Η κατάθεση χρημάτων σε τραπεζικό λογαριασμό που ανήκει σε περισσότερους από έναν δικαιούχους αποτελεί μία ευέλικτη και ευρέως χρησιμοποιούμενη τραπεζική πρακτική.
Ο κοινός λογαριασμός δίνει τη δυνατότητα σε κάθε δικαιούχο να διαχειρίζεται το σύνολο ή μέρος του ποσού χωρίς να απαιτείται η σύμπραξη των υπολοίπων συνδικαιούχων. Αυτό σημαίνει ότι ένας ή περισσότεροι από αυτούς μπορούν να πραγματοποιήσουν συναλλαγές ανεξάρτητα από τους άλλους.
Στην ελληνική νομοθεσία, οι κοινές καταθέσεις διέπονται από τον Νόμο 5638/1932, ο οποίος εξακολουθεί να ισχύει, καθορίζοντας το νομικό πλαίσιο που ρυθμίζει τη λειτουργία τους. Σύμφωνα με το άρθρο 1 του νόμου, η τραπεζική κατάθεση που ανοίγεται στο όνομα δύο ή περισσότερων ατόμων μπορεί να χρησιμοποιηθεί από οποιονδήποτε εξ αυτών χωρίς περιορισμούς. Επιπλέον, δεν είναι απαραίτητο η αρχική κατάθεση να γίνει από όλους τους συνδικαιούχους από κοινού. Μπορεί να πραγματοποιηθεί από έναν εξ αυτών ή ακόμη και από τρίτο πρόσωπο που δεν είναι δικαιούχος.
Ο κοινός λογαριασμός έχει μια ιδιαίτερη νομική φύση, καθώς χαρακτηρίζεται από έναν συνδυασμό ενεργητικής εις ολόκληρον ενοχής και μιας sui generis σύμβασης υπέρ τρίτου. Η φύση αυτή επιτρέπει σε κάθε συνδικαιούχο να έχει το δικαίωμα διαχείρισης των κεφαλαίων, αλλά παράλληλα δημιουργεί και υποχρεώσεις μεταξύ τους. Αν ένας από τους δικαιούχους πραγματοποιήσει ανάληψη του συνόλου του ποσού, το δικαίωμα των υπολοίπων περιορίζεται στο να διεκδικήσουν τη μερίδα που τους αναλογεί σύμφωνα με την εσωτερική τους συμφωνία.
Δικαιώματα και περιορισμοί των συνδικαιούχων
Η σχέση μεταξύ των συνδικαιούχων μπορεί να διαφέρει. Σε κάποιες περιπτώσεις, πρόκειται για σχέση εταιρική ή εντολής, όπου ένας εξ αυτών απλώς διευκολύνει τις συναλλαγές. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να υπάρχει μια χαριστική σχέση, όπως μια δωρεά εν ζωή ή αιτία θανάτου. Αν δεν υπάρχει συγκεκριμένη συμφωνία, το ποσό του λογαριασμού θεωρείται ότι ανήκει εξίσου σε όλους τους συνδικαιούχους.
Σε περίπτωση θανάτου ενός δικαιούχου, η νομική συνέπεια εξαρτάται από τη ρήτρα που τυχόν έχει συμφωνηθεί. Αν έχει τεθεί ο όρος ότι η κατάθεση περιέρχεται αυτοδικαίως στους επιζώντες δικαιούχους, τότε οι κληρονόμοι του εκλιπόντος δεν μπορούν να διεκδικήσουν το ποσό αυτό από την τράπεζα. Αντίθετα, αν δεν υπάρχει σχετική ρήτρα, το μερίδιο του αποθανόντος μπορεί να διεκδικηθεί από τους κληρονόμους του με βάση την εσωτερική συμφωνία μεταξύ των συνδικαιούχων.
Το ακατάσχετο των κοινών καταθέσεων
Σημαντικό στοιχείο της προστασίας των καταθέσεων είναι η νομοθετική πρόβλεψη περί ακατάσχετου ποσού. Σύμφωνα με το ισχύον νομικό καθεστώς, κάθε φυσικό πρόσωπο έχει το δικαίωμα να δηλώσει έναν ακατάσχετο λογαριασμό, στον οποίο οι καταθέσεις έως 1.250 ευρώ μηνιαίως δεν υπόκεινται σε κατάσχεση. Σε κοινό λογαριασμό, η δήλωση αυτή πρέπει να γίνει από όλους τους συνδικαιούχους, διαφορετικά δεν υπάρχει προστασία από ενδεχόμενες κατασχέσεις.
Όταν ένας κοινός λογαριασμός βρεθεί υπό το βάρος κατάσχεσης, θεωρείται ότι το ποσό ανήκει εξίσου σε όλους τους συνδικαιούχους, εκτός αν αποδειχθεί διαφορετικά. Έτσι, η κατάσχεση μπορεί να εφαρμοστεί μόνο στο ποσοστό του κατασχεθέντος δικαιούχου, χωρίς να επηρεάζει το υπόλοιπο του λογαριασμού που αναλογεί στους άλλους.
Μάθετε τα πάντα για ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ – ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ – ΔΥΠΑ – ΟΠΕΚΑ – ΟΑΕΔ – ΕΦΚΑ εδώ
