Μια ιδιαίτερα σημαντική απόφαση από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) αλλάζει ριζικά το τοπίο στις απαιτήσεις επιστροφής χρημάτων από ασφαλιστικά ταμεία προς συνταξιούχους. Η απόφαση αυτή ανοίγει τον δρόμο για την ακύρωση επιστροφών συντάξεων και επιδομάτων που καταβλήθηκαν χωρίς να δικαιούνται οι δικαιούχοι, εφόσον αποδειχθεί ότι η επιστροφή τους θα οδηγήσει σε σοβαρή οικονομική δυσχέρεια.
Η Σημαντική Απόφαση που Καθορίζει Νέα Δεδομένα
Με την απόφαση 2137/2024, που εκδόθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2025 από το Α’ Τμήμα του ΣτΕ, θεσμοθετείται ότι οι επιστροφές χρημάτων δεν είναι υποχρεωτικές σε περιπτώσεις όπου οι ασφαλισμένοι έλαβαν καλόπιστα παροχές και η επιστροφή τους θα προκαλούσε δυσμενείς οικονομικές συνέπειες. Η απόφαση αυτή έχει δεδικασμένο χαρακτήρα, δηλαδή δεν επιδέχεται περαιτέρω αμφισβήτησης, και επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην πολιτική του ΕΦΚΑ για τις απαιτήσεις επιστροφών.
Οι Συντάξεις Χηρείας στο Επίκεντρο
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αφορά τις συντάξεις χηρείας. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, μετά την πρώτη τριετία από την απώλεια του συνταξιούχου, η σύνταξη χηρείας θα έπρεπε να μειωθεί από το 70% στο 35%, εάν ο δικαιούχος εργάζεται ή λαμβάνει δική του σύνταξη. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις η μείωση αυτή δεν εφαρμόστηκε, με αποτέλεσμα να προκύπτουν απαιτήσεις επιστροφής από τον ΕΦΚΑ. Με βάση την απόφαση του ΣτΕ, οι απαιτήσεις αυτές ενδέχεται να ακυρωθούν, καθώς η επιστροφή των χρημάτων θα προκαλούσε σοβαρή οικονομική πίεση στους συνταξιούχους.
Νέα Όρια στις Απαιτήσεις του ΕΦΚΑ
Η απόφαση του ΣτΕ θέτει αυστηρούς περιορισμούς στις απαιτήσεις επιστροφής χρημάτων. Συγκεκριμένα, ο ΕΦΚΑ διατηρεί το δικαίωμα να αναζητά παροχές που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως εντός 20ετίας, αλλά μόνο εφόσον η επιστροφή δεν θέτει σε κίνδυνο την αξιοπρεπή διαβίωση των δικαιούχων. Αυτό σημαίνει ότι για πρώτη φορά εισάγεται ένας μηχανισμός προστασίας για τους συνταξιούχους που βρίσκονται σε οικονομική αδυναμία.
Ποιοι Μπορούν να Επωφεληθούν
Η απόφαση μπορεί να ωφελήσει τους ασφαλισμένους που πληρούν δύο βασικές προϋποθέσεις:
- Καλή Πίστη: Πρέπει να αποδειχθεί ότι οι δικαιούχοι δεν γνώριζαν ή δεν μπορούσαν να γνωρίζουν ότι οι παροχές που έλαβαν ήταν αχρεωστήτως καταβληθείσες.
- Οικονομική Αδυναμία: Οι δικαιούχοι πρέπει να αποδείξουν ότι η επιστροφή των χρημάτων θα προκαλούσε σοβαρές δυσμενείς επιπτώσεις στη διαβίωσή τους.
Ενδεικτικές Περιπτώσεις Εφαρμογής
Η απόφαση μπορεί να βρει εφαρμογή σε διάφορες περιπτώσεις, όπως:
- Επιδόματα συζύγου ή τέκνων που καταβλήθηκαν παράνομα.
- Λάθη στους υπολογισμούς συντάξεων, που ανακαλύφθηκαν μετά από χρόνια.
- Αναδρομικές μειώσεις που δεν εφαρμόστηκαν σωστά λόγω μνημονιακών νόμων.
Οικονομικές Επιπτώσεις και Προβλέψεις
Υπολογίζεται ότι οι απαιτήσεις επιστροφής για συντάξεις χηρείας ξεπερνούν τις 10.000 ευρώ ανά δικαιούχο, επηρεάζοντας περίπου 60.000 άτομα. Η απόφαση αυτή, ωστόσο, δημιουργεί ένα ισχυρό νομικό πλαίσιο που επιτρέπει στους συνταξιούχους να προστατευθούν από βίαιες μειώσεις εισοδήματος.
Μάθετε τα πάντα για ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ – ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ – ΔΥΠΑ – ΟΠΕΚΑ – ΟΑΕΔ – ΕΦΚΑ εδώ
