Οι αντλίες θερμότητας αποτελούν μια καινοτόμο και ενεργειακά αποδοτική λύση για τη θέρμανση, την ψύξη και την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης, με ολοένα αυξανόμενη δημοτικότητα τόσο σε κατοικίες όσο και σε επαγγελματικούς ή βιομηχανικούς χώρους. Η βασική αρχή λειτουργίας τους βασίζεται στη μεταφορά θερμότητας από μία πηγή χαμηλής θερμοκρασίας, όπως ο αέρας, το έδαφος ή το νερό, σε έναν άλλο χώρο, εξασφαλίζοντας εξοικονόμηση ενέργειας και φιλικότητα προς το περιβάλλον.
Τι είναι η αντλία θερμότητας;
Η αντλία θερμότητας είναι ένα σύστημα που χρησιμοποιεί φυσικές πηγές θερμότητας για να καλύψει τις ανάγκες θέρμανσης ή ψύξης ενός κτιρίου. Εξάγει θερμότητα από τον αέρα, το έδαφος ή το νερό, την ενισχύει μέσω συμπίεσης και τη μεταφέρει στον χώρο που απαιτείται. Παράλληλα, μπορεί να λειτουργεί αντίστροφα για την ψύξη, κάνοντάς την μια ευέλικτη και ολοκληρωμένη λύση για όλες τις εποχές.
Κατηγορίες αντλιών θερμότητας
Οι αντλίες θερμότητας χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες, ανάλογα με την πηγή θερμότητας που χρησιμοποιούν:
- Αερόθερμες αντλίες θερμότητας (Air-to-Air, Air-to-Water): Χρησιμοποιούν τον αέρα ως πηγή θερμότητας. Είναι οι πιο διαδεδομένες λόγω της ευκολίας εγκατάστασης και της σχετικά χαμηλής αρχικής επένδυσης.
- Γεωθερμικές αντλίες θερμότητας (Ground Source): Εκμεταλλεύονται τη σταθερή θερμοκρασία του εδάφους ή των υπόγειων υδάτων. Είναι πιο αποδοτικές αλλά απαιτούν γεωτρήσεις, γεγονός που αυξάνει το κόστος εγκατάστασης.
- Υδροθερμικές αντλίες θερμότητας (Water Source): Χρησιμοποιούν θερμότητα από υδάτινες πηγές, όπως λίμνες ή ποτάμια. Είναι ιδανικές για περιοχές με εύκολη πρόσβαση σε τέτοιες πηγές.
Πώς λειτουργούν οι αντλίες θερμότητας;
Η λειτουργία τους βασίζεται στον κύκλο συμπίεσης και εξάτμισης ενός ψυκτικού υγρού, που επιτρέπει τη μεταφορά θερμότητας από την εξωτερική πηγή στον εσωτερικό χώρο. Τα κύρια στάδια της λειτουργίας περιλαμβάνουν:
- Συλλογή θερμότητας: Η αντλία απορροφά θερμότητα από την πηγή (π.χ. αέρας, έδαφος, νερό).
- Συμπίεση: Το ψυκτικό υγρό συμπιέζεται, αυξάνοντας τη θερμοκρασία του.
- Μεταφορά: Η θερμότητα μεταφέρεται στον εσωτερικό χώρο μέσω συστημάτων όπως καλοριφέρ, ενδοδαπέδια θέρμανση ή fan coils.
- Αντίστροφη λειτουργία: Για ψύξη, η διαδικασία αντιστρέφεται, απομακρύνοντας τη θερμότητα από τον χώρο.
Απαιτήσεις εγκατάστασης
Η εγκατάσταση μιας αντλίας θερμότητας εξαρτάται από τον τύπο της αντλίας και τις ανάγκες του κτιρίου. Οι βασικές παράμετροι που πρέπει να ληφθούν υπόψη είναι:
- Μέγεθος και ισχύς της αντλίας: Πρέπει να υπολογιστεί με βάση το θερμικό φορτίο του κτιρίου.
- Σύστημα διανομής θερμότητας: Ενδοδαπέδια θέρμανση, καλοριφέρ ή fan coils.
- Χώρος εγκατάστασης: Απαιτείται εξωτερικός χώρος για την τοποθέτηση της εξωτερικής μονάδας.
- Υποδομές: Ηλεκτρική σύνδεση και υδραυλικές εγκαταστάσεις.
Πλεονεκτήματα των αντλιών θερμότητας
Η εγκατάσταση μιας αντλίας θερμότητας προσφέρει σημαντικά οφέλη:
- Εξοικονόμηση ενέργειας: Οι αντλίες θερμότητας είναι εξαιρετικά αποδοτικές, μειώνοντας σημαντικά την κατανάλωση ενέργειας.
- Φιλικότητα προς το περιβάλλον: Μειώνουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε σύγκριση με τα παραδοσιακά συστήματα θέρμανσης.
- Πολλαπλές λειτουργίες: Παρέχουν θέρμανση, ψύξη και ζεστό νερό χρήσης σε ένα ενιαίο σύστημα.
- Αυτονομία: Ανεξαρτησία από καύσιμα όπως το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο.
Προκλήσεις και μειονεκτήματα
Παρά τα πλεονεκτήματά τους, οι αντλίες θερμότητας έχουν και ορισμένα μειονεκτήματα:
- Υψηλό αρχικό κόστος: Η τιμή αγοράς και εγκατάστασης είναι υψηλότερη από τα παραδοσιακά συστήματα θέρμανσης.
