Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στις 12 Δεκεμβρίου για χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής σηματοδότησε την έναρξη αναπροσαρμογών στις αποδόσεις των προθεσμιακών καταθέσεων.
Παρότι αυτές οι αλλαγές δεν εφαρμόστηκαν οριζόντια στο τραπεζικό σύστημα, καταγράφηκαν τάσεις που αντικατοπτρίζουν τη σύνθετη πραγματικότητα της τραπεζικής αγοράς και της στρατηγικής των ιδρυμάτων ενόψει του 2025.
Η Τάση των Επιτοκίων: Πτώση με Εξαιρέσεις
Η πλειονότητα των τραπεζών προχώρησε σε μειώσεις επιτοκίων, αν και αυτές ήταν περιορισμένες και δεν ξεπέρασαν τις 25 μονάδες βάσης, όπως ορίζει το πλαίσιο της ΕΚΤ. Εντούτοις, στα πιο βραχυπρόθεσμα προϊόντα διάρκειας έως 3 μηνών, παρατηρήθηκαν ακόμα και αυξήσεις στις αποδόσεις, φαινόμενο που εξυπηρετεί κυρίως την προσέλκυση βραχυπρόθεσμων καταθέσεων σε μια περίοδο αυξημένης ρευστότητας.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών κύκλων, η ταχύτητα προσαρμογής των επιτοκίων θα παραμείνει συγκρατημένη, καθώς οι τράπεζες επιδιώκουν να διατηρήσουν ένα σταθερό κόστος χρήματος. Αυτό αντικατοπτρίζει την πρακτική που εφαρμόστηκε και κατά την ανοδική φάση των επιτοκίων, όταν οι ελληνικές τράπεζες σταμάτησαν σχετικά νωρίς να αυξάνουν τις αποδόσεις παρά τη συνεχιζόμενη αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ.
Σύγκριση με τη Ζώνη του Ευρώ
Αξιοσημείωτη είναι η διαφορά ανάμεσα στα επιτόκια της Ελλάδας και του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Κατά το δεκάμηνο του 2024, οι καταθέσεις προθεσμίας στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν κατά μέσο όρο στο 2,5% για διάρκεια έως 1 έτος, περίπου 90 μονάδες βάσης χαμηλότερα από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό δείκτη. Αυτή η απόκλιση αποτυπώνει τη στρατηγική των ελληνικών τραπεζών να κρατούν τις αποδόσεις σε πιο συντηρητικά επίπεδα, προκειμένου να διατηρήσουν την κερδοφορία τους και να περιορίσουν τις εκροές κεφαλαίων.
Οι Επιπτώσεις της Νέας Στρατηγικής
Η τάση μείωσης των επιτοκίων δεν αφορά μόνο την εξοικονόμηση κόστους για τις τράπεζες. Η ρευστότητα που διατηρούν οι συστημικοί όμιλοι βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, γεγονός που τους επιτρέπει να αναβάλουν την περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων. Παράλληλα, επιδιώκουν να ενισχύσουν τη σχέση με τους πελάτες μέσω της προώθησης σταυροειδών πωλήσεων.
Αυτό σημαίνει ότι προϊόντα όπως στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια, πιστωτικές κάρτες, αλλά και επενδυτικά και ασφαλιστικά προϊόντα, διατίθενται με μεγαλύτερη ευκολία σε πελάτες που ήδη διατηρούν καταθετικούς λογαριασμούς. Οι καταθέσεις, λοιπόν, αποτελούν την “πρώτη ύλη” για την ανάπτυξη της λιανικής τραπεζικής.
Ο Ρόλος του Ανταγωνισμού
Ο ανταγωνισμός εντείνεται, με τις μικρότερες τράπεζες να παίζουν πλέον πιο ενεργό ρόλο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η συγχώνευση της Attica Bank με την Παγκρήτια Τράπεζα, η οποία δημιουργεί έναν νέο πόλο στην τραπεζική αγορά. Αυτή η εξέλιξη αναμένεται να επηρεάσει τη στρατηγική των συστημικών τραπεζών, οι οποίες θα πρέπει να προσαρμόσουν τα επιτόκιά τους ώστε να αποφύγουν εκροές κεφαλαίων προς μικρότερα πιστωτικά ιδρύματα.
Επιπλέον, οι επιθετικές κινήσεις της Optima Bank αλλάζουν τους όρους του παιχνιδιού. Οι μικρότερες τράπεζες εστιάζουν στην προσέλκυση πελατών και στη βελτίωση του λόγου δάνεια προς καταθέσεις, προσφέροντας ανταγωνιστικά επιτόκια και καινοτόμα προϊόντα.
Οι Προκλήσεις για το 2025
Το 2025 αναμένεται να αποτελέσει έτος προκλήσεων για τις τράπεζες. Η μείωση του κόστους χρήματος στη ζώνη του ευρώ θα συνεχίσει να ασκεί πιέσεις στα εισοδήματα από τόκους, ενώ η ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη θα οδηγήσει σε στρατηγικές διαφοροποιήσεις. Η ισορροπία ανάμεσα στη διατήρηση της καταθετικής βάσης και τη συγκράτηση του κόστους θα είναι κρίσιμη.
Παράλληλα, η ενίσχυση του ανταγωνισμού, κυρίως από μικρότερους παίκτες, ενδέχεται να καθυστερήσει τις περικοπές στις αποδόσεις καταθέσεων. Οι τράπεζες θα πρέπει να βρουν τρόπους να προσφέρουν ελκυστικές λύσεις χωρίς να υπονομεύσουν τη βιωσιμότητά τους.
Συνοψίζοντας, οι εξελίξεις στις προθεσμιακές καταθέσεις αποτελούν αντανάκλαση ενός δυναμικού περιβάλλοντος, όπου οι τράπεζες καλούνται να ισορροπήσουν ανάμεσα στις ανάγκες των πελατών, τον ανταγωνισμό και την επιδίωξη κερδοφορίας. Το 2025 θα είναι καθοριστικό για τη διαμόρφωση της στρατηγικής τους σε ένα περιβάλλον που συνεχώς μεταβάλλεται.
Μάθετε τα πάντα για ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ – ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ – ΔΥΠΑ – ΟΠΕΚΑ – ΟΑΕΔ – ΕΦΚΑ εδώ
