Τα 24 SOS για γονικές παροχές και δωρεές

Τα «μυστικά» της ηλεκτρονικής διαδικασίας υποβολής δηλώσεων φορολογίας δωρεών-γονικών παροχών χρηματικών ποσών και κινητών αντικειμένων, όπως προκύπτουν από την υπ’ αριθμόν 1162/2022 απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ, είναι τα εξής:

1. Ψηφιακά μέσω της εφαρμογής myPROPERTY (https://myproperty.aade.gov.gr) μπορούν να υποβάλλονται οι κατωτέρω αρχικές δηλώσεις φόρου δωρεών-γονικών παροχών χρηματικών ποσών ή κινητών αντικειμένων, οι οποίες έχουν συντελεστεί από την 1η/1/2022 και μετά και για τις οποίες δεν συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο:

α) Δηλώσεις που υπάγονται στη φορολογική κλίμακα: Οι αρχικές δηλώσεις φόρου δωρεάς-γονικής παροχής κινητών περιουσιακών στοιχείων (αυτοκινήτων, εταιρικών μεριδίων, έργων τέχνης κ.λπ.) προς τους δικαιούχους όλων των κατηγοριών της φορολογικής κλίμακας (προς συγγενικά πρόσωπα ή προς εξωτικούς). Επίσης, οι αρχικές δηλώσεις φόρου δωρεάς-γονικής παροχής χρημάτων που μεταβιβάζονται στους δικαιούχους της Α’ κατηγορίας της φορολογικής κλίμακας (από γονείς σε παιδιά, από σύζυγο σε σύζυγο και από παππού ή γιαγιά σε εγγονό) με μεταφορά μεταξύ χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Στις ανωτέρω δηλώσεις τα συμβαλλόμενα μέρη (δωρητής ή γονέας, δωρεοδόχος ή τέκνο) είναι φυσικά πρόσωπα τα οποία έχουν ήδη εγγραφεί στο Φορολογικό Μητρώο και είναι πιστοποιημένοι χρήστες των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της ΑΑΔΕ.

β) Δηλώσεις με αυτοτελή φορολόγηση: Οι αρχικές δηλώσεις φόρου δωρεάς-γονικής παροχής χρημάτων, πλην των οριζομένων στην περ. α.

2. Ανά ζεύγος δωρητή/δωρεοδόχου συντάσσεται μία δήλωση, ανεξαρτήτως του αριθμού των μεταβιβαζόμενων περιουσιακών στοιχείων. Σε περίπτωση περισσότερων δηλωθέντων περιουσιακών στοιχείων με διαφορετική ημερομηνία παράδοσης συντάσσονται, αντίστοιχα, περισσότερες δηλώσεις. Στην περίπτωση των χρηματικών συναλλαγών ζεύγους δωρητή/δωρεοδόχου που πραγματοποιούνται την ίδια ημερομηνία, οι σχετικές κινήσεις/συναλλαγές καταχωρίζονται στη δήλωση μεμονωμένα ανά κίνηση και όχι συγκεντρωτικά.

3. Η ψηφιακή υποβολή δήλωσης φόρου δωρεάς-γονικής παροχής κινητών ή χρημάτων χωρίς σύνταξη συμβολαίου γίνεται απευθείας από τους συμβαλλόμενους σε 7 βήματα:

* Ο δωρητής/γονέας ή ο δωρεοδόχος/τέκνο συντάσσει τη δήλωση για λογαριασμό του.

* Η δήλωση αποστέλλεται στη θυρίδα του άλλου συμβαλλόμενου στο myAADE.

* Ο άλλος συμβαλλόμενος αποδέχεται τη δήλωση.

* Η δήλωση υποβάλλεται αυτόματα και όταν προκύπτει φόρος βεβαιώνεται.

* Ο δωρεοδόχος/τέκνο πληρώνει τυχόν φόρο που προκύπτει σε τράπεζες ή ψηφιακά.

* Το TAXIS ενημερώνεται για την πληρωμή του φόρου.

