Οι μπουάτ, τα κοσμικά κέντρα και οι disco
Όπως η τέχνη έτσι μάλλον και η διασκέδαση αντικατοπτρίζει τα δεδομένα και τις προσωπικότητες της εποχής της. Τραγούδια, χώροι και τρόποι διασκέδασης συνδεδεμένοι με τις δεκαετίες που πέρασαν. Δεκαετία 60, ΄70, ΄80 και πάει λέγοντας.
Τζουκ μποξ, πάρτι σε σπίτια με βερμούτ, μπλουζ, shake, λαϊκά, disco, ποπ και beat μουσική. Κάθε δεκαετία με τη μόδα της και τη γοητεία της. Η Πάτρα έχει τη δική της ιστορία στη νυχτερινή διασκέδαση και ιδιαίτερα σε καιρούς που η κρίση δεν είχε χτυπήσει την τσέπη αλλά και τους δεσμούς των ανθρώπων γενικότερα, οι Πατρινοί και όχι μόνο, έδειχναν πως ήξεραν να διασκεδάζουν. Όχι μόνο τις Παρασκευές ή τα Σάββατα, όπως τώρα, όχι κατά μονάδες ή κατά δυάδες με ένα ποτό στο χέρι και λιγομίλητοι.
Αλλά με παρέες μεγάλες, είτε γύρω από ένα τραπέζι, είτε στην πίστα. Πότε ακολουθώντας τους λαϊκούς μουσικούς δρόμους, πότε το στιλ που πρέσβευαν οι μπουάτ, άλλοτε χορεύοντας στο παρκέ της disco.
H Πάτρα γύρω στα 1980 (λίγο πριν και λίγο μετά) διασκέδαζε σχεδόν κάθε βράδυ. Μπουάτ, νυχτερινά κέντρα με ζωντανή ορχήστρα, ντίσκο, δούλευαν όλες τις μέρες της εβδομάδας και όλα τα βράδια είχαν θαμώνες. Ο Στέφανος Οικονόμου, του γνωστού κέντρου «Χάραμα» θυμάται και μας περιγράφει τον κόσμο των ξενύχτηδων και των γλεντζέδων της εποχής, με τη βεβαιότητα ότι αυτή η νυχτερινή διασκέδαση δεν θα επιστρέψει. Τα μαγαζιά ήταν πολλά και για όλα τα γούστα. Εκτείνονταν από τη μία ως την άλλη πλευρά της Πάτρας και απασχολούσαν πολύ συνήθως προσωπικό. «Πόση ευημερία υπήρχε τότε σε αυτή την πόλη. Τα περισσότερα μαγαζιά είχαν φαγητό και μουσική. O κόσμος προτιμούσε περισσότερο το κρασί, ενώ κατά οι επιχειρήσεις μέσο όρο απασχολούσαν από 10 έως 30 υπαλλήλους» σχολιάζει ο κ. Οικονόμου.
Από τις μεγάλες παρέες στις δυάδες και από τους χορούς, στο μπαρ με το ποτό στο χέρι
Όπως παλιά έβλεπες πολύβουες γειτονιές και τον κόσμο να συναναστρέφεται πιο εύκολα έτσι συναντούσες και μεγάλες παρέες στα νυχτερινά κέντρα. Και η έξοδος συνοδευόταν από χορό όχι από έναν καφέ. Όταν άλλαζαν οι δεκαετίες άλλαζαν τα δεδομένα και η μορφή της διασκέδασης το βράδυ.
«Η ψυχαγωγία άλλαξε. Ο κόσμος τώρα λέει βγαίνω για έναν καφέ βλέπω τους φίλους μου και κουβεντιάζουμε και αυτό είναι η έξοδος σήμερα. Ή πάνε σε ένα μεζεδοπωλείο να τσιμπήσουν κάτι κι αυτό είναι έξοδος. Παλιά δεν εννοείται έξοδος χωρίς να βάλεις τα καλά σου και τη γραβάτα σου και να βγεις να ξενυχτήσεις. Βέβαια μεγάλη αλλαγή έγινε όταν στα λαϊκά μαγαζιά μπήκαν τα μπαρ. Άλλαξε όλη η φιλοσοφία. Πλέον κάθονταν με ένα ποτήρι στο χέρι. Αυτό δεν υπήρχε. Όταν κάποιος μπορούσε να πάρει ένα ποτό στο μπαρ πχ με 300 δραχμές, τότε και να διασκεδάσει το ίδιο με αυτόν που καθόταν στα τραπέζια διαφοροποιήθηκε η κατάσταση. Τότε υπήρχαν πολύ ωραία μαγαζιά και πολύ ωραία προγράμματα. Για παράδειγμα το VillysPark είχε απογευματινό τσάι με πρόγραμμα τις απόκριες, είχε πρώτο πρόγραμμα με μοντέρνα ορχήστρα από Αθήνα και με γνωστούς καλλιτέχνες όπως ο Τέρης Χρυσός, ο Πολυχρονιάδης, κ.α. και δεύτερο πρόγραμμα με λαϊκή ορχήστρα.
