Δαναλάτος στο CNN Greece: Η Κεφαλονιά «επενδύει» στις βιολογικές καλλιέργειες

Οι παραγωγοί στρέφονται στη βιολογική γεωργία γιατί οι ίδιοι οι καταναλωτές αναζητούν και αγαγνωρίζουν την αξία των βιολογικών προϊόντωνΓεράσιμος Δαναλάτος

Δυναμική είναι η παρουσία των βιολογικών προϊόντων στην εσωτερική αγορά της χώρας τα τελευταία χρόνια με όλο και περισσότερους παραγωγούς να επενδύουν στις βιολογικές καλλιέργειες, που είναι αφενός πιο υγιεινές για τον άνθρωπο και αφετέρου πιο φιλικές για το περιβάλλον.

«Η βιολογική γεωργία, είναι μία ασφαλής μέθοδος παραγωγής τροφίμων με υψηλή διατροφική αξία ενώ παράλληλα προστατεύει το περιβάλλον. Είναι έτσι σχεδιασμένη ώστε να μην προκαλεί ρύπανση στο περιβάλλον (έδαφος, υδροφόρος ορίζοντας) με ό,τι αυτό συνεπάγεται για αυτό που ονομάζουμε βιώσιμη ανάπτυξη. Στοχεύει στην αειφορική διαχείριση των πόρων και στην βιοποικιλότητα», λέει στο Act For Earth στο CNN Greece, ο Γεράσιμος Δαναλάτος, Γεωπόνος του Συνεταιρισμού Ρομπόλας Κεφαλονιάς «ΟΡΕΑΛΙΟΣ ΓΗ».

Στην Κεφαλονιά, πολλοί παραγωγοί επενδύουν στις βιολογικές καλλιέργειες οι οποίες αφορούν κατά μείζονα λόγο στην ελαιοκαλλιέργεια και το ελαιόλαδο, τη μελισσοκομία και τα προϊόντα της, την αμπελοκαλλιέργεια και τον οίνο, την ιχθυοκαλλιέργεια, την παραγωγή κηπευτικών και την αιγοπροβατοτροφία.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία του 2020 της Eurostat, το 10,15% των γεωργικών εκτάσεων καλύπτεται από βιολογικές καλλιέργειες.

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη του Γεράσιμου Δαναλάτου, Γεωπόνου του Συνεταιρισμού Ρομπόλας Κεφαλονιάς «ΟΡΕΑΛΙΟΣ ΓΗ», στο Act For Earth στο CNN Greece.

Πόσο αυξήθηκαν οι βιολογικές καλλιέργειες τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας; Κατά τη γνώμη σας, που οφείλεται η στροφή των παραγωγών προς τη βιολογική καλλιέργεια; Σε τι ποσοστό καλλιεργούνται βιολογικά προϊόντα στην Κεφαλονιά;

Πρώτα απ΄όλα να πούμε ότι υπάρχει μια διακύμανση ως προς το χρόνο και τις παραγωγικές δραστηριότητες που αφορούν τη βιολογική γεωργία (καλλιεργούμενες εκτάσεις, εκτροφές, μεταποίηση, εμπόριο). Γενικώς τα τελευταία η χρόνια η τάση προς τις βιολογικές καλλιέργειες παρουσιάζει αύξηση όπως στους κλάδους της μεταποίησης, την παραγωγή φυτικών προϊόντων και στις εισαγωγές βιολογικών προϊόντων από τους εμπόρους.

Οι παραγωγοί στρέφονται στη βιολογική γεωργία γιατί οι ίδιοι οι καταναλωτές αναζητούν και αγαγνωρίζουν την αξία των βιολογικών προϊόντων. Σημειώνεται δε ότι η αύξηση του ενδιαφέροντος των παραγωγών, εξαρτάται και από τα προγράμματα ενίσχυσης της βιολογικής γεωργίας – κτηνοτροφίας, τελευταία και μελισσοκομίας, όπου το επηρεάζουν θετικά.

Η Κεφαλονιά, λόγω και του γόνιμου εδάφους της, «επενδύει» στις κύριες βιολογικές δραστηριότητες που αφορούν κατά μείζονα λόγο την ελαιοκαλλιέργεια και το ελαιόλαδο, τη μελισσοκομία και τα προϊόντα της, την αμπελοκαλλιέργεια και τον οίνο, την ιχθυοκαλλιέργεια, την παραγωγή κηπευτικών και την αιγοπροβατοτροφία.

Το νησί χαρακτηρίζεται από τα ποιοτικά του προϊόντα, τα οποία συνδέονται σαφέστατα με ένα μοναδικό περιβάλλον φυσικό και ανθρωπογενές.