- Ανάγκη για κατάλληλες υποδομές: Σε παλιότερα κτίρια, μπορεί να απαιτηθούν σημαντικές τροποποιήσεις.
- Εξάρτηση από τις τιμές ενέργειας: Η αποδοτικότητα εξαρτάται από τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας σε σχέση με άλλα καύσιμα.
Κόστος εγκατάστασης
Για μια μέση κατοικία 100 τετραγωνικών, το κόστος εγκατάστασης αντλίας θερμότητας κυμαίνεται από 5.500 έως 6.000 ευρώ. Παρόλο που το κόστος είναι υψηλό, η απόσβεση γίνεται σε βάθος χρόνου μέσω της εξοικονόμησης ενέργειας.
Επιδότηση έως 7.440 ευρώ για αντλία θερμότητας
Μέσα στην επόμενη εβδομάδα θα ξεκινήσουν οι αιτήσεις για το πρόγραμμα επιδότησης αντλιών θερμότητας στο πλαίσιο του Εξοικονομώ 2025. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την επιδότηση αγοράς συστήματος αντλίας θερμότητας θέρμανσης, το οποίο περιλαμβάνει εξοπλισμό όπως η εξωτερική μονάδα, fan coil, σωληνώσεις και δοχείο αποθήκευσης ζεστού νερού, με ποσοστό επιδότησης 50%. Επιπλέον, καλύπτεται η δαπάνη για την εκτέλεση αναγκαίων συμπληρωματικών εργασιών τοποθέτησης του εξοπλισμού, όπως κόστος μεταφοράς, αναλώσιμα και εξαρτήματα, με ποσοστά επιδότησης 50% και 60%, αντίστοιχα.
Ποια θα είναι τα ποσά της επιδότησης;
Για τους έχοντες πολύ χαμηλά εισοδήματα (έως 5.000 ευρώ ατομικό εισόδημα) επιδοτείται το 60% και της αγοράς της συσκευής και του κόστους εγκατάστασης ενώ για αυτούς που ξεπερνούν αυτό το όριο, η επιδότηση διαμορφώνεται στο 50%. Το μέγιστο όριο προκύπτει με βάση το πλαφόν. Αυτό ορίζεται ως εξής:
- Στα 840 ευρώ για τους έχοντες χαμηλά εισοδήματα και στα 600 ευρώ για τους υπόλοιπους προκειμένου να αποκτηθεί ηλιακός θερμοσίφωνας. Αυτά τα όρια αφορούν στην καθαρή αξία χωρίς τον ΦΠΑ. Έτσι, αν κάποιος αποκτήσει έναν ηλιακό θερμοσίφωνα αξίας 1200 ευρώ χωρίς ΦΠΑ (1488 ευρώ με τον ΦΠΑ) θα λάβει επιδότηση 744 ευρώ και θα πληρώσει τα υπόλοιπα. Αν την ίδια συσκευή την επιλέξει κάποιος με χαμηλό εισόδημα, τότε θα λάβει επιταγή 893 ευρώ. Σε αυτό το ποσό προστίθεται και επιταγή για την εγκατάσταση. Η ενίσχυση ανέρχεται στα 180 ευρώ προ ΦΠΑ για τα χαμηλά εισοδήματα και στα 100 ευρώ για τα υπόλοιπα. Άρα μαζί με τον ΦΠΑ, η επιδότηση για την εγκατάσταση μπορεί να φτάσει στα 223,2 ευρώ για τα χαμηλά εισοδήματα και στα 124 ευρώ για τα υψηλότερα.
- Στα 5.000 ευρώ για την αντλία θερμότητας συν 1000 ευρώ για την εγκατάσταση. Άρα, αν κάποιος αγοράσει αντλία αξίας 10.000 ευρώ καθαρής αξίας (ή 12400 ευρώ μαζί με τον ΦΠΑ) θα πληρώσει τα 6.200 ευρώ από την τσέπη του ενώ θα λάβει ως επιδότηση και επιπλέον 1240 ευρώ για την εγκατάσταση. Συνολικά, η επιδότηση για την αντλία θερμότητας μπορεί να φτάσει στα 7.440 ευρώ.
Για το κριτήριο των καιρικών συνθηκών, θα χρησιμοποιηθούν οι βαθμοημέρες που επιλέγονται και για τον υπολογισμό του επιδόματος θέρμανσης. Επειδή υπάρχει η δυνατότητα επιλογής κύριας ή δευτερεύουσας κατοικίας, προφανώς οι πιθανότητες να μπει κάποιος στη λίστα θα είναι περισσότερες αν επιλέξει κάποιο ορεινό ή βόρειο προορισμό. Όμως, αυτό που έχει σημασία δεν είναι η επιδότηση για την επιδότηση αλλά η κάλυψη της ανάγκης. Η αντλία θερμότητας και ο ηλιακός θερμοσίφωνας ακόμη και μετά τις επιδοτήσεις, θα κάνουν απόσβεση μόνο αν χρησιμοποιούνται σε τακτική βάση ώστε να εξοικονομούν χρήματα από τη διαφορά του ενεργειακού κόστους.
Μάθετε τα πάντα για ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ – ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ – ΔΥΠΑ – ΟΠΕΚΑ – ΟΑΕΔ – ΕΦΚΑ εδώ
