Τέλος τα μετρητά στην Ευρώπη; Τι συμβαίνει στην Ελλάδα

Οι σκανδιναβικές χώρες της Ευρώπης φαίνεται να είναι καλύτερα προετοιμασμένες για ένα μέλλον όπου οι συναλλαγές χωρίς μετρητά θα κυριαρχούν, σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα.

Η νορβηγική πλατφόρμα οικονομικών πληροφοριών Finansplassen συνέλεξε δεδομένα από πηγές όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, η Eurostat και άλλες δημόσια διαθέσιμες βάσεις δεδομένων, προκειμένου να αξιολογήσει την ετοιμότητα κάθε χώρας στην Ευρώπη για τη μετάβαση σε μια κοινωνία χωρίς μετρητά.

Στην αξιολόγηση εξετάστηκαν παράμετροι όπως ο αριθμός των ΑΤΜ και των τερματικών πληρωμών ανά 100.000 κατοίκους, το όριο ανέπαφων πληρωμών με κάρτα και το ποσοστό των πολιτών που πραγματοποιούν ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές.

Σύμφωνα με εκπρόσωπο της Finansplassen, λιγότερα ΑΤΜ υποδεικνύουν χαμηλότερη εξάρτηση από τα μετρητά, ενώ περισσότερα τερματικά πληρωμών δείχνουν ισχυρότερη υποδομή για ηλεκτρονικές συναλλαγές.

Τα αποτελέσματα της ανάλυσης ανέδειξαν τη Νορβηγία ως την πλέον προετοιμασμένη χώρα για έναν κόσμο χωρίς μετρητά. Στη Νορβηγία, καταγράφεται ένας από τους χαμηλότερους αριθμούς ΑΤΜ, ενώ περίπου το 96% του πληθυσμού χρησιμοποιεί ηλεκτρονική τραπεζική.

Η Φινλανδία και η Δανία καταλαμβάνουν τη δεύτερη και τρίτη θέση αντίστοιχα, καθώς, αν και διαθέτουν περισσότερα ΑΤΜ και λιγότερα τερματικά πληρωμών από τη Νορβηγία, έχουν παρόμοια υψηλά ποσοστά χρήσης ηλεκτρονικής τραπεζικής.

Στην πρώτη δεκάδα βρίσκονται επίσης η Ολλανδία, η Σουηδία, η Ισλανδία, η Εσθονία, η Λιθουανία, η Κύπρος και η Ελβετία. Αντίθετα, η Αρμενία, η Γεωργία και η Γερμανία κατατάσσονται στις τελευταίες θέσεις, ως οι λιγότερο προσαρμοσμένες στο νέο αυτό σύστημα.

Γιατί οι σκανδιναβικές χώρες;

Σύμφωνα με τη μελέτη, πέντε από τις 10 κορυφαίες χώρες χωρίς μετρητά είναι σκανδιναβικές χώρες.

Ο Olle Pettersson, εμπειρογνώμονας προσωπικών οικονομικών στην Finansplassen, δήλωσε στο Euronews Next ότι οι σκανδιναβικές χώρες ειδικότερα βρίσκουν τα συστήματα χωρίς μετρητά “χρήσιμα” επειδή τα συστήματα αυτά βοηθούν να ξεπεραστούν κάποιες από τις προκλήσεις τους, όπως η αραιοκατοίκηση ή οι δύσκολες καιρικές συνθήκες που καθιστούν τις παραδοσιακές πληρωμές λίγο πιο δύσκολες.

Οι χώρες αυτές έχουν επίσης ένα πλεονέκτημα, συνέχισε ο Pettersson, επειδή έχουν υψηλή εμπιστοσύνη στους δημόσιους θεσμούς και μικρό πληθυσμό, γεγονός που διευκολύνει τη δοκιμή νέων πολιτικών.

Το 2016, η μεγαλύτερη τράπεζα της Νορβηγίας DNB ζήτησε να σταματήσει η χρήση μετρητών επειδή ανησυχούσε για παράνομες δραστηριότητες όπως το ξέπλυμα χρήματος, σύμφωνα με τον Independent.

Περίπου την ίδια εποχή, οι καταναλωτές συνέρρευσαν στο Vipps MobilePay, ένα “σκανδιναβικό πορτοφόλι για κινητά” που επιτρέπει στους πελάτες τους “να στέλνουν χρήματα τόσο εύκολα όσο η αποστολή ενός μηνύματος”, σύμφωνα με τον ιστότοπό τους.

