Μέσα στον Φεβρουάριο, αναμένεται να εκδοθεί – εκτός απροόπτου – η απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου (ΑΕΔ) για τα πολυαναμενόμενα αναδρομικά των συνταξιούχων. Μετά από αλλεπάλληλες καθυστερήσεις, η απόφαση αυτή θεωρείται κομβική, καθώς αφορά το κρίσιμο ζήτημα των περικοπών σε δώρα και επιδόματα για την περίοδο Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, η απόφαση του ΑΕΔ θα καθορίσει αν οι περίπου 350.000 – 400.000 συνταξιούχοι, που έχουν κινηθεί νομικά, θα λάβουν αναδρομικά για τα δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα, το επίδομα αδείας, καθώς και για τις μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις. Πρόκειται για μια απόφαση που ενδέχεται να επηρεάσει βαθιά την οικονομική κατάσταση αυτών των συνταξιούχων, αλλά και τα δημοσιονομικά της χώρας, καθώς οι συνέπειες της – είτε θετικές είτε αρνητικές – θα είναι σημαντικές.
Η απόφαση του ΑΕΔ αφορά αποκλειστικά την περίοδο Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016 και μόνο τους συνταξιούχους που προσέφυγαν στα δικαστήρια μέχρι το τέλος του 2020. Παρά τις πιέσεις για επέκταση των αναδρομικών και σε άλλες περιόδους, αυτό φαίνεται να μην περιλαμβάνεται στην κρίση του Δικαστηρίου. Οι εκτιμήσεις αναφέρουν πως το συνολικό κόστος της απόφασης, αν περιοριστεί στους προσφεύγοντες, μπορεί να ανέλθει στα 700 εκατομμύρια ευρώ.
Ωστόσο, αν η κυβέρνηση αποφασίσει να επεκτείνει την απόφαση σε όλους τους συνταξιούχους – που ξεπερνούν τα 2,5 εκατομμύρια – το κόστος ενδέχεται να φτάσει τα 2 έως 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Μια τέτοια κίνηση θα αποτελούσε τεράστια δημοσιονομική επιβάρυνση, γεγονός που καθιστά αμφίβολη την επιλογή αυτή. Έτσι, το πιθανότερο σενάριο που εξετάζει η κυβέρνηση είναι η καταβολή των αναδρομικών μόνο στους προσφεύγοντες ή, εναλλακτικά, η καταβολή σε δόσεις για όλους, ώστε να μειωθεί η οικονομική πίεση στον προϋπολογισμό.
Τα ποσά που ενδέχεται να λάβουν οι δικαιούχοι κυμαίνονται από μερικές εκατοντάδες ευρώ έως και 4.000 ευρώ ανάλογα με την περίπτωση. Το θέμα έφτασε στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο λόγω αντικρουόμενων αποφάσεων από τον Άρειο Πάγο και το Συμβούλιο της Επικρατείας. Ο Άρειος Πάγος είχε κρίνει συνταγματικές τις περικοπές στις επικουρικές συντάξεις για την περίοδο 2015-2016, επικαλούμενος λόγους δημοσίου συμφέροντος. Αντίθετα, το Συμβούλιο της Επικρατείας είχε αποφανθεί ότι οι περικοπές σε δώρα και επιδόματα ήταν αντισυνταγματικές, καθώς δεν θεμελιώνονταν επαρκώς νομικά.
Η απόφαση του ΑΕΔ καλείται να γεφυρώσει αυτές τις αντιφάσεις και να δώσει ένα τέλος στη μακρόχρονη δικαστική διαμάχη. Η τελική κρίση του Δικαστηρίου δεν αφορά μόνο τους συνταξιούχους που προσέφυγαν, αλλά και το ευρύτερο ζήτημα της διαχείρισης των συνταξιοδοτικών θεμάτων και των οικονομικών υποχρεώσεων του κράτους προς τους πολίτες.
Αναμφίβολα, αυτή η απόφαση θα κλείσει ένα κεφάλαιο που απασχόλησε για χρόνια τους συνταξιούχους και το ελληνικό κράτος, σηματοδοτώντας μια νέα φάση στις σχέσεις των πολιτών με τη Δικαιοσύνη και την πολιτεία. Όσοι έδωσαν τη μάχη για να διεκδικήσουν όσα έχασαν κατά τη διάρκεια της κρίσης, περιμένουν τώρα να δουν αν η μακρά τους προσπάθεια θα δικαιωθεί.