Υπάρχουν συγκεκριμένες προδιαγραφές για να ασχοληθεί κάποιος με την βιολογική καλλιέργεια στην Ελλάδα; Ποια προβλήματα αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί που επιλέγουν αυτό το είδος καλλιέργειας; Ποιο είναι το κόστος για τον παραγωγό;

eikona-3.jpg
Ελαιοκαλλιέργειες στην Κεφαλονιά / Φωτογραφία: Γεράσιμος Δαναλάτος

Η βιολογική παραγωγή προϊόντων καθορίζεται από ένα πλαίσιο κανονισμών τόσο ευρωπαϊκών όσο και εθνικών. Αυτό δημιουργεί τους όρους για τον τρόπο άσκησης αυτής. Η όλη διαδικασία πιστοποιείται, δηλαδή ο κάθε παραγωγός ελέγχεται για την εφαρμογή των κανονισμών και εφ΄όσον πληροί τις προϋποθέσεις, αποδίδεται στα προϊόντα του το ανάλογο πιστοποιητικό.

Έτσι έχει επιπλέον τη δυνατότητα στα συσκευασμένα/ τυποποιημένα προϊόντα, να χρησιμοποιήσει το σήμα της βιολογικής γεωργίας. Στη χώρα μας η διαδικασία πιστοποίησης γίνεται από ιδιωτικούς φορείς.

Αυτή περιλαμβάνει τον επί τόπου έλεγχο της δραστηριότητας, καθώς και εργαστηριακούς ελέγχους για ανίχνευση μη επιτρεπόμενων ουσιών (τόσο δειγματοληπτικά όσο και όταν κρίνεται απαραίτητο από τα ευρήματα).

Τα παραπάνω είναι μια επί πλέον διαδικασία πέραν της παραγωγής και μαζί με τη σχετική γραφειοκρατία που απαιτεί, δημιουργεί έναν επί πλέον φόρτο εργασίας. Η πιστοποίηση, έχει ένα κόστος που προκύπτει από πολλές παραμέτρους της επιχείρησης και από αυτό το κόστος προφανώς μέρος του, μετακυλύεται στο τελικό προϊόν.

Η βιοκαλλιέργεια λόγω της φύσης της (προληπτικές ενέργειες και παρεμβάσεις), απαιτεί από τον παραγωγό περισσότερη παρουσία και ενασχόληση με το αντικείμενο του.

Προϊόν βιολογικής καλλιέργειας στην Κεφαλονιά / Φωτογραφία: Γεράσιμος Δαναλάτος

Τα κίνητρα που πρέπει να δοθούν στους παραγωγούς για να ασχοληθούν περισσότερο με την βιολογική καλλιέργεια. Ποια είναι τα βασικά μέτρα για την ενθάρρυνση της παραγωγής;

Η βιολογική καλλιέργεια, ενισχύεται οικονομικά με τις κατά καιρούς προσκλήσεις του Μέτρου 11, του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης του ΥΠΠΑΤ. Αυτό σίγουρα είναι ένα πρώτο κίνητρο για κάποιον που επιθυμεί να παράξει με αυτό τον τρόπο. Δεν είναι – και δεν μπορεί να είναι – το μοναδικό. Υπάρχουν άλλωστε παραγωγοί που δραστηριοποιούνται σε όλους τους τομείς της βιολογικής παραγωγής και δεν επιδοτούνται.

Στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια δυναμική θα έλεγα στην εσωτερική αγορά.

Βέβαια πρέπει να ειπωθεί ότι τα βιολογικά προϊόντα είναι ακριβότερα από τα συμβατικά. Στη δεδομένη χρονική στιγμή με τον πληθωρισμό να καλπάζει, η δυνατότητα του καταναλωτή για αγορά τέτοιων προϊόντων, μειώνεται.

Για να ενισχυθεί περαιτέρω αυτός ο τομέας παραγωγής πρέπει:

  • Να συνεχίσει η ενίσχυση των παραγωγών για να μπορούν να καλύπτουν μέρος του κόστους παραγωγής (εφόδια, πιστοποίηση), ειδικά την περίοδο αυτή που διανύουμε
  • Να υπάρξουν επί πλέον κίνητρα και οι παραγωγοί (ή ομαδικά σχήματα τους) να στραφούν στην μεταποίηση – τυποποίηση των προϊόντων τους. Αυτό θα προσδώσει μεγαλύτερη τελική αξία στο προϊόν, άρα ένα κίνητρο παραπάνω για τον παραγωγό
  • Να γίνει οργάνωση της αγοράς των βιολογικών προϊόντων (εμπορία – διακίνηση), με τη δημιουργία κατά τόπους, ομαδικών σχημάτων των παραγωγών
  • Η αξιοπιστία των διαδικασιών ελέγχου και πιστοποίησης να κινούνται σε υψηλά επίπεδα και να γίνονται συχνά

Η εκπαίδευση / ενημέρωση των βιοπαραγωγών πάνω στα θέματα παραγωγής, των εξελίξεων στην τεχνική των καλλιεργειών καθώς και η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του καταναλωτή στα θέματα που αγγίζει η βιολογική γεωργία, δηλαδή περιβάλλον, υγεία κοκ, να είναι διαρκής.