Όμως τότε υπήρχε η δυνατότητα να το κάνουν αυτό». Επιπλέον γινόταν διαχωρισμός στο πρόγραμμα και σε κάποια μαγαζιά το “σύνθημα” για να ξεκινήσει ο χορός το έδινε ο κονφερασιέ, ο οποίος μετά την ολοκλήρωση του πρώτου προγράμματος, που ήταν ακουστικό έλεγε στους θαμώνες “τώρα μπορείτε να χορέψετε”.
Από τη μεταπολίτευση και το πολιτικό τραγούδι στα λαϊκά μονοπάτια
Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση και το μετασχηματισμό της νυχτερινής διασκέδασης στην Πάτρα λίγο πριν το 1980 , αρχίζουν να παίζουν φοιτητές που σπουδάζουν στο Πανεπιστήμιο Πατρών. «Εκείνη την εποχή έγινε και η μεγάλη αλλαγή. Το Πανεπιστήμιο άρχισε να διαδραματίζει επί της ουσίας πρωταγωνιστικό ρόλο. Βγήκαν οι φοιτητές στα μαγαζιά, ενώ κάποιοι άρχισαν να δουλεύουν ως μουσικοί σε αυτά. Παλιά έβλεπες κυρίως τους κοσμικούς Πατρινούς να κυκλοφορούν το βράδυ, από κάποια στιγμή και μετά συναντούσες τους φοιτητές , όπως και τώρα. Αν βγεις βράδυ σήμερα μόνο φοιτητές βλέπεις. Μόνο αυτοί έχουν μείνει χαλαροί. Ο υπόλοιπος κόσμος με τόσα προβλήματα κλείστηκε στο σπίτι».
Ο Στέφανος Οικονόμου άλλωστε γνωρίζει πολύ καλά αυτόν τον μετασχηματισμό. Στο Χάραμα της Οβρυάς το μαγαζί έπαιρνε «φωτιά» όταν έπαιζαν «Τα παιδιά από την Πάτρα» , που φοιτούσαν τότε στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Από εκείνα τα χρόνια «μου έχει μείνει η διάθεση του κόσμου για διασκέδαση, η ανάγκη του να βγει και να ψυχαγωγηθεί σε καθημερινή βάση. Δεν σου έκανε εντύπωση που κάποιος ερχόταν με μεγάλη παρέα να διασκεδάσει, Τρίτη, Τετάρτη. Κι επίσης από τότε μου έκαναν εντύπωση οι μεγάλες συντροφιές που με την πάροδο του χρόνου μειώνονταν και σήμερα περιορίστηκαν σε ζευγάρια, τρία ή τέσσερα άτομα. Παλιά υπήρχαν παρέες των 12, των 18 και 20 ατόμων. Φίλοι, γείτονες, συνάδελφοι, όλοι μαζί. Ίσως ο κόσμος ένιωθε πιο ασφαλής ο ένας με τον άλλον , αυτό με την πάροδο του χρόνου διαφοροποιήθηκε».
