Η επιλογή υποβολής χωριστών φορολογικών δηλώσεων αποτελεί ένα σημαντικό ζήτημα για τους έγγαμους φορολογούμενους, καθώς επηρεάζει την οικονομική και φορολογική τους κατάσταση.
Για το φορολογικό έτος 2024, ισχύουν νέες διατάξεις και διαδικασίες που διαφοροποιούνται από προηγούμενα χρόνια. Επομένως, όσοι ενδιαφέρονται να υποβάλουν χωριστή δήλωση θα πρέπει να γνωρίζουν όλες τις λεπτομέρειες που σχετίζονται με τη διαδικασία, τις υποχρεώσεις και τις επιπτώσεις αυτής της επιλογής.
Υποχρέωση κοινής ή χωριστής δήλωσης
Τα ζευγάρια που δεν έχουν εκδηλώσει πρόθεση υποβολής χωριστής φορολογικής δήλωσης συνεχίζουν να υποβάλλουν κοινή δήλωση, όπως ορίζεται από τη νομοθεσία. Οι νέες διατάξεις προσφέρουν, ωστόσο, μεγαλύτερη ευελιξία σε όσους επιθυμούν να διαχωρίσουν τη φορολογική τους υποχρέωση.
- Ποιος υποβάλλει τη δήλωση: Σύμφωνα με το άρθρο 84 του Ν. 5162/2024, η κοινή φορολογική δήλωση μπορεί πλέον να υποβληθεί είτε από τον σύζυγο είτε από τη σύζυγο, ανάλογα με το ποιος αναλαμβάνει τον ρόλο του υπόχρεου.
- Νιόπαντρα ζευγάρια: Όσοι συνήψαν ή θα συνάψουν γάμο από την 1η Ιανουαρίου 2025 έως και την ημερομηνία υποβολής των δηλώσεων δεν θα έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν κοινή δήλωση φέτος. Θα μπορούν να το κάνουν από το 2026.
Διαδικασία και προϋποθέσεις για τις χωριστές δηλώσεις
Για όσους επιθυμούν να υποβάλουν ξεχωριστές δηλώσεις, υπάρχουν συγκεκριμένες διαδικασίες που πρέπει να ακολουθήσουν:
- Αυτόματη επιλογή για προηγούμενους δηλωθέντες: Όσοι υπέβαλαν χωριστή δήλωση τα προηγούμενα χρόνια δεν χρειάζεται να κάνουν νέα γνωστοποίηση, εκτός εάν θέλουν να επιστρέψουν στην κοινή δήλωση.
- Γνωστοποίηση μέσω TAXISnet: Όσοι επιλέγουν για πρώτη φορά χωριστή δήλωση πρέπει να υποβάλουν τη σχετική γνωστοποίηση μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας της ΑΑΔΕ, ακολουθώντας τη διαδρομή: Πολίτες → Εισόδημα → Γνωστοποίηση Χωριστής Δήλωσης.
- Κλειδάριθμος για κάθε σύζυγο: Εάν ένας από τους δύο δεν διαθέτει κλειδάριθμο, είναι υποχρεωμένος να αποκτήσει έναν για να μπορεί να υποβάλει τη φορολογική του δήλωση ανεξάρτητα.
Ειδικές περιπτώσεις όπου επιβάλλεται η χωριστή δήλωση
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι φορολογούμενοι είναι υποχρεωμένοι να υποβάλουν χωριστή δήλωση, ανεξάρτητα από την επιθυμία τους:
- Διακοπή της έγγαμης συμβίωσης κατά τον χρόνο υποβολής της δήλωσης.
- Κατάσταση πτώχευσης ή δικαστική συμπαράσταση για έναν εκ των συζύγων.
- Απόδειξη διακοπής συμβίωσης που πρέπει να δηλωθεί μέσω ενημέρωσης στη ΔΟΥ.
Φορολογικές επιπτώσεις των χωριστών δηλώσεων
Η επιλογή της χωριστής δήλωσης έχει συγκεκριμένες φορολογικές συνέπειες που μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά την οικονομική κατάσταση των δύο συζύγων:
- Μεταφορά ηλεκτρονικών δαπανών: Δεν επιτρέπεται η μεταφορά υπολειπόμενων ποσών από ηλεκτρονικές δαπάνες από τον έναν σύζυγο στον άλλο.
- Δήλωση κύριας κατοικίας: Κάθε σύζυγος δηλώνει ξεχωριστά την κατοικία του, με αναφορά στο ποσοστό ιδιοκτησίας ή μίσθωσης.
- Συμπλήρωση κωδικών 801 & 092: Εφόσον ένας σύζυγος δεν διαθέτει ποσοστό συνιδιοκτησίας, πρέπει να δηλώσει τον ΑΦΜ του άλλου και να επιλέξει την ένδειξη «συνοίκηση με σύζυγο».
Αναπηρία 67% και μείωση φόρου
Η μείωση φόρου για άτομα με αναπηρία εφαρμόζεται διαφορετικά ανάλογα με το αν υποβάλλεται κοινή ή χωριστή δήλωση:
- Κοινή δήλωση: Ο σύζυγος που δηλώνει το τέκνο με αναπηρία λαμβάνει την έκπτωση φόρου των 200 ευρώ.
- Χωριστές δηλώσεις: Η μείωση ισχύει μόνο για τον έναν σύζυγο, που έχει δηλώσει το παιδί στη φορολογική του δήλωση.
Τεκμήρια και αφορολόγητο
Η επιλογή μεταξύ κοινής και χωριστής δήλωσης επηρεάζει τα τεκμήρια διαβίωσης και το αφορολόγητο όριο:
- Κοινή δήλωση: Το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης ανέρχεται σε 5.000 ευρώ (2.500 ευρώ ανά σύζυγο).
- Χωριστές δηλώσεις: Το ελάχιστο τεκμήριο είναι 3.000 ευρώ ανά σύζυγο.
- Τεκμήρια: Δεν υπάρχει δυνατότητα κάλυψης τεκμηρίων μεταξύ των συζύγων όταν υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις.
Εκκαθάριση και επιστροφή φόρου
Οι χωριστές φορολογικές δηλώσεις επηρεάζουν και τη διαδικασία εκκαθάρισης και επιστροφής φόρου:
- Ξεχωριστή εκκαθάριση: Ακόμα και αν υποβληθεί κοινή δήλωση, η εκκαθάριση γίνεται ξεχωριστά για κάθε σύζυγο.
- Μη συμψηφισμός ποσών: Δεν επιτρέπεται ο συμψηφισμός χρεωστικών και πιστωτικών ποσών μεταξύ των συζύγων.
- Όρια εκκαθάρισης: Φόρος κάτω των 30€ δεν βεβαιώνεται, ενώ επιστροφή ποσού κάτω των 5€ δεν πραγματοποιείται.
Μάθετε τα πάντα για ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ – ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ – ΔΥΠΑ – ΟΠΕΚΑ – ΟΑΕΔ – ΕΦΚΑ εδώ
