Μια σημαντική οικονομική ανάσα για το 2025 φαίνεται να δίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς η πρόεδρός της, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προανήγγειλε την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τον υπολογισμό του ελλείμματος. Η ανακοίνωση αυτή έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, καθώς μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για επιπλέον παρεμβάσεις που μέχρι τώρα θεωρούνταν ανέφικτες.
Γιατί η Ελλάδα ωφελείται περισσότερο από άλλες χώρες
Ενώ για τα περισσότερα κράτη-μέλη της Ε.Ε. η αύξηση των αμυντικών δαπανών είναι περιστασιακή, για την Ελλάδα αποτελεί πάγια στρατηγική. Η χώρα έχει σταθερά υψηλές δαπάνες στον τομέα της άμυνας, ξεπερνώντας το ελάχιστο όριο του 2% του ΑΕΠ που απαιτείται για τα μέλη του ΝΑΤΟ. Μάλιστα, από το 2022, η Ελλάδα υλοποιεί ένα φιλόδοξο εξοπλιστικό πρόγραμμα που ξεκίνησε με κόστος 10,8 δισ. ευρώ, και το οποίο συνεχώς διογκώνεται.
Για το 2024, οι αμυντικές δαπάνες υπολογίζονται στα 6,6 δισ. ευρώ, αγγίζοντας το 3% του ΑΕΠ. Το 2025, το ποσό αυτό αναμένεται να αυξηθεί κατά 1 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω της προγραμματισμένης παραλαβής της πρώτης από τις τρεις φρεγάτες Belharra. Αν επιβεβαιωθεί η πρόθεση για εξαίρεση των εξοπλιστικών δαπανών από το έλλειμμα, αυτό σημαίνει πως το υπουργείο Οικονομικών θα έχει μεγαλύτερη ευελιξία στον δημοσιονομικό σχεδιασμό.
Τι σημαίνει αυτό για τους πολίτες – Ελαφρύνσεις και επιδόματα στο τραπέζι
Αν το επιπλέον 1 δισ. ευρώ δεν προσμετρηθεί στις δαπάνες, η κυβέρνηση αποκτά σημαντικό περιθώριο για νέες παρεμβάσεις. Αυτό μπορεί να οδηγήσει είτε σε μείωση φόρων είτε σε ενίσχυση εισοδημάτων. Στην ατζέντα βρίσκονται ήδη φορολογικές μεταρρυθμίσεις, χρηματοδοτούμενες από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, που για το 2024 αναμένεται να αποφέρει 3 δισ. ευρώ.
Οι πιθανές αλλαγές περιλαμβάνουν:
✔ Μείωση φόρου για τη μεσαία τάξη: Σχεδιάζεται νέα φορολογική κλίμακα που θα ωφελήσει εισοδήματα από 20.001 έως 40.000 ευρώ.
✔ Ελάφρυνση χαμηλότερων εισοδημάτων: Εξετάζεται η εισαγωγή ενός ενδιάμεσου φορολογικού συντελεστή για εισοδήματα από 10.001 έως 20.000 ευρώ.
✔ Μείωση τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30%: Με δεδομένη τη βελτίωση των ηλεκτρονικών φορολογικών ελέγχων, το μέτρο μπορεί να αντικατασταθεί χωρίς απώλεια εσόδων.
✔ Νέο καθεστώς φορολόγησης ενοικίων: Στόχος είναι η δημιουργία περισσότερων κλιμακίων, ώστε να μειωθεί η απότομη φορολογική επιβάρυνση των ιδιοκτητών.
✔ Περαιτέρω μείωση της φορολογίας στην εργασία: Έχει ήδη εφαρμοστεί μείωση 5,4% από το 2019 και εξετάζεται επιπλέον μείωση κατά 0,5% ή 1% το 2026.
Τι θα γίνει με τους συνταξιούχους και τα ειδικά μισθολόγια
Ένα σημαντικό μέρος των επιπλέον κονδυλίων ενδέχεται να διατεθεί για στοχευμένες παρεμβάσεις στους συνταξιούχους. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο καταβολής αναδρομικών για επικουρικές συντάξεις και δώρα, καθώς το θέμα εμπίπτει στην εφαρμογή δικαστικών αποφάσεων – γεγονός που περιορίζει τις αντιδράσεις των Βρυξελλών.
Παράλληλα, ανοιχτό είναι και το ενδεχόμενο νέων αυξήσεων στα ειδικά μισθολόγια, τα οποία έχουν ενισχυθεί επανειλημμένα τα τελευταία χρόνια. Το υπουργείο Οικονομικών, ωστόσο, κρατά κλειστά τα χαρτιά του, αναμένοντας την τελική μορφή της πρότασης για την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών.
Τι σημαίνει αυτό μακροπρόθεσμα;
Η δημοσιονομική στρατηγική της Ελλάδας για την περίοδο 2025-2028 βασίζεται σε σταδιακή αύξηση των δαπανών, με στόχο τη σταθερή μείωση του χρέους. Οι δαπάνες μπορούν να αυξάνονται ελεγχόμενα κατά:
- 3,7% το 2025,
- 3,2% το 2026,
- 3,1% το 2027,
- 3% το 2028.
Αν οι αμυντικές δαπάνες εξαιρεθούν από αυτούς τους υπολογισμούς, η κυβέρνηση θα έχει ευελιξία για πρόσθετες στοχευμένες παρεμβάσεις, χωρίς να επηρεάζεται η πορεία του χρέους και του ελλείμματος.
Το ερώτημα που μένει ανοιχτό: Πώς θα αξιοποιήσει η κυβέρνηση αυτό το απροσδόκητο δημοσιονομικό όφελος; Θα πάει σε μειώσεις φόρων, αυξήσεις μισθών ή εφάπαξ παροχές; Οι επόμενες κινήσεις θα καθορίσουν το πολιτικό σκηνικό και την οικονομική πορεία της χώρας.
Μάθετε τα πάντα για ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ – ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ – ΔΥΠΑ – ΟΠΕΚΑ – ΟΑΕΔ – ΕΦΚΑ εδώ
