Τη δυνατότητα στους αγρότες να συνεχίσουν να καλλιεργούν εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις για όσο διάστημα επιδοτούνται, αλλά χωρίς να αποκτούν την κυριότητά τους, δίνει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αφαιρώντας και το τελευταίο «αγκάθι» που ανέδειξαν οι δασικοί χάρτες.
Η ρύθμιση, που περιλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου «Διατάξεις για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την προστασία του φυσικού και χωροταξικού περιβάλλοντος» του ΥΠΕΝ, αφορά περίπου 2.300.000 στρέμματα δασών και δασικών εκτάσεων που εκχερσώθηκαν για γεωργική εκμετάλλευση χωρίς άδεια της οικείας δασικής Αρχής και στους αναρτημένους δασικούς χάρτες χαρακτηρίζονται «ΔΑ» ή «ΧΑ». Οι περισσότερες εκχερσωμένες εκτάσεις καταγράφονται στους Νομούς Χαλκιδικής (156.127 στρέμματα), Ηλείας (148.761 στρέμματα), Φθιώτιδας (141.426), Αιτωλοακαρνανίας (133.041), Αττικής (112.356) και Λάρισας (106.711).
Η τελευταία «καυτή πατάτα» που αναδείχθηκε από την ανάρτηση των δασικών χαρτών είχε δημιουργηθεί όταν άλλοτε δασικές εκτάσεις, όπως αποτυπώνονται στις αεροφωτογραφίες του ’45 (ή, εφόσον αυτές δεν είναι ευκρινείς, στις αντίστοιχες του 1960), μετέπειτα εκχερσώθηκαν παρανόμως, μετατράπηκαν σε καλλιεργήσιμες και ξεκίνησαν οι αγρότες να τις εκμεταλλεύονται για να λαμβάνουν επιδοτήσεις από τον ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων, Προσανατολισμού και Εγγυήσεων).
Βασικό επιχείρημα, όπως επισημαίνεται στο κείμενο ανάλυσης των συνεπειών της ρύθμισης, είναι η αποτροπή εγκατάλειψης της γεωργικής γης και η εξασφάλιση της καλλιέργειάς της στο μέλλον. «Σήμερα, η ανάγκη διατήρησης της αγροτικής γης είναι επιτακτικότερη από ποτέ, καθώς ο πλανήτης είναι αντιμέτωπος με τον κίνδυνο επισιτιστικής κρίσης λόγω και του πολέμου στην Ουκρανία. Εξάλλου, με δεδομένο ότι τα δικαιώματα ενίσχυσης καθορίζονται με βάση τον μέσο όρο των επιδοτήσεων που λάμβαναν οι γεωργοί το έτος 2000 για τις αρόσιμες εκτάσεις και το έτος 1999 για τις ελαιοκαλλιέργειες, προκύπτει ότι η αγροτική χρήση εκτάσεων που το έτος 1945 εμφάνιζαν δασική μορφή όχι απλά τελούσε εν γνώσει του ελληνικού κράτους τα τελευταία τουλάχιστον 20 χρόνια, αλλά τούτο, εγκρίνοντας τις σχετικές αιτήσεις χορήγησης ενιαίων ενισχύσεων, δημιούργησε την εύλογη πεποίθηση σε δικαιούχους καλλιεργητές ότι νομίμως των εκτάσεων αυτών έχει μεταβληθεί η χρήση», σημειώνεται χαρακτηριστικά.
Περαιτέρω, όπως προκύπτει από την οικονομικοτεχνική μελέτη που εκπονήθηκε κατόπιν ανάθεσης από τη Γενική Διεύθυνση Δασών & Δασικού Περιβάλλοντος του υπουργείου, επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος επιβάλλουν τη διατήρηση της αγροτικής χρήσης στις υπό ρύθμιση εκτάσεις, ενώ οι περιβαλλοντικές συνέπειες από τη διατήρηση της χρήσης αυτής δεν κρίνονται σημαντικές. Κι αυτό διότι τουλάχιστον το 50% των υπό ρύθμιση εκτάσεων αφορά σε δενδροκομικές καλλιέργειες, οι οποίες, ως προς τα περιβαλλοντικά οφέλη, προσιδιάζουν σε μεγάλο βαθμό προς τις εκτάσεις που συνιστούν δάση (δενδρώδης βλάστηση), ενώ υπερτερούν των ωφελειών των δασικών εκτάσεων (συντιθέμενη από αραιής πυκνότητας και χαμηλή μη δενδρώδη βλάστηση).
ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ
Διατηρούν τη γεωργική χρήση
Με τη ρύθμιση που προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος, οι εκτάσεις αυτές θα μπορέσουν να διατηρήσουν τη γεωργική χρήση τους. Οπως επισημαίνεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, με την προτεινόμενη ρύθμιση δεν μεταβάλλεται ο δασικός χαρακτήρας των ρυθμιζόμενων εκτάσεων, ούτε μεταβάλλεται ο χαρακτηρισμός που οι εκτάσεις αυτές φέρουν στους δασικούς χάρτες, αλλά επιτρέπεται η διατήρηση της αγροτικής χρήσης για όσο χρόνο οι εκτάσεις αυτές τελούν υπό το καθεστώς ενωσιακών ενισχύσεων.
Επί της ουσίας, προϋπόθεση είναι η χρήση αυτή να συνεχίζεται έως σήμερα ή να τελούν σε καθεστώς αγρανάπαυσης και να είναι ενταγμένες στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Υποβολής Δηλώσεων (ΟΣΔΕ), δηλαδή να λαμβάνουν επιδοτήσεις. Στην περίπτωση αυτή η γεωργική χρήση θα διατηρείται για όσο χρόνο λαμβάνουν ενιαία ενίσχυση. Σύμφωνα με το άρθρο 104 του νομοσχεδίου, οι εκτάσεις αυτές θα εξακολουθούν να φέρουν τον χαρακτηρισμό «ΔΑ» ή «ΧΑ» στον δασικό χάρτη, ο οποίος δεν μεταβάλλεται.
Για την αποτύπωση των εκτάσεων αυτών, ο Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων, Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) αποστέλλει στη Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος της Γενικής Γραμματείας Δασών του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και στο φορέα Ελληνικό Κτηματολόγιο το γεωχωρικό περίγραμμα του συνόλου των εκτάσεων που έχουν δηλωθεί με ενιαία αίτηση ενίσχυσης στο ΟΣΔΕ. Τα περιγράμματα αυτά προσαρμόζονται στα χαρτογραφικά υπόβαθρα των δασικών χαρτών και οι εκτάσεις που τελούν σε καθεστώς ενίσχυσης επισημαίνονται, καταχωριζόμενης της σχετικής πληροφορίας με την αντίστοιχη ένδειξη της νόμιμης αλλαγής χρήσης.
