Από την 1η Μαρτίου, ο τρόπος που γίνονται οι προσφορές στα σούπερ μάρκετ αλλάζει ριζικά. Ο νέος Κώδικας Δεοντολογίας για τις εκπτώσεις έρχεται να βάλει «φρένο» στις ψεύτικες μειώσεις τιμών που για χρόνια μπέρδευαν τους καταναλωτές. Στόχος της ρύθμισης είναι η διαφάνεια στις τιμές και η προστασία του καταναλωτή, δίνοντάς του τη δυνατότητα να κάνει πιο συνειδητές αγορές.
Πώς Αλλάζει η Λογική των Εκπτώσεων
Σύμφωνα με τον νέο κανονισμό, κάθε προωθητική ενέργεια που αφορά μείωση τιμής θα βασίζεται στην χαμηλότερη τιμή που είχε το προϊόν τις τελευταίες 30 ημέρες. Παράλληλα, θα είναι υποχρεωτική η αναγραφή της τιμής αναφοράς, ώστε να διαπιστώνεται αν η προσφορά είναι ουσιαστική ή απλώς «διαφημιστικό τρικ».
Παλαιότερα, οι προσφορές γίνονταν με βάση την προτεινόμενη τιμή του προμηθευτή, γεγονός που συχνά οδηγούσε σε πλασματικές μειώσεις. Από εδώ και στο εξής, κάθε προσφορά θα στηρίζεται σε πραγματικά δεδομένα τιμών.
Οικονομολόγος του κλάδου λιανικής εξηγεί:
«Το νέο σύστημα υπολογισμού των εκπτώσεων είναι ένα μεγάλο βήμα μπροστά. Μέχρι σήμερα, οι καταναλωτές συχνά έπεφταν θύματα προσφορών που δεν αντανακλούσαν την πραγματική μείωση της τιμής. Τώρα, θα υπάρχει σαφής εικόνα του πόσο πραγματικά μειώνεται η τιμή ενός προϊόντος.»
Τα Νέα Δεδομένα στις Πολυσυσκευασίες
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι νέοι κανόνες για τις πολυσυσκευασίες. Προσφορές τύπου «1+1 δώρο» ή «2+1 δωρεάν» μπαίνουν πλέον στο μικροσκόπιο. Οι επιχειρήσεις θα είναι υποχρεωμένες να διαθέτουν το προϊόν και μεμονωμένα στο ράφι, για να μπορούν οι καταναλωτές να συγκρίνουν τιμές και να διαπιστώνουν αν η πολυσυσκευασία προσφέρει όντως οικονομικό όφελος.
Παράδειγμα παραπλανητικής πρακτικής:
- Ένα σαμπουάν κοστίζει 3 ευρώ και η πολυσυσκευασία δύο τεμαχίων τιμολογείται στα 7 ευρώ. Αντί για προσφορά, ο καταναλωτής καταλήγει να πληρώνει περισσότερο.
- Σε αντίθετη περίπτωση, αν η τιμή της πολυσυσκευασίας είναι 5 ευρώ, τότε πρόκειται για μια πραγματική έκπτωση που ωφελεί τον καταναλωτή.
Αυτή η αλλαγή αναμένεται να φέρει αναταράξεις στην αγορά, καθώς πολλές επιχειρήσεις θα χρειαστεί να προσαρμοστούν, αναδιαμορφώνοντας τις στρατηγικές τους.
Ποια Προϊόντα Εξαιρούνται;
Η νέα ρύθμιση αφορά τις περισσότερες κατηγορίες προϊόντων, εκτός από τα νωπά και ευαλλοίωτα τρόφιμα, όπως:
- Φρούτα και λαχανικά
- Κρέας και θαλασσινά
- Φρέσκα γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτι, τυριά)
Σε αυτά τα προϊόντα, η διάρκεια ζωής είναι περιορισμένη και οι τιμές ενδέχεται να αλλάξουν γρήγορα λόγω προσφοράς και ζήτησης. Παρόλα αυτά, οι έλεγχοι θα συνεχιστούν και σε αυτή την κατηγορία, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι προωθητικές ενέργειες δεν παραπλανούν το κοινό.
Η Πρόκληση για τις Επιχειρήσεις
Από την πλευρά τους, οι προμηθευτές και οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ καλούνται να προσαρμοστούν σε αυτό το νέο πλαίσιο.
Στέλεχος μεγάλης αλυσίδας λιανικής αναφέρει:
«Η εφαρμογή των νέων κανόνων σημαίνει περισσότερη δουλειά για τις επιχειρήσεις, καθώς θα πρέπει να παρακολουθούν συνεχώς την εξέλιξη των τιμών και να διασφαλίζουν ότι κάθε προσφορά είναι σύμφωνη με τη χαμηλότερη τιμή των τελευταίων 30 ημερών. Ωστόσο, μακροπρόθεσμα, αυτό θα ενισχύσει την αξιοπιστία του κλάδου.»
Η προσαρμογή δεν θα είναι εύκολη, ειδικά για μικρότερες επιχειρήσεις που δεν έχουν τα συστήματα ή το προσωπικό για να διαχειρίζονται τέτοιες λεπτομέρειες.
