Στην πιο κρίσιμη περίοδο, μετά την καραντίνα του κορονοϊού, περνά από τη Δευτέρα 15/6 η αγορά εργασίας, καθώς κάνει πρεμιέρα το οριζόντιο πρόγραμμα «Συν-Εργασία», που φιλοδοξεί να αναλάβει ρόλο ρυθμιστή για το επόμενο τετράμηνο. Καθώς η «ατμομηχανή» της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή ο τουρισμός, βρίσκεται σε φάση επανεκκίνησης και ενώ οι προσωρινές απαγορεύσεις λειτουργίας αίρονται και περνούν στο πρόσφατο παρελθόν, στο προσκήνιο έρχεται το βασικό εργαλείο που θεσμοθετήθηκε για τη διαχείριση της επόμενης μέρας.
Το στοίχημα είναι σε κάθε περίπτωση μεγάλο και πολυσύνθετο. Για την κυβέρνηση στοίχημα είναι η ευρεία συμμετοχή στο πρόγραμμα, που θα εξασφαλίσει τη ζωτική για την ελληνική οικονομία ανάσχεση ενός κύματος απολύσεων και μιας δραματικής αύξησης της ανεργίας προς το τέλος του έτους. Για τις επιχειρήσεις στοίχημα είναι να αντέξουν στις συνθήκες που διαμορφώνουν τα μέτρα της δεύτερης φάσης της πανδημικής κρίσης αλλά και ο σημαντικός περιορισμός των ταξιδιών, της κατανάλωσης και γενικά της οικονομικής δραστηριότητας λόγω του δυστοπικού τοπίου που προκαλεί η Covid-19. Για τους εργαζόμενους το στοίχημα είναι ένα στοίχημα επιβίωσης, προκειμένου να διασώσουν τη θέση εργασίας τους, αλλά ει δυνατόν και τον μισθό τους, ο οποίος συχνά δεν επαρκεί για τις αυξημένες ανάγκες του μέσου νοικοκυριού. Για όλες τις πλευρές, και κυρίως για τους εργαζόμενους, που κατά τεκμήριο θεωρούνται το «ασθενές μέρος» στο πλαίσιο μιας σχέσης εργασίας, η αγωνία χτυπάει κόκκινο…
Οι αλλαγές
Η πορεία του προγράμματος «Συν-Εργασία» σε συνδυασμό με τις κινήσεις των επιχειρήσεων ως προς τις απολύσεις ή την έκταση της χρήσης του παλαιού συστήματος εκ περιτροπής εργασίας του 2010 θα κρίνουν πολλά για τον δρόμο που θα τραβήξουν η αγορά εργασίας και οι μισθοί σε ένα από τα πλέον κρίσιμα καλοκαίρια της τελευταίας 20ετίας. Το «μίνι ρετούς» της «Συν-Εργασίας», στο οποίο προχώρησε η κυβέρνηση μόλις πέντε μέρες πριν ο μηχανισμός τεθεί σε εφαρμογή, δεν είναι τυχαίο. Από την αγορά μεταφράζεται ως μια κίνηση βελτίωσης του πλαισίου ώστε να καταστεί πιο ελκυστικό, καθώς τα μηνύματα που έρχονταν από τις εργοδοτικές οργανώσεις μετέφεραν έντονο προβληματισμό λόγω του υψηλού μη μισθολογικού κόστους της «Συν-Εργασίας» που λειτουργούσε ως σοβαρό αντικίνητρο.
Στην αρχική μορφή του ο μηχανισμός προέβλεπε πως οι εργοδότες που μειώνουν μονομερώς τον χρόνο εργασίας των μισθωτών τους έως 50%, υποχρεούνται να καλύπτουν το 100% των εισφορών επί του αρχικού μισθού. Διατηρείται δηλαδή ακέραιο το μη μισθολογικό κόστος -σε μια κίνηση θωράκισης και των εσόδων του ΕΦΚΑ-, ενώ η ελάφρυνση οριοθετείται από τη μείωση του καθαρού μισθού. Με τη νέα πρόβλεψη, κατ’ εξαίρεση και για τον πρώτο ενάμιση μήνα, δηλαδή από τις 15 Ιουνίου έως τις 31 Ιουλίου, οι εργοδοτικές εισφορές που αντιστοιχούν στον χρόνο κατά τον οποίο οι εργαζόμενοι δεν απασχολούνται καταβάλλονται κατά 60% από το κράτος.
Το μέτρο κοστίζει 190 εκατ. ευρώ και όπως ανακοίνωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός στη Βουλή την Παρασκευή, εφόσον χρειαστεί, η επιδότηση αυτή θα επεκταθεί τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο. Σύμφωνα με τον δικηγόρο-εργατολόγο και τέως εκδότη του περιοδικού «Νομοθεσία – ΙΚΑ» Δημήτρη Μπούρλο, η ελάφρυνση λειτουργεί ως εξής:
- Για 1.000 ευρώ μεικτά και εφόσον μειώνεται ο χρόνος εργασίας 50%. Ο εργοδότης καταβάλλει μισό μισθό (500 μεικτά – 423€ καθαρά) και βαρύνεται γι’ αυτόν με 76,65€ εργατική εισφορά και 121,65€ εργοδοτική. Επί του μισού μισθού που δεν πληρώνει το κράτος επιδοτεί 72,99€ την εργοδοτική εισφορά και ο εργοδότης πληρώνει 125,31€ εργατική και εργοδοτική. Αρχικά η επιβάρυνση του εργοδότη ήταν 319,95€ και μετά τη νέα ρύθμιση είναι 246,96€. Κερδίζει 72,99€.