* Το αποδεικτικό καταβολής αναρτάται στο myPROPERTY για δωρεοδόχο/τέκνο (στις περιπτώσεις που ο φόρος βεβαιώνεται εντός 3 ημερών). 

4. Ισχύει απαλλαγή από την υποχρέωση επισύναψης δικαιολογητικών για δηλώσεις που υποβάλλονται μέσω του myPROPERTY και αφορούν χρηματικές δωρεές-γονικές παροχές οι οποίες πραγματοποιούνται με μεταφορά χρηματικών ποσών ή κατάθεση τραπεζικής επιταγής. Στις περιπτώσεις αυτές στο τέλος κάθε μήνα η Γενική Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης της ΑΑΔΕ καταρτίζει συγκεντρωτικές καταστάσεις των χρηματικών δωρεών-γονικών παροχών για τις οποίες υποβλήθηκαν δηλώσεις τον συγκεκριμένο μήνα. Τις καταστάσεις αυτές αποστέλλει στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα την 5η εργάσιμη ημέρα μετά το τέλος του μήνα με αίτημα την επιβεβαίωση των σχετικών τραπεζικών συναλλαγών. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα υποχρεούνται να απαντήσουν επί του αιτήματος εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από τη λήψη των καταστάσεων.

Τι να προσέξουμε σε περιπτώσεις χρηματικών ποσών και κινητών αντικειμένων 

Η ΑΑΔΕ κατήρτισε και λίστα ερωταπαντήσεων τόσο για τις δωρεές-γονικές παροχές χρημάτων και κινητών αντικειμένων όσο και για τις δωρεές-γονικές παροχές ακινήτων, για να διευκολύνει ακόμη περισσότερο τους φορολογουμένους. Οι πιο σημαντικές ερωτήσεις για την ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων δωρεάς-γονικής παροχής και οι αντίστοιχες αναλυτικές απαντήσεις που δίνει η ΑΑΔΕ έχουν ως εξής:

1 Ποια είναι η αρμόδια ΔΟΥ για την υποβολή της δήλωσης φόρου δωρεάς-γονικής παροχής και δωρεάς-γονικής παροχής χρημάτων;

Αρμόδια είναι η ΔΟΥ φορολογίας εισοδήματος του φυσικού προσώπου δωρεοδόχου/τέκνου ή της έδρας του νομικού προσώπου που έχει αντικείμενο φορολογίας δωρεών. Στην περίπτωση που ο δωρεοδόχος/τέκνο είναι κάτοικος εξωτερικού, αρμόδια είναι η ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού και Εναλλακτικής Φορολόγησης Κατοίκων Ημεδαπής.

2 Ποιο είδος δήλωσης φόρου δωρεάς-γονικής παροχής δεν υποβάλλεται ηλεκτρονικά;

Εξακολουθούν να υποβάλλονται σε έντυπη μορφή είτε μέσω της εφαρμογής «Τα αιτήματά μου» οι τροποποιητικές δηλώσεις, οι δηλώσεις με αίτημα αναβολής φορολογίας, οι δηλώσεις με αντικείμενο κινητά κάθε είδους ή μετρητά, για τα οποία ο φορολογούμενος παρέχει ασφάλεια ή εγγυητική επιστολή τράπεζας, προκειμένου να γλιτώσει την εφάπαξ καταβολή, ώστε να βεβαιωθεί ο φόρος σε 12 διμηνιαίες δόσεις (ή σε 24 για ανήλικο υπόχρεο), καθώς επίσης και οι δηλώσεις φόρου δωρεάς ή γονικής παροχής χρημάτων οι οποίες απαλλάσσονται από τον αντίστοιχο φόρο.

3 Ποια είναι η διαφορά της δήλωσης φόρου δωρεάς-γονικής παροχής κινητών από τη δήλωση δωρεάς-γονικής παροχής χρημάτων;

Οταν επιλέγεται δήλωση φόρου δωρεάς-γονικής παροχής, το αντικείμενο φορολογίας είναι κινητά περιουσιακά στοιχεία, χρηματικά ποσά μέσω ΙΒΑΝ στους δικαιούχους της Α’ κατηγορίας, ενώ όταν επιλέγεται δήλωση φόρου δωρεάς-γονικής παροχής χρημάτων το αντικείμενο φορολογίας είναι μόνο χρηματικά ποσά με αυτοτελή φορολόγηση 10%, 20%, 40%, ανάλογα με το βαθμό συγγένειας.