Απόκριες: Σοκολατοπόλεμος, σερπατίνες και κέρινα αυγά
Η περίοδος της Αποκριάς όπως είναι φυσικό είχε ξεχωριστό χρώμα. Ο Στέφανος Οικονόμου θυμάται τον σοκολατοπόλεμο που γινόταν μεταξύ των θαμώνων, όχι μόνο στη διάρκεια χοροεσπερίδων, αλλά και τις άλλες βραδιές τις αποκριάς. “Τα μαγαζιά ήταν στρωμένα με χιλιάδες σοκολάτες, οι οποίες ήταν γάλακτος , στενόμακρες και ελαφριές”. Το σκηνικό συμπλήρωναν οι σερπαντίνες αλλά και τα κέρινα αυγά , που περιείχαν κομφετί. Αυτά τα προμηθεύονταν οι ιδιοκτήτες των καταστημάτων και τα πωλούσαν, στους θαμώνες κι αυτό ήταν ένα μεγάλο έσοδο, μας λέει ο κ. Οικονόμου. Μάλιστα η κατασκευή των κέρινων αυγών γινόταν από οικοτεχνίες , τα οποία τα τοποθετούσαν σε κουτιά με άχυρα λόγω του εύθραυστου της κατασκευής τους.
ΤΑ ΠΙΟ ΩΡΑΙΑ ΛΑΪΚΑ
Τα πιο γνωστά κοσμικά κέντρα της εποχής προς τη δυτική πλευρά της Πάτρας ήταν το «Villy΄s Park», η «Παριζιάνα», το «Lido». Ο πιο λαϊκός χώρος «Γαλαξίας» στην Παραλία Πατρών, το «Καν Καν» ,η «Σπηλιά», ο «Σπάθακας», η «Γρανάδα» κοντά στην Πειραϊκή Πατραϊκή.
Ανεβαίνοντας προς την περιοχή του Νοσοκομείου του Αγίου Ανδρέα, συναντούσες το «13», το «21» στο ισόγειο και «Το Χρυσό βαρέλι» στο υπόγειο. Δύο διαφορετικά μαγαζιά στο ίδιο κτίριο. Προς τον Άγιο Γεώργιο Λάγγουρα υπήρχε το«Empassy». «Ανεβαίνοντας προς τα πάνω κι εκεί που είναι σήμερα το τεχνικό Λύκειο ήταν ο «Λούκουλος» και πριν βγούμε στο Κλάους, το «Πετραδάκι», ένα τεράστιο μαγαζί όπου τραγουδούσε ο Γιώργος Νταλάρας στα πρώτα του βήματα και πριν από το Πετραδάκι, η ταβέρνα «Το Χαγιάτι».
Προς το Γηροκομείο ήταν η «Αυλόπορτα» του Κολλυρόπουλου , πιο πάνω η «Ηλιαχτίδα» και το«Camelot» και πιο αριστερά αργότερα η «Βεράντα». Στα Σύνορα υπήρχε ένα επίσης γνωστό μαγαζί ο «Κρεμανταλάς». Επίσης λειτουργούσε η «Γκέισα» στο Ψαροφάι και το club που έκανε live το La fore»
Επίσης στην άλλη πλευρά της Πάτρα ήταν ο “Βασίλης” στα Μπόζαΐτικα η «Αμαζόνα», μετέπειτα Ελιζέ και La Notte.Δεν πρέπει να ξεχάσουμε την «Αθηναία», ένα θρυλικό λαϊκό μαγαζί και το «Κανόνι» του Τζώρτζη Υψηλάντη. Όλα αυτά βρίσκονταν σε καθημερινή λειτουργία. Ίσως κάποιο από αυτά να είχε μόνο μία μέρα ρεπό. Φανταστείτε πόσος κόσμος δούλευε, πόσος κόσμος διασκέδαζε».
Την περίοδο αυτή οι αδελφοί Οικονόμου είχαν το «Χάραμα»που ακόμα λειτουργούσε στην Οβρυά, ενώ στην Εγλυκάδα , στο μεταγενέστερο Χάραμα λειτουργούσε η «Παγόδα».
Στο κέντρο
Μέσα στην πόλη με live μουσική επίσης υπήρχε το «Θεμέλιο», το οποίο ήταν τέρμα στην οδό Τσαμαδού, κάτω από τα Ψηλά Αλώνια, η «Νεφέλη», στην οδό Κανακάρη και Καλαμογδάρτη. Γνωστό μαγαζί του κέντρου με live λαϊκό πρόγραμμα ήταν επίσης η Barbarella στην Τριών Ναυάρχων, το “Ακταίο” στην Παραλία Πατρών, “όπου τα μεσημέρια του καλοκαιριού είχε ζωντανή ορχήστρα για τους λουόμενους”
Όσον αφορά τις μπουάτ ήταν το «Κατώι», η «Μινουι» στη Σαχτούρη και Μαιζώνος και η «Ιζαμπέλα» στην Υψηλάντου, η “Ερωφίλη” αλλά και οι «Σκάλες» στις σκάλες Γεροκωστοπούλου.
