Ρωμαϊκών στρατευμάτων, που ηγείτο ο Ρωμαίος Ύπατος Μάρκος Φούλβιος Ναβιλίτωρ. Παρ’όλα αυτά, η πόλη από τον 1ον π.Χ αι έως τον 3ον μ.Χ αιώνα, ακμάζει και πάλι.
Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, καθώς ο χώρος εξακολουθεί να χρησιμοποιείται, τα τείχη επισκευάζονται και ο πύργος στους Αγ. Φανέντες, ενσωματώνεται στο ομώνυμο μοναστήρι. Η Μονή των Αγίων Φανέντων, χρονολογείται ότι κτίσθηκε πριν το 1264 μ.Χ και τα σωζόμενα ερείπια ανήκουν στην Μεταβυζαντινή εποχή. Μετά την κατάληψη της Κεφαλλονιάς από τους Νορμανδούς (περίπου το 1185 μ.Χ) η μονή άρχιζε να παρακμάζει ως συνέπεια και της αρπαγής των ιερών λειψάνων των Αγίων και της μεταφοράς τους στη Βενετία, όπου φυλάσσονται έως σήμερα σε μαρμάρινη λάρνακα, στο ναό του Προφήτου Ζαχαρία.Η Μονή ξαναζωντανεύει στα τέλη του 15 ου αιώνα και μέχρι τον 18 αιώνα, προσελκύει πολλούς μοναχούς και μυριάδες επισκέπτες και περιηγητές.
Η πολιτική της Αγγλοκρατίας, οδηγεί στην ερήμωση της Μονής, στις αρχές του 19 ου αιώνα και η εγκατάλειψή της ολοκληρώνεται με τους σεισμούς του 1953, όπου γκρέμισαν σχεδόν το μεγαλύτερο μέρος των οικημάτων. Η εικόνα των Αγίων Φανέντων, που χρονολογείται το 1654 μ.Χ, διεσώθη και βρίσκεται στο Ιερό Ναό Κοίμησης της Θεοτόκου στη Σάμη. Στο παρεκκλήσι που βρίσκεται δίπλα στο Ναό, γιορτάζεται κάθε χρόνο, την Κυριακή των Αγίων Πάντων, η μνήμη των τριών πιο παλιών Αγίων της Κεφαλλονιάς.
Ο φακός της ιστορίας, διαπερνά την ελληνική διαχρονία, σαν μια πύλη πολιτισμού στη σμίξη της εξέλιξης. Το Μοναστήρι που ο τοίχος του ήταν τα τείχη του κάστρου και έπειτα ο σεισμός που δημιούργησε την δική του ρήξη με το παρελθόν, για να έλθει το εκκλησάκι των νεώτερων χρόνων να είναι δίπλα στην ιστορία, τωρινός παρατηρητής και σύντροφος της μνήμης.
Το πρόχειρο και λιτό καμπαναριό! Δυο κούτσουρα με διχάλα, ένα μέταλλο και το σήμαντρο. Μοιάζει να σε καλεί να το σημάνεις, σε στιγμές δύσκολες, Να μαζευτούν άνθρωποι, γύρω, να φτιάξουν κοινότητα, ν’αντέξουν το μέλλον και τους δίσεκτους καιρούς…
Πηγή: Κεφαλονίτικο΄΄
Δείτε φωτο εδώ
