Η απόκτηση μιας κατοικίας αποτελεί όνειρο ζωής για πολλούς, όμως συνοδεύεται από φορολογικές υποχρεώσεις που μπορεί να κρύβουν παγίδες. Ένας από τους βασικούς μηχανισμούς που χρησιμοποιεί η εφορία για να ελέγχει τις δαπάνες των φορολογούμενων είναι το τεκμήριο απόκτησης ακινήτων.
Όσοι αγόρασαν ακίνητο το 2024 θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά τη συμπλήρωση της φορολογικής τους δήλωσης, καθώς αν δεν δικαιολογήσουν επαρκώς την πηγή των χρημάτων που δαπάνησαν, κινδυνεύουν να βρεθούν αντιμέτωποι με επιπλέον φόρους.
Το τεκμήριο απόκτησης ακινήτου και πώς επηρεάζει τους φορολογούμενους
Κάθε αγορά ακινήτου καταγράφεται από την εφορία και συνεπάγεται τεκμήριο απόκτησης. Αυτό σημαίνει ότι ο φορολογούμενος οφείλει να δηλώσει την προέλευση των χρημάτων που χρησιμοποίησε για την αγορά. Εάν τα χρήματα προέρχονται από εισοδήματα, δάνεια, γονικές παροχές, δωρεές ή την πώληση άλλων περιουσιακών στοιχείων, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα. Ωστόσο, αν δεν καλύπτεται το ποσό της αγοράς, ο φορολογούμενος καλείται να πληρώσει επιπλέον φόρο.
Το τεκμήριο δεν περιορίζεται μόνο στην αξία αγοράς του ακινήτου, αλλά περιλαμβάνει και άλλα συναφή έξοδα, όπως:
- Τον φόρο μεταβίβασης ακινήτων.
- Τα συμβολαιογραφικά και δικηγορικά έξοδα.
- Τυχόν έξοδα για την έκδοση δανείου.
Τρόποι κάλυψης του τεκμηρίου
Οι φορολογούμενοι που απέκτησαν ακίνητο έχουν αρκετούς τρόπους για να δικαιολογήσουν το τεκμήριο και να αποφύγουν δυσάρεστες φορολογικές επιπτώσεις. Συγκεκριμένα:
- Χρησιμοποίηση εισοδημάτων προηγούμενων ετών: Αν κάποιος είχε αποταμιεύσεις από τα προηγούμενα χρόνια, μπορεί να τις επικαλεστεί στη φορολογική του δήλωση.
- Δάνεια από τράπεζες ή συγγενείς: Αν η αγορά χρηματοδοτήθηκε μέσω δανείου, αυτό πρέπει να δηλωθεί και να τεκμηριωθεί με τα απαραίτητα δικαιολογητικά.
- Γονικές παροχές και δωρεές: Τα χρηματικά ποσά που έχουν δοθεί από γονείς ή άλλους συγγενείς με νόμιμες διαδικασίες γίνονται δεκτά από την εφορία ως κάλυψη του τεκμηρίου.
- Πώληση άλλου περιουσιακού στοιχείου: Αν κάποιος έχει πουλήσει ένα ακίνητο, αυτοκίνητο ή άλλο πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο, μπορεί να χρησιμοποιήσει το έσοδο αυτό για την κάλυψη του τεκμηρίου.
Επιπλέον φορολογικά βάρη λόγω κατοχής ακινήτου
Εκτός από το τεκμήριο απόκτησης, όσοι απέκτησαν κατοικία θα πρέπει να γνωρίζουν ότι επιβαρύνονται και με το τεκμήριο διαβίωσης. Το τεκμήριο αυτό υπολογίζεται με βάση το εμβαδόν του ακινήτου και αφορά τόσο τον κύριο χώρο διαβίωσης όσο και τους βοηθητικούς χώρους, όπως αποθήκες και γκαράζ. Αυτό σημαίνει ότι ένας ιδιοκτήτης μπορεί να φορολογηθεί όχι μόνο για την αγορά του ακινήτου αλλά και για το γεγονός ότι το χρησιμοποιεί ως κατοικία.
Ειδικές περιπτώσεις και εξαιρέσεις
Υπάρχουν κάποιες ιδιαίτερες περιπτώσεις στις οποίες η εφορία εφαρμόζει συγκεκριμένους κανόνες:
- Ανέγερση οικοδομής: Όταν ένα ακίνητο κατασκευάζεται σταδιακά, το κόστος ανέγερσης κατανέμεται στα φορολογικά έτη όπου πραγματοποιούνται οι δαπάνες.
- Συνιδιοκτησία: Όταν ένα ακίνητο ανήκει σε περισσότερους από έναν συνιδιοκτήτες, το τεκμήριο κατανέμεται αναλογικά σύμφωνα με το ποσοστό συμμετοχής τους.
- Αγορά μέσω πλειστηριασμού: Αν ένα ακίνητο αποκτηθεί μέσω αναγκαστικού πλειστηριασμού, η αξία που λαμβάνεται υπόψη είναι το ποσό του εκπλειστηριάσματος συν τα έξοδα μεταβίβασης.