4 Πώς μπορεί να εισέλθει στην εφαρμογή ο κάθε δωρητής/γονέας ή δωρεοδόχος/τέκνο για να συμπληρώσει τη δήλωση φόρου δωρεάς-γονικής παροχής και δωρεάς-γονικής παροχής χρημάτων;

Στην εφαρμογή myPROPERTY μπορεί να εισέλθει ο συμβαλλόμενος, εφόσον είναι πιστοποιημένος χρήστης, χρησιμοποιώντας τους κωδικούς πρόσβασης myAADE (user name & password), επιλέγοντας από το μενού «Αρχική Σελίδα – Εφαρμογές – Πολίτες – Δήλωση Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων» του πληροφοριακού συστήματος της ΑΑΔΕ. Αφού εισέλθει στην εφαρμογή, επιλέγει την καρτέλα «Νέα Δήλωση» και στη συνέχεια επιλέγει το είδος δήλωσης που επιθυμεί να υποβάλει (Δήλωση Φόρου Γον. Παροχής, Δήλωση Φόρου Δωρεάς, Δήλωση Φόρου Γονικής Παροχής χρημάτων, Δήλωση Φόρου Δωρεάς χρημάτων). Στο είδος συναλλαγής εμφανίζεται αυτόματα «κινητών» ή «χρήματα» αντίστοιχα και δήλωση με συμβόλαιο «Οχι». Επιλέγεται η ιδιότητα αυτού που συμπληρώνει τη δήλωση ανάλογα με το είδος της δήλωσης που έχει επιλεγεί. Σε δήλωση γονικής παροχής ως παρέχων γονέας ή τέκνο, ενώ σε δήλωση δωρεάς ως δωρητής ή δωρεοδόχος.

5 Πώς αποθηκεύεται προσωρινά μια δήλωση;

Ο χρήστης μπορεί, από την αρχή που θα δημιουργήσει μία δήλωση, να την αποθηκεύει προσωρινά σε οποιοδήποτε στάδιο πριν από την υποβολή της, επιλέγοντας από το μενού την «Προσωρινή Αποθήκευση» ή «Προσωρινή Αποθήκευση και Ελεγχος Δήλωσης».

6 Τι σημαίνει «Προσωρινή Αποθήκευση και Ελεγχος Δήλωσης»;

Ο χρήστης μπορεί να αποθηκεύει προσωρινά ό,τι έχει καταχωρίσει μέχρι εκείνη τη στιγμή, με έλεγχο ορθότητας στις ενότητες της δήλωσης. Σε περίπτωση που έχει παραλείψει να συμπληρώσει κάποια υποχρεωτικά πεδία, μετά την επιλογή «Προσωρινή Αποθήκευση και Ελεγχος Δήλωσης», θα εμφανιστούν στην οθόνη τα ανάλογα προειδοποιητικά μηνύματα (π.χ. περιγραφή κινητού κ.λπ.).

7 Τι καταχωρίζεται στην ενότητα «Στοιχεία κινητού/ών»;

Καταχωρίζονται χρηματικά ποσά, έργα τέχνης, αυτοκίνητα, η φορολογητέα αξία ολόκληρης επιχείρησης, μερίδων ή μεριδίων και μη εισηγμένων στο Χρηματιστήριο μετοχών που μεταβιβάζονται αιτία δωρεάς ή γονικής παροχής, καθώς και οι γεωτρήσεις και λοιπές κατασκευές επί ακινήτων, όπως πέργκολες, υπόστεγα κ.λπ., η αξία των οποίων δεν υπολογίζεται με φύλλα υπολογισμού αντικειμενικής αξίας.