Οι Προμηθευτές Αντιδρούν: Φόβοι για Περιορισμό των Προσφορών
Παρά τις θετικές προθέσεις της ρύθμισης, υπάρχουν επιφυλάξεις από την πλευρά των προμηθευτών. Ο φόβος είναι ότι οι εταιρίες θα περιορίσουν τις προωθητικές ενέργειες, για να αποφύγουν τα πρόστιμα ή την περίπλοκη διαδικασία συμμόρφωσης με τους νέους κανόνες.
Σύμφωνα με εκπρόσωπο καταναλωτικής οργάνωσης:
«Είναι πιθανό να δούμε μείωση στις προσφορές, τουλάχιστον το πρώτο διάστημα, καθώς οι εταιρίες θα προσαρμοστούν στους νέους κανόνες. Όμως, μακροπρόθεσμα, η αγορά θα εξισορροπηθεί, γιατί οι προσφορές είναι αναγκαίες για τη διατήρηση της πελατειακής βάσης των επιχειρήσεων.»
Αυτός ο προβληματισμός είναι ιδιαίτερα έντονος για τις κατηγορίες προϊόντων παντοπωλείου, όπως είδη καθαρισμού, καλλυντικά και ζυμαρικά, όπου οι εκπτώσεις ήταν συνήθως διαρκείς.
Βαριά Πρόστιμα για Παραβάτες
Οι έμποροι που δεν συμμορφώνονται με τους νέους κανόνες θα βρεθούν αντιμέτωποι με βαριά πρόστιμα, που μπορεί να φτάσουν έως και 1,5 εκατομμύριο ευρώ! Αν διαπιστωθεί υποτροπή, το πρόστιμο μπορεί να αγγίξει ακόμη και τα 3 εκατομμύρια ευρώ.
Περιπτώσεις που επιβάλλονται πρόστιμα:
- Χρήση παραπλανητικής τιμολόγησης στις εκπτώσεις
- Πολυσυσκευασίες που πωλούνται ακριβότερα από την κανονική τιμή των προϊόντων
- Μη αναγραφή της τιμής αναφοράς στις εκπτώσεις
Αυτή η αυστηροποίηση θεωρείται αναγκαία, καθώς τα προηγούμενα χρόνια είχαν εντοπιστεί πολλές περιπτώσεις όπου τα προϊόντα παρέμεναν «σε προσφορά» για μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς ποτέ να πωληθούν στην αρχική τους τιμή.
Όπως εξηγεί νομικός σύμβουλος του Συνδέσμου Λιανικού Εμπορίου:
«Η αυστηροποίηση των ελέγχων είναι αναγκαία για να διασφαλιστεί ότι οι νέοι κανόνες δεν θα μείνουν στα χαρτιά. Τα πρόστιμα είναι αποτρεπτικά, αλλά το πιο σημαντικό είναι η συχνότητα και η αποτελεσματικότητα των ελέγχων που θα διεξάγονται από τις αρμόδιες αρχές.»
Επιπτώσεις στην Αγορά – Τι Αναμένεται
Οι νέοι κανόνες ενδέχεται να επηρεάσουν τη στρατηγική των προμηθευτών. Αν και οι καταναλωτικές οργανώσεις χαιρετίζουν τη ρύθμιση, στελέχη του κλάδου εκφράζουν ανησυχία ότι οι προμηθευτές μπορεί να περιορίσουν τις προωθητικές ενέργειες, οδηγώντας έτσι σε πιθανές αυξήσεις τιμών.
Ωστόσο, δεδομένου ότι οι καταναλωτές στηρίζονται στις προσφορές για να μειώσουν το κόστος των αγορών τους, είναι απίθανο οι εταιρίες να διακόψουν εντελώς τις εκπτώσεις. Αν το κάνουν, κινδυνεύουν να χάσουν μερίδιο αγοράς, κάτι που θα τους αναγκάσει να επιστρέψουν στις προωθητικές πρακτικές με πιο διαφανείς όρους.
Τι σημαίνει αυτό για τον καταναλωτή;
- Πιο καθαρές και πραγματικές προσφορές
- Δυνατότητα εύκολης σύγκρισης τιμών
- Λιγότερες περιπτώσεις παραπλάνησης
Σύμβουλος καταναλωτικής συμπεριφοράς τονίζει:
«Οι καταναλωτές θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να συγκρίνουν πιο εύκολα τις τιμές και να κατανοούν αν μια προσφορά είναι πραγματική ή παραπλανητική. Αυτό θα οδηγήσει σε πιο συνειδητές αγοραστικές αποφάσεις και θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων.»
Συμπέρασμα
Η νέα ρύθμιση είναι μια ευκαιρία για μια πιο δίκαιη και διαφανή αγορά. Αν εφαρμοστεί σωστά, οι καταναλωτές θα κερδίσουν πραγματικές εκπτώσεις και προστασία από παραπλανητικές πρακτικές, ενώ οι επιχειρήσεις θα αναγκαστούν να λειτουργήσουν με μεγαλύτερη διαφάνεια.
Μένει να δούμε αν η αλλαγή αυτή θα ωφελήσει μακροπρόθεσμα ή αν θα δημιουργήσει νέες προκλήσεις για τους καταναλωτές και τους προμηθευτές.
Μάθετε τα πάντα για ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ – ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ – ΔΥΠΑ – ΟΠΕΚΑ – ΟΑΕΔ – ΕΦΚΑ εδώ
