Ο καθαρός πλούτος αποτελεί έναν από τους βασικότερους δείκτες οικονομικής ευημερίας ενός νοικοκυριού, μιας κοινωνίας ή ενός κράτους. Ουσιαστικά, πρόκειται για το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων που διαθέτει ένας πολίτης ή μια οικογένεια, αφού αφαιρεθούν οι υποχρεώσεις τους, δηλαδή τα χρέη τους. Τα περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνουν τα μετρητά, τις επενδύσεις σε χρηματοοικονομικά προϊόντα, όπως μετοχές και ομόλογα, καθώς και την ακίνητη περιουσία, η οποία παραδοσιακά κατέχει κεντρικό ρόλο στην ελληνική οικονομία.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), τα οποία περιλαμβάνονται στο μηνιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων της Alpha Bank, ο καθαρός πλούτος των ελληνικών νοικοκυριών ανήλθε στα 956 δισεκατομμύρια ευρώ στο τέλος του δεύτερου τριμήνου του 2024. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή αύξηση αν συγκριθεί με τις αρχές του 2022, καταγράφοντας άνοδο της τάξης του 31%. Ακόμα πιο εντυπωσιακή είναι η σύγκριση με την κατώτατη τιμή που είχε σημειωθεί κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020, όταν η παγκόσμια οικονομία είχε παραλύσει λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Σε σχέση με εκείνη την περίοδο, ο καθαρός πλούτος των Ελλήνων έχει αυξηθεί κατά 39%.
Πώς κατανέμεται ο πλούτος στην Ελλάδα
Αν επιχειρήσουμε να προσδιορίσουμε πόσα αναλογούν κατά μέσο όρο σε κάθε πολίτη, τότε το ποσό διαμορφώνεται περίπου στις 92.000 ευρώ. Ωστόσο, η μέση τιμή δεν αποτυπώνει πάντα την πραγματικότητα, καθώς υπάρχουν σημαντικές ανισότητες μεταξύ των πολιτών. Η διαμόρφωση του πλούτου επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων είναι οι επενδυτικές επιλογές, η κληρονομιά και η πρόσβαση σε χρηματοδοτικά μέσα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η σύνθεση του καθαρού πλούτου διαφοροποιείται σημαντικά ανάλογα με την κατηγορία των περιουσιακών στοιχείων. Συγκεκριμένα, ο χρηματοοικονομικός πλούτος –δηλαδή οι καταθέσεις, οι επενδύσεις σε χρηματιστηριακά προϊόντα και άλλα χρηματοοικονομικά μέσα– αυξήθηκε κατά 13,7% από τις αρχές του 2022. Αντίστοιχα, ο μη χρηματοοικονομικός πλούτος, που περιλαμβάνει κυρίως την ακίνητη περιουσία, σημείωσε άνοδο της τάξης του 32%. Παράλληλα, το ιδιωτικό χρέος των ελληνικών νοικοκυριών μειώθηκε κατά σχεδόν 9%, συμβάλλοντας στη βελτίωση της καθαρής οικονομικής θέσης των πολιτών.
Η σχέση των Ελλήνων με την ακίνητη περιουσία
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η προτίμηση των Ελλήνων προς την ακίνητη περιουσία έναντι των χρηματοοικονομικών επενδύσεων. Τα τελευταία δέκα χρόνια, κατά μέσο όρο, το 68% του συνολικού πλούτου των ελληνικών νοικοκυριών είναι τοποθετημένο σε ακίνητα. Το ποσοστό αυτό είναι σημαντικά υψηλότερο από το αντίστοιχο των περισσότερων χωρών της ευρωζώνης, γεγονός που αντικατοπτρίζει τη βαθιά ριζωμένη αντίληψη των Ελλήνων ότι τα ακίνητα αποτελούν ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο. Η δυσπιστία απέναντι στις χρηματιστηριακές αγορές μπορεί να αποδοθεί σε γεγονότα όπως η κρίση του Χρηματιστηρίου το 1999, αλλά και η οικονομική κρίση της δεκαετίας του 2010, που κλόνισε την εμπιστοσύνη προς τις τραπεζικές και επενδυτικές επιλογές.
Ανισότητες και συγκρίσεις με την ευρωζώνη
Όσον αφορά την κατανομή του πλούτου, η Ελλάδα παρουσιάζει χαμηλότερη ανισότητα σε σύγκριση με πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σύμφωνα με τον συντελεστή Gini, που μετρά την ανισοκατανομή του πλούτου, η Ελλάδα έχει τον τέταρτο χαμηλότερο δείκτη ανισότητας στην Ευρώπη. Ενδεικτικά, το φτωχότερο 50% του πληθυσμού της ευρωζώνης κατέχει μόλις το 5% του συνολικού καθαρού πλούτου, ενώ στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται στο 12%. Από την άλλη πλευρά, το πλουσιότερο 10% των Ελλήνων ελέγχει το 45% του συνολικού πλούτου, ένα ποσοστό που, αν και υψηλό, είναι χαμηλότερο από το 57% που καταγράφεται στο σύνολο της ευρωζώνης.
Συμπερασματικά, η οικονομική θέση των ελληνικών νοικοκυριών έχει ενισχυθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, με τον καθαρό πλούτο να ακολουθεί ανοδική πορεία. Παρά την προτίμηση των πολιτών για επενδύσεις σε ακίνητα και τη μειωμένη εμπιστοσύνη στις χρηματοοικονομικές αγορές, η συνολική οικονομική εικόνα της χώρας δείχνει θετικά στοιχεία. Ωστόσο, η ανάγκη για μια ισορροπημένη κατανομή του πλούτου και η σταδιακή στροφή προς πιο διαφοροποιημένες επενδυτικές στρατηγικές παραμένουν προκλήσεις για το μέλλον.
Μάθετε τα πάντα για ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ – ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ – ΔΥΠΑ – ΟΠΕΚΑ – ΟΑΕΔ – ΕΦΚΑ εδώ