8 Τι συμπληρώνεται στο πεδίο «Περιγραφή κινητού»;

Συμπληρώνεται σύντομη περιγραφή του κινητού που προσδιορίζει το είδος του. Η δήλωση δεν θα προχωράει χωρίς τη συμπλήρωση του πεδίου.

9 Πόσα κινητά περιουσιακά στοιχεία μπορούν να περιληφθούν σε μία δήλωση στην εφαρμογή;

Στην εφαρμογή μπορούν να καταχωριστούν πολλά κινητά περιουσιακά στοιχεία στην ίδια δήλωση, με την προϋπόθεση ότι όλα έχουν την ίδια ημερομηνία παράδοσης. Διαφορετικά, θα υποβάλλονται περισσότερες δηλώσεις. Στην περίπτωση των χρηματικών συναλλαγών που πραγματοποιούνται την ίδια ημερομηνία, οι σχετικές κινήσεις/συναλλαγές καταχωρίζονται στη δήλωση μεμονωμένα ανά κίνηση και όχι συγκεντρωτικά.

10 Πώς γνωρίζει ο δωρεοδόχος/τέκνο ότι πρέπει να καταβάλει φόρο δωρεάς-γονικής παροχής;

Ο δωρεοδόχος/τέκνο θα λάβει μήνυμα στην προσωποποιημένη πληροφόρηση για την υποβληθείσα δήλωση φόρου δωρεάς-γονικής παροχής το ποσό και την ημερομηνία λήξης πληρωμής του φόρου δωρεάς-γονικής παροχής.

11 Πώς και πού εξοφλείται ο φόρος δωρεάς-γονικής παροχής;

Μετά την έγκριση/υποβολή της δήλωσης, εκδίδεται από την εφαρμογή η Πράξη Προσδιορισμού του φόρου, όπου προβλέπεται, και η Ταυτότητα Οφειλής, ενώ εμφανίζονται και οι σχετικές τυχόν δόσεις που έχουν υπολογιστεί. Η πληρωμή του φόρου δωρεάς-γονικής παροχής γίνεται μέσω τραπέζης με τους αποδεκτούς τρόπους πληρωμής βεβαιωμένων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση.

12 Τι επιβαρύνσεις υπάρχουν σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής του φόρου;

Αν οποιοδήποτε ποσό φόρου δεν καταβληθεί εντός της προβλεπόμενης νόμιμης προθεσμίας καταβολής, ο φορολογούμενος υποχρεούται να καταβάλει τον ανάλογο τόκο εκπρόθεσμης καταβολής επί του εν λόγω ποσού φόρου για τη χρονική περίοδο από την επόμενη ημέρα της λήξης της νόμιμης προθεσμίας υποβολής της δήλωσης.

13 Πώς/πού υπογράφει ο δωρητής/γονέας-δωρεοδόχος/τέκνο την ηλεκτρονική δήλωση δωρεάς-γον. παροχής;

Οταν ο συμβαλλόμενος εισέλθει στην εφαρμογή myPROPERTY με τους προσωπικούς του κωδικούς πρόσβασης myAADE και επιλέξει υποβολή και καταχώριση της δήλωσης, αυτό σημαίνει ότι έχει γίνει έγκριση/υποβολή της δήλωσης από τον ίδιο.

14 Ποιος «ανεβάζει» στην εφαρμογή τα δικαιολογητικά έγγραφα;

Στην εφαρμογή «ανεβάζει» έγγραφα αυτός που συμπληρώνει τη δήλωση.

15 Πώς αυτός που συμπληρώνει τη δήλωση θα ανεβάσει στην εφαρμογή τα έγγραφα-δικαιολογητικά που πρέπει να επισυναφθούν στην εφαρμογή;

Επιλέγοντας από το μενού «Διαχείριση Αρχείων (Εγγραφα)», μπορεί να επισυνάψει τα έγγραφα που επιθυμεί αφού προηγουμένως αναγράψει μία περιγραφή-τίτλο στο αντίστοιχο πεδίο. Μενού Δήλωσης → Εγγραφα → upload. Εναλλακτικά, επισύναψη εγγράφων μπορεί να γίνει και στην ενότητα «Εγγραφα» που βρίσκεται μετά τον Πίνακα Υπολογισμού Φόρου.