Το Vipps MobilePay ξεκίνησε το 2015 και σήμερα εκτείνεται σε 11,5 εκατομμύρια χρήστες στη Νορβηγία, τη Φινλανδία και τη Δανία, αναφέρει η εταιρεία.

Πρόσφατα, όμως, υπήρξαν κινήσεις από το νορβηγικό κοινοβούλιο για την επιστροφή των πολιτών στα μετρητά. Τον Οκτώβριο, το Κοινοβούλιο ψήφισε αλλαγές στον νόμο περί οικονομικών συμφωνιών που θα διευκολύνει τους Νορβηγούς να πληρώνουν με μετρητά, αν χρειαστεί.

“Σε έναν ψηφιακό κόσμο, μπορεί να είναι εύκολο να ξεχάσουμε ότι υπάρχει μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων που δεν είναι ψηφιακοί”, δήλωσε τότε η Emilie Enger Mehl, υπουργός Δικαιοσύνης και Έκτακτης Ανάγκης της Νορβηγίας.

“Τα μετρητά είναι επίσης μια σημαντική ετοιμότητα για την κοινωνία”.

Η Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας της Νορβηγίας (DSB) συνιστά σε όλους να έχουν μαζί τους κάποια μετρητά λόγω της ευπάθειας των ψηφιακών συστημάτων πληρωμών σε ψηφιακές επιθέσεις. “Ο κόσμος γύρω μας γίνεται όλο και πιο ταραγμένος, με τον πόλεμο, τις ψηφιακές απειλές και την κλιματική αλλαγή”, πρόσθεσε η Mehl.

“Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για μακροχρόνιες διακοπές ρεύματος, αποτυχίες συστημάτων ή ψηφιακές επιθέσεις που οδηγούν στην αποτυχία των ψηφιακών λύσεων πληρωμών”.

Στη Δανία, οι πληρωμές με μετρητά θα αποτελούν μόνο το 8% του συνόλου των συναλλαγών στη χώρα το 2023, σύμφωνα με έγγραφο της εθνικής τράπεζας.

Οι Δανοί είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιήσουν πληρωμές μέσω κινητών τηλεφώνων επειδή ο αγοραστής “έχει πάντα μαζί του το κινητό του” και μπορεί εύκολα να βρει το ακριβές ποσό που χρειάζεται για να πληρώσει, αναφέρει η έκθεση.

“Αν και η χρήση των μετρητών μειώνεται, εξακολουθούν να είναι απαραίτητα στην κοινωνία”, δήλωσε ο Κρίστιαν Κέτελ Τόμσεν, διοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Δανίας.**

Τι ώθησε στις πληρωμές χωρίς μετρητά;

Η πανδημία COVID-19 αύξησε τις πληρωμές χωρίς μετρητά σε όλο τον κόσμο, ανεβαίνοντας από 91 κατά μέσο όρο πληρωμές χωρίς μετρητά ανά άτομο κάθε χρόνο το 2017 σε περίπου 135 το 2020, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) διαπίστωσε παρόμοια τάση στην Ευρώπη. Μια έρευνα του 2023 έδειξε ότι το 59% των συναλλαγών το 2022 έγιναν με μετρητά, από 72% το 2019.

Η ΕΚΤ δήλωσε ότι η αλλαγή αυτή “δεν μπορεί να προσδιοριστεί” από έναν παράγοντα, αλλά υπέδειξε ότι οι “συμπεριφορές πληρωμών” που διδάχθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας ξεπέρασαν τους περιορισμούς.

Η πλειονότητα των καταναλωτών στην Ευρώπη προτιμά να πληρώνει με κάρτες ή άλλους τρόπους πληρωμής χωρίς μετρητά, επειδή είναι πιο βολικό, συνεχίζει η έρευνα. Ωστόσο, το 60% των ερωτηθέντων εξακολουθούσαν να δηλώνουν ότι επιθυμούν έναν τρόπο πληρωμής με μετρητά.

Μάθετε τα πάντα για ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ – ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ – ΔΥΠΑ – ΟΠΕΚΑ – ΟΑΕΔ – ΕΦΚΑ εδώ