- «Ακόμη και μετά τη μερική ελάφρυνση από τις εργοδοτικές εισφορές για όσους εντάσσονται στο “Συν-Εργασία”, τα μηνύματα που έχουμε από επιχειρήσεις είναι πως εμφανίζονται ιδιαίτερα διστακτικές στο να προχωρήσουν στη διαδικασία αυτή, καθώς θεωρούν πως το κόστος παραμένει αρκετά υψηλό. Αυτό τις στρέφει προς αναζήτηση άλλων λύσεων περιορισμού μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους» δηλώνει ο κ. Μπούρλος.
Αντίστοιχη εικόνα µεταφέρει και ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ και της ΠΟΕΣΕ, Γιώργος Καββαθάς. «Η ελάφρυνση των εργοδοτικών εισφορών είναι µια βελτίωση, αλλά δεν δηµιουργεί ικανές συνθήκες για να γίνει πλήρως αποδεκτό το πρόγραµµα από τις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα από τις µικρές και πολύ µικρές επιχειρήσεις, που είναι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονοµίας» δηλώνει ο κ. Καββαθάς. «Το µέτρο είναι θετικό, αλλά δεν είναι αρκετό. Αν δεν ληφθούν γενναία µέτρα, θα έχουµε 250.000 νέους ανέργους» προσθέτει ο Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, πρόεδρος του Επαγγελµατικού Επιµελητηρίου Αθηνών.
Σημαντική ανάσα
Από την πλευρά του ο Κωνσταντίνος Μίχαλος, πρόεδρος της Κεντρικής Ενωσης Επιµελητηρίων και του ΕΒΕΑ, έκανε λόγο για σηµαντική ανάσα για τις επιχειρήσεις. «Η απόφαση αυτή θα ελαφρύνει από σηµαντικό κόστος τους επιχειρηµατίες, που θα µπορούν να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας σε µια εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία, ενώ και οι εργαζόµενοι θα εργάζονται λιγότερο, αλλά µε αναλογικά πολύ µικρότερη απώλεια στις απολαβές τους» τόνισε ο κ. Μίχαλος στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
«Τα προγράµµατα βραχυχρόνιας εργασίας µπορούν και στην Ελλάδα να σώσουν θέσεις εργασίας, βοηθώντας τις επιχειρήσεις να βγουν γρηγορότερα από την ύφεση. Η επιδότηση και των εισφορών είναι µια βελτίωση και αν χρειαστεί θα πρέπει να εξεταστούν περαιτέρω βελτιώσεις για τη στήριξη θέσεων εργασίας και επιχειρήσεων» δηλώνει ο κ. Χρήστος Ιωάννου, διευθυντής του Τοµέα Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας του ΣΕΒ. «Αρχικά ο µηχανισµός δεν ήταν πολύ ελκυστικός για τις επιχειρήσεις, καθώς είχαν τον εργαζόµενό τους τον µισό χρόνο, πλήρωναν τον µισό µισθό, αλλά κατέβαλλαν το σύνολο του µη µισθολογικού κόστους. Η κάλυψη των εργοδοτικών εισφορών στο 60%, µε δυνατότητα χρονικής παράτασης, θα επιτρέψει στο “Συν-Εργασία” να ξεδιπλώσει τη δυναµική του, βοηθώντας πραγµατικά τις επιχειρήσεις και προστατεύοντας την απασχόληση» υπογραµµίζει ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Γιώργος Καρανίκας.
Τα «κλειδιά»
Τις ισορροπίες της δύσκολης εξίσωσης που µπαίνει σε εφαρµογή από αύριο θα κρίνουν, συν τοις άλλοις, δύο βασικοί παράγοντες:
- Η σταδιακή απελευθέρωση των απολύσεων. Επιχειρήσεις που έκαναν χρήση του µέτρου της παράτασης αναστολής συµβάσεων υποχρεούνται µέχρι 15/7 να διατηρήσουν τον ίδιο αριθµό θέσεων εργασίας και µε το ίδιο είδος σύµβασης. Επιχειρήσεις που δεν έκαναν χρήση της παράτασης και είναι πληττόµενες υποχρεούνται να διατηρήσουν τους ίδιους εργαζόµενους και µε τους ίδιους όρους εργασίας που είχαν στις 21/3 έως 21/6 ή 20/7 (ανάλογα µε την έναρξη της αναστολής), ενώ αν είναι επαναλειτουργούσες δεν δεσµεύονται από ρήτρα.