16 Τι επιλογές υπάρχουν για διόρθωση μιας δήλωσης;

* Οταν η δήλωση είναι σε κατάσταση προσωρινής αποθήκευσης: Μπορεί να πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε διόρθωση, π.χ. για αλλαγή της περιγραφής του κινητού.

* Οταν η δήλωση είναι οριστικοποιημένη (από τον 1ο συμβαλλόμενο): Θα πρέπει, πριν ο δεύτερος συμβαλλόμενος υποβάλει τη δήλωση, ο αρχικός χρήστης να επιλέξει «Προσωρινή Αποθήκευση» προκειμένου να μπορεί να τη διαχειριστεί εκ νέου. Υποβάλλεται εκ νέου η δήλωση προς τον άλλο συμβαλλόμενο για υποβολή ή μη.

*Οταν η δήλωση είναι υποβληθείσα (και από τους δύο συμβαλλομένους): Θα πρέπει να υποβληθεί νέα χειρόγραφη τροποποιητική δήλωση στη ΔΟΥ.

Τι ισχύει για ακίνητα περιουσιακά στοιχεία

17 Πώς υποβάλλεται η δήλωση φόρου δωρεάς-γονικής παροχής ακινήτων;

Η δήλωση συμπληρώνεται από τον πιστοποιημένο συμβολαιογράφο που θα καταρτίσει τη συμβολαιογραφική πράξη και επικυρώνεται και υποβάλλεται από τους συμβαλλομένους με τη χρήση των προσωπικών τους κωδικών TAXISnet.

18 Ποια είναι η αρμόδια ΔΟΥ για την υποβολή της δήλωσης φόρου δωρεάς-γονικής παροχής ακινήτων;

Αρμόδια είναι η ΔΟΥ φορολογίας εισοδήματος του φυσικού προσώπου δωρεοδόχου. Στην περίπτωση που ο δωρεοδόχος/τέκνο είναι κάτοικος εξωτερικού, αρμόδια είναι η ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού και εναλλακτικής φορολόγησης κατοίκων ημεδαπής.

19 Ποια ακίνητα περιουσιακά στοιχεία δηλώνονται στις ηλεκτρονικές δηλώσεις;

Ακίνητα περιουσιακά στοιχεία που μεταβιβάζονται με συμβολαιογραφικό έγγραφο δωρεάς-γονικής παροχής τα οποία βρίσκονται σε περιοχές όπου ισχύει το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων (ΑΠΑΑ). Ηλεκτρονικά επίσης υποβάλλονται και οι δηλώσεις για τη ματαίωση σύνταξης συμβολαιογραφικού εγγράφου, εφόσον οι αρχικές έχουν υποβληθεί με τον ίδιο τρόπο (μέσω της εφαρμογής myPROPERTY). Γεωτρήσεις και κατασκευές επί ακινήτων εντός ΑΠΑΑ (ενδεικτικά πέργκολες, υπόστεγα κ.λπ.), η αξία των οποίων δεν προσδιορίζεται με τα έντυπα προσδιορισμού αξίας ακινήτων, περιλαμβάνονται στην ηλεκτρονική δήλωση με αγοραία αξία δηλούμενα στην κατηγορία των κινητών. Επίσης, στη δήλωση αναγράφονται υποχρεωτικά οι προγενέστερες δωρεές ή γονικές παροχές, εφόσον υπάρχουν.

20 Ποιοι και πόσοι είναι οι συμβαλλόμενοι σε κάθε δήλωση;

Συντάσσεται κατά κανόνα μία δήλωση ανά συμβόλαιο και ανά ζεύγος δωρητή/δωρεοδόχου, ανεξαρτήτως του αριθμού και του είδους των μεταβιβαζόμενων ακίνητων περιουσιακών στοιχείων. Σε περίπτωση περισσοτέρων του ενός δωρητών ή δωρεοδόχων συντάσσονται, αντίστοιχα, περισσότερες δηλώσεις ανά συμβόλαιο.

Πηγή: eleftherostypos.gr