Η κυβέρνηση εξετάζει ένα νέο σχέδιο παρεμβάσεων στις συντάξεις, με στόχο την ταχύτερη απορρόφηση της λεγόμενης «προσωπικής διαφοράς». Στόχος της παρέμβασης είναι να δουν αυξήσεις στις αποδοχές τους εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι, οι οποίοι μέχρι σήμερα δεν έχουν λάβει ουσιαστικές αυξήσεις, εξαιτίας του μηχανισμού αυτού.
Όπως ανέφερε ο εργατολόγος Διονύσης Ρίζος σε τηλεοπτική εκπομπή, η κυβέρνηση μελετά διάφορες εναλλακτικές, ώστε οι αλλαγές να τεθούν σε εφαρμογή από το 2026. Οι αυξήσεις των τελευταίων ετών έχουν ήδη μειώσει την προσωπική διαφορά για χιλιάδες συνταξιούχους, ενώ και το δημοσιονομικό κόστος της έχει περιοριστεί αισθητά. Αυτό δημιουργεί το έδαφος για μια μόνιμη ρύθμιση, η οποία θα επιτρέψει στους συνταξιούχους να δουν επιτέλους πραγματική αύξηση στη σύνταξή τους.
Τι προβλέπεται για τους δημοσίους υπαλλήλους
Παράλληλα, η κυβέρνηση σκοπεύει να προωθήσει εντός Φεβρουαρίου μια ρύθμιση που θα μειώνει την προσωπική διαφορά για περίπου 40.000 δημοσίους υπαλλήλους. Το σχέδιο αυτό προβλέπει την «παράκαμψη» μέρους της προσωπικής διαφοράς, ώστε οι αυξήσεις που δίνονται ετησίως να αποτυπώνονται άμεσα στους μισθούς.
Ωστόσο, για τους συνταξιούχους η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη. Η προσωπική διαφορά στον δημόσιο τομέα σχετίζεται με τη μισθολογική ωρίμανση, κάτι που δεν υφίσταται στις συντάξεις. Έτσι, η κυβέρνηση πρέπει να βρει έναν εναλλακτικό τρόπο προσαρμογής του μηχανισμού.
Πιθανές λύσεις και σενάρια
Το οικονομικό επιτελείο εξετάζει διάφορες φόρμουλες για τη μείωση της προσωπικής διαφοράς, προκειμένου να ενισχυθούν οι συνταξιούχοι χωρίς να επιβαρυνθεί υπέρμετρα ο κρατικός προϋπολογισμός.
Δύο είναι οι βασικές προσεγγίσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι:
- Κατάργηση της προσωπικής διαφοράς: Το ποσό της προσωπικής διαφοράς θα ενσωματωθεί στη σύνταξη, ώστε οι αυξήσεις να υπολογίζονται απευθείας επί του συνολικού ποσού.
- Μηχανισμός σταδιακής μείωσης: Θα δημιουργηθεί ένα σύστημα «κουρέματος» της προσωπικής διαφοράς, το οποίο θα επιτρέπει στους συνταξιούχους να λαμβάνουν ένα ποσοστό της αύξησης, αντί να συμψηφίζεται πλήρως.
Ένα από τα προτεινόμενα μοντέλα είναι η επιβολή ενός ανώτατου ορίου (πλαφόν) στην προσωπική διαφορά. Για παράδειγμα, μπορεί να οριστεί ότι μόνο ένα συγκεκριμένο ποσό της προσωπικής διαφοράς θα «παγώνει», ενώ το υπόλοιπο θα απορροφάται σταδιακά.
Πρακτικά παραδείγματα
Έστω ότι υπάρχουν δύο συνταξιούχοι που λαμβάνουν σύνταξη 1.000 ευρώ ο καθένας. Ο πρώτος έχει προσωπική διαφορά 500 ευρώ και ο δεύτερος 100 ευρώ. Σήμερα, ο πρώτος λαμβάνει συνολικά 1.500 ευρώ και ο δεύτερος 1.100 ευρώ.
Με το νέο σύστημα:
- Για όσους έχουν μικρή προσωπική διαφορά (π.χ. 100 ευρώ): Η αύξηση στη σύνταξη θα δίνεται ολόκληρη, χωρίς συμψηφισμό.
- Για όσους έχουν μεγάλη προσωπική διαφορά (π.χ. 500 ευρώ): Μόνο ένα μέρος της αύξησης θα αποδίδεται απευθείας στον συνταξιούχο, ενώ το υπόλοιπο θα μειώνει σταδιακά την προσωπική διαφορά.
Η ιστορία της προσωπικής διαφοράς
Ο μηχανισμός της προσωπικής διαφοράς εισήχθη με τον νόμο Κατρούγκαλου το 2016, επηρεάζοντας όσους είχαν ήδη συνταξιοδοτηθεί. Οι νέοι συνταξιούχοι (μετά τον Μάιο του 2016) δεν έχουν προσωπική διαφορά, καθώς οι συντάξεις τους υπολογίζονται με το νέο σύστημα.
Αρχικά, περίπου 928.000 συντάξεις είχαν αρνητική προσαρμογή (δηλαδή μείωση), ενώ άλλες 541.000 είδαν θετική προσαρμογή (αύξηση). Το συνολικό κόστος της προσωπικής διαφοράς ανερχόταν σε περίπου 1 δισ. ευρώ ετησίως. Σήμερα, έχει μειωθεί στα 400-500 εκατ. ευρώ, ενώ ο αριθμός των συνταξιούχων που επηρεάζονται έχει περιοριστεί στους 670.000.
Η σταδιακή μείωση του κόστους αυτού επιτρέπει στην κυβέρνηση να εξετάσει μια μόνιμη λύση, η οποία θα αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη στις συντάξεις, επιτρέποντας στους παλαιούς συνταξιούχους να λαμβάνουν πραγματικές αυξήσεις στην τσέπη τους.
Μάθετε τα πάντα για ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ – ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ – ΔΥΠΑ – ΟΠΕΚΑ – ΟΑΕΔ – ΕΦΚΑ εδώ
