Αλλαγές προγραμματίζονται στα κριτήρια χορήγησης των επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ, όπως το επίδομα τέκνων Α21, το επίδομα στέγασης, καθώς και το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.
Από τη μία πλευρά, θεσπίζονται «κόφτες» που θα αποκλείσουν από τη λήψη των επιδομάτων ορισμένες οικογένειες που σήμερα είναι δικαιούχοι με βάση τα τρέχοντα κριτήρια. Από την άλλη, εισάγεται το «Εθνικό Μητρώο Δικαιούχων Κοινωνικών Επιδομάτων», το οποίο θα παρακολουθεί όσους λαμβάνουν οικονομικές ενισχύσεις. Αν διαπιστωθεί ότι κάποιος λαμβάνει πολλά σχετικά επιδόματα ταυτόχρονα, ορισμένα από αυτά θα διακόπτονται.
Έτσι, με την έναρξη της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης του ΟΠΕΚΑ και τη θέσπιση νέων κριτηρίων για τα βασικά επιδόματα, όπως το επίδομα στέγασης, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και το επίδομα παιδιού, τα δεδομένα που ισχύουν σήμερα θα διαφοροποιηθούν πλήρως.
Ποιοι «κόφτες» θα υιοθετηθούν
Το νομοσχέδιο με τις σχετικές προβλέψεις αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή εντός των επόμενων εβδομάδων, ενώ οι αλλαγές στα κριτήρια θα τεθούν σε ισχύ από το 2025.
Είναι ενδεικτικό πως για πρώτη φορά θεσπίζεται «κόφτης» στη χορήγηση του επιδόματος παιδιού και καθορίζεται για μια οικογένεια με δύο παιδιά στα 220.000 ευρώ (αξία ακίνητης περιουσίας) ενώ για τα αυτοκίνητα το όριο θα μπει στα 1.600 κυβικά.
Έτσι αν μια οικογένεια έχει μία κύρια κατοικία και ένα πατρικό στο χωριό, κινδυνεύει να τεθεί αυτομάτως εκτός επιδομάτων.
Αλλά και στο επίδομα στέγασης εισάγεται το κριτήριο της κινητής περιουσίας που δεν υπήρχε μέχρι σήμερα. Έτσι το αυτοκίνητο ή τα αυτοκίνητα που έχει στην κατοχή της μία οικογένεια καθώς και οι καταθέσεις που διατηρεί στην τράπεζα ίσως οδηγήσουν 2 στους 10 σημερινούς δικαιούχους στο να τα χάσουν.
Ήδη και χωρίς να ξεκινήσει το «ξεσκαρτάρισμα», το επίδομα παιδιού το λάμβαναν το φθινόπωρο του 2023 περίπου 635.000 οικογένειες, ενώ φέτος μόλις 521.724 (στοιχεία Σεπτεμβρίου).
Αντίστοιχα οι δικαιούχοι του Ελαχίστου Εγγυημένου Εισοδήματος μειώθηκαν φέτος από 210.000 στις 190.000.
Ποια επιδόματα θα αυξηθούν… μετά τους «κόφτες»
Πέρα πάντως από τους «κόφτες», τα εν λόγω επιδόματα θα αυξηθούν για όσους δικαιούχους απομείνουν. Μάλιστα, οι αυξήσεις σε ορισμένα επιδόματα θα είναι σημαντικές για τους δικαιούχους… που δεν χάσουν το επίδομα εξαιτίας κάποιου «κόφτη».
Ειδικότερα, αυξάνεται στα 250 ευρώ (από 216 ευρώ) το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα όπως και η προσαύξηση για κάθε παιδί σε 75 ευρώ (έναντι 50 ευρώ), ενώ αυξάνονται αναλογικά και τα εισοδηματικά κριτήρια χορήγησής του
Το επίδομα στέγασης από τα 70 ευρώ, αυξάνεται σε 125 ευρώ και 75 ευρώ, αναλόγως της εισοδηματικής κλίμακας, ενώ θα ισχύει και κριτήριο κινητής περιουσίας.
Σε ότι αφορά το επίδομα τέκνων Α21, οι δικαιούχοι που ανήκουν στην 1η κλίμακα θα δουν να αυξάνεται στα 75 ευρώ (στα 150 ευρώ για το τρίτο παιδί και τα επόμενα), ενώ οι δικαιούχοι της 3ης εισοδηματικής κλίμακας από τα 28 ευρώ ανά τέκνο θα λαμβάνουν 45 ευρώ ανά τέκνο (και 90 ευρώ για το τρίτο παιδί και τα επόμενα).
Πώς θα λειτουργεί το νέο Εθνικό Μητρώο
Στην αλλαγή σκηνικού που συντελείται για την χορήγηση των επιδομάτων θα συμβάλλει και εκτός από τη θέσπιση περισσότερων κριτηρίων για την χορήγηση των διαφόρων οικονομικών ενισχύσεων και η δημιουργία «Εθνικού Μητρώου Δικαιούχων Κοινωνικών Επιδομάτων» στο οποίο θα εγγράφονται όλοι όσοι λαμβάνουν ενισχύσεις.
Στόχος είναι -κατά την Κυβέρνηση- να δημιουργηθεί μια ενιαία βάση δεδομένων στην οποία θα φαίνεται ποιος παίρνει και τι, ώστε να υπάρχει μια συνολική εποπτεία και μια εκλογίκευση των επιδομάτων.
Ανάλογο κεντρικό μητρώο επιδομάτων υπάρχει στην Μεγάλη Βρετανία και μέσω αυτού θα επιδιωχθεί μία εποπτεία συνολική για τα επιδόματα του ΟΠΕΚΑ, για τα επιδόματα του υπουργείου Εργασίας και για επιδόματα όπως το θέρμανσης ώστε να διαπιστώνεται ποιος παίρνει τι και γιατί το παίρνει.
Στο επίδομα τέκνων το 20% του εισοδήματος από μισθό δεν θα λαμβάνεται υπόψη ώστε οι μισθωτοί που θα λαμβάνουν αύξηση να μην χάνουν μέρος του επιδόματος. Στο ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα αναθεωρούνται τα κριτήρια ακίνητης και κινητής περιουσίας.