Disco
Από τη νυχτερινή διασκέδαση δεν έλειπαν φυσικά οι disco.Ποιος δεν θυμάται τη disco «Smile», σε υπόγειο, στη Γεροκωστοπούλου και Καραϊσκάκη, «τη «Samantha» του Σωτήρη του Αυγερινόπουλου που έπαιζε στην Παναχαϊκή, στην οδό Κανάρη, πίσω από τα δικαστήρια» το «Big Ben» στην Όθωνος Αμαλίας, υπήρχε το «Mosquitto», υπόγειο κι αυτό στην οδό Φιλοποίμενος και Υψηλάντου. Το «Baglades», μια πολύ ωραία ντισκοτέκ που πηγαίναμε πιτσιρίκια επίσης στην Φιλοποίμενος, κοντά στην Κανακάρη. Επίσης υπήρχε ο «Διόνυσος» στην Ηρώων Πολυτεχνείου και φυσικά το καλοκαιρινό «Rio Βy Night» , στο Ρίο, εκεί που είναι σήμερα το W και στη Γεροκωστοπούλου και Υψηλάντου η «Flashdance» . Επίσης η “Dreams” στη Φιλοποίμενος και η “John Paps“. Και φυσικά το «Beau Rivage» ένας καταπληκτικός χώρος που ήταν bistro , café και στο υπόγειο disco, πίσω από την Παντάνασσα, δίπλα από το σινεμά «Παλλάς».
Από τα πολύ γνωστούς χώρους διασκέδασης της νεολαίας ήταν επίσης η “Αρενα”, και η «Utopia» στην Αγίου Ανδρέου, λίγο πριν την Ερμού.
ΔΕΙΤΕ ΦΩΤΟ
ΦΩΤΟ
Την “ψυχή” της διασκέδασης αποτελούσαν τα σχήματα που φιλοξενούσαν τα κέντρα. Οι τραγουδιστές και οι ορχήστρες.
Ο Στέφανος Οικονόμου αναφέρει ενδεικτικά την ορχήστρα του Νίκου Κούφη και τον τραγουδιστή Γιώργο Δουρβετάκη που ήταν στην “Παριζιάνα”. Στην “αντίπερα όχθη” αν και δίπλα γεωγραφικά, στο “Lido” άκουγες την ορχήστρα τoυ Λειβαδά με ερμηνευτές τον Κώστα Μαρκέτη και την Σόφη Κούκη.
Στον “Κρεμανταλά” το τραγούδι είχε αναλάβει ο Σταύρος Κεφάλας ενώ στο “Embassy” o Γιώργος Κεφάλας, ο οποίος έπαιζε και στο “21”. Η “Ηλιαχτίδα” είχε τους αδελφούς Πασματζή, το “Θεμέλιο” τον Πάνο Καραπαπα, ενώ τη δική της παρουσία στα μαγαζιά της εποχής είχε και η γνωστή οικογένεια Λιόπετα.
Στο “Κανόνι” ο ιδιοκτήτης του Τζώρτζης Υψηλάντης έπιανε και το μικρόφωνο , όπως και η ιδιοκτήτρια της “Αθηναίας” η κ.Ρενάτα αλλά και ο Παύλος Αγγέλου που έκανε στη συνέχεια εμφανίσεις και στο “Χάραμα”.
Στη “Σπηλιά” τραγουδούσε ο Τάκης Παλαιοθόδωρος , ο οποίος έπαιζε και μπουζούκι.
ΒΙΝΤΕΟ: Baby party το 1988 στο Tiffanys – Όλη η Πατρινή νεολαία των 80s, Μικρούτσικος, Βόσσου κ.α.
Σπάνιο βίντεο από το αρχείο του ΧάρηΚαρναβαγγέλη
Η Πατρινή νεολαία των eighties σε ένα από τα αξέχαστα καρναβαλικά πάρτυ του μικρού Tiffanys της Γερμανού με dj τον Στέλιο Αποστολόπουλο, καλεσμένους τους: Ανδρέα Μικρούτσικο με Σοφία Βόσσου, Θάνο Μικρούτσικο και δεκάδες ακόμη γνωστούς Πατρινούς στα εφηβικά τους χρόνια. Το ημερολόγιο έγραφε 1988.
