Αν ανήκετε σε εκείνους που σκόπευαν να δηλώσουν φέτος εισοδήματα χαμηλότερα από 10.000 ευρώ, ίσως είναι η κατάλληλη στιγμή να αναθεωρήσετε τη στρατηγική σας. Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), υπό την καθοδήγηση του διοικητή Γιώργου Πιτσιλή, έχει ήδη βάλει σε εφαρμογή έναν νέο γύρο εξονυχιστικών διασταυρώσεων στοιχείων. Στόχος είναι να αποκαλυφθούν τυχόν κρυφά εισοδήματα μέσα από μια συστηματική αντιπαραβολή των δηλωθέντων εισοδημάτων με το εύρος των δαπανών που πραγματοποιούν οι πολίτες.
Οι δαπάνες που ελέγχονται εκτείνονται από καθημερινές αγορές σε σούπερ μάρκετ και δίδακτρα, μέχρι ασφάλιστρα, λογαριασμούς, δόσεις δανείων και αγορές περιουσιακών στοιχείων, όπως ακίνητα και αυτοκίνητα. Ακόμη και οι ταξιδιωτικές δαπάνες βρίσκονται στο μικροσκόπιο των ελεγκτικών μηχανισμών.
Δεν βγαίνει στο στόχαστρο κάθε χαμηλό εισόδημα
Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως το γεγονός ότι κάποιος δηλώνει εισόδημα κάτω από 10.000 ευρώ δεν τον καθιστά αυτόματα ύποπτο φοροδιαφυγής. Οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι εξαιρούνται από το «σκληρό» μικροσκόπιο, ενώ για τους ελεύθερους επαγγελματίες εφαρμόζονται τεκμήρια που μειώνουν σημαντικά τα περιθώρια ανακριβών δηλώσεων. Παρά τις εξαιρέσεις, τα δεδομένα είναι αποκαλυπτικά. Το 2022, η ΑΑΔΕ εντόπισε περίπου 3,8 εκατομμύρια φορολογούμενους με αμφιλεγόμενες δηλώσεις εισοδημάτων.
Το φιλτράρισμα των παρατυπιών
Η αρχική διασταύρωση στοιχείων δημιούργησε μια δεξαμενή 20.000 φορολογούμενων που δήλωσαν ετήσια οικογενειακά εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, αλλά οι δαπάνες τους ήταν πολλαπλάσιες, φτάνοντας τα 30.000, 50.000 ή ακόμα και 200.000 ευρώ. Με την προσθήκη περαιτέρω φίλτρων, ο αριθμός αυτών που κρίνονται ύποπτοι περιορίστηκε σε 800. Αυτοί θεωρούνται ότι έχουν μεγάλες πιθανότητες να αποκρύπτουν σοβαρή φορολογητέα ύλη και ήδη υπόκεινται σε τακτικούς ελέγχους.
Σύμφωνα με τον Γιώργο Πιτσιλή, οι έλεγχοι αυτοί αναμένεται να ολοκληρωθούν έως τον Μάρτιο, οδηγώντας στην επιβολή επιπρόσθετων φόρων και αυστηρών προστίμων για τους παραβάτες.
Πού επικεντρώνονται οι ελεγκτές
Η ΑΑΔΕ αξιοποιεί κάθε διαθέσιμη πληροφορία για να συνθέσει το οικονομικό προφίλ των πολιτών και να εντοπίσει κρυφά εισοδήματα. Ανάμεσα στις κύριες κατηγορίες δεδομένων που εξετάζονται περιλαμβάνονται:
- Συναλλαγές μέσω καρτών.
- Ποσά από τόκους καταθέσεων.
- Αγορές από καταστήματα λιανικής και σούπερ μάρκετ.
- Κινήσεις τραπεζικών λογαριασμών με συνολικές ροές άνω των 100.000 ευρώ ετησίως.
- Πληρωμές για δάνεια (στεγαστικά, καταναλωτικά κ.λπ.).
- Αγορές ακινήτων ή οχημάτων.
- Ασφαλιστήρια συμβόλαια και έξοδα νοσηλείας.
- Δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων.
- Λογαριασμοί τηλεφωνίας, ρεύματος και ύδρευσης που ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ.
Προχωρημένες τεχνικές ανάλυσης
Οι ελεγκτές εφαρμόζουν ειδικές μεθόδους ανάλυσης κινδύνου, βασιζόμενοι σε τρεις έμμεσες τεχνικές:
- Ανάλυση ρευστότητας: Καταγραφή της δυνατότητας του φορολογούμενου να καλύψει τις δαπάνες του.
- Εκτίμηση καθαρής θέσης: Διασταύρωση δηλωμένων περιουσιακών στοιχείων με πραγματικά δεδομένα.
- Έλεγχος τραπεζικών καταθέσεων και μετρητών: Αντιπαραβολή των κινήσεων λογαριασμών με δηλωθέντα εισοδήματα.
Οι ελεγκτικές αρχές έχουν πλέον στη διάθεσή τους εργαλεία που ενισχύουν την αξιοπιστία των ελέγχων, ενώ το πλαίσιο αναλύσεων κινδύνου γίνεται όλο και πιο στοχευμένο. Όσοι έχουν αποκρύψει εισοδήματα θα πρέπει να προετοιμάζονται για συνέπειες που περιλαμβάνουν επιπρόσθετη φορολόγηση, πρόστιμα και πιθανές νομικές κυρώσεις.