- Ο ρόλος που θα παίξει το παλαιό σύστηµα εκ περιτροπής εργασίας του 2010, το οποίο µπορεί να επιβάλλεται µονοµερώς και είναι µεν πιο πολύπλοκο, αλλά είναι -κατά τους ειδικούς- πιο φτηνό για τον εργοδότη, αφού ο εργαζόµενος πληρώνεται και ασφαλίζεται µόνο για τον χρόνο κατά τον οποίο παρέχει την εργασία του.
«Το παλαιό σύστηµα εκ περιτροπής εργασίας ερµηνεύθηκε από τα δικαστήρια σε δύο βασικούς άξονες» σηµειώνει ο δικηγόρος-εργατολόγος Γιάννης Καρούζος και εξηγεί:
- Πρέπει να τηρείται η διαδικασία διαβούλευσης µε τους εργαζόµενους, µέσω της οποίας ο εργοδότης παραθέτει οικονοµικά στοιχεία από τα οποία αποδεικνύεται σηµαντική και µόνιµη οικονοµική δυσπραγία, καθώς και περιορισµός δραστηριοτήτων.
- Πρέπει να εξασφαλίζεται ένα ελάχιστο εισόδηµα αξιοπρεπούς διαβίωσης για τους εργαζόµενους.
«Το παλαιό σύστηµα εκ περιτροπής πρέπει να καταλαµβάνει όλους τους εργαζόµενους της επιχείρησης ή όλους τους εργαζόµενους ενός τµήµατος της επιχείρησης. Αντίθετα, µε τη “Συν-Εργασία” ο εργοδότης µπορεί να µειώνει τον χρόνο εργασίας έως και 50% σε οποιοδήποτε µέρος των εργαζοµένων» παρατηρεί ο κ. Καρούζος, ο οποίος ωστόσο καυτηριάζει τις «αλλαγές της τελευταίας στιγµής» και την «έλλειψη σηµαντικών διευκρινιστικών ρυθµίσεων», που καθιστούν εντέλει ανέφικτο τον έγκαιρο προγραµµατισµό των επιχειρήσεων «για ένα τόσο σοβαρό θεσµικό εργαλείο που εισάγεται για πρώτη φορά στην έννοµη τάξη της χώρας».
∆ιαφορά υπάρχει και στη ρήτρα απολύσεων. Στο σύστηµα του 2010 πρέπει να διακοπεί η εκ περιτροπής και να επανέλθουν οι εργαζόµενοι σε πλήρη απασχόληση για να γίνει απόλυση. Στο «Συν-Εργασία» προστατευµένος από απόλυση είναι µόνο ο µισθωτός που εντάσσεται, ενώ οι συνάδελφοί του µπορούν να απολυθούν.
Τα «SOS» για εργαζόµενους και εργοδότες
Απευθείας στον εργαζόµενο που θα εντάσσεται στο σχήµα «Συν-Εργασία» αναµένεται να καταβάλλεται, στο επικρατέστερο σενάριο, η οικονοµική ενίσχυση βραχυχρόνιας εργασίας από το κράτος. Πληροφορίες αναφέρουν πως οι µισθωτοί θα λαµβάνουν στον τραπεζικό τους λογαριασµό το τµήµα του µισθού που θα καταβάλλει το κράτος µε ηλεκτρονική αίτηση σε ψηφιακή πλατφόρµα.
Ο µηχανισµός «Συν-Εργασία» ενεργοποιείται αύριο και θα παραµείνει ενεργός έως τις 15 Οκτωβρίου. Στο πλαίσιο του µηχανισµού ο εργοδότης µπορεί για έναν ή περισσότερους µήνες εντός του επίµαχου τετραµήνου να προβαίνει σε µείωση του χρόνου εβδοµαδιαίας εργασίας µέχρι και 50% για µέρος ή το σύνολο των εργαζοµένων του. Η µείωση του χρόνου εβδοµαδιαίας εργασίας επιφέρει αντίστοιχη µείωση των καθαρών αποδοχών που οφείλονται από τον εργοδότη, αλλά δεν επιφέρει µετατροπή της σύµβασης εργασίας των εργαζοµένων που θα συνεχίζουν να έχουν σύµβαση πλήρους απασχόλησης. Το κράτος θα αναπληρώνει το 60% του καθαρού µισθού που χάνεται, καταβάλλοντας στον εργαζόµενο οικονοµική ενίσχυση βραχυχρόνιας εργασίας.
Σε περίπτωση µείωσης του ωραρίου κατά 50%, ο εργοδότης αναµένεται να καλύπτει το 100% των εργατικών εισφορών και το 70% αντί του 100% των εργοδοτικών επί του ονοµαστικού µισθού. Στον µηχανισµό εντάσσονται:
- µισθωτοί µε σχέση εργασίας πλήρους απασχόλησης την 30ή Μαΐου
- επιχειρήσεις που εµφάνισαν τους µήνες της πανδηµίας µείωση τουλάχιστον 20% του κύκλου εργασιών ΦΠΑ ή των ακαθάριστων εσόδων τους, εφόσον απαλλάσσονται από ΦΠΑ, σε σύγκριση µε πέρυσι.
Πηγή: ethnos.gr