Βιολογικές καλλιέργειες στην Κεφαλονιά / Φωτογραφία: Γεράσιμος Δαναλάτος

Ποια είναι τα οφέλη της βιολογικής καλλιέργειας ως προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον;

Η βιολογική γεωργία, είναι μια ασφαλής μέθοδος παραγωγής τροφίμων με υψηλή διατροφική αξία και λειτουργεί παράλληλα, για την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και των ζώων. Ο τρόπος αυτός παραγωγής προϊόντων χρησιμοποιεί ήπιες εισροές (φάρμακα- λιπάσματα) και είναι έτσι σχεδιασμένη ώστε να μην προκαλεί ρύπανση στο περιβάλλον (έδαφος, υδροφόρος ορίζοντας) με ότι αυτό συνεπάγεται για αυτό που ονομάζουμε, βιώσιμη ανάπτυξη. Στοχεύει στην αειφορική διαχείριση των πόρων και στην βιοποικιλότητα. Στη βιολογική γεωργία απαγορεύονται οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί (ΓΤΟ).

Ποια βιολογικά προϊόντα έρχονται πρώτα σε κατανάλωση;

Πρώτα σε κατανάλωση έρχονται:

Γεωργικά προϊόντα: όπως φρούτα, λαχανικά, μέλι.

Ζωικά προϊόντα: όπως αβγά, γάλα, κρέας, ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας.

Μεταποιημένα προϊόντα: κυρίως τρόφιμα όπως ψωμί, τυριά, έλαια.

Βάσει των πιο πρόσφατων στοιχείων του ΥΠΠΑΤ1, μερικά από τα βασικά μεγέθη της βιολογικής παραγωγής για τη χώρα μας είναι τα παρακάτω:

Στη Φυτική παραγωγή την μερίδα του λέοντος συνεχίζει να κατέχει η ελαιοκαλλιέργεια με 565.000 στρέμματα. Ακολουθούν τα δημητριακά με 381.000 στρέμματα, και η τριάδα κλείνει με τα καρποδοτικά ψυχανθή και λοιπά πρωτεϊνούχα με 230.000 στρέμματα, (στις 2&3 καλλιέργειες το μεγαλύτερο μέρος έχει να κάνει με την παραγωγή ζωοτροφών). Η αμπελοκαλλιέργεια καταλαμβάνει έκταση 49.000 στρεμμάτων.

Φωτογραφία: Γεράσιμος Δαναλάτος

Στη Ζωική παραγωγή, η προβατοτροφία μετρά 1.450.000 ζώα, η αιγοτροφία 520.000, η ορνιθοτροφία συνολικά (ωοπαραγωγής + κρεατοπαραγωγής + γαλοπούλες κρεατοπαραγωγής ) 306.000 και η βοοτροφία συνολικά τα 163.000 ζώα.

Οι ιχθυοκαλλιέργειες τσιπούρας και λαβρακιού, παράγουν 1.573 τόνους ιχθύων.

Μπορούν να παραχθούν περισσότερα είδη μέσω βιολογικής καλλιέργειας; Πως θα μπορούσε να συμβεί αυτό; Ποιο είναι το κόστος για τον παραγωγό; Ποια είναι τα βασικά μέτρα για την ενθάρρυνση της παραγωγής;

Η συμβατική γεωργία με τις εταιρείες κολοσσούς από τις οποίες και εξαρτάται, (στην παραγωγή φυτοφαρμάκων και κτηνιατρικών φαρμάκων, λιπασμάτων, πολλαπλασιαστικού υλικού και όλων των λοιπών εφοδίων μα και στην αλυσίδα της μεταποίησης – τυποποίησης – διάθεσης), δεν αφήνουν περιθώρια για τέτοιες σκέψεις. Αν μπορεί αυτό το μοντέλο παραγωγής να αλλάξει, τότε θα πρέπει προηγουμένως να αλλάξει αυτό που εννοούμε ως κοινωνίες «μοντέλο ανάπτυξης». Δηλαδή της διαρκούς μεγέθυνσης της παραγωγής και της κατανάλωσης.

Αν δεν αλλάξει η αντίληψη – του φαντασιακού – αυτού μοντέλου, θα οδηγούμαστε σε αδιέξοδο. Μην ξεχνάμε ότι παγκοσμίως πετάμε 1,6 δισεκατ. τόνους τροφίμων ετησίως, αξίας περίπου 1,2 τρις δολαρίων. Η παράλογη αντίθεση που βιώνουμε, αυτή του ανθρώπου με τη φύση θα γίνεται όλο και περισσότερο έντονη.

Με αφετηρία της σκέψης τόπους σαν ετούτον της Κεφαλονιάς, όπου το περιβάλλον είναι πραγματικά πλεονέκτημα και εκεί όπου οι μικροί και μεσαίοι παραγωγοί έχουν στενή σχέση με τον καταναλωτή των προϊόντων τους, θα μπορούσε να σχεδιαστεί η παραγωγή, η τυποποίηση και η διάθεση τέτοιων προϊόντων, με τη δημιουργία ζωνών ή ακόμη και του συνόλου των περιοχών με βιοκαλλιέργειες με στόχο – γιατί όχι – ακόμη και την αυτάρκεια. Θα είναι ένα πρώτο βήμα.

πηγή: https://www.cnn.gr/