Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα σκηνικό που θυμίζει μίνι ενεργειακή κρίση, καθώς οι τιμές του φυσικού αερίου σημειώνουν νέα άνοδο, προκαλώντας ανησυχίες για το ενεργειακό κόστος τους επόμενους μήνες. Στον ολλανδικό κόμβο TTF, η τιμή του φυσικού αερίου έφτασε να πλησιάζει τα 60 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, επίπεδα που είχαν να εμφανιστούν εδώ και δύο χρόνια.
Αυτό το νέο κύμα αυξήσεων έχει θορυβήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία, σύμφωνα με τους Financial Times, εξετάζει μέτρα όπως η επιβολή πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου. Στο πλαίσιο του σχεδίου «Καθαρή Βιομηχανική Συμφωνία», που αναμένεται να παρουσιαστεί σύντομα, περιλαμβάνονται στρατηγικές για τη στήριξη των βαρέων βιομηχανιών, οι οποίες βρίσκονται αντιμέτωπες με την ενεργειακή αβεβαιότητα, τις πράσινες μεταρρυθμίσεις της ΕΕ και τον διεθνή ανταγωνισμό.
Παράλληλα, το ράλι των τιμών του αερίου συνδυάζεται με μειωμένη παραγωγή από αιολικά πάρκα σε όλη την Ευρώπη. Αυτό έχει οδηγήσει σε αύξηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στη χονδρεμπορική αγορά. Ενδεικτικά, στην Ελλάδα η τιμή διαμορφώνεται στα 182,11 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, ενώ η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία καταγράφουν αντίστοιχα υψηλά επίπεδα.
Τα αποθέματα, ο καιρός και η αύξηση της ζήτησης
Ένας ακόμη παράγοντας που πυροδοτεί τις αυξήσεις είναι τα χαμηλά επίπεδα αποθεμάτων φυσικού αερίου. Οι ευρωπαϊκές αποθήκες είναι γεμάτες κατά μόλις 48,48%, το χαμηλότερο σημείο για αυτή την εποχή από το 2022. Σε συνδυασμό με τον ψυχρό καιρό που αυξάνει τη ζήτηση για θέρμανση, η κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ευρώπη αναμένεται να αυξηθεί κατά 17% μέσα στον Φεβρουάριο, εντείνοντας την πίεση στα αποθέματα.
Επιπλέον, οι διαταραχές στις ροές ρωσικού φυσικού αερίου, λόγω της διακοπής της διέλευσης μέσω Ουκρανίας, αυξάνουν την εξάρτηση της Ευρώπης από τις υπάρχουσες ποσότητες και τις εισαγωγές LNG. Ταυτόχρονα, η πιθανότητα αυξημένης ζήτησης LNG από την Ασία ενδέχεται να ανεβάσει περαιτέρω το κόστος.
Πού οδηγούνται οι τιμές και τι αναμένεται την άνοιξη
Αν και η τιμή του TTF αποκλιμακώθηκε ελαφρώς στα 57 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, οι αγορές δεν προβλέπουν σημαντική πτώση μέχρι το τέλος του τριμήνου. Η αυξημένη ζήτηση για φυσικό αέριο, η αβεβαιότητα στις εμπορικές σχέσεις μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ και η ευρύτερη αστάθεια στις ενεργειακές αγορές δείχνουν ότι οι τιμές θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα.
Ωστόσο, η άνοιξη ενδέχεται να φέρει μια προσωρινή ανάσα. Με τη μείωση της ζήτησης λόγω του θερμότερου καιρού και την αυξημένη συμμετοχή των ΑΠΕ, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να μειωθούν έως και 50% στην εγχώρια αγορά. Παρόλα αυτά, οι ευρωπαϊκές αποθήκες πρέπει να αναπληρωθούν κατά 90% μέχρι τον Νοέμβριο, κάτι που θα αυξήσει εκ νέου τη ζήτηση ήδη από το καλοκαίρι.
Οι προκλήσεις για την ευρώπη και οι καταναλωτές
Η Ευρώπη βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Το Target Model, το οποίο καθορίζει τις χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας με βάση το υψηλότερο κόστος παραγωγής, οδηγεί σε μετακύλιση του αυξημένου κόστους φυσικού αερίου στις τελικές τιμές. Στην Ελλάδα, η κατάσταση επιδεινώνεται, καθώς πολλοί καταναλωτές βρίσκονται σε κυμαινόμενα τιμολόγια, αφήνοντάς τους εκτεθειμένους στις διακυμάνσεις των αγορών.
Η ενεργειακή κρίση μπορεί να εξελίσσεται, αλλά οι αποφάσεις των επόμενων μηνών θα καθορίσουν τη δυνατότητα της Ευρώπης να διαχειριστεί αποτελεσματικά τις προκλήσεις που έρχονται, προστατεύοντας την οικονομία και τους πολίτες της από μια νέα, πιο έντονη κρίση.
